Katalog

8TEMMUZ2003SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER kılığında geldiler Amerikahlann gözaltma aldığı ll'i asker 24 Idşi sabah erken saatierde Bağdat'tan Süleymaniye'ye getirildi. Süleymanive'de tanıdıklan tarafindan kucaklanarakkarşılanan mağduriargözattında zoranlar vaşadıklannı belirttiJer. 15 yaşındaİd oğluyla biriikte gözaltma ahnan aşçı Emel Begler başlanna çırvaJ geçirildiğini söyledi (Fotoğraflar: AA) SÜLEYMANÎYE (AA) - Irak'ta Türk askerlerinin gözaltına alınması olayının aynntılan netleşmeye başladı. Edinılen bilgiye göre. birkaç Amerikalı askerden oluşan bir grup, özel timin ikamet ettiği lojmana, nezaket ziyaretinde bulunmak için geldiğini söyleyerek girdi. Türk askerlerinin kendilerine çay ve kahve ikram ettüderi sırada, nezaket ziyaretıne geldiğini savunan Amerikan askerleri sılahlannı çekerek Türk askerlerinin tutuklu olduğunu söyledi. Bu olayın hemen ardından binayı kuşatan yaklaşık 100 Amerikan askeri, binanın kapısını kırarak içeri girdi. Olaylar olduğu sırada binanın dışında olan tek Türk asken, durumu acilen Genelkurmay Başkanlığı'na haber verdı. Bu askenn, Ankara ile yaptığı konuşmamn ardından binaya gırmek istediği ve bu sırada Amerikan askerlerince tutuklandığı öğrenıldi. Olay sırasında gözaltına alınan, Epiksan şirketinde çalışan Deniz Türkkan. 18 aydır bölgede çalıştığını, Türk askerleriyle görüştüğünü belirtti. Olay günü de böyle bır ziyaret sırasında Amenkan askerlerine sivil olduklannı söylemelerine karşın, ellen arkalanndan bağlanarak kamyonlarla Kerkük'te garip bir yere götürüldüklerini ifade eden Türkkan, inanılması ve kabul edilmesi güç birgece geçırdıklenni belirtti. Türkkan, yaşanan olaylara karşın Irak'ta çalışmaya devam edeceğini bıldirdi. Diğer Türk işadamı Turgay Tahran ise Türk askerlennın bulunduğu binanın önünde peşmergeler tarafindan yakalandığını ve Amerikan askerlerine teslim edildiğini söyledi. Türkmen güvenlik görevlisı NUıat Raza da Amerikalılann ateş ederek ve gaz bombası atarak baskın düzenledığini, kendilerinı de askerlerle biriikte gözaltına aldığını ıfade etti. Raza, "Ükgün bize yiyecek vermediler. Daha sonra heükopterierle Bağdat'a götürdüler. Burada göçmen kampmın kenannda saaderce beklenMk. tnsana yakışır hiçbir uygulama görmedik'" dıye konuştu. Irak'ın Süleymaniye kentinde görevlı olarak bulunan 11 Türk askeri ile biriikte, ABD güçleri tarafindan 15 yaşındakı oğluyla biriikte gözaltına alınan aşçı Emel Begler de "Amerikan askerleri kapılan kırarak içeri girdiler. Ardından Türk askerlerine sflah doğrulttular. EngeJ olmak istedim. Amerikan askerieriyle arbede yaşadık. Süah dipçikleriyle koluma vurdular" dedı. Begler, gözaltına alındıklan sırada ellerinın arkadan kelepçelendigüıi ve başlanna çuval geçirildiğini söyledi ABD basını: İttifakın parçası olmayan Ankara emir dinlemiyor Alman ve FVansız basını: Türkiye K. Irak'ta istenmiyor Amerikan baskmı biünçlihareketHaber Merkezi- Kuzey Irak'ta 11 Türk askennin ABD askerle- ri tarafindan gözaltına alınmasıy- la başlayan bunalım, yabancı ba- sında genış yankı yarattı. ABD'lı yetkilılerin, bölgedekı Türklenn Amenkan emırlenne bağlı olma- dığı şeklindekı ıfadelerine yer ve- ren ABD basını, olayın Türk kuv- vetlerinin K.Irak'takı rolünden dolayı ABD'nın duyduğu sıkın- tının artması çerçevesinde gelış- tiğini savundu. Atina muhabırimiz Murat tkm'in habenne göre, Yunan dev- let televızyonu ERT-1 ve Etnos ga- zetesı ABD askerlennce gözaltı- na alınan 11 Türk askennm Kürt lider Celal Talabani'ye suıkast hazırlığında olduğunu ilen sürdü. Olayın yabancı basındakı yansı- malan şöyle: NEVV YORK TIMES (ABD): Türk askerlerinin serbest bırakıl- ması, Irak'ta farklı çıkarlan oldu- ğu görülen ıki NATO müttefikı- nin karşı karşıya gelmesine son verecekür. Olay, Türk ku\Tetle- nnın K. Irak'takı rolünden dola- Türkbasını fkriziçözdü! tstanbul Haber Servisi - 11 Türk askerinin serbest bırakması, basında "Kriz çözüldüVKriz donduruldu ve Askerlerimiz serbest" başlıklanyla manşetten verildi Sabah, "Kriz donduruldu, 11 Türk serbest" başhğıyla verdığı haberde, 11 askenn gözaltına alınıp götürülmesiyle başlayan gerginliğin şimdilik son bulduğu belirtildi. Star gazetesinde askerlerin serbest bırakılmasının Türkiye'nin zedelenen onurunu kurtarmaya yetmeyeceği ifade edildi. AKP'ye yakınlığıyla bilınen Yeni Şafak gazetesi, askerlerin serbest bırakılmasından çok Erdoğan'ın olayla ilgili yaptığı konuşmalan ön plana çıkardı. Doğan Grubu'na ait Hürriyet ise sürmanşetten "O albaya hemen haddini bildirin" başhğıyla verdiği haberde, Türkiye'nin Türk tımıne baskın yapıp gözaltına alan ABD'li Albay Bill Mayveui hakkında derhal işlem yapılmasını istedi. MDByet'in haberinde, Genelkurmay Başkanlığı'nın ABD ile irtibah kestiği ifade edıldı. yı ABD'nin duyduğu sıkınrının artması çerçevesinde gelişti. Amenkalı yetkıliler, son dö- nemde bölgedekı Türk kuvvetle- rinden şikâyetçı. Yetkılılere göre özellıkle Amenkan lıderlığinde- ki ittifakın bır parçası olmayan Türkler, ABD'nın emirlerine bağ- lı değil. Bir Pentagon yetkihsı ise şöyle konuştu "Orada obnakiçin hangi yasal amaçlan var bilmiyo- rum. Eğer varsa, neden bölgede- ki koalisyon güçleriyle koordinas- yon içinde değiller? Orada uygun- suz bir şe> yapmayı piaıüayıppton- lamadıklannıtespheçahşryoruz." Gazeteye konuşan Amerikan Savunma Bakanhğı yetkilileri, Amenkan askerlerinin, Süleyma- niyedekı bınada Türklerin oldu- ğunu, baskın yapıncaya kadarbil- medıklerinı de ıddia ettiler. WASHINGTONPOST(ABD): Gözaltına alma Türkıye'yi öfke- lendirdi ve ABD ile Türkiye ara- sında güvensızhği derinleştirdi. ETNOS (\unanistan): ABD as- kerlennce tutuklanan 11 Türk as- keri, Kürt lider Celal Talabani'ye suıkast hazırlığındaydı. Askeri ti- min komutanı defalarca Kuzey Irak'tan dışan çıkanldı. ELEFTEROTIPIA (Yunanis- tan): Tutuklananlar geri verilme- seydı Türkiye, İncirlik Üssü'nü ve tüm hava sahasını ABD uçakla- nna kapatacaktı LIBERATION (Fransa): Ikin- ci Körfez savaşından sonra ger- gınleşen ikılı ılışkıler. Türk as- kerlerinin tutuklanmasıyla daha fazla sarsıldı. Bir süre önce insa- ni yardım konvoyundaki Türk as- kerlennın sılahlanna el konulma- sından sonra bu tutuklamalar, Tür- kıye içın açık biruyan. Washıng- ton. savaştan önce ABD askerle- rinin Irak'ın kuzeyine geçmesıne izin vermeyen, NATO'dakı sadık müttefiki Türkıye'yi affetmedi. LE FIGARO (Fransa): Ker- kük'te Türkler ile Amerikalılar karşı karşıya h^k"ınkuze>n, An- kara ile VVashıngton arasında ye- ru bir gerginliğin temelinı oluştur- du. ABD, Kürtler ile Türkmenler arasındakı etnik gerginliği arttır- dığı gerekçesıyle Türkiye'den şüp- heleniyor. ABD'nın desteğini ar- kasına alan IKYB peşmergeleri, Türldye'nin bölgedekı varlığından gıderek rahatsız oluyor. Iraklı KürtlerABD'den, Türkıye'ye böl- gedekı askerlenni gen çekmesı için baskı yapmasını ıstıyor. DITAGESZEnT)NG(Alman- ya): Türk-Amerikan ilişkilerinde Irak savaşından önce başlayan knz, şımdi geçicı doruk noktası- na ulaştı. Dost sılahlı kuvvetlenn mensuplanna yönelık bu tutu- mun, NATO tarihinde herhalde bır örneği yoktur. Bu operasyon, tesadüfi bir çatışmanın sonucun- da değıl, belli ki ıtinayla planlan- dığı içın, burada açık bır güç gös- terisi söz konusudur. Türk hükü- metıne yönelık mesaj açıktır: Ar- tık Kuzey Irak'tan gen çekılin. AA muhabirleri Tolga Adanah ve Kenan Cürfoüz, dün Habur kapısından Türkiye'ye döndü. (AA) Muhabirler için önlem isteği ANKARA/ İSTANBUL (Cumhuriyet) - Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Hihni BengL AA muhabirlerinin Irak'ta silahlı saldınya uğraması üzerine Dışişlen Bakanlığı, ABD'nin Ankara Büyükelçilıgi, Irak Kürdistan Yurtse\erler Birliği (IKYB) ve Irak Kürdistan Demokrat Partısi'nin (IKDP) Ankara temsilciliklerine mektup gönderdi Dışişlen Bakanlığı 'na gönderilen mektupta, AA muhabirlerine bölgedekı Türk yetkililer tarafindan gösterilen ilgi ve yakınlık içın teşekkür edilirken ABD Büyükelçıliği'nden bölgede çalışacak AA muhabirlennın benzer olaylarla karşılaşmaması için gereklı önlemlerin alınması talep edildi. Genel Müdür Bengı tarafindan IKDP ve IKYB temsılciliklerine gönderilen mektuplarda ise AA muhabirlerinin maruz kaldıklan saldın kısaca aktanldı, gasp edilen malzemelenn lıstesi sunuldu ve "Olayın faillerinin yakalanarak gerekli cezaya çarpünhnasuu talep ediyoruz" denildı. Türkiye Gazetecıler Cemiyetı (TGC) eski genel sekreterlerinden Mustafa YüceTın Edırnekapı Şehıthğı'ndekı mezan başında düzenlenen anmada konuşan TGC Başkanı Orhan Erinç, "gazetecilik mesleğine Uişkin olumsuz bir geiişmeyi de dile getirmek gerektiğini" belırterek şöyle konuştu: "AA'daki 2 meslektaşumzm Irak'ta uğradıklan saldın sonunda görevlerini yapamaz hale getirilmeleri. gazetecüikte kullandıklan araç ve gereçlerin gasp edilmesidir. Arkadaşlanmıza Geçmiş olsun' düelderimizi sunuyor, saldırganlann yakalanması konusundaki dOeklerimizi iletrvoruz." AKP HÜKÜMETÎ VE ABD'YE TEPKİ YAĞIYOR BülentEcevit: Olay NATO 'yu bile sarsar Haber Merkezi - K. Irak'ta Türk as- kerlerinın ABD güçlerince esir alınma- sınave krizde etkısız kalan AKP'ye tep- kı büyüyor. Sıyasıler, sivil toplum örgüt- len, sendıkalar ve meslek kuruluşlan- nın görüşlen şöyle DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit: Askerlere uygulanan düşmanlığın da ötesınde ınsanlık dışı davranış yalnız ikilı ilişkıleri değil, NATO'yu da ciddi olarak yaralayacak. ABD'nın Türki- ye"de yararlandığı tesislerin elenmesi gerekır.Başbakan Erdoğan, olayın ABD'ye nota vermeyı gerektırecek ni- telıkte olmadığını söylerken, ittıfak ör- gütü NATO'yu bile sarsacak bırdurum- la karşı karşıya bulunduğumuzun ayn- mında olmadığını gösterdı. ABD'nin Türkıye'de yararlandığı tesisler elenmeli. ANAP Genel BaşkanıAB Talip Özde- mir.Türk ordusunun zayıflatılmasına \t Türkiye'nin Kuzey Irak'taki çıkarla- nnın zedelenmesine yönelik her türlü da\Tamşın karşısındayız. CHP Grup Baskamekili Haluk Koç. AKP kadrolannın Tunaye'nin en büyük şanssızlığı. Bu kumaştan hükümet ede- cek elbise çıkmıyor CHPGrup Başkanveküi Mustafa Öz- >ürek: Gözaltıyla ilgili bunalım ve sı- kıntı bıtmedi Konu TBMM gündemi- ne getirilerek tartışılmalıdır. SHP Genel Başkanı Murat Karaval- çm: Kerkük Valısı'ne suıkast gerekçe- sı asla söz konusu olamaz. Gerekçenin nedenı daha farklı yorumlanmah. ABD. Türkıye'yı Ortadoğu'da küçük düşürmek ıstıyor. Modern tabirle de Türkiye'nin Ortadoğu'daki karizmasınnı üstünü çız- mek ıstıyor. DYP'H AH Rıza Gönül: Tutuklama, Türkiye'nin onuruna indirihniş bır dar- be.bu a>Tiı zamanda ağırhğını hissetti- remeyen, yetersiz kadrolann Türkiye'yi nereye getirdiğinin açık bir göstergesi. Türk Pariamenterier Birüği Genel Başkanı Zeki Çeliker: Askerlenmızin serbest bırakılması içımızi rahatlatma- mıştır. ABD'nın özür dilemesı sağlan- malıdır. TBMM gerekırse özel gündem- le toplanmalı, Türk-Amenkan ılişkıle- rinin gözden geçırilmesı ve yenı bır stra- tejı uygulamaya sokulmalıdır. Slvll toplumun tepklsl Atatürkçü Düşünce Derneğı (ADD) Genel Başkanı Ertuğrul Kazancı: ABD'nin bu planlı eylemı, Türkıye'ye gözdağı vermesı şeklınde algılanmalı- dır. Suç cezasız kalmamalı. Avrupa ADD Federasyonu Genel Baş- kanı Dursun Aoigan: ABD davranışıy- la bölgedekı gerçek nıyetini açığa koy- muştur. 20 yıldır K.Irak'ta görev alan Cumhuriyet ordulanna düzenlenen bu baskın eşkıyalıktan öte düşmanlıktır. TOBB Başkanı Rifat Hisartıkhoğlu Olayı kabul etmek ve ıçimıze suıdu-- mek mümkün değil. Türk asken orada işgalci konumunda değıl. Zan üzenne yapılan her hareket, yanlış telakki edi- lir. Bu hareketler, Türk-Amerikan iliş- blenne zarar vermektedir. Türk-îş Genel Başkanı Salih Kılıç: Türkiye tüm kesimleriyle bu hesaplı saldından gereken dersi çıkarmalı. Türk Harb-tş Sendikaa Genel Başka- nı Osman Çimen: Dünyada terör estı- ren ve dünya banşını yok eden ABD'ye 'Go Home" diyorum BedriBavkam,AdaletAğaoğlu, Serap Aksoy, Prof. Dr. Rona Aybay ve Hümi Yavuz'un da aralannda bulunduğu bir grup aydın, askerlenn gözaltına alın- masını kınadı. "Türkrye Cumhuriyeti \urttaşının Bağımstzhk Manifestosu" adıyla kampanya başlatan aydınlar, hıç- bır şekilde ABD'nin stratejik ortağı ola- rak anılmak istemediklenm bildirdiler NATO kaynaklan: ABD sadece Türkiye'den değil, bütün üyelerden özür dilemeli Güven ve itibaryerlebir oldu Belçikalı Nelly Maes Türkiye'yi savundu Kabul edilemez davranış ANK\RA (Cumhuriyet Bürosu) - Belçikalı yeşıl parlamenter Nelly Maes, ınternet portalı ABHaber.com'a yapttğı açıklamada "ABD'nin yapügı kabul edilemez. Bu uluslararası banş ve demokrasi adına da çok vahim bir durum" dedı. .ABD'nın "Herkesin kendisine hizmet etmesini istediguıi" kaydeden Maes. "Ortadoğu'da suurlan defiştirmeve kalkmak büyük bir hata. ABD, bunun için Kürt gruplarla isbirtiği \api\or" dıye konuştu. BRUKSEL(AA)-Kuzey Irak'ta 11 Türk askennin ABD askerleri ta- rafindan gözaltına alınmasıyla baş- layan knz, Türkiye ve ABD'nın üyesi olduğu NATO'yu da etkile- di. ABD'nın Türkiye ve NATO'dan özür dilemesınin yeterlı olmaya- cağıru behrten dıplomatlar, "müt- tefıkler arasmdaki gü^en ortamuun veniden sağlanabiinıesi için" ola- yın bütünüyle aydınlığa kavuşma- sı gerektığinı vurguladılar Konunun ıttifak bunyesinde "cid- di rahatsızhk" yarattığını gızleme- yen NATO kaynaklan, "ABD'nin yanhş yapüğını ve NATO'nun itiba- nnın bir kez daha sarsıküğuu" \ ur- guladılar. K.Irak'ta yaşananlann "bir ilk" olduğuna dikkat çeken kaynaklan "mnttefîkler arasında güven ortamuun bu boyutta hasar görmediğini*' belırttiler. Dıplomatlar, "Hiçbirdanışmave bilgi ahşverişi girişiminde bulun- madan müttcfîk askerlere karşıope- rasyon düzenleyen, elinde var oldu- ğunu iddia ettiği istihbaraü mütte- fıklerivle pa>laşmayan, terorizme karşı mücadelede müttefıklerinden sürekli yardım talep eden ve bunu sağlamak için baskılar yapan" ABD nin "sadece Türkrye''den de- ğü, tüm NATO üyelerinden özür di- lemesinin" de yeterli olmayacağı- nı belirttiler. Yabancı bır dıplomat ise "Çok büyük bir felaketin yanmdan geç- tik. Ya Türk askerleri baskuı sıra- sında ateş açsalardı. böyle bir du- rumu khne, nasıl izah edebilirdik. NATO'ya kilit vurup gitmemiz gerekirdi r diye konuştu.