Katalog

2 4 KİSAN 2003 PERŞEMBE CUMHURfYET SAYFA DIŞHABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Rumsfeld'in gözü Kuzey Kore'de • Dış Habeıier Servisi - A_BD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in Kuzey Kore'de rejim değişıkliğı istediği öne süriildü. Rumsfeld'in arnacını gösteren bilgi notu, dış politikada yeni bir çatlak olarak görülüyor. New York Times'a göre belgede, K. Kore"ye karşı güç kullanımı öngörülmüyor, ancak ABD'nin yönetimin devrilmesi için Çin'le işbirliği yapabileceği belirtiliyor. Pentagon'a karşm Pekın'de, ABD, Kuzey Kore ve Çin arasındaki. Pyongyang'ın nükleer programının ele alındığı görüşmelerin ilk oturumu yapıldı. Toplantıya, ABD'den Dışişleri Yardımcısı James Kelly katıldı. 'Yasak silahlar doğrulanmalı' • LONDRA(AA)- tngiliz Fınancial Times gazetesi, Irak'ta bulunabilecek kitle imha silahlannın bağımsız organlarca doğrulanması gerektiğini belirtti. Haberde, "ABD ve Ingiltere'nin, hâlâ silah bulunamamasından dolayı kaygılandığı" belirtildı. Yazıda, Irak'ta yasak silah bulunduğunun açıklanması durumunda, bu savın inanıhr olması içın bağımsız organlarca doğrulanması gerektiği vurgulandı. Gallovvay'e yeni suçlama • LONDRA(AA)- îngilız The Daüy Telegraph gazetesi, Işçi Partisı'nın sa\aş karşıtı milletveluli George Galloway ile ilgili olarak Irak'ta ele geçırdiğını öne sürdüğü belgeleri yayımlamayı sûrdürüyor. Galloway'in Irak'tan daha çok para istediğmi öne süren gazete, Saddam Hüseyin'in "Buna gücümüz yetmez" dediğini yazdı. tddiaya göre, Galloway petrolden daha fazla pay istedi. Oysa Gallovvay, zaten petrol gelınnın yüzde 10- 15'inı. yani yılda 375 bin sterlın alıyordu. ArafaNa Abbas anlaştı • RAMALLAH (AA) - Filistin lideri Yaser Arafat ile Başbakan Mahmud Abbas arasındaki knz çözülürken reform kabinesi için anlaşmaya vanldı. Arafat 'ın bir yardımcısı, Abbas'ın Içişleri Bakanlığı'nı da üstleneceğinı, Muhammed Dahlan'ın güvenlik işlerinden sorumlu olacağını söyledi. Abbas'ın eski Gazze güvenlik şefi Dahlan'ı Içişleri Bakanlığf na aday göstermesi kriz yaratmıştı. 3 ABD askeri oldu • ESSEYLİYE KAMPI-Irak'ınKut kenti yakınlannda, Amerikan deniz piyadelerinın atış talimi sırasında. RPG tipi bir silahın kazara ateş alması sonucu 3 Amerikan askeri öldü. ABD Merkez Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, "tal- imdeki kaza sonucu'' 7 askerin de yaralandığı KKTC hükümetinin beklenmedik atağı hem Türk hem de Rum barikatlannda izdihama yol açtı Kıbns'ta sınırsız günREŞATAKAR LEFKOŞA - Kuzey Kıbns Türk Cum- huriyeti (KKTC) Bakanlar Kurulu'nun, beklenmedik bir kararla Kuzey'den Güney'e gidiş ve gelışleri serbest bırakması üzerine dün Kıbns'ta ta- rihi bir gün yaşandı. Banş Harekâtı'nın gerçekleştiği 20 Temmuz 1974 sonrasında Türk ve Rum barikatlannda ilk kez yasaklar kaldmldı ve iki taraf arasında geçişlerbaşladı. Özel- likle Kjbnslı Türklerin yoğun ilgi göster- mesi nedeniyle hem KKTC, hem de Rum barikatlannda izdiham yaşandı. Lefkoşa'da sının geçen ilk kişi olan Ahmet gazetecilere "Çok mutJuvum. Yıl- lar sonra ilk kez Rum kesimine gidip evı- miziyaretedecegiın'' dedikten sonra Gü- ney'e geçti. 38 yaşındakı Behzat Tamer, "Rum kesimindeki arkadaşlannı görme- Erenkoy Baf Cumhuriyet 'in Kıbns temsilcisi Reşat Akar, sabah erken saatlerden itibaren Türk ve Rum barikatma gitti. Ledra p a j a c e barikatı önünde 10.00'da sıraya giren yüzlerce Kıbnslı Türk kimlik kaydmdan sonra yürüyerek Güney Kıbns'a geçti. Kocası ve iki kızıyla Güney'e giden 50 yaşındaki Altuner, "Rüyada gibiyim" derken Güney'de kuyrukta bekleyen 48 yaşındaki Nikitaras "29 yıldır bekliyorum, biraz daha bekleyebilirim" diyordu. Umasol ye" gittiğini söylüyordu. Kocası ve iki kızıyla Güney'e giden 50 yaşındaki Eme- ti Altuner, "Rüyada yaşıyorutn sankT sözleriyle açıkladı duygulannı. 78 yaşın- daki Kemal Yorgancıoğlu, "29 yü aradan sonra, bu çok güzel bir gün" diyordu. Kansı Maria ile birlıkte kuyrukta bek- leyen Yakavos Nikitaras (48) ise kuyruk- ta beklemenin çok önemli olmadığını şu sözlerle anlattı: "29\ikur bektivorum,bi- raz daha bekleyebilirim.'' 23 Kısan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı nedeniyle KKTCdeki resmı ku- ruluşlann tatil olmasından yararlanan yüz- lerce Kıbnslı Türk saat 09.00'dan itibaren Lefkoşa'daki Ledra Palace ve Beyarmudu sınır kapılan önünde toplanmaya başladı. Ancak "gerekn" talimatm ulaşmadığT ge- rekçesiyle ışlemler gecıkmeyle başladı. Lefkoşa Polis Müdürlüğü'nün ek önlem- ler almasına karşın kimlik kaydının yapıl- ması için uzun süre ku>Tukta bekleyen Kıbnslı Türkler, yaklaşık 200 metre iler- deki Rum barikatına kadar yürüdükten 29 YDL ARADAN SONRA- Kıbnsh Türlder ve Rumlar 200 metre arayta iki tarafta yapüan kimlik kaydı işlemlerinden ve uzun süre kuyrukta beklemekten şikâyetçi olsalar da, bir konuda hemfikirdi: 29 yü aradan sonra tarihi bir gün yaşaruyordu. (Fotoğraflar: REŞAT AKAR REUTERS) Rumlar liderlerinin sözünü diıdeınedi LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Kıbns'ta dolaşımın serbest bırakılmasında öncü rolü oynayan Başbakan Yardımcısı ve Demokrat Parti Genel Başkanı Serdar Denktaş, ilk gün bazı aksaklıklann yaşandığını, ancak bunlann zamanla gidenleceğini söyledi. Denktaş, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada Türk ve Rumlar arasında tanışmanın yararlı olacağuıı belirtti. Kuzey'e geçen Rumlann esaret altında bir toplum gönneyeceğini söyleyen Denktaş, "Aynı şekilde Güney'e giden Türkler de orasının çok mükemmel olmadığını görebüeceklerdir'' dedi. Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Başkanı Mehmet AB Talat Kıbns Türk halkırun ortaya koyduğu çözüm iradesi sonucunda sınırlann açıldığını söyledi. Bundan sonra Annan planına sahip çıkılması gerektiğini söyleyen Talat, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, KKTC'nin Rumlar içın pasaport koşulu koymasına karşın tahminlerin çok üzerinde Rum'un Kuzey'e geçmesini ise "Beklenmedik bir gefişme" olarak niteledı. Yerinde incelemede bulunan Rum Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) Başkanı Nikos Anastiyades Cumhunyet'e yaptığı açıklamada önlemlerin yetersız oldugunu, Rum hükümetinin bu konuda veni adımlar atması gerektiğini söyledi. AKEL: Kabul edllemez Komünist AKEL partisi adına açıklamada bulunan Andros Kiprianu, KKTC makamlanrun Rumlara pasaport şartı getirmesıni "kabul edilemez'' olarak niteledi. Bunun, Rumlann yabancı bir ülkeye giriş yapacaklan anlamına geldiğini söyleyen Kiprianu, Rum halkının böyle bir uygulamayı kabul etmemesi gerektiğini savunurken ilk günden 300'ü aşın Rum'un KKTC'ye geçtiğini öğrenince şoke oldu. KİSOS Partısı Başkanı Yannakis Omiru, Kuzey'e gitmek isteyenlere "Kesinlikle, hiçbir şekflde Türk makamlanna pasaport gÖstermeyin" çağnsı yaptı, ancak çağnsının etkisiz oldugunu ilk günden anladı. sonra ikinci kez kayıt işlemi için uzun kuy- ruk oluşturdular. Rum polisinin de ek ön- lem almasına karşın kayıt işlemi için uzun süre beklemek zorunda kalanlar, her iki ta- raftan da şikâyetçi oldular. Rum pollsl 2 klgiyi geri çevlrdl Rum polisi. KKTC kimlik kartını ibraz eden Kıbnslı Türklerin isim, doğum tari- hi ve adreslerini kaydederek geçişlere izin verdi. Zaman zaman "Kıbnsh mı, Tüıid- yeBmi" kuşkusu yaşayan Rum polisi, 2 ki- şıyi barikattan gen çevirirken bunlann Kıbns doğumlu olmadıklannı iddia etti. KKTC ve Rum barikatlanndan elde edilen bilgiye göre dün saat 15.00 itiba- nyla Lefkoşa'daki Ledra Palace barika- tından Güney'e 900'ü aşkın Kıbnslı Türk, Güney'den Kuzey'e de 200 Rum geçiş yaptı. Beyarmudu sırurkapısındanda 163 Rum pasaport ibraz ederek KKTC'ye geçerken 187 Türk de Güney'e gitti. Magosa 2.5 mil barikatı ise geçişlere açılmadı. Rum TV'leri canlı yayında KKTC'nin beklenmedik kara- n karşısında şoke olan, ancak se- yahat özgürlüğünü engelleyeme- yen Rum yönetımi, sıkı kimlik de- netıminden sonra yaya geçişle- re ızin verirken KKTC plakalı araçlan "ülkeye yasadışı yollar- dan gjrdikleri" gerekçesiyle sı- nırdan öteye sokmadı. Bu durum üzerine Birleşmiş Milletler Ba- nş Gücü yetkilileri, KKTC yet- kilileri ile temasa geçerek Ku- zey'den Güney'e araç geçişleri- nin durdurulmasını istedi. Rum tarafinın bu tavnna karşın KKTC hükümeti, Rum plakah araçlann Kuzey'e geçişlerine en- gel çıkarmadı. Saat 15.00 ıtibany- la 20 kadar Rum plakah aracın Kuzey'e geçtiği görüldü. Bunlar içın öne sürülen tek koşul, KKTC'de geçerli bir günlük kas- ko yaptırmaktı. Ledra Palace barikatında faali- yet gösteren Diana Sigorta Şirke- ti, Kuzey'e geçen Rum plakalı araçlara 4 Kıbns lirası (Yaklaşık 11 milyon TL) karşılığında 24 sa- at geçerli poliçe tanzim edince, geçişlerde herhangi bir sorun ya- şanmadı. Kıbnslı Türklerden çok, Rum- lann Kuzey'e geçişlerini tespit et- mek amacıyla canlı yayın araçla- nnı Türk sınır kapısına yerleşti- ren Rum TV'leri gün boyu yayın yaparak, canlı görüntülerle tarihi günü en ınce aynntılanna kadar duyurmaya çalışhlar. Çok sayıda yabancı gazete ve ajans temsil- cisi de sınırlardan geçişleri ilgiy- le ızledı. Irak ordusunun askeri donanımmm bir bölümü PKK-KADEK kampına aktanldı Peşmergeler silalılara el koydu GEORGE BUSH: Belli bir saldırı planıyok Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı George Bush, şu anda bir başka savaş planlan olmadığını söyledi. Bush, Newsweek'e yaptığı açıklamada, "Şu anda kafamda belli bir operasyon yok" dedi. Bağdat rejiminin çökmesinden sonra, ABD'nin yeni hedefinin Suriye olduğu konusunda spekülasyonlar artrruştı. Newsweek'e göre, Şiilerin Islam devrimi yapılması talepleri konusunda kaygılı görünmeyen Bush, Irak savaşının maliyetini de önemsemedi. Bush, "Amerikan halkına, savaşı kazanmamn neye mal olacağmm önemi olmadığını, bu parayı harcayacağımızı söyfcdim" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-ABD'nin Irak'a yö- nelik saldınsı sırasında Mu- sul ve Kerkük'e giren Irak Kürdistan Demokratik Parti- si (1KDP) ve Kürdıstan Yurt- severler Birliği (IKYB) peş- mergelerinin çok sayıda ağır silaha el koyduğu tespit edil- di. Peşmergeler 61 tank, 64 top, 55 zırhlı araç ile çok sa- yıda mühimmat ve silaha el koydu. Silahlardan bir bölü- münün Türkiye sınınndaki peşmergelere dağıtıldığı, bir bölümünün Iıak suıınndaki PKK- KADEK kampına gön- derildiği dile getirildi. IKYB'nin, IKDP'nin daha fazla silaha el koymasından rahatsız olduğu kaydedildi. Peşmergeler Irak güçlerin- den ele geçirilen silahlan ge- ce hareket eden kamyonlarla Duhok. Zavita, Atruş, Spilik ve Süleymaniye'deki depolar BazısilahlarTürkiyesınınndakipeşmergelere dağıtıldı.(FotoğTaf: AP) ve ağaçlık alanlara görürdü. ABD 'nin operasyonu sırasın- da 35 bin silah alan IKDP ile 4 bin silah alan IKYB 'nin Mu- sul ve Kerkük'te el koyduğu silahlann dökümü şöyle: IKDP: 34 tank, 21 zırhlı muharebe aracı, 14 personel taşıyıcı, 37 çeşitli top. 78 çe- şitli çapta havan. 27 çok nam- lulu roketatar, 84 uçaksavar, 254 roketatar, 3 bin 800 rüfek, 288füze, 1544elbombası. 400 bin çeşitli çapta mühim- mat, 70 adet kamyon. cip ve pikap türü askeri araç, 2 bin 800 mayın. IKYB: 21 tank, 9 zırhlı muharebe aracı, 11 personel taşıyıcı, 24 çeşitli çapta top, 60 çeşitli çapta havan, 9 çok namlulu roketatar, 46 uçak- savar. 125 roketatar, 1 lOOtü- fek. çeşitli mühimmat, 25 kamyon, 5 cip, 4 pikap, çok sayıda mayın. IKYB kont- rolündeki Beızenci grubu ise 6 tank, 3 top, 7 uçaksavar ve 500 rüfeğe el koydu. Tank kullanacak persone- li bulunmayan peşmergele- rin TIR'lara koyarak veya esir aldığı askerlerin kullanı- mıyla götürdüğü tanklan kul- lanacak personel yetiştirilme- si için Zavata'daki birlikte egi- time başladıklan bildirildi. KARLARINI ARTTIRDILAR Savaşın galibi silah devleri Talabani: Eve dönüş komisyonu kurulacak Dış Haberler Servisi - Irak'ta, Saddam Hüseyin rejimi döneminde evlerinden olan Araplar ve Kürtler arasındaki anlaşmazlıklann giderilmesi için bir komisyon oluşturulacak. Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) liden Celal Talabani, ABD'nin yardımıyla, Iraklılann düzenli bir şekilde nasıl evlerine dönmeleri gerektiğini düzenleyecek, tüm taraflann temsil edileceği bir komitenin kurulacağını söyledi. Talabani, komitenin kurulmasına, ABD'nin Irak danışmanı Zahnay Haülzad ile bir ay önce Ankara'da karar verdiklerini belirtti. Irak'ta geçici yönetimin başma getirilmesı beklenen ABD'İi emekli General Jay Garner, KYB denetimindeki Süleymaniye'den helikopterle dün Irak Kürdistan Demokrat Partısi'nin (IKDP) kontrolündeki Erbil'e geçti. Garner'ı karşılayan IKDP liden Mesut BarzanL "bötgelerinde kurduklan sistemi tüm Irak'a yayacaklanna faıandığmı" söylerken, Garner, "Bunu birükte yapacağE" dedi. Dış Haberler Servisi - ABD'nin Irak saldınsı so- nucunda, bu ülkedeki silah firmalan daküplerini dol- durdu. Savunma devleri, finans uzmanlannuı bek- lentilerirün aksine, yüksek kâr oranlan açıkladılar. ABD'nin önde gelen sa- vunma sanayii şirketlerin- den Lockheed Martin, yı- lın ilk çeyreğindeki kâr oranım, bir önceki yılın aynı dönemine göre önem- li ölçüde arttırdı ABD'nin Irak savaşında bolca kul- landığı F-16 ve F-22 sa\aş uçaklannın üreticisi olan şirket, 2002 yılınuı ilk üç ayında 224 milyon dolar olan kânru bu yılın ilk çey- reğinde 250 milyon dola- rayükseltti. Şirketin uçak imalatı bö- lümünde satışlar iki ka- ttndan fazla yükselirken yılm ilk çeyreğindeki ci- ronun yüzde 18 oranında artışla 7.1 milyar dolara ulaşmasını sağladı. Finans uzmanlan, bu yıl için Lockheed Martin'in kazançlarda düşüş ılan et- mesini bekliyordu. Oysa savaş sonrasında şirketin hisse senetleri değer ka- zanniaya başladı. Şirket 2003 yılı kânnın da analıstlerin öngördü- ğünden yüzde 5 daha yük- sek olmasını bekliyor. Tomahawk, $irketi kurtardı Lockheed Martin'in kü- çük rakibi ve Tomahawk füzeleri üreticisi Raytheon, savaş öncesinde uçak üre- timinde önemli problemler yaşıyordu. Raytheon. Irak savaşı sırasında füze sis- temleri satışlannın yüzde 18 oranında artıgını belirt- ti. Grubun, bir önceki yıl 3.9 milyar dolar olan satış- lan 4.2 milyar dolara çıktı. Raytheon hisse senetleri de yükselişe geçti.Elektronik sa\-unma sistemleri üreti- cisi L-3 şirketi bir önceki yılın ilk çeyreğinde 5 mil- yon dolar olan net kânnın, savaş sayesinde bu yılın ilk çeyreğinde 50 milyon dolara ulaştığını duyurdu. Havaalanlan için bom- baların saptanmasını sağ- layan cihazlar gıbi güven- lik teçhizaü üreten şirket bir önceki yıl 700 milyon do- lar olan satışlannın bu yıl 1.1 milyar dolara çıktığı- nı bildirdi. •' *