Katalog

5 MART 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(« cumhuriyet.com.tr 11 Askeri uzmanlara göre TBMM'nin tezkereyi reddetmesi yüzünden saldırı nisana sarkabilir Tezkere savaşı erteletiyorDış Haberler Servisi - TBMM'nin tezkere- yi reddetmesinin ABD'nin Irak'a dönük sa- vaş planlannda önemli değişiklikler yapma- sına neden olacağı \-e savaşın mart sonu ya da nisan başı gibi bir tarihe ertelenebileceği belirtilıyor. Savaşın ertelenmesinm kesinleş- mesiyle birlikte, bir sonraki dolunayın bek- lenmesi de gündeme geldi. Dolunayın Bağ- dat'a yapılacak gece saldınlannı kolaylaştı- racağı kaydediliyor. ABD yönetimi, her koşulda savaşta karar- lı olduğu ve gerekirse planını değiştireceği- ni açıklasa da ABD'li generaller ve askeri uz- manlar Türkiye'siz bu işin zor olacağını dü- şünüyor. Beyaz Saray Sözcüsü An Fleischer önceki gün yaptığı açıklamada ABD Başka- nı George Bush'un karanndan vazgeçmedi- ği mesajını vermişti. Ingiliz The Guardian gazetesi, TBMM'nin tezkereyi reddetmesinin ABD'nin savaş plan- lan üzerindeki etkilerini değerlendirirken savunma yetkilileri ve askeri analistlerin, ha- rekât tarihinin en az bir hafta geri atıldığını söylediklerine dikkat çekti. 40 ABD gemisi Doğu Akdeniz'de Gazeteye konuşan Pentagon danışması Lo- ren Thompson, gecikmenin savaşı yönetecek olan ABD Merkez Karargâhı Komutanı Ge- neral Tommy Franks" ın planlannın tamamen değişmesine yol açacağını söyledi. Pentagon IRAK diplomasi takvimientagon danışmanlan, gecikmenin savaşı yönetecek olan ABD Merkez Karargâhı Komutanı General Tommy Franks'ın planlannın tamamen değişmesine yol açacağı görüşünde. yetkililerinin tank ve ekipmanı taşıyan 40 ka- dar ABD gemisinin Doğu Akdeniz'de emir bek- lediğini söylediklerini kaydeden gazete. AKP'nin açıklamalannın da Beyaz Saray'ı cesaretlendirmediğini öne sürdü. Gazete. ABD'nin uçaklarla Kıbns, Orta As- ya, Bulgaristan veya Kuveyt'ten Kuzey Irak'a asker taşıyabileceğini, ancak bu askerlenn topçu desteğinden yoksun olacağını belirtti. Bifteîmtş MilleÖer Güvenlik Konseyi, mart ayı gündemmı behrtemek İçin toplandı. bfc*n Konferana Örgütffnüı I Hans BtU raponjnu Birteşmiş Mteter Gfoenft I Konseyi üyeieriyteelealacak. I AiranyaBaşbakanS<*rödBr\eDalyal Başbatan Beriusconi br araya getycr.1 I Irak m Şart»n.« VX sinir gan rapouıu j | BirteynşMfcto'esufimasıbeklenıyjr < I BfccBBaradey denebmterieigi yenı raportannı sunacak. iTBMMTABOaskeririrı konuşiandınfrnasıyla îtgıTı yeni bir I oyiama yapabiiir BD Başkanı George Bush her koşulda saldırmaya kararlı olsa da NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı General Jones, Türkiye ile anlaşma sağlanmasını umuyor. Kuveyt'uı ABD'li askerlen kabul etmeye ha- zır olduğunu açıkladığını anımsatan gazete, bu durumda da Doğu Akdenizde bekleyen ABD gemilerinin Süveyş kanalından geçmesi gere- keceğini, bunun ciddi tıkanıklıklara yol aça- cağını vurguladı. Gazeteye konuşan. Pentagon danışmanı Thompson da gecikmenin General Franks'ın planlannın tamamen değişmesi anlamına ge- leceğine dikkat çekti ve "Kuzey cephesi kon- septi Irakh kuvveüeri böhne ve Bağdat'ı yal- nızlaştırma kampanyasının bir parçasıydı. Türkiye olmadan büyük bir kuzey cephesi ol- mayacak" dedi. Gazete, Türkiye tutumunu değiştirmese bi- le, ABD askerlerinin hazırlıklannın en erken mart ayının ikinci yansında tamamlanabile- ceğini, Amerikan askerinin sıcak ilkbahar ha- vasında savaşmak zorunda kalması olasılığı- nm arttığmı kaydetti. 'Siyasi karan beküyoruz' NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Başko- mutanı General James Jones, Irak'a olası ha- rekâtla ilgili olarak, Türkiye ile anlaşma sağ- lanmasmı umduklannı söyledi. Italya'da ya- yımlanan La Repubblica gazetesine demeç veren Amerikalı General Jones, "Türkiye ile ABD arasında görüşmeler, en üst düzey dip- lomatik yoDardan devam edecek" dedi. "Askerolarakahnacak siyasi kararlan bek- lediklerini" kaydeden General James Jones, ABD Merkez Karargâhı Komutanı General Tommy Franks'ten gerekli talimatlan bekle- diklerini söyledi. General Jones, "Elbette, Türkiye ile anla- şılmasımıımuyonız,buenr>içözürn.Eğer,Tür- kiye ile bir anlaşma olmazsa General Franks, kullanabilecegi üsleri göz önünde tutarak planı gözden geçirecek" diye konuştu. İ NSANİ YARDIMZOR' Bukez BM uyardıDış Haberler Servisi- ABD, Irak'a yönelik askeri operasyona olanak verecek tek maddelik 2. karar tasansının gelecek hafta BM Güvenlik Konseyi tarafindan kabul edilmesi için bastınyor. Ancak diğer Konsey üyelerinin, askeri harekâh geciktirecek bir uzlaşmaya vanlması umudunu hâlâ taşıdığı belirtiliyor. BM'nin Irak savaşından sonra ülkeye yardım sağlayabilecek kurulu da ABD'yi, BM Güvenlik Konseyi'nin onayı olmadan harekete geçmemesi için uyardı. Mart ayında Konsey dönem baskanlığını üstlenen Gine temsilcisi Mamady Thıore ile yaptığı görüşmeden sonra gazetecilere açıklamada bulunan ABD'nin BM daimi temsilcisi Büyükelçi John Negroponte, "Bu basit ve bedefe yönelik karar tasansı üzerinde daha fada taroşmaya ihtivaç olduğunu sanmıyoruz'' diye konuştu. Negroponte, s "oyiamanın, BM silah denetçileri komisyonunun başkanı Hans BhVin 7 Marttjı Konsey'e vereceği brifingden bemen sonra yapıtanasmı istedüderini" sözlerine ekledi. Garner: Anladık BM de, ABD'yi, Güvenlik Konseyi karan olmaksızın Irak'a harekât düzenlemesi *z durumunda, savaştan sonra Irak'ın yeniden onanlması aşamasında uluslararası teşkilatın katkısmuı sınırlı olabileceği konusunda uyardı. Irak'ın Kuveyt'i işgali nedeniyle çıkan 12 yıl önceki Körfez Savaşı'ndan sonra • Kuzey Irak'taki "Huzur Operasyonu: Operation Provide Comfort"u yöneten emekli Korgeneral JayGarner başkanlığındaki ABD heyeti, BM Genel Merkezi'nde bilgilendirme toplantısuıa katıldı. BM Genel Sekreteri'nin Başyardımcısı * Louise Frechette başkanlığında 1 kuruluş çalışması süren 1 BM'nin Irak'a yardım kurulu, " Garner'a, "ABD Irak'a tek r başuıa girerse BM'nin Irak'a * j-ardımlan lasıth kalacaktn-" 4 mesajını verdi. ABD'nin Irak'a " harekâtının gerçekleşmesi •• durumunda "geçki başkan" olacağı belirtilen Garner, • "ABD'nin, karar T- mekanizmasma uluslararası v! tophımun kaütanasnun önemini - giderek daha fazla anladığmı" M- ifadeetti. BD'yle birlikte İngütere'nin de Körfez'deki askeri varhğı aroyor. Irakhlar tepelerine düşecek bombalann endişesini şimdiden yaşarken eşlerini, babalannı savaş bölgesine yollayan ABD'Hkr de göz yaşı döküyor. (Fotoğraflar: REUTERS) Yığınak hız kesmedi... 60 bin asker ve 6. uçak gemisi USS Nimitz yolda Türkiye yerîne Körfez'eDış Haberler Servisi - ABD Sa- vunma Bakanı Donald Rumsfeld, hafta sonunda 2 birliğin daha Kör- fez'e konuşlanması emrini imzalar- ken 60 bin askere de Körfez'e hare- ket etme emri verdiği belirtildi. 8 bin asker taşıyan 5 savaş gemi- si eşliğindeki USS Nimitz uçak ge- misi de rotasını Körfez'e çevirdi. Pentagon'dan bir yetkili, Rums- feld' in geçen hafta sonu Amerikan Birinci Zırhh Birliği ile Birinci Sü- vari Birliği'nin Körfez'de konuş- landınlması emrini imzaladığını açıkladı. tki birliğin hangi tarihte Körfez'de olacağını belirtmeyen yetkili, "EğerTBMM,Amerikan as- kerlerinin Türkije topraklannda konuşlanmasının da öngörüldüğü • Rumsfeld, 2 birliğin daha Körfez'e konuşlandınlması emrini imzaladı. Pentagon yetkilisi "Eğer TBMM tezkereyi reddetmeseydi, birliklerden birinin Türkiye'ye gitmesi planlanıyordu" dedi. tezkereyi reddetmeseydi. birliklerden birinin Türkiye'ye gitmesi planlaıu- yordu" dedi. İlarve askeri güç emri verildi Ingiliz yayın kuruluşu BBC'nin, yeni konuşlanmayla ilgili haberin- de de, ABD'nin, 60 bin askerine da- ha Körfez'e hareket etme emri ver- diği belirtildi. BBC'nin internet si- tesinde yer alan habere göre, Ame- rikalı bir savunma yetkilisi, Rums- feld'in, ilave askeri güç için emir verdiğini, ancak söz konusu asker- lerin savaş başladıktan sonra bölge- ye ulaşabileceğini söyledi. Alman- ya'da Weisbaden'da konuşlanmış Bi- rinci Zırhh Birlik'te 17 bin 500 as- ker bulunuyor. Birlik M-l Abrams tanklan ve Bradley zırhlılanyla donatılmış. Bu birlik, 1991 yılında Irak'taki kara saldmsına katılmıştı. ABD'nin Te- xas eyaletindeki Fort Hood'da ko- nuşlanan Birinci Süvari Birliği'nde de 17 bin asker bulunuyor. Brad- ley zırhlılanyla donatılmış birlik, Körfez Savaşı'nda önemli bir rol oy- namıştı. USS Nimitz uçak gemisi de ABD'nin batı sahillerinden demir aldı. Askeri kaynaklar, 1 hafta için- de Körfez'de olması beklenen Ni- mitz'in, Bağdat yönetimine karşı sa- vaş kapsamında bölgeye gönderilen 6. uçak gemisi olduğunu kaydetti. Nimitz'e USS Pnnceton, USS Fitzgerald, USS Rodney M. Davis, USS Bridge ve USS Chosin savaş ge- mileri eşlik ediyor. USS Abraham Lincoln, USS Constellation ve USS Kitty Hawk Körfez'de bulunurken USS Harry Truman ve USS Theodore Roosevelt Akdeniz'de seyir halinde. [BD 50 KİŞİYİÖLDÜRECEK YA DA YAKALAYACAK TankA&z de listede Dış Haberler Servisi - ABD'nin. savaş çıkması durumunda Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in en yakmmdaki Iraklı 50 lideri ya yakalamayı ya da öldürmeyi planladığı öne sürüldü. ABD'de yayımlanan The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, 50 kişilik listede Saddam Hüseyin'in akrabalan ve yönetimin önde gelen isimleri bulunuyor. Irak Devlet Başkanı Yardımcısı Taha Yasin Ramazan ve Başbakan Yardımcısı Tank Aziz listedeki tanınmış isimlerinden. ABD'nin hedef aldığı liderlerden biri olan Saddam Hüseyin'in kuzeni AH Hasan Macit, Halepçe katliamnıın sorumlulanndan biri olarak gösteriliyor. Gazeteye göre ABD yönetimi yakalayacağı liderlerden bazılannı, savaş suçlan mahkemesine çıkartabilir. Gazeteye göre Washington'ın bunu yapmaktaki amacı ABD'nin işgalci güç değil, kurtancı olarak görülmesini sağlamak. BD BERLİN'E GÜVENİYOR Almanya'ya 'pay' teklifi KÖLN (AA) - ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, ABD'nin, olası savaş sonrasında Irak'ın istikrannın sağlanması konusunda Almanya'ya güvendiğini belirtti. Powell. Alman RTL tele\izyonuna yaptığı açıklamada, "Olası bir savaş sonrasında, Irak'ın istikrannın sağlanması konusunda Almanya'ya güveniyoruz. Bu ülkenin daha iyi bir geleceğe kavuşması için Almanya'nın bize yardımcı olacağını ümit ediyorum. Bu bağlamda, Irak'ın kitle imha silahlannın imha edilmesinin ardından, Almanya'nın oynayacağı rol önem kazanacaktır" dedi. Fransa kara listede Pentago Sa\oınma Politikası Masası Başkanı Richard Perle, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın, ABD'yi AB'nin amacı için rakip olarak görmesini bir "utanç" olarak niteledi. Perle, "Maalesef Chirac, Avrupa'yı ABD'ye karşı bir ağırlık olarak değerlendiriyor" diye konuştu. Perle, France-tnter radyosuna verdiği demeçte, dostça bir karşı ağırhğın mümkün olduğunu, ancak Chirac'ın bu düşünceden uzakta olduğunu savundj^. AÇIKÇA ŞUKRU SINA GUREL Krallar ve Palyaçolar TBMM'nin, işgali ve haksız savaşa katılımı red- deden karannın ertesinde gösterilen tepkiler çok açıklayıcı oluyor. Tıpkı sirklerde çocuk yüreklerine seslenen palyaçoların sakınmadan giriştikleri ya- lınlık gibi... Ya da ünlü öyküde, padişaha "özrünün kabahatinden nasıl büyük olabileceğini" kanıtla- yabilen dalkavuğun davranışının açıklığı gibi... Kamuoyunu "tezkere"ye "hazırlama" işini üst- lenen "gazeteciler", işlerini iyi yapamamış olma- nın öfkesini hiç gizlemeden yazıp çizmeye devam ediyorlar. ABD yetkililerinin bile açığa vurmaya ce- saret edemedikleri öfke, "bizimkiler"de had safha- da! tşi o kadar ileri götürüyoriar ki, yalnızca başı- mıza gelecek "felaketler"\ sıralamakla, "tezkere"ye ret oyu verenleri neredeyse "ihanetle suçlamak- la yetinmeyip Türkiye'nin artık hiçbir hak ve çıka- nna sahip çıkamayacak kadar güçsüz olduğunu ve bütün uiusal davranışlann sonuçsuz kalacağmı, artık kurbanlık koyun mertebesine indiğimizi öne sürüp, başkalannın adına bizi tehdit ediyorlar. Ade- ta, "götüriı" aldığı bir işi sonuçlandıramadığı için öfkeli bir telaşa kapılıp, ne pahasına olursa olsun "ücref'inin peşine düşmeye kararlı "taşeron "lar gibi... Oysa, TBMM'nin onuriu karan, başka gerçekle- ri de gözler önüne serdi. Birincisi, ABD'nin Irak'a saldırmak için Türk topraklarını kullanmakta karar- lı olduğu, çünkü öne sürüldüğü gibi başka bir se- çeneğinin bulunmadığı gerçeğidir. ABD, bundan son- ra da, ne yapıp edip Türkiye'yi bir "açık üs" haline getirmek isteyecektir. Bu mümkün olmazsa, en azından, en önemli üssünü, Incirlik'i Irak'ı vurmak için kullanma olanağını elinde tutmak isteyecektir. Bush yönetiminin "fez/cere"nin reddini yumu- şak tepkilerle geçiştirmeye çalışmasının nedeni, hâ- lâ bir beklenti içinde olmasındandır. Amerikan ge- mileri açıkta beklemektedir, Amerikan kuvvetleri baş- ka yere yönlendirilmemiştir. ABD, bir yandan da Ku- zey Irak'ta sürdürdüğü "Tavşana kaç, tazıya tut" politikasını daha da açıktan sürdürmektedir. Yok- sa, niye "saygın Türk gazetecileri" köşelerinde, artık Kuzey Irak'ta olacaklara seyirci kalmaya mah- kûm olduğumuz ahkâmını kessin? Yoksa niye Ku- zey Irak'ta bayraklanmız yakıtırken "saygın" tele- vizyon kanallanndan neredeyse naklen yayınlar yapılsın? Baksanıza, ABD'deki havayı "içerden"bilerekile- ten, yıllardır orada yerleşik olan Yasemin Çongar nasıl bir "haber" geçti: "Bush yönetimi, ikinci tez- kere için beklemeyi sürdürecek. Kuveyt L/ma- nı'nın halen Güney Cephesi'ne yönelik asker ve malzeme boşaltımı nedeniyle çok dolu olduğuna dikkat çeken ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, Akdeniz'deki gemilerinin Körfez'e yönlendirilme- si için 'aceleci' olmayacaklannı belirtiyor." Peki ABD neyi "sabıria" bekleyecek? Sakın ABD, Siirt seçimlerini ve bunun ardından kurulacak bir Tayyip Erdoğan Hükümeti'ni ve bu hükümetin bu kez -yine basınımızın aklıevvellerinin öfke ve piş- manlıklarla dile getirdikleri gibi- "bağlayıcı Grup ka- rarı" ile TBMM'ye benzer bir tezkereyi getirmesi- ni bekliyor olmasın? Bu arada da Kuzey Irak'taki Türkiye karşıtlığının tırmanacağından ve içerde de eli kalem tutan "taşeronlar"\n bu durumu alabildi- ğine abartıp Türk kamuoyuna yeni bir yabancı as- ker kabulü tezkeresini "pazarlama"ya çalışacağın- dan kuşkunuz olmasın. Ama, bakalım bunu "yut- turup", Türk kamuoyunun "elmalarta armutlanka- nştırması"n\ sağlayabilirler mi? Aslında, başından beri AKP Iktidan'nınTayyip'le- rinin göz ardı ettikleri "pusula" şudur: Başkalan- nın haksız savaş tasanlanna uygun olarak ülkeyi bir açık üs, Türk askerini de piyon konumuna sok- makla, başkalarının girişeceği haksız bir savaş do- layısıyia uiusal hak ve çıkarlarımıza zarar gelmesi- ni önlemek için harekete geçmek, birbirine kanş- tınlmamalıdır. Irak'ın bölünmesi ve Kuzey Irak'ta bir devletin kurulması, bugün de geçerliliğini koruyan ve Ecevrt'in imzasını taşıyan Uiusal Siyaset Bel- gesi'ne göre, önlememiz gereken bir "tehdit" ola- caktır. Bu "tehdit"\r\ önlenmesi, gerektiğinde Ku- zey Irak'ta önlem almakla sağlanabilir. Bunun ta- sanlan öteden beri yapılmıştır ve ülkemizde yaban- cı asker konuşlandınlmasıyla ya da ABD ile birlik- te bölgeye girmekle bir ilintisi yoktur. Irak, toprak- lannın tümü üzerinde yetkilerini kullanamadıkça ve bu topraklardan bize tehdit yönelmeye devam ertikçe, uluslararası hukuka uygun olarak müda- hale hakkımız vardır. Yeni tezkere, eskisi gibi TBMM'ye gelirse, bu, açık- ça bir "Tayyip tezkeresi" olacaktır. Oysa, Kuzey Irak'tan bize yönelen tehditleri savuşturmamız için, "olası bir savaş halinde gereken insancıl ve aske- ri önlemleri almak üzere yurtdışına asker yollama yetkisi"n\n hükümete verilmesi yeterli olacaktır. Her şeyin saydam, açık ve yalın hale gelmesi birçokaçıdanyararlı oluyor. En azından, "Kraldan çok kralcı olanlar"\n palyaçoluklan iyice gülünç- leşiyor... VVashington Post'un savi: ABD havadan asker taşıyacak WASHINGTON (AA)-The Washington Post gazetesi, ABD Sa- vunma Bakanlığı'nın (Pentagon), Kuzey Irak'a havadan asker ta- şımak için, Türk hava sa- hasını kullanmak üzere izin istediğini ileri sürdü. Gazete, Kuveyt'teki Amerikan askeri kampı Doha çıkışlı haberinde, Türk parlamentosunun, sonunda ABD askerle- rinin konuşlandırüması- na izin vermemesi du- rumuna karşı ABD'nin, askerlerini Türk hava sa- hasından uçurarak kuze- ye indirmek için hava sa- hasını kullanıp kullana- mayacağını sorduğunu yazdı. Türkiye'nin Washing- ton Büyükelçisı Faruk Loğoğlu, Vvashington Post gazetesine, Ameri- kalı yetkililerin, Türk ha- va sahasının kullandma- sı için resmi talepte bu- lunmadıklannı, böyle bir talebin muhtemelen hü- kümet tarafindan onay- lanacağını, ancak parla- mento onayı gerekip ge- rekmediğini bilmedigini kaydetti. Gazete, Ame- rikan askerlerinin ve ekipmanının havadan ta- şınmasmın, ABD plan- lannın yenilenmesini ge- rektirdiğini, ancak en azından Iraklı Kürtlerin kontrolündeki bölgele- nn, C-130 veC-17 aske- ri kargo uçaklannın ine- bileceği alanlara sahip olduğunu yazdı.