Katalog

14 MAYIS 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab a cumhuriyet.com.tr 11 ABD Dışişleri Bakanı'nın gelişi öncesinde düzenlenen intihar saldınlannda 30'a yakın kişi öldü Powell'akanlı karşüamaDış Haberier Servisi - ABD Dışışlen Ba- kanı Coün Povvefl'ın Suudi Arabıstan'ı zi- yaret etmesıne saatler kala. başkent Ri- yad'da Amerikalılan hedef alan intihar sal- dınlan düzenlendi. Saldınlardaardından yapılan 90'dan fazla kışinin öldüğü haber- leri sonradan ABD tarafindan düzelrildi. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, i lk açıklamadan yaklaşık bir saat sonra, pat- lamalarda ölenlerin, Suudi yetkililerin be- lirttıği 29 sayısına yakın olduğunu söyle- di. Saldınlarda 29 kişinin öldüğünü doğru- layan Suudi Arabistan Içişleri Bakarüığı'na göre de, 7 Suudi, 10 Amerikalı, 2 Filipinli, 1 Lübnanlı, 1 Isviçreli, 1 Avustralyalı ve 2 si çocuk 5 Crdünlü ıle Riyad Vali Yardımcı- sı Abdullah El Blayhed'in oğlu Muham- med El Blayhed'in öldüğü kesinleşti. 9 kö- mürleşmış cesedın ıse saldırganlara ait ol- duğu sanılıyor. Bomba yüklü araçlann baş- kent Rıvad'ın doğu bölgesinde, Amerika- lıların kaldığı lojmanlara çarparak infilak etmesi sonucu gerçekleşen 3 patlamada, ABD'ye göre, 10-12 'si Amerikalı olmak üzere 90'dan fazla kışinin öldüğü açıklan- mıştı. Ancak ölü sayısının 29 cıvannda ol- duğu ABD Dışişleri Bakanlığı tarafindan dü- zelrildi. tlk açıklamada 190'dan fazla kişi- nin de yaralandığı belirtilmişti.ABD'liyet- kilılere göre, yaralananlar arasında 40"tan fazla Amerikalı bulunuyor. Povvell saldın- dan El Kaide örgütünü sorumlu tutarken örgütün de üstü kapalı olarak saldınyı üstlendi- ği öne sürüldü. Türkiye'nin Rıyad Büyükelçiliği yetkililen, yaralılar arasında Suudi Arabistan'da ış yapan ya- bancı firmalarda çalışan 3 Türk vatandaşuıın da bulunduğunu belırttiler.Ersin Dönmez, Şevket Ünal ve Zehra Ünal'm patlamalar sırasında kı- nlan camlardan hafif şekılde yaralandığı, haya- tı tehlıkelerinın bulunmadığı bıldinldı. Ortadoğu ziyareti kapsamında Ürdün'den Su- udi Arabistan'a geçen Colin Povvell, hedefler arasındakı, V'innell personelinin kaldığı siteyi ziyaret etti. Amerikalılann dışında da çok sayı- da kışinin öldüğünü kaydeden Povvell, "teroriz- min her yerde herkesi vıırduğunu, bunun uygar dünya için bir tehdit olduğunu" söyledi. Povvell'ı karşılayan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Suud El Favsal da "üzüntülerini" iletti ve terorizmle mücadelede ABD ile işbirliği vaadin- de bulundu. Washington'dan bir istihbarat yetki- lısi de, son 2 haftadır El Kaide'nin Suudi Ara- bistan'da saldın planladığına dair bilgiler geldi- ğini söylerken Suudi yetkililerin de bir süredir El Kaide'nin saldın planladığını belirttikleri kayde- dıldı. El Kaide bağtanüsı El Kaide'nin, "üstü kapalı" olarak saldınlan üstlendiği ileri sürüldü. Saldınlardan sonra Su- udi Arabistan'da haftalık yayımlanan El Mecel- le dergisine elektronik postayla gönderilen me- sajda, kendisını El Kaide yetkilisi olarak tanıtan Ebu Muhammed El AMaj, uzun zamandır Kör- fez'de büyük çaplı operasyonlann planlandığı- nı belirtti. El Kaide'ye bağlı Mücahit Eğitim Merkezi Koordinatörü olduğunu kaydeden El Ablaj. "Suudi yetkililerin çok miktarda paüayı- cı ve silah bulması ve saldın hazırhğındakj 19 ki- şinin arandığını ilan etmesi de planı durdurama- dı" ifadesini kullandı. El Ablaj, El Kaide liden Usame bin Ladin'ın Körfez'de uzun soluklu bir gerilla hareketi sürdürme talimatı verdiğini ve bu operasyonlann Arap yanmadası ile Körfez'de- ki tüm hava üsleri, askeri bina ve kamplan he- def alacağını bildirdi. El Ablaj, "Dünya Ame- rikalılann Irak'ı işgal etmenin bedelini nasıl öde- yeceğini görecek" dedi. Bush: Katiller bulunacak ABD Başkanı George Bush. yaptığı açıkla- mada. "Bu aşağılık ev lemler. kaderi yalnızca kötülük olan katiller tarafindan düzenlendi. ABD katilleri bulacak ve bu kişiler Amerikan adalerinin anlamını öğrenecekler. Suudi Ara- !_• olin Povvell, Amerikalılan hedef alan saldınlardan El Kaide'yi sorumlu tuttu. ABD'ye göre 10-12'si Amerikalı olmak üzere yaklaşık 30 kişinin öldüğü saldınlarda, 40'tan fazlası Amerikalı olmak üzere yaklaşık 200 kişi yaralandı. (Fotoğraflar: REUTERS) bistan'daki saldınlarda, Amerikan vatan- daşlannın ve diğer ülkelerin vatandaşlannın acımasızca öldürülmeleri, terörle savaşın sü- receğini hatırlatıyor." dedı. Dışişleri Bakanlığı, Rıyad'da gerçekleştiri- len terör eylemini "şiddetle kınadığı"nı bildir- di. Dışişleri Bakanlığf ndan yapılan açıklama- da, Dışişlerini konu ile ilgili açıklaması şöyle: "Ne amaçla olursa olsun, her rürlü terörizme öteden beri karşı olan Türkiye, bu olayı da siddetle ve nefretle kınamaktadır. Olay, te- rörizmle uluslararası düzeyde etkin işbirliği ve kararlı mücadele gereğini bir kez daha or- taya koymuştur." Fransa Devlet Başkanı Jac- ques Chirac da. Riyad'da dün düzenlenen te- rörist saldınlan "kör bir barbarlık hareketi" olarak tanımladıve Amerikan halkı ıle dayanış- ma ıçinde olduklannı söyledi. TRATEJÎK.ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ: El Kaideyeniden toparlanıyor LONDRA (AA) - Ulus- liderinin üçte birinin, mi- lararası Stratejik Araştır- litanlannm da 2 bine yakı- malar Enstitüsü (IISS) ta- nının yakalandığı ya da öl- rafindan hazrrlanan rapor- dürüldüğüne ışaret ettı. Ra- da, El Kaide'nin yeniden porda, El Kaide'nin yok toparlanma sürecine gir- olmadığının en önemli ka- diğibelirtildi.SaddamHü- nıtı olarak Tunus, Pakıs- seyin rejimiyle El Kaide tan, Körfez bölgesi, Ku- odaklı uluslararası terörle veyt, Avustralya, Bali ve mücadele konusunun ABD AvTupa'nın çeşitli merkez- tarafından ilişldlendirilme- lerindekı eylemlerde, ör- si çabalanna dikkat çeki- gütünparmakizlerininol- len raporda, ABD'nin bu duğu iddialan gösterildi. konuda gelıştırdiği dokt- Raporda, 11 Eylül sonra- rinin, Avnıpa'daki önemli sı ve Irak harekâtı sırasın- müttefıkleri tarafindan pay- da Avrupalı müttefıklerini laşdmadığı vurgulandı. Ra- fazla dikkate almayan Was- porda, bu konudaki bir baş- hington'ın bir tür seçici it- ka önemli endişeyi de tifak dönemine girdiğinin "ABD'nin Irak'ın petrol görüldüğü vurgulandı. getirlerine el kovmayı plan- ABD'nin zaman zaman "si- ladığı yolundaki kaygıla- vasetbfliminingerçeklerine rmoiuşturduğu"belirtildı. aykm olarakaskeri gücüne Raporda. fazlacagüvenen 1991 Körfez T} bir tavir içine Savaşı önce- İXaporda, 11 girdiğrhatırla- sindedönemin Eylül sonrası ve tılan raporda, ABD Dışişle- j j . ^ harekâtı bunun yarattığı ri Bakanı Ja- j bölünmüşlük mes Baker'ın sırasınaa v e ^ ^ ^ a . 5 denizaşırı Avrupalı nnuzunvadeli diplomatik müttefiklerini etkılennın ile- turla Türkiye fazla dikkate nde daha iyi başta olmak almayan görülebileceği üzere tam 39 ABD'nin bir tür bıldmldı. ulkede kon- . . . ._ , ABD nın sensüs aradı- seçıcı ıttıîak "Irak halkının ğı. ancak bu dönemine girdiği zulümdenkur- kez bu çaba- vurgulandı. tanlmasr ge- nm tekrarlan- rekçesini öne madığıhatırlatıldı. Rapor- çıkardığı anımsatılan ra- da aynca, ABD'nin daha porda, harekât sonrasında- 11 Eylül'ün hemen ardm- ki gelişmelerinse bu konu- dan başlayan yeni bir çiz- daki kafa kanşıklığının hâ- giyle "engefleyki ve önce- lâ gıderilemediğini göster- den müdahak anlayışına diği kaydedildi. Raporun dayahbirstratejiyiyürür- giriş bölümünde son olarak, lüğe koyduğu" belirtildi. başta BM ve NATO olmak ABD'nin Afganistanha- üzere uluslararası kuruluş- rekâtının görece başansı- lardaoluşanhasarvegüven nakarşmEl Kaide'nin, ye- bunalımmın aşılması için niden toparlanma sürecine uzun bir zamana ihtiyaç girdiği belirtilen IISS rapo- duyulduğu vurgulandı. runda, örgütün etkisizleş- Raporun Avrupa'ya iliş- tirilmesinin yıllar alabile- kin bölümündeyse Irak ceği yorumu yapıldı. Orgü- savaşı öncesi ve sonrasın- tün halen 90 ülkede en az da ortaya çıkan yeni hava- 20 bin militanıyla cihad nm özellikle Türkiye ve arayışı içinde olduğuna Rusya'nın Avrupa ile olan dikkat çeken IISS, istih- yakınlaşma süreci üzerin- barat raporlanna göre, 11 de yavaşlatıcı bir etki yap- Eylül'den bu yana 30 örgüt tığı savunuldu. Moskova: Suudi Arabistan ve Çeçenistan'daki saldınlar 'aynı zincirin halkalan' Rıısya, Çeçeıı ba^antrsı kıırclu • Riyad'da gerçekleştirilen ve Amerikalılan hedef alan saldınlar uluslararası tepkiye yol açtı. Dış Haberier Servisi - Ruslar, dün Suudi Arabistan'ın başken- ti Riyad'da gerçekleştirilen pat- lamalarla önceki gün Çeçenis- tan'da meydana gelen ve 54 ki- şinin ölümüne yol açan intihar saldınsının "aynı zincirin hal- kalan" olduğunu bıldırdı. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Aleksander Yakoven- ko tarafmdan yapılan açıkla- mada. "Suudi Arabistan'da, Çeçenistan'da ve başka yerler- de meydana gelen patlamalar - hepsi aynı zincirin halkalan" denildi. Yakovenko, u Bu da gösteriyor ki terorizm proble- mi her şektiyle hâlâ sürmekte- dir ve tüm ülkelerin bu şeytan- la savaşmak için güçlerini bir- leştimıeleri ve hareketegeçme- leri gerekmektedir" dedı. Ruslar aynca, Çeçenistan'da önceki gün 54 kişinin ölümü- ne yol açan saldından Aslan Mashadov ve El Kaide örgütü- nü sorumlu tuttu. Kuzey Kaf- kasya Terörle Mücadele Ope- rasyon Timi sözcüsü Albay Ü- ya Şabalkin, saldınnın Çeçe- nistan'm Rusya'nın tanımadı- Çeçenistan'da önceki gün mevdana gelen intihar saldınsında 54 kişi vaşamını yitirdi (Fotoğraf: AP) ğı Devlet Başkanı Mashadov ta- rafindan yönetildiğini belirte- rek "Mashadov 'un kendisi, son zamanlarda birçok kez terörist eylemler düzenleneceği tehdi- dinde bulunmuştu" dedi. Mashadov'un uluslararası te- röristlerin elinde oyuncak hali- ne geldiğini söyleyen Şabalkin, "Onlann verdiği emirleri taröş- masız yerine getirhor. Çeçenis- tan'daki terörist evlemlerinin hepsi, paralı Arap askerler ara- cıhğryla El Kaide dahil uhıslara- rası terör örgütlerinin parasrv- lafinanseediKyor" dedi. Ingiltere Dışişleri Bakanı Jack Stravv, Riyad'daki patlamalann sorumlulannı sert bir dille suç- layarak "Bu tür insanhkdışı sal- dınlan mümkün olan en ağır şekilde kmrvoruz" dedi. Çin yö- netimi de dün Riyad'da gerçek- leştirilen ve Amerikalı ve Batı- lılan hedef alan saldınlann deh- şet verici ve kaygılandıncı oldu- ğunu bildirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı tara- findan yapılan açıklamada. "Bu ciddi bombah saldınlar büyük kayba yol açmıştır. Bizi şoke eden bu olavdan dolayı üzüntü- müzü ifade edryor ve kurban- lann ailelerine taziyelerimizi bildiriyomz. Bu saldınlar bizi çok kaVgüandırdı" denıldı. AÇIKÇA ŞÜKRÜ StNA GÜREL Ders ve Sınav Mülkiye'de onun öğrencisi olamadım ama he- pimizin "/-/oca"sıydı. Ahmet Şükrü Esmer'in özellikle iki dünya savaşı arası siyasal tarihini, Ulus'ta yazan bir gazeteci olarak ilginç ve canlı bir tanıklıkla nasıl anlattığı dilden dile dolaşırdı. Sözlü sınavlarda "beylik" sorularından biri, Kıb- ns konusuymuş. Bu konuyu kendisine, "Kıbns Tür- kiye'nin güneyinde bir adadır" diye anlatmaya başlamayan öğrenciyi, artık dinlemezmiş. Sına- vagiren öğrenci, herkesin bildiğinitekrarlamadı- ğı için değil, elbette... Kıbrıs'ın bu temel özelliği- nin, adanın ve ada insanının tarihsel macerasın- da neredeyse belirleyici olduğunun bilinmesi ge- rektiği için... Tıpkı Ingiltere'nin tarihsel gelişimini anlamakta, temel özellikleri bilmeden başarılı olamayacağı- mız gibi... Ya da Ingiltere ve Fransa'nın toplum- sal tarihleri bilinmeden, bugünlerinin anlaşılma- sının mümkün olmayacağı gibi... Gelişimin te- mellerini bilmeden, Ingiltere'nin Fransa'nınkin- den çok farklı -tarihle ve coğrafya ile ilişkili- özel- liklerinden habersiz halde işe girişirsek "demok- rasi örneği" Ingiltere'de hâlâ yaşayan monarşik kurumların varlığını anlayıp, anlatabilir miyiz? Ay- nı biçimde Hollanda ve Belçika'daki tarihsel ge- lişimden haberimiz olmasa, belki de tutup, Hol- landa ve Belçika ordulannın bu ülkelerin tarihsel gelişiminde ne denli önemli rol oynadığıyla ilgili temelsiz bir vaaza bile girişebiliriz! İyi ki bazı Avrupalı yetkililer bir Ahmet Şükrü Es- mer sınavına girmiyorlar... Geçemezlerdi! örne- ğin, Hollandalı Avrupa Parlamentosu üyesi, Tür- kiye Raportörü Arie Oostlander, Hoca'nın, "Söy- le bakayım, Türk ordusuyla Hollanda ordusu ara- sında toplumsal gelişmedeki önem ve rolleriaçı- smdan ne gibi farklar vardır" sorusuna yanıt bu- lamazdı. Tabii Hoca, kendisine bir şans daha ta- nıyıp şunu da sorabilirdi: "Peki, Türkiye ve Hol- landa'yı -istersen AB diyebilirsin- Kıbns ile olan ilgileri ve bu ilginin tarihsel ve hukuksal temelle- ri açısından bir karşılaştır bakalım". Oostlander, bu konuda ne diyebilirdi ki? Kalırdı. Oostlander, hazırladığı raporla da sınıfı geçe- memiştir. Yalnızca, sonradan düzetrtiği, Kemaliz- mi AB üyeliğimize bir engel olarak gördüğü ifa- desiyle değil. (Zaten bu konuda yalnızca sözcük- lerde değişiklik yapılıyor; yoksa "Türkiye'ye AB ölçütlerine uygun yeni anayasa gerektiği" dü- şüncesi, Avrupa Parlamentosu'nun onayını alıyor.) Aslında Hollandalı Raportör, AB'nin Türkiye ile il- gili -iyi ya da kötü niyetle- benimsediği iki temel yanlışı tekrarlamaktan ve açıkça yazmaktan öte- ye gitmemiştir. Birincisi, Türk Silahlı Kuvvetle- ri'nin toplumsal gelişmede oynadığı rolle ilgilidir. Ikincisi ise, Kıbrıs-Türkiye-AB ilişkileri ile... Avrupa Parlamentosu Raporu'nda öne sürül- düğü gibi Türk ordusu "Türkiye'nin demokratik ve çoğulcu birsisteme doğru gelişmesini yavaş- latan bir rol" oynamamıştır, oynamamaktadır. Tam tersine, feodal-emperyal kalıntıların ortadan kaldınlması ve laik ulus devletin kurulması ve pe- kiştirilmesi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin öncü gö- revi sayesinde gerçekleştirilmiştir. Bu yüzden, Hollanda ve Belçika ordulanyla kıyaslanamaya- cak kadar büyük bir tarihsel ve toplumsal ağıriı- ğa sahiptir bizim Silahlı Kuvvetlerimiz. Oostlan- der'lerin bilmediği, ya da bilmezlikten geldiği, böyle bir ağırlık ve önemin ancak uluslaşma sü- recinde üstlenilen öncülük ve uluslaşmanın bir Ulu- sal Kurtuluş Mücadelesi'yle başarılmış olması ile kazanılabileceğidir. Kıbns koriusuna gelince... Avrupa Parlamento- su Raporu'nda "Kıbns konusunda Türkiye ve Kıbns Türklerinden olumlu ve cesur adımlar bek- lendiği" söyleniyor da KKTC'nin Denktaş ön- derliğinde gerçekleştirdiği açılımdan ve bunun Rum yönetiminde yarattığı rahatsızlıktan hiç söz yok. "Kıbns'ta çözümün Türkiye'nin AB üyeliği için temel koşul olduğu" öne çıkartılıyor da, bu çözüme AB'nin ve Rum yönetiminin nasıl katkı- da bulunabileceği belirtilmiyor. Oysa çözüme herkes katkıda bulunabilir ve işin özü doğru değerlendirilirse çözüm gerçekleşebi- lir. Tayyip Erdoğan'ın da sonunda belirttiği gibi, gerçeklere ve hukuka dayalı bir çözümdür müm- kün olan. KKTC tanınır, ambargolar kalkar, Tür- kiye'nin özel ilişkisi ve güvencesi devam eder, Türkiye AB'ye üye olunca KKTC de olur. Sınavları geçmek için, dersi bilmekgerekir. Biz- de de sınavda başarısız olanlar yok mu? AB'ye, "Ulusal Programımız tamam, üyelik görüşmele- rine başlamak hakkımız" demeyi sürdüremeyen ve "müzakereler için yeni reform paketleri hazır- lıyoruz" diye işe başlayan politikacılar; Kıbns ile Türkiye'nin eşzamanlı AB üyeliğinin hukuka uy- gun tek "çözüm" olabileceğini belirtip sağlam durmanın "şahinlik" olduğunu düşünüp, bu temel konuda utangaç bir "yumuşama" içine giren dip- lomat ve politikacılar... AB'nin bizi üyelik sürecine almadan Kıbns'ı alıp götürüvermesine bakakalırsak, sınavı başarama- dıktan sonra dersini öğrenen acemi öğrencilere döneriz. Fıkradaki Temel de son anlannda "Ha bu bana ders olsun!" dememiş mi? Basın toplantısını erteledl Bremer'in işi zor • Riyad'da gerçekleşen intihar dini lideri Hamaney de ABD'yi Dış Haberier Servisi -Irak'm yeniABD'lı patronu Paul Bremer, Bağdat'taki görevıne. Riyad'daki intihar saldın lanmn gölgesinde başladı. Bremer, Suudi Arabistan'daki saldınlann ardmdan ilk basın toplantısını alelacele erteledi. ABD Dışişlen Bakanı Colin Povvell'ın ziyaretinin hemen öncesinde gerçekleşen saldınlann yanı sıra, îran'ın dini saldınlannın yanında İran'ın hedef alan açıklamalar yaptı. lideri AyetuDah Ali Hamanej'in yaptığı ABD'yi hedef alan açıklamalar, daha önce Ortadoğu siyasetinde tecrübesi bulunmayan Bremer'in işinin zor olacağının işaretleri olarak görülüyor. Hamaney. dün Beheşti Üniversitesı'nde öğrencilere yaptığı konuşmada, Iran dahil Ortadoğu ülkelerinin Washington yönetiminin açgözlülüğünün hedefi olduğunu, Iran'm, özellikle jeopolitik konumu ve yeraltı kaynaklan zenginliği nedeniyle ABD'nin gündeminde yer aldığını söyledi. Sevgili BERCİNimiz Özlemin beynimizde, yüreğimizde çığ gibi büyüyor. Yaşam seninle ne kadar güzel, ne kadar anlamlı, ne kadar kolaymış. Şimdi en zoru başarıp anılarınla yaşamaya, senin adına bir şeyler yapmaya çalışıyoruz... NAZAN - CENGİZ YILDIRIM