Katalog

7 TEMMUZ 2003 PA2ARTESİ CUMHURİYET SAYF/ ROPORTAJ ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞLARI TURHAN SELÇUK yüz.f3A5iy KE/S, ULM$, Ai-FINADA, "/VT/VN yA 5AY4-I VE TAvAF, İstanbulEfendUeti, İstanbura ilkkez 1391'deSamanlıDağları'nda/d Türkmen beldesindengeldi Tarakh'nın saklıtarihi fes alabılecekleri birmekân yaratıl ması: Horoz sesiyle uyanmak... Mevsımıne göre bahçedekı kıra zı. eriğı tatmak... Beş asırlık çınarın altında uzan mak... Yunus Paşa'nın camisi Tarakh çarşmndaki diikkânJar. F ollar, tanhın ıçınde do- ğanın ıznıyle açılır... Anadolu'nun Kral yol- lan böyledır... Ipekyo- lu böyledır.. Bağdatyo- u böyledır. . Istanbul'u Ankara'ya baflayan eskı karayolu böyledır Yrnma ve lakın, 1951 'de Demokrat ?artı karayollan açmaya başladığın- 4a adına E-5 denen Istanbul-Anka- H \olunu tanhın ıçınden değıl de sı- ^as: bır tercıhle Duzce ve Bolu 'dan ıeçxmıştır... İşte bu yüzden tanhe -<e Joğaya kafa tutan yol, kardan, toızian, sısten. havadan kaptığı nem- <enkapanır! y e?H tepeler arasında Y-izyıllarboyu Kral yolunun. İpek -"toluıun. Bağdat yolunun. eskı An- lan yolunun geçtiğı Taraklı da ken- •d içnekapanır veyeşıl tepelenn ara- •sncî saklanır. Taakh. Adapazan'nın kiiçük ve <ah kûçücük bır ilçesı.. N-fusu 5 bin var, yok... A:apazan'ndan Bilecık'e doğru _j.deken GeyveBoğazı 'nı geçtıkten s>an sola sapıp, Gey\'e'yı geride Irartıktan sonra Samanlı Dağla- ı'n^tırmanıp vanyorsunuz Tarak- l'yt - Taaklı, gözden ırakkalmanm kar- ^lığnı. geçmışi 300 yıla varan ah- §4) .-vlennı koruyor olmakla alı- 5X 80'den fazla ahşap ev, kımısı e»e} yıpranmış olsa da ayakta du- rrycr. bırçoğunda oturuluyor.. Çar- ssı, üzyıllann ızını taşıyor. . Tarak- I taıhle ıç içe yaşıyor. Taiklı'da tanh, ıkı sarnıcın var- l*ı Le îsa'dan 2 bin yıl öncesine ka- 3i nyorama ne Bmükİskender'ın »alzikalmışnede Jüstinyen'ın. . TarakJı'da tanh Osmanlı'yla yenı- den yazılıyor. Söğüt'te koyunlarını otlatan Os- man'ın henüz beyliğını ılan etmedı- ğı yılJarda 1289"da Taraklı Turkie- rin elıne geçmış . Osmanlı palazla- nıp Bizans'ı kuşatır hale gelınce, Yıkünın B€>"azıt, entrikalarla salla- nan Bızans Sarayı'na İstanbul'da Turk tacırler ıçuı bır mahalle kurul- masını kabul ettırmiş... 1391 'de Ta- raklı ve Geyve'den göçen 700 hane Sırkeci'ye yerleştirilmiş. . Bu demektır kı sonradan "İstan- bul Eteyefendisi" olacaklann atası Taraklı'dan gıdenler! Nezaket, köklerden gelen mıras olmalı... Korunan ah$ap evler Ahşap evJenn ıki yanına dizildiği dar sokakta yürürken yabancı deyip görmezden gehnıyorlar; pencereden bir selam göndenyorlar.. Yaşh ağaç- Jann gölgesındeki çay bahçesinde otururken. hal harır soruyorlar... Taraklı son yıllarda emekli bel- desi olmuş... Sakın, sessız, huzurlu ve dar bütçeyle ıdareediJebilecek bır yaşam arayanlar Taraklı'ya yerleş- meye başlamış. . Ama Taraklf ntn asıl beklentisı.. Koruma altındakı ahşap evlenn pansıyona dönüştürülmesı, tunzme kazandınlması.. Özellikle 2.5 saat ötedekı İstan- bul"da bunalanJara, hafta sonlan ne- Nefes almak . "Hemenherkeskaşık\etarakyap- ügından, bu şehre Taraklı deıier" dıyen Evliya Çelebi'nın kulaklannı çınlatıp tahta kaşığı pıla\a salla- mak... Büyük şehırlerde duş olan ne \ar- sa, Taraklı'da gerçeğın ta kendısıne ddnüşüyor . Şımdı bu tabloya tanhi biranıtek- leyelim: Yunus Paşa Camisi... Viınus bır devşırme.. Ya\nz Sultan SeHm'ın \ ezın.. Sultan Selım, Mısır sefenne çık- tığında kışı geçirmek ıçın Taraklı 'da konaklıyor... Ordunun konaklaması sırasında Yunus Paşa da bir camı yaptınyor . Tanh, 1517 olmalı... Ve aynı yıl Mısır'da Sultan Se- lım'uı vezınazamı Hadını Sinan Pa- şa öldüğünde Yunus Paşa vezıri- azam oluyor. Taraklı Yunus Paşa Camısf nin bır JVIimarSinan eseri olduğunu öngö- riiyor 1960 yılında camınin onanmı- nı yapan yüksek mımar Cahide Ta- Kare planlı, tekmınarelı, cephe du- varlan ince yontu küfekı taşından, klasık üslupta bır camı... Kubbesı kurşun kaplı olduğu ıçin Taraklı'da "Kurşunlu Cami" denı- yor... Yavuz'un htddeti Taraklf nın tarihinı yazan Tarak- lılı ahı Naci İşsever,to >Iinareile ca- mi bedeninin ölçü >e oranlan, her- halde ıısta değildekalfa elinden çık- ma biryapı olduğunu düşündürür" dıyor . Oysa Mimar Sinan'ın Üsküdar Şemsıpaşa 'dayaptığı caminin demi- naresi Taraklı 'dakı kadar kalın ol- masa daküçüktür... Ne kı Taraklı"da- kı mınarenın iç çepennın yaluı kal- ması inşaatın aceleye geldiğinı gös- termektedir... Taraklı'dan kalkıp Yavoız Sultan Selim'ın peşınden gıdeyım... unus Pasa'nın Taraklı'da yaprırdığı cami. kubbesinin kurşun kaplaması nedeniyle "Kurşunlu Cami" olarak aıubyor. Rıdanıye'de Memluk Sultanı Tu- manbay'ı yenen Sultan Selun, Ka- hıre'yı alıayor... Fakat Tumanbay, Kahu^e'ye saldınp Osmanlı asker- lerını pusuva duşürüyor.. Bunun üzenne Vezinazam Yunus Paşa, ye- ni kuvvetierle Kahu^e'ye gıriyor, so- kaklarda savaş üç gün üç gece sürü- yor.. Tumanbay. kadm gıysılen ıle Kahıre'den kaçıyor... Fakat fazla uzakiaşamadan yakalanıp öldürülü- yor. Yavıız Sultan Selım,Hicaz emı- nnın gonderdığı kutsal emanetlen alıvor.. Bu arada Yunus Paşa'yı Mı- sır Valısı yapmışken halkınkarşı çık- ması üzennekaranndan vazgeçıyor; MısırVahlığı'ne Halep Valısı H»ır Bey'ıgetınyor... Suitan Selım, yanmda Yunus Pa- şa olduğuhalde Mısır'dan aynhyor.. Gazze yakınlanna geldıklennde Sultan Selim. "Mısır'ı arkada bı- rakîık" deyince Yunus Paşa, bunca zahmetle alınan Mısır'm Hayu- Bey gıbı bir Çerkeze venlmesini eleştı- nyor . Yavuz Sultan Selim, atının dızgınlennı çekiyor, yanındaki ket- hüdaya donüp, "Vünus'un başnıı\'U- nın" diyor. Sultan Selım, hırsından Yunus Pa- şa'nın kellesını üç gün yanında taşı- dıktan sonra Karye'de gömdürtüyor... Ordu, ıstanbul'a dönüşte yine Ta- raklı'da konaklıyor. Bu kez Yunus Paşa yok... Kutsal emanetler, Taraklı'da Yunus Paşa"nın yaptırdığı camınin önünden geçıp gidıyor.. Yoldan ve gozden ırak kalan Ta- raklı, doğası vetarıhı ıle keşfedılme- yı bekliyor... GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Bağımsıdık ve Onur... Medyadan yansıyan haberler, Türkıye'nin karga- şa dönemini geride bırakarak karmaşa donemıne hızla yaklaştığını gösteriyor. Medya-Ticaret-S/yasetsacayağının işlevinı gere- ği gibi sürdürebılmesını gerçekleştirmek uğaına, kamuoyunun bilgrsıne ıletilmeyen kimı haberlerin var olduğu kuşkusu da cabası. • • • Siyasal iktıdann "stratejik müttefık" nitelemesiy- le ululamaya çalıştığı Amenka Bırleşık Devletleri'nın (ABD) Irak'ın Süleymanıye bölgesinde bulunan 11 asken görevlımizi gözaltına alması iktidan fazla ra- hatsız etmemişe benziyor. Sorular karşısında dile getınlen tepkı cümlecik- lerinın sıradan bır yurttaşın söyleyebileceklerinden değışik bır yanı yok. Bu tavn eleştınmenın de cıddiye alınacak bırönem taşımadığını düşiinüyorum. Çünkü ıktidann politi- kası, daha önceki açıklamalarından da anlaşıldığı gıbı ABD'ye hem ikılı ilışkiler yönünden hem de ekonomık yönden bağımlı olmayı öngörüyor. Irak saldırısının, ülkede yarartığı zararlan gıder- mek içın neredeyse lütuf olarak öngörulen birkaç mılyar dolarlık krediyi a/kışlarta kabul etmenın baş- ka bır yorumu olabılır mı? Biryandan uluslararası Para Fonu'nu (UPF) 2004 yılında "yolcu etme " görüşü savunulurken ve altın - cı gözden geçirmenın sırası gelmişken, hâlâ beşin- ci gözden geçirme çalışmalannın gerçekleştırılme- mış olmasmın başarı sayılması olası mı? Dış sıyasette söylenen sozlerin, yapılan sitemle- rin kıymetı harbıyesinın olmadığı deneyımlerle bilı- niyor. Stratejik müttefikını(!) eylemli olarak uyarmak içın Türkıye'nin ABD Büyükelçısı'nı "görvşmeler yap- A7?a"gerekçesiyle ülkeye çağırabıliyor musun? Bu- nu yapabilecek kadar bağımsız ve onurlu bir dav- ranışa bugün daha çok ihtiyacımız var. • • • Yasalann bir bölümü hallaç pamuğu gıbı atılıyor. Dünya Bankası'nın (DB) ıstedıklerı denılenler bir yandan, Avrupa Bırlıgi'nın ıstediklen denılenler öte yandan "Bazı Yasalarda Değışiklikyapılmasına Da- ir Yasa Tasansı" başlıklanyla ortaya sürülüverıyor. Değışiklik öngörulen yasalann ya da maddeleri- nin ağırlıklı olarak laıklık ılkesinin korunmasını amaç- layanlar arasından seçılmesıni bır rastlantı saymak olanaksız. Türi< Ceza Yasası'nın 163'üncü maddesinın kal- dınlmasıyla, laiklığe aykırı eylemlen cezalandıran özel madde de yürürlükten çıkanlrnış oldu. Genye kaldı Sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı" kavramlanmn tgmünü bir arada anan maddeler. Bu nedenle de artık, tek başına la- ıklik ilkesini zedeleyecek değışıklıkler yapmak ola- sı değil. Demokratıkleşme şampıyonlan da bu yüzden gerçekleri dıle getirenlere ve Sayın Cumburbaşka- nı'na kızıyorlar • • • Yüksek öğrenim Kurumu (YÖK) Yasası'nı değiş- tirmeyi öngören tasarının son şeklıne ılışkin haber- ler, kıyısından köşesinden kamuoyuna yansıdıkça asıl amaç da gozler önüne serilıyor. Her ne kadar iktıdardakiler "Türban önceliklı so- runumuz değil" diyorlarsa da YÖK yasası tasansı öyle demiyor. Öncelikle YÖK'te görevlı başkan ve üye/erle, la- ıkliği savunan rektörierın tasfıye edılmesı düşünü- lüyor. "Türban" konusunun, her ünıversıtenın kendi ba- şına alacağı kararfarla sonuca ulaştırılması niyetı de aynı kapsamdakı yaklaşımı sergiliyor. Benirn anlamadığım, anayasada laiklık ılkesi var- ken ve Anayasa Mahkemesı'nin yasaları, Danış- tay'ın yönetmeliklen ve uygulamaları sınırlayan ka- rarlan ortadayken "Türban"m nasıl yasallaştınla- cağı... oerinc(a cumhuriyet.com.tr BAŞSACUCI Ülkemiz dağcılığına büyük katkılarda bulunmuş, bir dönem üyelerimiz arasında yer almış UĞUR ULUOCAK'l kaybetmenin derin üzüntüsü içerisindeyiz. Kendisinin ruhuna huzur, başta ailesi olmak üzere bütün yakınlanna baş sağlığı dileriz. ORTADOĞU ARAMA-KURTARMA, DAĞCILIK VE DOĞA SPORLAR1 DERNEĞİ (ORDOS) DUYÜRU 4ndrew Mango'nun ATA.TLRK adlı kıtabının basım \e va- \inhakki25 07 1999anhındeSabah(CıtapçılıkSan veTıc ^Ş'.ve \enlmıştır «\ncak. kıtabın o gunden bu şana sadece bır baskısı vapılmış. kaç adet basıldığı, kapak fi\atı \e stok mıkian tarafı- mıza bıldınlmemıştır Bununla ılgılı olarak Sabah Kıtapçılık'a keşıde edıfen ıhtarname. Sabah Kıtapçılık'ın adresını terk ettığı şekiındeki mejrahatia ıade edılraıştır 4T4TÜRK ısımlı kıtabın 1 baskısının adedı, kapak fl>a- tı ve stok mıktan 5 gün ıçınde tarafımıza bıldınlmesını ıhtar makarnına tajın olmak üzere muhataba dınurulur Telıf Haklan ONK Ajans Ltd Ştı Inonu Caddesi. 3I- 7 Taksım i443 7 İstanbul faks 0212-25:51 53 Türkıye Gazetecıtec Cemıyetı'nın yayınladığı gunlıik Bizim Cazete Ülke sorunlanna ılışkinraporlanyla,araştırmalanyla köşe yaalanyla, tarafs/z haüertenyle sıvıl top(umlann gazetesı. Duzenlı okumak ıçın abone olun. Tel: 0.212.51108 75