Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 NİSAN 2003 PERŞEMBE HABERLER DUNYADA BUGUN ALİ SİRMEN 23 Nisan'a, Çağdaşlığa Gidiş-Dönüş Bileti Daha bir gün önce başlardı telaşımız. Ikide bır pencereden dışan bakmalar. bu- lutları saymalar. hazır bekleyen mavi "yavrv- kurt" elbısesine göz atıp iç çekmeler, sonra büyüklere sormalar: - Yann yağmur yağmaz değil mi? 23 Nisan bizler için o üniformalar içinde ge- çit töreniydi. Ama hep de yağardı yağmur, inadına gibi... Yağmurlu 23 Nisan sabahında, törene git- mek için hazır bekleyen yavrunun, "bugün tö- ren olmayacak" diyen büyüklerine, yağmur gibi gözyaşlarıyla tepinerek, - Hayırolacak, resmi tören bu, ertelenmez.. hem sizin ulusal bilincinizyokmu?.. diyekar- şı çıkışını, yıllar sonra yine görür gibi oluyo rum. Neyse o, bir yıl sonra, 23 Nisan günü oku- lunun bayrağını taşıyacak ve bütün Istan- bul'un kendisini izlediğini sanacak, böyle te- selli bularak, ilerde anı bahçesini süsleyecek bir çiçek açtıracaktır. 23 Nisan bizler için buydu. O günün egemenliğin ulusa geçmesini sim- gelediğini duyar, ama tıpkı milletvekillerimiz gibi, bunun ne olduğunu tam anlamazdık. Yıllar sonra, artık üniversite sıralannda ol- duğumuz dönemde Çetin Altan'ın bir yazı- sındatanıdığımız, butörenleri uzaktan izleyen "öbür çocuklar"\n ise farkjnda bile değildik, o günlerde... ••• Egemenliğin, Istanbul'da oturan ve onu al- tı yüz yıldır elinde tutan Halife Padişah süla- lesinden halka geçmesi, kolay da olmamış, çoğunun sandığının aksine, yalnızca tek ki- şinin çelik iradesi ve dehasıyla da sağlana- mamıştı. Egemenliğin gökten indirilip millete geçiril- mesi, ancak Anadolu'daki hepsi demokratik halkın temsilcilerinden oluşan, hepsi işgale kar- şı çıkan yerel kongrelerin ortaya koyduklan ira- de ile mümkün olmuştur. Kolay mı, 600 yıllık, kendi mantığı içinde tutarlı, bir meşruiyetin temsilcilerine karşı "Ha- yır, egemenlik artık bizim" demek? 23 Nisan'da açılan TBMM'ye ve oradan ulusal kurtuluşa ve kuaıluşa giden yol bu ye- rel kongrelerin taşlan ile döşelidir. Ulusal irade, önce yerel kongrelerdefilizlen- miş, sonra TBMM'de fışkırmıştır. Bu yoldan yürünerek vanlmıştır, askeri ve si- yasal kurtuluşa ve ona içerik kazandıran çağ- daşlığa... Kurtuluşumuzun ve çağdaşlığımızın teme- linde bu yerelde tecelli eden irade ile büyük eğitim seferberliği yatar. Bu yüzdendir ki, o seferberliğin ürünü ola- rak, çağdaşlığa gidecek nesillere adanmıştır, ulusal egemenlik bayramı. • • • Kurtuluşu ve çağdaşlığı sağlayan yöntem- ler, şimdi kuruyuşu ve çağdışılığı egemen kıl- mak, egemenliği milletten alıp, tekrar ilahi bir niteliğe kavuşturmak isteyenler tarafından çok iyi kavranmıştır ve şimdi de bu amaçla- ra yönelik olarak kullanıîmaktadır. Çağdaşlığın kalesi Milli Eğitim'i elegeçirme girişimleri bu amaca yöneliktir. Devlet ya da kamu reformu adı altında sin- si amaçlan gizleyerek yürütülmek istenen de budur. 23 Nisan 1923'te temeli atılan devleti, An- kara'da bütün kurum ve kurullanyla ortadan kaldırmanın güçlüğünü görenler, milli iradeyi Halife Padişah'tan almak isteyenlerin tuttu- ğu yolu izleyip, yerele dayanarak bu amacı na- sıl gerçekleştirdilerse, şimdi onu tekrar Ame- rikanvari, bir başkan kısvesi altında yürütecek olan "halife padişah"a geri vermek üzere, Ankara'yı Anadolu'dan yerel ile kuşatmaya uğ- raşmaktadırlar. Aptal ya da satılmış olmayanlann kolaylık- la görecekleri kadar açık oynanıyor oyun. Ve eğer oyun başanya erişirse, 23 Nisan 1920 günü atılan adım, teslimiyet ve çağdışılıktan, kurtuluş ve çağdaşılığa alınmış gidiş dönüş bir bilet durumuna düşecektir. Bizden söylemesi... Ağar'dan Arınç ve hükümete: Iktidar krizyaratma makamı değildir ANKARA(Cumhuri- ytf Bürosu) -DYP Genel Başkanı M ehmet Ağar, AKP hükümeti ve TBMM Başkanı Büknt Annç'ı eleştirerek. "İk- tidarlar sürekM gerginlik yaratan müesseseler de- ğildir. Muthıbir bayram sabahıTürkiye'yigergin- fiğe sokmamak herhaJ- de ilk başta iktidar par- üsinin görevidir" dedi. DYP Genel Başkanı Ağar. Başkanlık Divanı toplantısının ardından yaptgı açıklamada, AKP hukûmetini eleştirdi. Hü- kümetin uyumu gÖzet- meldegörevli olduğunu, kriz yaratmamakamı ol- madıgıru beürten Ağar, Jcti<lar olmanirı keyfıli- ği kaldırmayacağını di- le getirdi. TBMM 'de ya- pılan resepsiyonu mille- tin daveti gibi algıladık- lannı belirten Ağar. "DYP demokrasimLrin mabedi olan TBMM'de- ki yerini ve Medis'i hiç künseyeterketraeyecek- tir" dedi. Hükümetin veya TBMM Başkanı'nın kriz yaratma değil, kriz yönet- me ve çözme makamı olması gerekriğini dile getıren Ağar, "Iktidar- îarsürekfi gerginlik yara- tan müesseseler değildir. Muthı bir bayram saba- bı Türldye'yi gergmüğe sokmamak herhalde ilk başta iktidar partisinin görevidir" dedi. AKP'li Ertuğrul Yalçmbayır, iktidara samimiyet, ciddiyet, katılımcılık çağnsı yaptı Hükümete içerdentepkıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 23 Nisan resepsiyonunda devlet zirvesinden uyan alan AKP iktida- n, parti içinden de sert eleştirilere hedef oldu. Eski Başbakan Yardım- cısı. Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır. hükümeti "Türkhe'nin sorunu uzlaşmadır. Şu an yaşanan tarüşmalardanders almahyız. Sistenı tarüşmasından önce başka şeyleri tartışalım. Bu işler samimiyet ister, ciddiyet ister, kaülımcıhkister" söz- leriyle uyardı. Ertuğrul Yalçınbayır, TBMM'de düzenlenen Anayasa Hukuku Sem- pozyumu'nda son anayasa değişık- likleri, içtüzük düzenlemesi ve 23 Nisan gerilimi nedeniyle iktidar par- • TBMM'de düzenlenen Anayasa Hukuku Sempozyumu'nda konuşan Ertuğrul Yalçınbayır, üyesi olduğu AKP'yi, "Parlamentonun her şeyi yapabileceğini mi zannediyoruz? Bunun sının hukukun üstünlüğüdür. Sistem tartışmasmdan önce başka şeyleri tartışalım. Bu işler samimiyet, ciddiyet, katılımcılık ister. CHP bizim stratejik ortağımızdır" sözleriyle uyardı. tisini de eleştiren değerlendirmeler yaptı. Anayasalann içeriğinden çok yapılış sürecinin önemli olduğunu belirten Yalçınbayır, "Kabhmankve uzlaşma süreci anayasadan daha önerrüi bir süreç" dedi. Dokunulmazlık başta olmak üze- re bazı anayasa değişikliklerinin milletvekillerinin gizli oyuyla pa- ketten düştüğünü anımsatan Yalçın- bayır, anayasa oylamasındaki gizli- lik koşulunun kaldınlması gerekti- ğini söyledi. Ertuğrul Yalçınbayır, yalnız par- lamentoda değil, yurttaşlann ve si- vil toplum örgütlerinin katılımıyla uzlaşma sağlanması gerektiğini be- lirtti. İçtüzük değişikliğinde muha- lefetin sesinin kısıldığını, muhale- fetin "siyaset yapma hakkının etin- den ahnriığını" vurgulayan Yalçın- bayır, "Anayasada da böyte olmuyor ıpu? Orman düzenlemesinin içine 25 yaş konmuş... Bu işler samimiyet ister, ciddiyet ister, katuuncıhk ister. Türkiye'nin sorunu uzlaşmadır. Yi- ne bu sempozyumda CHP yoksa bu bir düşünce açıklamadır. Bu sem- pozyum kadar bu katılnıama da önemli bir husustur" diye konuştu. Başkanlık tarüşması "Türkh e'de sistemi tarrjşmaktan çok başka şeyleri tarüs.mahyız" di- yen eski başbakan yardımcısı, söz- lerini şöyle sürdürdü: "Türkiye'de her şeyden önce yar- guun bağunsızhğnu, bütçesini tar- üşmahyız. Yargı en önemli güvence- miz. Yargrya bütçenin yüzde l'ini bile tahsis etmezsek demokrasimiz, insan haklanrmz da o düzeyde ka- hr. Siz bu altyapıyı yapmadan baş- kanlık sistemini de taröşamazsınız. tlk yapacağunız iş anayasayı nasıl yapacağımızı ortaya koymakbr. Bir uzlaşma komisyonu kiırulmabdır. Türkiye Cumhuriyeti esasen AB ile paylaşöğımız ortak değeıierin üze- rine kurubnuştur. Bu paylaşımın en somutgöstergesi Avrupa tnsan Hak- lan Sözleşmesi'dir. Parlamento da bununla bağhdır. Parlamentonun her şeyi yapabileceğini mi zannedi- yoruz? Parlamentonun yapabilece- ğinin en önemli smın hukukun üs- tünlüğüdür." 1ĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN WM OMVİ Yaşıtlarının zorla emekliliğini görüşecek Yüksek mahkemeyi zorlayacak karar İLHANTAŞCI ANKARA - AKP'nin kad- rolaşmaya dayanak yaptığı ya- sayla zorunlu emeklilığe sevk edilen bürokratlann geleceği- ni. Anayasa Mahkemesi heye- rini oluşturan '^aşrtlan'' kara- ra bağlayacak. Yüksek Mahke- me Başkanı Mustafa Bumm"in de aralarında bulunduğu 6 üye- nin yaşı 60'ın üzennde. Yük- sek mahkeme, emeklilik yaşı- nı 65'ten 61 'e düşüren ve ka- muoyunda "kadrolaşma yasa- sı" olarak bilınen düzenleme- nin yürürlüğünün durdurulma- sı ve iptali istemiyle açılan da- vada, bugün ilk incelemeyi ya- pacak. Dosyayı bütünlük açı- sından incelemeye başlayacak olan mahkeme heyeri, yürürlü- ğü durdurma istemini raporun tamamlanmasının ardından de- ğerlendirecek. Anayasa Mahkemesi, CHP'nin memurlann emekli- lik yaşını 65'ten 61'e indiren yasanın bazı maddeleri ile TBMM Içtüzüğü'nü değişti- ren karann bir maddesinin yü- rürlüğünün durdurulması ve iptali istemiyle açtığı her iki davayı da gündemine aldı. Davalarda ilk incelemeyi bu- gün yapacak olan yüksek mah- keme, dosyalarda eksiklik gör- mezse, davalan esastan göriiş- meye karar verecek. Mahke- me, davalan esastan görüşme- ye karar verirse, dosyalar rapo- runu hazırlaması için raportö- re gönderilecek. Raporun ta- mamJanmasının ardından Yük- sek Mahkeme Başkanı Bu- min'in belirleyeceği bir günde davalar esastan karara bağlana- cak. Son söz yaşıtlarm Zorunlu emeklilik kapsamı dışındaki Anayasa Mahkeme- si üyeleri, emekliye sevk edi- len "yaşıüannın" geleceği ko- nusunda son sözü söyleyecek. Yüksek Mahkeme heyetinin en genç üyesi 53 yaşındaki Baş- kanvekili Haşim Kıhç Bu yıl görev süresini tamamlayacak olan 65 yaşındaki Enis Tünga ise heyette en yaşlı üye olarak yer alıyor. Meclis'ten anayasa değişikliği önerilerini gündeme almasını isteyen Yargıtay Başkanı Özkaya: Türkiye'de yargı bağunsız değil • Yürürlükteki anayasal hükümlerle yargının bağımsızhğmdan söz etmenin mümkün olmadığını belirten Yargıtay Başkanı Özkaya, "Ülkemizde yargı bağımsızlığı sadece yargının, yargıçlann sorunu gibi algılanıyor. Halbuki bu bütün toplumun sorunudur" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya mevcut anayasal hüküm- lerle yargının bağımsızlığından söz edılemeyeceğini belirterek, bu konuda Meclis'e ilettikleri deği- şiklik önensinin dikkate alınma- sını istedi. TBMM'de düzenlenen Anaya- sa Hukuku Sempozyumu'nun "Yasama, Yürütme" bölümünde yargı bağımsızlığı tartışıldı. Ga- latasaray Üniversitesi öğretim üye- si Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, Başbakan Yardımcısı MehmetAB Şahinin "Yargı bağnnsıznğı sağ- lanamadığt için dokunuhnazlık- lankaldıraniıyonız" sözlerini eleş- tirdi. Yüzbaşıoğlu, "Yargıbağun- sız değilse vatandaşm da geleceği tehnkede demektir. O zaman va- tandaşa yazık değfl mi" diyerek. öncelikle bu alanda düzenlemeye gidihnesi gerektiğini söyledi. Oturumu yöneten Yargıtay Baş- kanı, bunun üzerine, Meclis Baş- kanı ve Başbakan'a gönderdikle- ri anayasa değişiklik önerilerine dikkat çekti. Özkaya, anayasanın 140. maddesinin 6. fikrası ile 144. ve 159. maddelerinin değiştiril- mesi gerektiğini vurguladı. Öz- kaya, "Buhukukidüzenkmelerya- pıhnadan yargı bağımsızhğından sözetmek mümkün değildir. Ülke- mizde >urgı bağunsızhğı sadece yargının, yargıçlann sorunu gibi algdanıyor. Halbuki bu bütün top- lumun sorunudur" görüşünü di- le getirdi. Yargıtay Başkanf nın değiştirilmesini istediği 140/6. madde "Hâkinılervesavcılarida- ri görevleri yönünden Adalet Ba- kantağı'na bagbdır" hükmünü içe- riyor. 144. madde hâkim ve sav- cılann denetimini, 159. madde Hâkünlerve Savcüar Yüksek Ku- rulu'nun yetkilerini düzenliyor. ANAP GENEL BAŞKANI ALÎ TALİP ÖZDEMİR: Erdoğan krallık istiyor MUSTAFA ÇAKIR ANKARA - ANAP Genel Başkanı AH Tahp Özdemir, başkanlık sistemi öneren Recep Ta\>^) Erdoğanın gün- demi değiştirmek istediğini belirterek "Türkhe bütün sorunlaruu çözmüş, güDükgüastanhknuş gibi Erdoğan şim- di de kralhk-padişahhk istiyor" dedi. ANAP Genel Başkanı Özdemir, AKP hükümeti ile devlet organlan arasında ya- şanan gerginlik ve Er- doğan'ın başkanlık sistemine ihşkin açık- lamalannı Cumhuri- yefe değerlendirdi. TBMM Başkanı Bü- lent Armçın 23 Ni- • ANAP Genel Başkanı Özdemir, Başbakan Erdoğan'ın Türkiye'nin güllük-gülistanlık olduğunu zannederek başkanlık sistemi istediğini söyledi. san resepsiyonuna türbanlı eşini de ge- tirmek istemesi nedeniyle ortaya çı- kan krize işaret eden Özdemir, Türki- ye'nin, Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana en sıkıntıh dönemini geçirdiğini söyledi. AKP hükümetinin ve Annç'ın durumun farkında olmadıklannı kay- deden Özdemir, sıkınhlı dönemde mil- li mutabakatın şart olduğunu dile ge- tirdi. Kavga ortamının kimseye fayda getirmeyeceğini anlatan Özdemir, "Bu kavgayıldm yaramysa,kimtarafolduy- sa,) T anhşyapıyorlar'' dedi. Özdemir, 23 Nisan 'ın ulusal bayram olduğunu, kav- ga eden ohnayacaklannı, bu nedenle de milli bayramı Mechs'te kutlayacak- lanm dile getirdi. Özdemir, siyasetteki arzusunun "baş- kanlıkveyan başkanlık sistemi" oldu- ğunu açıklayan Başbakan Erdoğan'a da tepki gösterdi. Çözülmesigerekenön- celikli başka sorun- lann olduğunu belir- ten Özdemir, "Her şeyi bitirdiler de san- İd TürkiyegüDükgü- tistanhkmışgibt, dün- ya ülkelerryle sıcak iüşkileri varmış gibi, ekonomidebirçokso- run dururken, Türkhe Irak'ta yalnız kalmısken Erdoğan şimdi kralhk-padi- şahhk istiyor" dedi. Erdoğan'ın bu konudaki samimili- ğinden de kuşku duyduğunu, günde- mi değiştirmek amacıyla böyle bir öneride bulunmuş olabileceğini dile ge- tiren Özdemir, kendilerinin başkanlık sistemini ilk gündeme getiren parti ol- duklannı, bu konuda da hazırlıklan bulunduğunu söyledi. YEREL YÖNETtMLER YASA TASARISI Çocuklar da belediyelere FATMAKOŞAR AKP hükümetinin öncelikli işler arasına koyarak 10-15 gün içerisinde yasalaştıracağını açıkladığı yerel yö- netimler yasa tasansıyla Sosyal Hiz- metler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Kredi ve Yurtlar Kurumu, Milli Olim- piyat Komitesi gibi kurum ve kuruluş- lar belediyelere devredilecek. Bu kurumlann mal varlıklan ve kadro- lan da tasan yasalaş- tıktan bir yıl sonra belediyelerin idare- sine geçecek. Mer- kezi idarenin yetki- sinde olan eğitim hiz- metlerinin de beledi- • Tasanda milli eğitim ve öğretim birliğini sağlama, spor organizasyonu hizmetlerinin yetkilerinin yerel yönetimlerce kullamlması planlanıyor. yelere aktanlmak istendiği tasanda milli eğitim ve öğretim birliğini sağ- lama, müfredatı belirleme, gençlik ve spor organizasyonu hizmetlerinin yet- kilerinin yerel yönetimlerce kullaml- ması planlanıyor. Yerel seçimlere hazırbk 2OO4'te yapılacak yerel seçimlere hazırlanırken belediyelere de geniş bir yelpazede görev ve yetki aktaran AKP hükümetinin, eğitim kurumlanna bu şekilde el atması tepkiyle karşılanır- ken, özellikle çocuk ve öğrencilere hizmet veren kurumlardaki yapılanma için endişe duyuluyor. Yurttaşa ek fatura Çöp, su gibi altyapı hizmetlerini özel şirketlerin kâr alanına dönüştü- ren ve belediyeleri bu konuda "ihale düzenleyen birimle- re" dönüştüren tasa- n, sağlık, eğitim, sos- yal yardım hizmetle- ri yerelleşririlerek be- lediyelerin gelir kay- naklannı da arthrma- yı amaçlıyor. Buna ~~ ~ ~~ göre devletin aldığı yerel bazdaki vergiler yerel yönetim- ler tarafından toplanacak. Çevre ve temizlik vergisinden büyük olasılık- la yüzde 25 oranında pay aktanlması beklenen belediyeler su faturalann- dan da belli oranda sistematik biçim- de pay alacak. Bu çerçevede, ulaşım gibi kamusal hizmetlerin bedellerinin de arttınlması bekleniyor. Yasa ile be- lediyelerin eyaletler gibi özerk bir ya- pıya kavtşturulması isteniyor. PolMkada kadın istenmiyor HtLALKÖSE Seçme ve seçihne hakkına Avrupalı kadınlardan önce kavuşanTürk kadını, mecliste ve yerel yönetimlerde temsil etme oranı bakımından Avrupa'nın gerisinde kaldı. Türkiye'deki 17 kadın belediye başkanından biri olan Tekirdağ, Büyükmandra Belediye Başkanı HülyaGurman toplumun kadınlann politikaya atılmasına sıcak bakmadığını dile getirerek, partilerin bu konuda kadınlara destek olmalannı istedi. AB sürecinde kadın siyasetçilerin artması gerektiğini ifade eden Gürman, Türkiye'de kadınlann siyasete katılım oranlannm yüzde 30'lara çıkanhnası gerektiğinin altını çizdi. Hatay Belediye Başkanı îris Şengül Şentürk de, bürokraside kadın belediye başkanlannın cinsiyetlerinden dolayı daha fazla sorun yaşadıklarını belirterek, "Evde ezdiklert azarladıkian kaduı şimdi onlan yönerivor. Bunuda kendilerine yediremiyoıiar" dedi.