Katalog

O TEMMUZ 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 rÜGİAD'dan faiz lyarısı I Ekonomi Servisi - Türki- e Genç tşadamlan Derne- ;i (TÜGİAD) Başkanı Ha- ati Kaya. enflasyon aşağı ekilırken faizlerin de ma- aıl sevıyelere gelmesı ge- ektiğinı söyledı. TÜGİ- vD'ınS Ekonomi Ödüllen îilimsel Eser Yanşmasrrun »ciül töreninde konuşan Ka- *a, bu yıl. Türkıye'de L'y- rulanan Dövız Kuru Sis- Emlennin Ekonomiye Etki- en isimli araştırmanın 1. 'eçildığıni kaydetti. ITO'dan ek vergiye eleştiri • ANKARA (Cmnhuriyet Bürosu) - Ankara Ticaret Odası Başkanı Sınan Ay- gün. ek vergılenn devlete olan güvenı sarstığını söy- ledi Anayasa Mahkeme- si'nden bu durumun engel- lemesinı beklediklerinı vur- gulayan Aygün. "Adalet is- tıyorum. zamanında istiyo- rum" dedı. Aygün, 22 mil- yon yurttaşın gözünün Anayasa Mahkemesi'nde olduğuna dikkat çektı. Rekabet Kurulu'ndatı itiraf • AMKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Rekabet Kurulu Başkanı Mustafa Parlak. Te- kel özelleştirmesinde Reka- bet Kurumu teknik raporu- nun bölünerek satış ısteme- sine karşın kunıl olarak ken- dılerinin bölünmeden satışa onay vermelerine "ilginç" bır açıklama getirdi Parlak. "sigara ve ıçki işletmeleri- nın kendı içlennde bölüne- rek satılmalan daha rekabet- çı olurdu. Ancak verdiğimiz karar nıhai değildir Özelleş- tırme sonrası yenıden inceleyeceğiz" dedi. Japonların gözü Tekel'de H Ekonomi Servisi - Dün- yanın üçüncü büyük sigara üreticısı Japan Tobac- co'nun, Tekel'ın sigara şır- keti ıçin teklif vermeyı dü- şündüğü belırtıldı. ABDnin dışında Camel ve Winston sıgaralannın üreticisi Japan Tobacco şirketırun. teklif verme süresinın 26 Eylül'de sona ereceği Tekel ihalesi ıçin 1 mılyar 600 mılyon dolar civannda bır teklif vermesı beklenryor. ESK bugün toplanıyop • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ekonomık ve Sosyal Konsey (ESK) top- lantısı, bugün Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanhğında Ankara 'da yapılacak. Başbakan Yar- dımcısı Abdüllatif Şener'in daha önce yaptığı açıkla- maya göre, saat 10.30'da başlayacak toplantının ana gündem maddesini "*AB'ye üyelik sürecı" oluşturuyor. Zipaarten Bankacılık Okulu • ANKARA (AA) - Zıraat Bankası, 2001 "de yenıden yapılandırma çerçevesınde kapattığı Ziraat Bankacılık Okulu'nu yeniden açıyor. ÖSYM tarâfından 28 Ey- lül 2003 tarihinde Anka- ra'da gerçekleştirilecek sı- nav için smav tarihinde 26 yaşını geçmemiş olmak; yüksek lısans ve askerhğı- ni yapmış olanlarda ise 28 yaşını geçmemiş olmak şartı aranacak. Fakirlere gıda bankası • ANKARA (AA) - Fakir- ler ıçin Yoksulbank'tan son- ra, Gıda Bankası da kurulıı- yor DiyarbakırMılletvekili ve Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Başkanı Prof. Aziz Akgül. açlık ıçindekı vatan- daşlar ile ellennde ıhtiyaç fazlası yiyecek ve gıda mal- zemesı bulunan şahıs ve kurumlar arasında bir köprü oluşturulacağını söyledi. Rus tarafmm 'Anlaşma yanlış yazılmış, düzeltelim' savma karşı belgelerle hazırlanıldı Türkiye formülde ısrarlıMURATKIŞLALI ANKARA- BOTAŞ, Gazprom ile bu- gün yapılacak Mavi Akım görüşmele- rinde gazın fiyatını belirleyen formülün korunmasındaki turumundan ödün ver- meyecek. Rusya, sorunun kendi çıkar- lan doğrultusunda çözümlenmesi için halkla ilişkiler kampanyası düzenler- ken; Türkiye, Rus tarafının formülün değiştirümesınde ısrar etmemesi duru- munda çözüme ulaşılacağını kaydedı- yor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hümi Gükr de konunun bugün yapıla- cak görüşmelerde çözümleneceğini umduğunu söyledi. Gazprom Yönetım Kurulu Başkanı AkseiMiüer başkanhğındaki Rus heye- ti bugün Ankara'da Bakan Güler ve BO- TAŞ Genel Müdürü Mehmet BUgiç ile görüşecek. Konuyla ılgilı Cumhuriyefe bilgi veren üst düzey birbürokrat, Gazp- rom tarafının savunduğu "fîyat formü- lünün bir yazun hatası sonucu yanlış ya- zıkhgT tezindenbu görüşmelerde vazge- çeceklerini umduğunu belirterek şunla- MAVİ AKIM'DA TAHKİM SÜRECİ 6 Temmuz 1993: Gama ve Gazp- rom ortaklığında Rusya'dan gaz alıp Türkiye'ye satmak amacıyla Gama- Gazprom şirketi kuruldu. 10Arahkl996: Gama-Gazprom ile Gazprom'un doğalgazını ihraç eden iştiraki Gazexport arasında FO1 for- müllü gaz alım anlaşması imzalandı. 15 Temmuz 1997. BOTAŞ Gama- Gazproma yüzde 35 payla katıldı. 15 Arahk 1997: BOTAŞ ile Gazp- rom arasında 10 Aralık 1996 anlaş- masına refere edilen, FO1 formüllü Mavi Akım anlaşması imzalandı. 12 Ocak 1998: Gama-Gazprom'un ismi Turusgaz olarak değiştırildi. 18 Şubat 1998: Trusgaz anlaşma- sıyla Batı Hattı doğalgazı 6 milyar- dan 14 milyar rhetreküpe çıkanldı. Ajnlaşmanm fiyatı Gama-Gazprom Gazexport anlaşma fıyatı artı 12 do- lar olarak belirlendi. FO1 kalemi de FOO olarak değiştirildi. 13 Arahk 1999: Turusgaz anasöz- leşmesi ilan edildi. Türkiye FOlTi formül FOO'h formülle değiştirildi- ği için Turusgaz'dan aldığı doğalgaz- da bugüne kadar 363 miryon dolar fazladan ödeme yaptı. 20 Şubat 2003: Türkiye Mavi AkınVdan doğalgaz almaya başladı. 12 Mart 2003: Mavi Akım anlaş- masında FO1 Ti formül geçerli olma- sıra karşın kesilen ilk faturada, Rus- ya fıyatı Turusgaz anlaşmasında ol- duğu gibi FOO formülüne göre al- mak istedi. Türkiye bunu kabul etme- yerek Mavi Akım doğalgazının ah- mını durdurdu. Haziran 2003: Görüşmelerden so- nuç ahnamayınca iki taraf da tahkime başvurdu. n söyledi. "Ruslar bu formülün kendi- leri taranndan fark edilmemiş olmadığı- nı, kendileri tarafindan da geçmişte kul- lanüdığuu kendi imzalan ile birlikte ka- nıüayabileceğiınizi büiyorlar. Dolayısıyla 'daktılo hatası' olarak ifadelendirilen for- müldcki FOl'in FOO ile değiştirümesini istemenin, Mavi Akım anlaşma şartlan- nın değiştirümesi manasına geldiğini de biliyor ohnalan gerekir. Anlaşma şartia- nnın değiştirilmesi detahkunkonusu de- pdir, yeni bir anlaşma konusudurf Gazprom 2. Başkanı ve Mavi Akım'ın miman \uri Aleksandroviç Komarov, değiştirilmesini istedikleri Mavi Akım doğalgaz fıyat formülünün anlaşmada nasıl "yanhş" yazıldığmı "KesinBkle teknik hatadır. Okurken kimse buna dikkat ermemiş, 0 rakamı l'e çevrflmiş" şeklinde açıklamıştı. Bu- günkü görüşmelerde Rus tarafınrn ısrar- lı olması halinde, Türk tarafının Rusla- nn bu savını çürütecek bir belgeyi Rus- lara "gösterecelderi'' öğrenildi. Arınç'tan yasa önerisi lutun üreticisine müjde ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - TBMM Başkanı Bülent Annç'ın tütün üretıcilerinin elinde kalan 11 bin tonluk tütünün Tekel tarafindan alınmasına ilışkin yasa önerisi, CHP ve AKP'li milletve- killerinin desteğiyle TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. TBMM Başkanı Bülent Annç, önceki gün Tütün ve Tütün Ma- mulleri Yasası'na geçici bir mad- de eklenmesine ilişkin yasa önen- si verdi. Annç'ın önerisme tütün üretimi yapılan bölgelerin CHP ve AKP'li milletvekilleri de imza ver- di. Öneride tütünün ahm fıyatmm 1 milyon 100 bin lira olmasına iliş- kin hüküm. hükümetin karşı çık- masuıa karşm CHPTilerin önerge- sinin kabul edihnesiyle 1 miryon 650 bin liraya çıkanldı. Özelleştirme Idaresi Başkanve- kili Kenan Işık, Tekel'ın 2002 yılı için 51 bin tonluk tütün sözleşme- si yaptığını. ancak 61 bin tona ka- dar tütün alma hakkı bulunduğunu anımsatarak söz konusu yasa öne- risi ile tütün ahm sözleşmesi yapıl- madığı için üreticilerin elinde ka- lan 11 bin ton tütünün alınacağını söyledi. Işık, alım maliyetinin 10- 15 triryon lira arasında olduğunu, ancak bununla devletin herhangi bir zarara uğramayacağmı ve her- hangi bir finansman sıkıntısının yaşanmayacağını bildirdi. Işık, EMF ve Dünya Bankası yetkilileri ile yaptıklan görüşmelerde de 11 bin ton tütün alırru için görüş bir- hğine vanldığını açıkladı. Arvt>n. Bahkesir ve Çaycuma'dan yûrüy^n Selüloz-tş Sendikası'na üye işçikr diin Ankara'\a ulaşo. (Fotoğraf: SERDAR ÖZSOY) SEKA özelleştirmesine tepki olarakAnkara 'yayürüyen işçilerin sessiz çığlığı: Mağdurları da görün ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - SEKA işyerlennin özelleştirilmesıne karşı çıkan ışçiler Ankara'yaulaştı. An- kara'da işçilen karşılayan Türk-lş Baş- kanı Saüh Kıhç, özelleştirme taraftarla- nnın mağdurlan da görmesi gerektiği- ni söyledi. Kıhç, SEKA'yı özelleştiren Maliye Bakanı Kemal Unakrtan'ın da SEKA'nın eskı genel müdürü olduğunu anımsatarak "İnsana negeürse, yakuım- dangefir"dedi. SEKAnın özelleştirihnemesi için Af- yon, Balıkesir ve Çaycuma'dan yürüyen Selüloz-tş Sendikasf na üye işçiler dün Ankara'ya geldi. Türk-lş Yönetım Ku- rulu tarafindan karşılanan işçiler yürü- yerek, Türk-lş Genel Merkezi'ne gitti. Genel merkezdeki toplantı salonunda işçilere hitap eden Türk-lş Başkanı Sa- lih Kıhç. özelleştirme uygulamalannın 20 yıldanbu yana devam ettiğını. ancak bu uygulamalann kimseye bir yarar ge- tirmediğini söyledi. Kilıç. Unakrtan, SEKA da müdürdü Özelleştirme uygulamalannın destek- çilen ve özelleştirilen kunıluşlara tahp olan işverenlerin mağdur edilen işçıle- n de görmeleri gerektiğinı \-urgulayan Kıhç şöyle de\am etti:"MaHye Bakanı Kemal İ nakıtan, SEKA'da genel mü- dürlük yapn. İnsana ne geUrse kendi >a- kmmdan gearmiş. Kahkonen, Cotarel- lı_ Şimdi de Riza, ismi bizimle benzeşi- yor. trtşallah huyu da onlar gibi ohnaym Türk insanına benzer ve biraz da Türk işcisine duyarh da\Tanabikcek poütika- largeBştirir." Öte yandan Selüloz-Iş Sendıkası Ge- nel Başkanı Ergin Alşan, dün SEKA Aksu Kâğıt Fabrikasf nda direnişlerinin 15, açlık grevlerinin 9. günü dolduran işçileri ziyaret ederek "Işçilerimizin ey- lemleri başanyla son bulacakür" dedı. Ergün Alşan işçilere karşı yaptığı ko- nuşmada, seçünlerden önce meydanlar- da haUctan ve işçılerden yana olacakla- nnı söyleyen siyasi iktıdann işbaşma geldiğınde IMF, Dünya Bankası ve ÎOBB talimatlanyla hareket etmeye başladığını belirterek IMF doğrultusun- da Türkiye üzerinde özelleştirme oyunu oynandığım söyledi. İSDEMÎR tasarruf sistemi olmadığı için enerjinin yüzde 10'unu değerlendiremedi 4yılda 8.5 milyon dolar uçtu • İSDEMİR'in yeni genel müdürü Giyici, verimlilik için tasarruf proje- lerini yaşanıa sokmakta kararlı. AKTNBODUR tSKENDERUTN - ISDEMÎR Genel Müdürü Atamer Gıyıci, 1998-2002 ara- sında işletmenin yüksek fırınmlarında kullanılan gazın yüzde 10'luk oranının at- mosfere bırakıldığını belırtti ve "Bunlar enerjiye dönüştürülnıüş olsavdu 8^ mil- yon dolarkazanüırdı" dedi. lSDEMİR'de enerji tasarrufu ve enerji üretimi projele- rini başlatacaklannı ifade eden Giyici, enerji sorununun çözühnesiyle. çevre so- runlannın azalacağını veya sıfırlanacağı- nı söyledi. Hedef clroyu iklye katlamak îki ay önce göreve getirilen Giyici, bu arada ISDEMİR'in fotoğrafını çektikleri- ni belirterek, "Teknik fotoğrafia işletme yasuıa uygun görünümde değiL ISDE- lyiTR'in 1970'lerdekiRusya'nın yapısıvar. Özelükle ahyapıda ciddi yaünmlar lazun. İSDEMÎR fıziki olark çok büyük, ama ekenomik büyüklük yok. Bu değer 400 miryon dolar. Dolayısıyla ciroyu büyütmek lazun. Yannmlarla bu değerin 850-900 milyon dolar ounasını hedefliyoruz. 30 yü- du" işletmeıün yüksek finn gazuıın yüzde 10"u atmosfere auhyor. Bunlar enerjiye dö- nüştürülmüş olsaydı, 1998-2002 arasında &5 mih on dolarhkenerji tasarrufu sağla- nırdı. İşletme dışandan yüda 80 miryon ki- lovat saat enerji satm ahyor. İSDE.MİR, yüda300binton fueloilalr.or>ebunuazal- tacağız. Çe\Te sorununun 2007'de bitirU- mesi hedefleniyor'" dıye konuştu. İşletmenin altyapısının tıkanmış oldu- ğunu vurgulayan ve iyileştirme yapılaca- ğını behrten Giyici şöyle konuştu: "Aksi halde verimli olmak mümkün değildir. Teknik bakun için bir firma ile anlaşma yolundayız. Yaünmlar 2009'da tamam- landığında işletmenin 1.9 milyon ton/yıl olan sıcak harnmadde üretimiiki kaüna çı- kacak. Aynca 5. kok batan^sına ihth acı- mız \ar. Onun da anlaşmasını yapmak üzereyiz." Giyici, işlermeye ilk 6 ayda 25 milyon dolarlık yatırun yapıldığvnı ve yıl sonuna kadar 60 milyon dolar daha harcanacağı- nı kaydetti. Gaz oksıjen yerine sıvı oksi- jen üretilebileceğini vurgulayan Gıyıci, işletmede 7485 çalışanın bulunduğunu ve verimli olmak ıçin ıleriki günlerde bu sa- yının azaltılacağını ifade etti. Memur maasları Son söz IMF'nin ANKARA(Cumhuri\et Bürosu) -Gelecek hafta kesinleşmesi bekle- nen memur maaş zamlan konusun- da Maliye Bakanlığı umut verme- di. Bakanlık yetkilileri, memur ma- aşlanna yılın 2. yansı için yapıla- cak zammın yüzde 5'in yukansın- da olamayacağı uyansında bulun- du. İleriki günlerde IMF'yle yapı- lacak görüşmeler sonucunda netle- şecek zam oranında Maliye Bakan- lığı'nın ıstetni dikkate alınırsa, en düşük memurmaaşındaki artış ora- nı 21 milyon lirayla sınırlı olacak. Bu yıl için personele aynlan top- lam ödeneğin 28 katrilyon 36 tril- yon lira olduğunu vurgulayan Ma- liye Bakanlığı yetkilileri, bu öde- neğin 11 katrilyon 951 triryon lira- lık bölümünün de ocak-mayıs dö- neminde kullanıldığını \oırguladı. Bakanlık yetkililerinin hesaplama- sına göre. memur maaşlannda ya- pılacak yüzde 1 'lik zam 100 trilyon lira ek yük getirecek. Yetkililer, me- mur maaşlannda yapılacak zam ko- nusunda, IMF'yle yapılacak görüş- melerin de beİırleyici olacağı iti- rafında da bulundu İŞÇtNtN EYRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Tımsah Gözyaşları Çokçarptcı oluncayoksayılamadı, medyanın hertü- ründe günlük önemli haberler arasında yer aldı. Türki- ye eğitim, sağlık olanakları, okuryazarlık oranı, yaşam umudu, kadınların çalışma yaşamına katılımı, kentleş- me... kriterlerine göre oluşturulan insani endekste, Fi- ji, Libya, Küba, Samoa, Maurrtius gibi ülkelerin bile ge- risinde yer aldı. Birteşmiş Milletler'in insani gelişmişlik raporu sıralamasında 11 basamak birden geriledi. En zengin yüzde on milli gelirin üçte ikisini alıyor. En yoksul yüzde 10'a gelirin yüzde 2'si kalıyor. 7 milyon kişi günde iki dolarla geçiniyor. 10 milyon yetişkin okur- yazar bile değil. Çalışabilir kadın nüfusun yarısı evde oturuyor. 4 milyon kişinin aylık geliri 50 milyon lira. Bu utanç vericitablo karşısında dökülen timsah göz- yaşlan... Krizin, batıklann, yolsuzluklann sonucu yo- rumlaması ise işi hafife almak. Şüphesiz sayılan neden- lere insani gelişmişlik, gelir dağılımı bozulmasında önemli etkenler. Ne yazık ki krizden çıkış, yolsuzlukla- nn, batıklann önlenmesi bozulan dengeleri düzeltmi- yor. Temelinde düzen, insan haklanna, sosyal devlete yaklaşımlar var. Sermaye, büyük medya, siyasi iktidar ile ittifak ha- linde sermayeye kaynak aktarımını, insan hakları, sos- yal devlete aykırı ilke yapacaklar. Çarklar yaşamın her alanında insan, emek sömürüsü üzerıne işletilecek. İn- sani, çevreyi yok sayan ekonomik gelişme, Türkçesi haksız kazanç bayrak yapıtacak, bu aniamda serma- ye birikimi kutsanarak IMF, Dünya Bankası reçeteli onaylanacak.. Birleşmiş Milletler'in gelişmişlik raporu özelde Tür- kiye'nin sıralamadaki kötü durumu ile birlikte aslında dünyadaki genel kötü gidişı sergiliyor. Gerçek ücretleri yıllardır aşağı çekilmiş, yoksullaşmış işçiyi, sözleşme masasında işsizlerle tehdit eden bir başbakanımız var. Başbakan Erdoğan'ın ABD'nin Ku- zey Irak'ta askerlerimizin kafalanna çuval geçirilerek götürülmelerine karşı boynu bükük, sabırdan söz edi- yor. Ama toplusözleşme masasında enflasyon karşı- sında kaybettıklerinin karşılığını ancak isteyen kamu iş- çilerine karşı şahin kesiliyor. Anlı şanlı özel sektörümüz çok daha acımasız, as- lında yoksullaşmış kamu işçisinin ücretinin çok yüksek, diğer işçilere kötü örnek oluşturduğundan yakınıyor. Çalışanlar dünyasında lokomotif ücret işlevini yapan kamu işçilerinin ücretleri daha da aşağı çekilmelı ki di- ğerleri iyice süründüriilebılsin. Malum özel sektörde sözleşmeli, sendikalı ancak bir-iki yüz bin işçi kalmış durumda. Çoğunluk asgari ücrete yakın. En düşük insanca ya- şama ücreti olan asgari ücret de yıllar ıçinde aşına aşı- na geriye gitmiş. Butün bunlara krızle, ışsizlıkle tehdrt- le, giderek daha ağır, kölelik düzeninde çahştırmayı, faz- la mesaisiz, çalıştıımada süre tanımamayı, çalışanı iş- yerine adanmış köle durumuna sokmayı katın. Emeğin maliyetler içindeki payının giderek aşağı çe- kilmesi tablosuna sermaye düzeni doyamıyor. Daha daha istiyor. Krizlerie, sosyal devletten sapma ile. el- bette ekonomide önceliğın yatırım olmamasıyla gide- rek patlayan işsizlik, işsizlerordusu gerçeği çalışanla- ra karşı kullanılıyor. Sermaye haksız rekabet kavramında sürekli emek aleyhine dayatıyor. Siyasi iktidar sürekli bu dayatma- nın kölesi, sosyal haklardan, emekten, kamu variıkla- nndan sermayeye kaynak aktarmanın arayışlanna gi- riyor. Sonuç olarak siyasi iktidann. sermaye istekleri doğrultusunda her yeni icraatı, timsah gözyaşlanna konu olan insani gelişimin aleyhine çalışıyor. İnsan, üretim öncelikli olmayan politikalar, sermaye- nin bile ancak söylemde yakındığı vurgun düzenini, kendi düzeninın knzlerini yaratıyor. Bütçeden yatırıma, eğrtime, sağlığa aynlan paylar, sosyal devletin olmaz- sa olmaz aracı kamu yatınmları, işletmeleri yok sayıla- rak ekonomik gelişmeden söz eden politikalar. seçilen ekonomik düzenin kendisı bu utanç verici tabloyu gi- derek daha da utanç verici noktalara sürüklüyor. Baş- bakan Erdoğan'ın sermaye adına ateşli savunduğu iş yasasının bile tek başına ileriye dönük gelır dağılımı, iş- çi ücretlerinin aşağı çekilmesinde önemli payı olacak.. Sözün özü sermayesi, büyük medyası, siyasi iktida- n kol kola bu utanç verici tabloyu, kendi çıkartan, ide- olojik seçimleri olarak, kendi elleri ile yaratıyorlar. Son- ra da utanmadan karşıdan bakıp halkın düştüğü hal- ler ıçin timsah gözyaşları dökuyorlar.. [email protected] Arkadaşımızın nuıtlu günü Ekonomi Senisi - Cumhunyet gazetesi çalışan- lanndan Olcay Büyüktaş. Star gazetesi ekonomi servisi muhabirlerinden Tahsin Akça ile hayatım birleştirdi. Büyüktaş ile Akça'nm nikâhı dün Ka- dıköy Evlendirme Dairesi'nde kıyıldı. Ekonomi servisi muhabiri Büyüktaş'ın nikâh törenine Cumhuriyet çalışanlaıının yam sıra basın ile halkla ilişkiler sektöründen yoğun katılım ol- du. Akça ile Büyüktaş ailelerinin hazır bulunduğu törenin ardmdan, Kadıköy Ortaklarevi'nde kut- lamayapıldı. BEKLENEN OLDU! Olcay & Tahsin haberlerden fırsat bulup sonunda evlendiler... Her ikisine de mutluluklar dileriz. İTJff^- çalışanlan