Katalog

4 MART 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK \cccAS l KJU N, KENf DlS i sJ i f3E K l £ î Gr 1 £ Ü TABi/.TLî ÎSTAKBUL AEDÜLCAKEAZ 1 15 EAEİKÜLADE MACERALABI Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Chibber'in planı, sektörü dış yatmmcıya teslim etmek Enerji deyabancılaşıyorRUJHATAVŞAR BOLU - Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chflbber, Türkiye'nin bugüne kadar yaptığı sözleşmeler ne- deniyle 10 milyar dolar zarar ettiği- nı savunarak "Bundan böyle kaliteli yabanayaürnnayı Türldye'ye çekme- yi amaç edineceğiz'' dedi. Eneıji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler. Türkiye'de ne kadar kurulu güç bu- lunduğunu kesin olarak bilmedikle- rini söyledi. Enerji Piyasası Düzenleme Kunı- lu'nca (EPDK) Serbest Tüketici gü- nü kapsamında Abant'ta düzenlenen "Enerji Sektörünün Yeniden Yapı- landınlması" konulu toplantı bugün sona erecek. Toplantının önceki günkü bölü- münde konuşan Dünya Bankası Tür- kiye Temsilcisi Ajay Chibber, Elekt- rik Piyasası Yasası'nın, fiyatlan dü- şürmek, Hazine ve bütçenin üzerin- deki ağır yükü kaldırmak gibi iki ka- demeli bir amacı olduğunu belirtti. Yasanın fiyatlan düşürerek elektrik sektöründe devletin rolünü azalta- cağını ifade eden Chibber, "Bunda ana amaç sektörün aynşünlması ve bağımsızişletmeciler oluşturmakür" dedı. Devletin bugüne kadar sözleş- meler nedeniyle 10 milyar dolar za- ran olduğunu savunun Chibber, bun- dan böyle kaliteli yabancı yatınmcı- yı Türkiye 'ye çekmeyi amaç edine- ceklerini söyledi. Chibber, Türki- ye'nin önümüzdeki 3-4 yıl yetecek kadar elektriği olduğunu ancak son- rası için yatınm gerektiğini vurgu- ladı. Toplantıya gecikmeli olarak katı- lan Enerji ve Tabii Kaynaklar Baka- nı Hilmi Güler ise 3 Mart'tan itiba- ren yeni bir süreç başlayacağını söy- ledi. Enerji sistemindeki çalışmala- nnda sürdürülebilirlik, ekonomiklik ve güvenilirlıği esas aldıklannı ifa- de eden Güler, kömür, rüzgâr, güneş vejeotermal kaynaklar gibi kullanıl- mayan birçok enerji kaynağıru da sür- dürülebilirlik çerçevesinde ele ala- caklarını belirtti. Enerji enstitfisü kurulacak Ulusal Enerji Enstitüsü'nü kura- caklannı müjdeleyen Güler, özel tim- • Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nca Abant'ta düzenlenen "Enerji Sektörünün Yeniden Yapılandınlması" konulu toplantıda konuşan Ajay Chibber, Türkiye'nin bugüne kadar yaptığı sözleşmelerden 10 milyar dolar zarar ettiğini ileri sürerek bundan sonraki amaçlannın sektöre kaliteli yabancı yatırımcılan getirmek olduğunu söyledi. ler oluşturarak kaçak elektriğe dar- be vuracaklannı söyledi. Toplam elektrik abonesinin 24 milyon oldu- ğuna, bunun 100 bininin enerjinin yüzde 44'ünü kullandığına dikkat çe- ken Güler, "Bu 100 bin aboneyle bi- zim çokişimiz olacakür. Ani ve haber vermeden yapüacak baskmlarla ka- rütülen görüşmeler sonucunda indi- rimin söz konusu olabileceğini ifade etti. Yenilenebilir kaynaklara ağırhk ve- receklerini ifade eden Güler, bu alan- daki yatırımlann teşviki üzerinde ça- hştıklannı, yannmcının önündeki bü- rokrasiyi azaltacaklannı belirterek söylüyor, bürokratiar ayn bir şey.Bu- nun net rakamlannın çıkması gere- kir" dedı. Kurulu güç bilmecesi Bakanlık ve EPDK bürokratlan- nın resmi rakamlara göre 33 bin 313 megavvatlık kurulu güç bulunduğu- Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chibber'in (üstte, solda) enerji sektö- ründeki sorunlann faturasnu Türk girişimcilere çıkarması toplannyı izleyen işadamlan taranndan tepkrv le karşılandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler de (sağda) toplantıda yapüğı konuşmada, Türkiye'nin enerji açı- sından kurulu gücünün kesin olarak bilinemedigini belirterek Enerji Piyasası Yasası ile Türkiye'de yeni bir sürecin başlayacağuu söyledL (FotoğrafAA) çak elektriği kontrol edeceğiz" dedi. Çukurova Elektrik AŞ (ÇEAŞ) ve Kepez Elektrik AŞ ile ilgili bir soru üzerine Bakanı Güler, kanunun ge- reğini yapmaya çalıştıklannı belir- terek şirketlerin bu konuda yürütme- nin durdurulması için başvurdukla- nnı ancak bu konuda kararlı olduk- larını söyledi. Petrol ve gaz aramalanna ağırhk ve- receklerini de ifade eden Güler, elekt- rikteki yeniden yapılandırma ve do- ğalgaz alım sözleşmeleriyle ilgili yü- Türkiye'de 10 bin megavatlık rüzgâr santrah kurulabileceğini söyledi. Gü- ler, DSl'ye ait barajlann Elektrik Üre- tim AŞ'ye (EÜAŞ) de\Tİ konusunda Devlet Bakanı AK Babacan ve Hazi- ne Müsteşarlığı ile görüşmelerin sür- düğünü kaydetti. Bakan Güler toplantının dünkü bö- lümünde de özel sektörün sorunlan- nı dinledi. Bürokrasidenyakınan Güler, "Tür- kiye'deki kurulu güç ne kadar? Bu- nubflmhoruz. Özelsektör aynbir şey nu açıkladıklannı, ancak bu rakama çalışmayan santrallann da dahil ol- duğunu vurgulayan Güler, "Bu neden- le bu rakam gerçek kurulu güç raka- ımiM>ansınııı>or."Gerçek anlamdaca- lışabilir elektrik sistemimiz" deirde- lemeyemuhtaç" diye konuştu. Güler, Türkiye Elektrik Kurumu'nun TE- DAŞ, TElAŞ gibi bölünmesinin de işlemleri uzattığını savundu. Toplantıda katılımcılar arasında sert tartışmalar yaşanırken, Bakan Gülertaranndan önerilen "özdşirket- lerin yöneticilerinden oluşan bir ku- rulunkuruhnası" da Bakan Güler'in toplantıyı yanda keserek ayrdması nedeniyle karara bağlanamadı. Bir işadamının üretim lisans baş- vurulannın neden sonuçlanmadığına ilişkin sorusunu EPDK Başkanı Yiı- s»ıfGünay yanıtlarken, < TTİAŞv«TE- DAŞ'ta sorunlar var. Marün Udnci haftasmdan itibaren vermeye başla- yabiliriz'' dedi. Bir gazetecinin "Bu kamu kuruluşlannın zararmı artnr- mazmı" şeklindeki sorusuna ise Ba- kan Güler, "Pahah üreten aradan çı- kacak. Kamuya da özd" yanıtım \ er- di. Güler, Türkiye'nin enerjide ser- best piyasaya zamanında geçeme- mesinin maliyetinin 10 milyar dolar üzerinde olduğunu söyledi. Rakam- ların serbest piyasaya geçiş sürecin- de, Hazine'ye gelecek yükün, bugün itibanyla üstlendiği yükten fazla ol- mayacağını gösterdiğini ifade eden Güler, yaklaşık yüzde 21 'lik kayıp ka- çaktan kaynaklanan 2.2 katrilyon li- rahk ek maliyetin diğer abonelerden karşılandığını söyledi. Güler şunlan söyledi: "Bu gerçeği fiyatiandırma- da, çapraz sübvansiyona izin \ erecek şekilde bir dağıüm gruplandırması yaparak, kamuo>ıından gjzlemeye hakkunız bulunmadığına inanmak- tayız. Bugüngetinen noktada, YTKka- rançıkanlmadığından, EPDKolarak TEDAŞve bağlıortaklıklannın mev- cut durumu ile japılan başvuru çer- çevesindelisans vermekzorunda kal- dık." EPDK taranndan onaylanacak ta- rifelerin gerçek maliyeti yansıtacak yapıda olduğunu behrten Güler, ener- ji KİT'lerinin birbirine olan borç ve alacaklannın bir daha oluşmayacak şekilde tasfıye edibnesi gerektiğini söyledi. Güler sözlerini şöyle tamam- ladı: "TEDAŞ'uı2002yılısonuitiba- nyla abonelerinden tahsil edemediği yaklaşık 2.5 katrilyon lira nedenryie Türkrve Elektrik Ticaret ve Taanhüt AŞ'ye yaklaşık 12 katrilyon lira bor- cubulunuyor. TicaretAŞ'nin iseElekt- rik Üretim AŞ'ye (EÜAŞ) ve Türki- >«ElektriktktimAŞy(TEİAŞ)>ak- laşık 2J katrilyon lira borcu bulun- maktadır. Dolayısıvla bir borç sar- malı oluşmuştur." DUZYAZI ORHAN BİRGİT Jurnalist mi Jurnalci mi? Meclis'in, ABD Silahlı Kuvvetleri'nin Irak'a sal- dırı amacıyla ülkemize asker konuşlandırmasın- da, uluslararası hukukun aradığı yasallığın olma- yışı gerekçesiyle hükümet tezkeresine "olur ver- memesi", sadece AKP liderliğini değil, bazı mes- lektaşlanmızı da adam akıllı kızdırmış olmalı. Paıiamentonun son kararından yola çıkarak, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Irak'taki variığının sor- gulanmasını öneren Hürriyet yazan Cüneyt Ülse- ver'e bakılırsa, "tezkere ile yabancı ülkede Türk askeri bulundurma yetkisi reddedildiğine göre TSK ivedilikle Kuzey Irak'taki 20-25 bin askerimi- zi geri çekmek zorundadır." Bitmedi. "Türkiye Cumhuriyeti Kuzey Irak'ta kurulacak federe Kürt devletini artık dışarıdan seyretmek, Türkmenleri bir kez daha kendi kadeheri ile baş başa bırakmak zorundadır. Varsın olsun, Musul - Kerkük petrollerini Kürt unsurlar denetlesinler." Demagojinin böylesine, alışılmış polemik söylem- leri yerine, arşivlerden hızlı birtarama ile yanıt ver- mek daha doğru bir yöntem olmalı. Asker Kuzey Irak'a, Körfez Savaşı sonrasında bölgede oluşan otorite boşluğunun ülkemize yö- nelik zararlannı en aza indirmek amacıyla gönde- rildi. Baba Bush'un sergüzeştçi polrtikası sonun- da PKK, topraklanmızda varlığını göstermekle ye- tinmeyip, Irak'ın kuzeyinde de üslenmeye başla- yınca alınmış olan bu karan, uluslararası hukuk oto- riteleri, "devletlerin, başka devletlerezarar verme- meyükümlülüğünü yerine getirmemeleri durumun- da, zorunlu müdahale" olarak isimlendiriyoriar. Ülkesinde otoritesini yitirmiş bir devletin komşu ülkeye zaran, sadece kendi güçleri eli ile yansımı- yor. Söz ve güç geçiremediği illegal örgütlerin ne- den olduğu o zaran önleyemeyen devlete, "Se- nin gücün yetmiyor, öyleyse ben kendi çıkanmı koruyacağım" denilebiliyor. Bunun tek örneği, Türi<iye'nin Kuzey Irak'a za- man zaman yaptığı kapsamı sınıriı müdahalelerde- ğil ki. 1964'te Belçikalıların Kongo'da, Israil'in Uganda'daki Entebe baskını aynı tabana oturmu- yor mu? ABD, Panama'ya müdahele edip ülke- nin başkanını uluslararası suçlu olduğu savı iletu- tuklamadı mı? Uluslararası hukukta buna "Kendi Kendimizi Savunma Hakkı" denildiğini bilmiyor muyuz? Oğul Bush'un, Bağdat'a müdahele histerisi, Gü- venlik Konseyi'nde tüm zoriamalara karşın, ulus- lararası meşruiyet kazanamıyorama Türkiye Irak'ta otorite boşluğunu aleyhimize kullanmaya kalkışan Kürt çetelerine karşı güç kullandığı zaman, Bağ- dat önce zayrf bir protesto ile durumu idare etmek- le yetiniyor; daha sonra Saddam'ın danışmanı olarak Ankara'ya gelen Yusuf Hammadi başkan- lığındaki bir Irak heyeti ile görüşmeler yürütülüyor. Zaten Türkiye ile Irak arasında Bağdat'ın Kuveyt'i işgal etmesinden önce de var olan Sıcak Takip An- laşması'na dayanarak askerlerimizin zaman zaman Irak içlerinde 5 kilometre kadar konuşlandıklan, Hammadi heyetine hatırlatılıyor. (15.9.1996, Cum- huriyet) Irak heyeti, durumu Bağdat dönüşünde yanıt- layacaklannı söylüyor ve aynlıyor. Daha sonra da Bağdat hükümetinin tutumun- dan, bu konuda değişik zamanlarda oluşan TSK harekâtları karşısında olayı sorun yapma niyetin- de olmadıkları ortaya çıkıyor. Zaten aksini düşünse, Irak BM Güvenlik Kon- seyi'ne kim bilir kaç kez başvurmuş olacaktı. Irak'ın sorunu, zaten hiçbir hükümranlığı kal- mayan kuzey bölgesindeki TSK variığı değil. Bağ- dat, kendi açısından haklı olarak bugünkü statü- konun devamını istiyor. Üniter bir Irak için savaş- maktan söz ediyor. O statükoyu alaşağı etmek isteyenler, sanki ye- ni vitrinde Türkmen olgusuna yer veriyormuş da TBMM'nin önceki gün aldığı karar o olguyu tersi- ne döndürmüş ve Türkiye dışandan seyirci duru- muna düşmüşmüş. Ismet Inönü ile politika yaptığım yıllarda, gü- nün sıcak olaylannı muntazaman kendisine tek tek anlatırdım. Bizim 'Insan Kaynakları' uzmanı, o günlerde de 'Redd-i Tezkiye' tezi ile köşe yazar- lığı mertebesine yükselmiş olsaydı ve ben yazdık- lannı rahmetli Paşa'ya okusaydım, alacağım iki ya- nıtın ne olacağını adım gibi biliyorum. O yanıtlardan sadece birisini yazacağım: "Hadi canım sen de." Faks: 0212- 677 07 62 [email protected] ENTERNET /MEHMET SUCU mehmet(a cumhuriyet.com.tr Avnupa, korsaniapa göz aç&rmayacak Avrupa Biriiği korsan yazılım ile mücadeleyi daha etkin bir hale getirmek için cezalan da- ha da ağırlaştıran yasa teklifıni sundu. Bu doğrultuda hazıria- nan tasan Avrupa Biriiği Komis- yonu tarafından sunuldu. Yazı- lımdan parfüme her çeşit ürü- nün korsanlığını yapan kişiler, ya- sa kabul edildiğinde çok daha ağır para ve hapis cezalanna çarptınlacaklar. Yapılan hesaplamalara göre korsanlık, AB ülkelerinin 1998- 2001 arasındaki toplam gayri safi milli hasılasının 8 milyar Eu- ro azalmasına neden oldu. Korsanlığın en çok zarar ver- diği sektörlerden biri de yazılım sektörü. Batı Avrupa'daki kor- san yazılım kullanma oranı yüz- de 37 düzeyinde. Müzik piya- sası da korsanlıktan sıkıntı çe- ken sektörier arasında yer alı- yor. Bunlardan başka, korsan- lık ve sahtecilikten kaynakla- nan sorunlarla karşılaşmayan sektör neredeyse yok gibi. Ki- taptan saate, giyimden elektro- nik eşyaya kadar her çeşit sah- te ve korsan ürünün ticareti ya- pılıyor. Avrupa Biriiği Komisyonu ta- rafından sunulan tasan yasa- laştığında, AB ülkeleri korsan- lık suçuna çok ağır cezalar uy- gulayan ABD'ye bir hayli yak- laşmış olacak. ABD'de korsan yazılım suçu işleyen kişi ve şir- ketlere, her bir korsan yazılım için 150 bin dolara varan para ce- zalan verilebiliyor. Söz konusu tasan, korsanlık suçlarmı işleyen- lerin, ihlal ettikleri telif hakları- nın toplamının iki katını ceza olarak ödemelerini öngörüyor. Telif hakkı sahipleri korsanlık yoluyla elde edilen haksız kâr- lann da kendilerine ödenmesi- ni talep edebilecekler. Aynca korsanhkla suçlananlann ban- ka hesaplarına ve malvarlık- larına el konulması, korsan yazılım kullanan şirketlerin kapatılması gibi diğer etkili yap- tırımlar da tasarıyla gündeme gelmekte. Tasan yasalaştığında, birbirin- den farklı yaptınmlar uygulayan ülkelerin yasal mevzuatları değişecek ve tüm Avrupa Bir- iiği ülkelerinde korsanlık suç- lan için aynı cezalar uygulan- maya başlayacak. Yaşamın her alanında sa- vaş karşıtları seslerini yüksel- tiyor. Barış yanlılarının dünyanın heryerinde birbirieriyle iletişim kurduğu en önemli yer tabii ki internet. Susuriuk ile başlayan ışık sön- dürme eylemi her akşam saat 20.00'deTürkiye'den başlaya- rak yavaş yavaş Avrupa'ya ve dünyaya yayılıyor. www.the-lightwave.com adresli site banş için ışık sön- dürme eyleminin nasıl yayıldı- ğının bir örneği. Almanya'dan yayın yapan site, eylemi ulus- lararası arenaya taşıyor. Banş yanlılannın gerçekleş- tirdiği wwwJraktasavasahayir.org si- tesi de Türkiye'deki savaş kar- şıtlarının eylem takvimini ve görüşlerini içeriyor. Iraklı Çocukların da Adiarı varn Iraklı çocuklann da adiarı var. Onlar adsız değil. Iraklı çocuklann da yüzü var. Onlar yüzsüz değil. Savaş karşıtları/raW/ çocuklar Saddam'ın yüzünü kuşanmıyorlar Hepsinin kendi yüzü var. Iraklı çocuklann adiarı var Onlar Saddam Hüseyin diye çağnlmıyoriar Iraklı çocuklann kalpleri var. Onlar kalpsiz değil Iraklı çocukların hayalleri var Onlar hayalsiz değil Iraklı çocuklann atan kalpleri var. Savaşın istatistiklerine girmeyen Iraklı çocuklann pariak gözleri var. Çabuk ve yaşam dolu gülüşleri Iraklı çocukların umutlan var. Onlar umutsuz değil. National Geographic arşivi Dünyanın dört bir köşesinin en renkli görüntülerini 115 yıldır objektifleriyle dünyanın geri kalanına ulaştıran National Geographic Society, şimdi bu arşivinin en seçkin örneklerini, IBM ile yürüttüğü bir proje çerçevesinde internete taşıyor. IBM'in donanım ve yazıhmlan üzerinde geliştirilecek olan "on- demand e-business" çözümü ile National Geographic'in her biri değerii bir sanat çalışması olan 10 bini aşkın fotoğrafı internet (www.ngsimages.com) üzerinde ticari kullanıma açılacak. Dijital arşive her yıl 3 bin yeni fotoğraf ilave edilecek. National Geographic'in görüntü arşivinde 10 milyonu aşkın fotoğraf bulunuyor. IBM'in oluşturacağı yeni B2B projesi sayesinde tüm dünyadan reklam ajanslan, haber ajanslan, medya şirketleri, uluslararası yayın kuruluşlan, şirketlerin pazarlama departmanları, National Geographic'in fotoğraflannı internet üzerinden görecek, hızla seçecek ve satın alabilecekler. Iraklı çocuklann korkulan var. Onlar korkusuz değil. Sen hangi adla çağırırsın Iraklı çocuklan? Onlan ömer, Muhammed, (adlanyla) çağır Onlan Merve ve Tiba olarak çağır Onlan isimleriyle çağır Fakat kesinlikle onlardan savaşın istatistikleri olarak söz etme Onlardan savaş zayiatı olarak sözetme. David Krieger October 2002 Çev: Ferit 0 www.iraktasavasahayir.org 5.Teknohw Ödüterfne başvuru TÜBİTAK, TTGVE ve TÜSİAD ta- rafından; teknolojinin Türkiye'nin kalkınmasında, rekabet edebilirli- ğinde ne kadar hayati önem tasıdı- ğı konusunda toplumun herkesimi- nin duyarlılığını arttırmak amacıyla düzenlenen 5. Teknoloji ödülleri'ne başvuru 28 Mart 2003 günü sona eriyor. Şu ana kadar 5. Teknoloji ödül- leri'ne 45 firma tarafından gerçek- leşen ön başvuruların 28 Mart'a ka- dar tamamlanması gerekiyor. ödül- lerin takvimi ise şöyle gerçekleşiyoc Kuruluşlar tarafından gerçekleştiri- len başvurular 16 Haziran'a kadar değerlend irilecek ve 26 Haziran'da finale kalanlar açıklanacak. Fınale ka- lan firmalann ziyaretleri 26 Eylül'e ka- dar tamamlanacak. Büyüködül ve- başan ödülleri olmak üzere iki ayn kategoride verilen Teknoloji ödülle- ri ile aynı gün gerçekleştirilen Tek- noloji Kongresi de 9 Aralık 20O3'te yapılacak. Kongre, Türkiye'nin Tek- noloji Geiiştirmede öncelikleri ve Iş- birtikleri'' ana teması kapsamındayer alan konular çerçevesinde yerii ve yabancı bilim adamları ve uzman konukların katılımı ilegerçekleşiyor.