Katalog

2 4 HA2İRAN 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomifg cumhuriyet.com.tr 13 'Bor devletin etinde kalmalı' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ATO Başkanı" Sinan Aygün.maden yasa tasansının özel sektöre bor arama ve işletme serbestisi tarudığına işaret ederek Türkiye'de özellikle bor madeninin bulunduğu ve bulunacağı olası bölgelerde yabancı firmalann maden arama ruhsatı aldıklanna dikkat çekti. Aygün yaptığı yazılı açıklamada, maden yasa tasansında yapılan değışiklikle, bor madeninin devlet tekelinden çıkanlmasının Türkiye"nin geleceğinin ipotek altına alınması anlamına geldiğini belirtti. THY'de pazarhk klittendi • ANTALYA(AA)-Türk Hava Yollan (THY) işyerlerinde çalışan 10 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi göruşmelerinde, arabulucu süreci de uyuşmazlıkla sonuçlandı Türkiye Sivil Havacılık Sendikası Antalya Şubesi Başkanı Alim Yılmaz. sosyal haklar ile ücretleri kapsayan 42 maddede uyuşmazlık zaptı tutulduğunu söyledi. Sendika, zaptın tebliğinden sonraki 6 işgünü içinde grev karan alabiliyor. Zortu Grubu'nun 50. yri gururu • Ekonomi Servisi - Zorlu Grubu, kuruluşunun 50. yılını Istanbul ve Ankara'da gerçekleştirilecek resepsiyonlarla kutlayacak. Tekstilde Taç, Linens ve Korteks markalan, dayanıklı tüketim sektöründe Vestel, finansta Denizbank ve enerjıde Zorlu Enerji ile faaliyet gösteren Zorlu Grubu'nun 50. yıl kutlaması ıçın bu akşam Beylerbeyi Sarayı'nda davet verilecek. Resepsiyonda, dünyaca ünlü solist Viktor Lazlo ile Avrupa'nın en iyi tenorlanndan biri olan Erkan Akı performanslannı düet ile sergileyecekler. ÇEAfmeski çahşanmdan istek • ADANA(AA)-Enerji ve Tabiı Kaynaklar Bakanlığı'mn sözleşmesini feshettiği Adana'dakı Çukurova Elektrik'ten (ÇEAŞ), Uzanlar'ın yönetimi aldığı dönemde haksız uygulamayla işten çıkanldıklannı öne süren bir grup, hükümetin karanru desteklemek ve mağduriyetlerinin giderilmesıni istemek amacıyla toplantı yaptı. faks çekti. HızJı kredi' VVinsa'da • HaberMerkezi-PVC pencere sistemleri konusunda hızmet veren Winsa. Koçfınans'ın 'hızlı kredi' sistemiyle müşterilerine yeni olanaklar sunuyor. Winsa. pazar günü hanç, haftanın altı günü bayilerine gelen müşterilerine kimliklerini göstermeleri durumunda kefilsiz ve faizsiz kredi imkânı sağlıyor. Petrol Ofisi sevhıdipdi • Ekonomi Senisi - Petrol Ofısi'nin 26 Mayıs-31 Temmuz tarihleri arasında düzenlediği "Milli Piyango Hemen Kazan ve Katıl Kazan Kampanyası"nın 30 milyar liralık ilk büyük ödülü. Ankara'dan otobüs şoförii, evli ye iki çocuk babası Ali Özcan'a çıktı. Özcan para ödülünü, 50 milyon liralık akaryakıt alışverişi sonrasında verilen "Hemen Kazan-Katıl Kazan' biletiyle kazandı. Doğu Anadolu Besiciler Birliği'nin başlattığı seferberlik bölgeyi kalkındıracak OrganiktanmumutolduLEYLAÇEVİK Uygulanan yanhş politikalar sonucu hayvancılığın tamamen bittiği Erzurum'da ekolojik tanm, çiftçinin umut kapısı oldu. Merkezi Almanya'da bulunan Dünya Organik Tanm Orgütü' nün (INFOAM) dünya çapında sür- dürdüğü araştırmalar netıcesinde ekolojik tanma en uygun toprak- lara sahip yerlerden birinin de Er- zurum olduğu belir- lendi. Yıllardırtanm ilaçlan ve benzeri kimyasal madddeler- le kirlenen toprakla- nnda yetişen ürüne güvenmeyen ve do- ğal gıda arayışına yönelen Avru- pahnın gözünü bakir topraklara dikmesi, Erzurum'da çiftçilik için yeni bir dönemin başlamasını sağ- İadı. Organik yem üreticisi Itala- yan Ecomon frrmasırundan gelen talepüzerine 1 milyon dolarlıkan- laşma yaptıklannı kaydeden Do- ğu Anadolu Besiciler Birliği Baş- kanı Nazmi Ibcalı geçen nisan ayında ilk tohumlann atüdığını söyledi. Ilıcalı Istanbul'da bulu- nan süpermarket zincirleri Carre- four ve Real'den de teklif aldıkla- rını belirterek "Hasat yapar yap- maz bu süpermarkerlerde stand açacağız. Ambalaj olarak da bura- da arük en ucuz şeylerden biri ha- linegelen hayvan derilerinden yap- tınnğımjzçanklankııflanmayıdü- şünüyoruz" dedi. Üretim için Er- zurum'un çeşitli yerlerinde 3 pilot bölge seçildiğini belirten Ilıcalı, • îtalyan Ecomon firmasınm Doğu Anadolu Besiciler Birliği ile yaptığı anlaşma ile Erzurum'dan 1 milyon dolarlık organik tanm ürünü ihraç edilecek. bu bölgelerde baklagillerden no- huta, yeşil mercimekten fasulye- ye, elmaya, cevize kadar pek çok üriin yetiştirdiklerini ifade etti. Kunımsallaşmak için birliğin bünyesinde Organik Tanm AŞ isimli bir şirket kurduklannı da söyleyen Ilıcalı şirketin ortaklan- nın tarlada çapayı vuran çiftçiler- den oluştuğunun altını çizdi. Erzu- rum'da bir organik tanm satış ma- ğazası açacaklannı belirten Ilıca- lı, eylül ayında TÜYAP Kongre ve Sergi Sarayı'nda açılacak ta- nm fuannda da yer almayı plan- ladıklanm kaydetti. Faklrllk Işe yaradı Nazmi Ilıcalı "Bölgemizçokso- ğuk olduğu için herhangi bir böce- ğin yaşaması pek mümkün otanu- yor. Dolaycaylaüaçlamayapmanu- za gerekkalmıyor. Ayn- ca bölge haöa çok fejdr olduğu için de suni güb- re alacak ekonomik gü- ceaslasahipohnadT di- ye konuştu. Coğrafyası yüzünden sanayiye uy- gun olmayan bölgenin, ancak ta- nmla kalkınacağının altını çizen başkan, devletin destek olmasın- dan yakındı. Ecomon firmasından avans alabilmek için talep edilen Hazine garantili teminatı bir türlü bulamadıklanna dikkat çeken Nazmi Ilıcalı "Şu anda üç çiftçi ile üretime başladık. Şayet avansı ala- bilmiş olsaydık 3 değil 300 çiftçhi buişedabjİedebifirdik'* dedı. Normal ürünlerin 2 katına satılıyor Genetikyapısı değiştiril- miş tohumlar, tanm ilaç- lan, suni gübreler ve honnonal maddelerin toprağı her geçengün bi- raz daha hrietmesi ve bu topraklarda yetişen üriinlerin insan sağhğım tehlikeye sokması orga- nik tanm kavramını orta- ya çıkardı. Ta- mamen doğal şartlarda üreti- len tanm üriin- lerindeherhangi bir kimyasal maddenin kulla- mlması söz ko- nusu değil. Or- ganik tarımda verimliliğin, sürdürülebilir tanma oranla çok düşük olma- sı sebebiyle do- ğal tanm üriin- leri normal ürünlerin hemen hemen iki katıfi- yata satılıyor. CARİÎŞLEMLER AÇIĞI ARTTI Odemeler dengesi korkutuyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Ba- zı kesimler tarafindan kriz göstergesi olarak gösterilen cari işlemler açığı gi- derek büyüyor. Merkez Bankası, bu yı- lın ocak-nisan döneminde cari işlemler açığının yüzde 142.7 artışla 2 milyar 962 milyon dolara yükseldiğirü açıkla- dı. Geçen yılın ilk dört ayında ise cari işlemler açığı, 1 milyar 220 milyon do- lar olmuştu. Merkez BankasVnın açık- ladıği 2003 yılı ocak-nisan dönemi öde- meler dengesi verilerine göre, yıhn dört ayında cari işlemlere etkisi olan kalem- lerdeki bazı gelişmeler şöyle oldu: • 2003 yılı ocak-nisan döneminde hizmetler, yatınm gelırleri ve cari trans- ferlerden elde edilen net gelirler yüzde 64.8 oranında azalarak 173 milyon do- lar oldu. • Geçen yıl ocak-nisan döneminde 10 milyar 682 milyon dolar olarak ger- çekleşen ihracat (FOB) gelirleri, 2003 yılının aynı döneminde yüzde 30.6'lık artışla 13 milyar 951 milyon dolar ola- rak gerçekleşti. • 2002 yılı ocak-nisan döneminde 1 milyar 711 milyon dolar olan dış ticaret açığı, 2003 yılınuı ocak-nisan dönemin- de yüzde 83.2 oranında artışla, 3 milyar 135 milyon dolar olarak gerçekleşti. • Net turizm gelirleri yüzde 41.9 ora- nında azalarak 452 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dünya Ekonomik Forumu çerçevesinde, dün ABD-Ortadoğu serbest ticaret bölgesi kurulması konusu görüşüldü. (AP) ABD kredisiBabacan 'ı zorluyor Ekonomi Servisi - Devlet Bakanı AM Babacan, ABD'den ahnacak 1 milyar dolarlık hibenin krediye dönüştürülmüş hali olan 8.5 milyar dolarlık krediye ilişkin, iki- üç haftadan bu yana ABD yönetimiyle göriişmeler yaphklannı söyledi. Dünya Ekonomik Foramu olağanüstü toplantısı çerçe- vesinde Amman'da bulunan Devlet Bakanı Ali Babacan, burada Türk gazetecilere yaptığı açıklamada, bu krediye ilişkin ABD ile aralannda herhangi bir engel bulunmadı- ğını, ABD tarafının kredinin aynntılanmn bir an önce ta- mamlanmasını istediğini, bunun sonucu kredinin kulla- nılabilir hale geleceğini söyledi. Ekonomideki tüm hesaplann, bu kredi gelmeyecekmiş gibi yapıldığını söyleyen Babacan, bu yüzden kredinin gel- mesinin ekonomiye olumlu katkı yapacağım belirtti. Öte yandan DEF toplantılan çerçevesinde dün gündetn ekonomi ağırlıklı geçti. ABD-Ortadoğu serbest ticaret böl- gesi kurulma planı doğrultusunda ABD Dışişleri Bakanı Cotin Powell ve Dış Ticaret Temsilcisi Robert Zoeflkk Arap bakanlarla bir araya geldi. DEF'e katılanlar, aralannda bi- lişim teknolojileri, turizm, Arap bankacıhğı, su yönetimi ve yabancı yatınmlar gibi konulann da bulunduğu 20 te- ma üzerinde çalışmalarda bulundular. Faik Somer MSD 'nin Orta ve Doğu Avrupa direktörü oldu Genç yöneticini başarısı Ekonomi Servisi - Türk yönetici- lerin uluslararası arenada kaydetti- ği başanlardan biri de ılaç sektörün- de yaşandı. Amerikan ilaç firması Merck Sharp Dohme'nin (DHM) 1991 yıhndan beri Türkiye genel müdürlüğü görevini yürüten Faik Somer MSD Merkez Başkan yar- dımcıhğı, Orta ve Doğu Avrupa di- rektörlüğüne atandı. Dünya çapında 31 üretim tesisi bu- lunan MSD'nin Faik Somer'e teslim ettiği bölgede Balkan ve Baltık ülke- leri ile Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Slovakya, Tür- kiye ve Rusya gibi ülkeler bulunuyor. Söz konusu ülkelerde yılda 500 mil- yon dolar ciro elde eden firmanın 2 bin de çalışanı bulunuyor. Yeni görevi kapsamında kendısme bağlı olan ülkelerin hepsinin geliş- meye çok açık ülkeler olduğunu kay- deden Faik Somer. "MSD'nin Avru- pa geneündeki cirosu 55 mihar do- lar. Ben ise bunun yakJaşık yüzde 10'una tekabül eden bir 500 mihon dolarhk ciroyu yöneteceğün. Amacun bölgelerin geüşmepotansr*etinide ya- nıma alarak bu rakamı daha da yu- 41 yaşmdald Somer, a>nı zamanda YASED Başkan \arduncılığı görevini de sürdflrüyor. karüara çıkarmak olacak" dedi. So- rumluluk alanındaki ülkelerin yakın- da Avrupa Birliği'ne üye olacağını belirten Somer, üyelik sürecinde edi- nilen bilgi ve tecrübelerin Türkiye'ye aktanlması için çalışacağını ifade et- ti. Aynı zamanda Yabancı Sermaye Derneği başkan yardımcılığı görevi- ni de yürüterf^Somer, Türkiye'ye ya- bancı yatınmcı çekmek için çalışma- larda bulunacağını da kaydetti. Türkiye'de ilaç sektörünün en bü- yük probleminin patent koruma ya- salanmn ounaması olduğunu vurgu- layan Somer, "Firmalann AR-GE'ye dayah ürünlerini koruma altına ahr- sak ancak o zaman yabancı serma>e ülkemizde kahcîT>lur" dıye konuştu. MAVİ AXIM PROJESİ Gazprom J dan göstermelik fiyat indirimi MOSKO\A(AA)- Rusya'nın doğal- gaz şirketi Gazprom, bir açıklama ya- parak şirketin Türkiye'ye uygulanan doğalgaz fiyatlannı indirmeye hazır ol- duğunu ancak bu indirimin. büyük miktarda olmayacağını duyurdu. Gazprom'un Birinci Başkan Yardım- cısı Yiıri Komarov dün düzenlediği ba- sın toplantısında Türkiye ile tüm hatlar- dan yapılan gaz transferinin şartlanmn revize edilmesini görüştüklerini belirte- rek Türkiye ile yapılmış tüm sözleşme- lerdeki gaz fıyatlannın birleştirilmesi konusunu değerlendirdiklerini kaydet- ti. Türkiye'nin alacağı gazın ücretini hizmet veya mal olarak ödemesini iste- mediklerini söyleyen Komarov, "Buün- kânsız. Gazprom aldığı kredfleri döviz olarak ödüyor, hizmet veya mal olarak değü" diye konuştu.Türkiye ile Ma\i Aktm Projesi çerçevesindeki gaz alımı ve fiyatı konusundaki değişimi görüş- tüklerini ifade eden Komarov," Şu an- da mevcutdurumoklukçazor ama tüm bu sorunlara kabul edflebnir bir çözüm buhnayı ve yasal yollan kuDanmaktan uzak durmayı umuyoruz" dedi. Gazprom'dan yapılan açıklamada ise Türkiye'nin gaz alımına temmuz ayında yeniden başlaması gerektiği vurgulanarak şirketin küçük bir mik- tarda da olsa bile fiyat indirimine ha- zır olduğu vurgulandı. İŞÇİNİN EVRENENDEN ŞÜKRANSOINER Ellere Var... AKP iktidan, Erdoğan Hükümeti gün geçmiyor ki bizim kesemizden, devlet bütçesinden çok önemli ölçülerie kaynağı sermaye gruplanndan bi- rilerine aktarmasın. Iktidann sermaye ile banşma- sının kişi başına bedelini hiç hesaplamaya kalkışan çıktı mı acaba? Vergi ile başlayan. "barış, af" sözcükleri ile süs- lenen sermayeye kaynak aktarımı yaklaşımlarında sıra hayalcilere kadar uzanmış bulunuyor. Ama Başbakan Erdoğan'm, işçiler sözleşme haklannda, enflasyon karşısında yoksullaşmamakta diretirler- se, onlar için iyi olmayacağı konusunda tehdit içe- ren açıklamasını hafta sonu izledik. İşçiler, sendikalar sıfır zamma ses çıkarırlarsa iyi olmazmış. Kimi yorumcu arkadaş "sıfır zam, hiç zamdan iyidir" anlamına gelen mizah yazıları yaz- dılar. TİSK Başkanı Refik Baydur bir ileri adım da- ha attı. "Kamu işçileri yasalar izin verse eksi zam almalıdırlar" diyerek sermaye ve örgütlerinin hükü- metten yana ağırtığmı koydu. Ocak 1995'te yüzolan kamu işçi ücreti endeksi Temmuz 2002'de 88.5,31 Aralık 2002'de 80.9 gö- züküyor. Kamu işçisınin yeni dönem sözleşmesi ile enflasyon karşısında hızlı yeni bir yoksullaşmanın içine girmemesi için, en azından öngörülen enflas- yon artışını karşılayacak bir ücret artışı ile sözleş- me imzalanması zorunlu oluyor. Yıne de Erdoğan "sıfır zam", Baydur "eksi zam"dan söz edebiliyorlar. Sıfır zam zaten hükü- metin öngördüğü en düşük enflasyon artışı karşı- sında bile eksi zam, yoksullaşma anlamına geliyor. Baydur ise bugün ödenmekte olan brüt ve net üc- retlerin çok yüksek olduğundan söz açabiliyor. Türk-lş Başkanı'nın söylemi ile "Türkiye'yi ütenler ve yönetenler" işçiden bu fedakârlığı hangi hakla isteyebiliyorlar? Bu pervasız meydan okuyabilme- nin nedenleri, anlamı ne? Başbakan sendikalı kamu işçilerinin karşısınaiş- sizler ordusu ile çıkıyor. özelleştirmelerle kamu iş- çilerinin başındaki Demokles'in kılıcı tehdidi de var. Milyonun üstünde kamu işçisinden, belediyeler da- hil 450 binlere inmiş durumdayız. özelleştirmelerle kamu işçisinin özel sektöre geçtiği varsayılır. Oysa özel sektörde her şey daha trajik. özel sektör her zaman sendikalaşma, top- lusözleşme düzenine karşı direnmişti. Şimdi sen- dikal hakları ret gündemde.. özel sektörde çalışan işçi sayısı kamuya göre hem sayısal hem de oransal hızla artarken, sendi- kalaşabilen, sözleşmeden yararianabilen işçi sayı- sı düşüyor. 1980'de 3 milyon sigortalı işçimiz var- ken 1 milyon kadan kamuda, 500 bini özel sektör- de, 1.5 milyon sözleşmeli, sendikalı işçimiz vardı. Bugünkü 5 milyon sigortalı işçinin 4.5 milyon üstü özel sektörde çalışıyor. Ancak sendikalı işçi 1980'den bugüne, 500 binden 250 bine kadar düş- müş bulunuyor. Anlı şanlı özel sektörümüz bir 5 milyon üstü da- ha işçiyi de kayıt dışı, sigortasını, vergisini öde- meksizin kaçak olarak çalıştırıyor. Kayıt dışı 5 mil- yon üstü, sözleşmesiz 4.5 milyon üstü işçimiz ne ücret mi alıyor? Sigorta primleri ödenenlere bakı- lırsa asgari ücrete çok yakın, yani 225 milyon lira net ücret civarında. Üstünde alanlar çoğunlukla sigortadan kaçırılıyor, yasadışı ödemenin elbette kıdem tazminatı ve başka haklara yansıması ol- muyor. Fazla mesai, ikramiye gibi haklardan söz etme- nin pek de bir anlamı kalmadı. Çünkü kriz bahane, tedavülden kaldınldılar. Ama işsizler tehdidi ile ço- ğunluk eti senin kemiği benim usulünden ortalama 10 saatin üstünde çalıştınlmaktalar. Şimdi anlaşıl- dı mı, geriye gittiği halde kamu işçilerinin ücretleri özel sektör patronlannın neden derdi oluyor. Eksi zam önerisi neden gündeme gelebiliyor? Bilmem bu arada kamu işçilerini işsizler ordusu ile tehdit eden, işçiden ve bildiğim kadan ile çok fazla sendika liderinden seçimlerde destek almış Başbakan Erdoğan'ın, işsizlere iş bulmak gibi bir projesi olmadığını anımsatmak bir işe yarar mı? Bütçede yatınm, sonuç olarak istihdam yaratma yok. Erdoğan Hükümeti'nin özel sektörü istihdam, iş yaratmaya yönlendirecek bildik, anlamlı bir pro- jesi de yok. Düne kadar sırtını kamuya dayamış sendikacılık hareketi can çekişiyor. Erdoğan Hükümeti-işveren ittifakı sendikal harekete, işçiye meydan okuyor. Uğurlusu, uğursuzu, hortumsuzu, hortumcusu, sermaye cephesinden her kesime kaynak bulunu- yor. İşçiye kaynak yok. Sendikacılık, işçi hareketi var ya da yok olma çizgisinde, önemli bir sınavdan daha geçiyor. soneıfâ cumhuriyetcom.tr 4 çağdaş kent kurdu Ege-Koop'a uluslararası ödül BERLEV (Cumhuri- yet) - Ege-Koop, "Tra- de Leader's Chıb" tara- findan dünyada başan- h işletmeler ve ycmeti- cilere verilen "Uhısla- rarası tş Liderkri ve Prestij" ödülünü aldı. Ege-Koop Başkanı Hü- sejin Aslan, Tiırki- ye'nin son yıllarda uluslararası alandaki başan grafiğinin gıde- rek yükseldiğine dikkat çekti. Aslan, "Bu ödûlferv, Ege-Koop'un prestij ödülü de eklenmiş oldu. Ö ada> Türkiye'nin ger- çek imajı, çağdaş >üzü, kah'teli mal ve hLmet üretim gücünün taunJ- masmda katkı sağbsa- caktn-" dedi. Dün.âda 112ülkede 15biniye- si olan "TradeLeader's Chıb"m (Ticaret Lder- leri Kulübü), bu "Uluslararası tş Lider- teri ve Prestij Ödülü" 33 ülkeden 44 kuruluşa verildi. Ödüle değer gö- rülenkuruluşlar arasın- da Türkiye'den Ege- Koop'un yanı sıra Pınar Süt,StarExport Dış Ti- caret Şirketi yer aldı. Ödül töreni dün Ber- lin Intercontinental Oteli'nde gerçekleşti- rildi. Ödül töreninde konuşan Ege-Koop Başkanı Aslan, 19 yılda 20 bin konut üreten Ege-Koop'un, 100 bin insanın mutlu ve sağhk- lı bir yaşam sürdürdüğü 4 çağdaş kent kurduğu- nu söyledi. Prestij ödülünü, Tür- kiye'den daha önce Alarko ve Ülker şirket- leri almıştı. Ödülü geç- miş yıllarda alan kuru- luşlar arasında dünyada Rolls Royce Motor ve Volvo da yer alıyor.