Katalog

4 MART 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 Pastırmanın dilimi 600 bîn lira • KAYSERİ(AA)- Kayseri pastırması ve sucuğu zamlandı. Birinci kalite pastırmanın kilosu 25 milyon liradan 30 milyon liraya yükselirken, yaklaşık 20 gram ağırlığındaki bir dilim pastırma 600 bin liraoldu. Kilosu 12 milyon liradan satılan birinci kalite sucuğun fıyatı ise 15 milyon liraya çıktı. Pastırma ve sucuk satıcılan fiyatlann çok yüksek olması . sonucu artık pastırmayı gramla sattıklarını ifade ettiler. Ülker,çocuk üpünü atagında • ANKARA (ANKA) - Faaliyet alanını genişletmeyi sürdüren Ülker Grubu çocuk ürünlerinin üretimi için Hollandalı Hero şirketiyle ortaklık oluşturdu. Bu çerçevede kurulan Hero Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ'nin sermayesi 166.5 milyar lira düzeyinde. Ankara'da kurulan şirketin bebekler ve çocuklar için yenilebilir ve yenilemez olanlar dahil her türlü ürünün fason üretimini yapmak amacıyla kurulduğu belirtildi. Sıraurun borsalaraıda • GAZİANTEP (AA) - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Iç Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Cezmı Gül, Ürün Borsalannın Geliştirilmesi Projesi'nde son aşamaya gelindiğini söyledi. Gül, 5.7 milyon dolar bütçeli proje çerçevesinde, buğday ve pamuğun pilot ürûnler seçüdiğini ifade etti. Projeden, pilot ürünlerde önemli işlem hacmine sahip olan Konya, Eskişehir, Polatlı, Edirne, tzmir, Adana, Şanlıurfa ve Gaziantep ticaret borsalan yararlanacak. mesai getirdi • tSTANBUL(AA)- Istanbul Defterdarlığı'na bağlı vergi dairelerinde, 4811 Sayıh Vergi Banşı Kanunu'nun yürürlüğe girmesi nedeniyle mart ayı süresince tüm izinlerin kaldınldığı büdirildi. Istanbul Defterdan Kadir Boy, ay sonuna kadar hafta içi saat 18.30'a kadar, cumartesi günleri saat 09.00-17.00, pazar günleri ise 10.00-17.00 saatleri arasında mesai yapılacağuıı duyurdu. Bor işletmelemne özerklik yolu • ANKARA (AA)- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, bor işletmelerinin özerk bir yapıya kavuşturulması konusunda hazırlanan yasa taslağının, Başbakanlığa gönderildiğini bildirdi. Bakanlıktan yapjan yazılı açıklamada, bor işletmelerinin özerk bir yapıya kavuşturulması konusunun hükümetin acil eylem planında da yer aldığı hatırlatılarak bu kapsamda Bor Araştırma Enstitüsü'nün kurulması konusunda bakanlık olarak gerekli çalışmalann yapıldığı belirtildi. 15.7 katrilyon liralık kemer sıkma paketi Hükümetin toplam 15 katrilyon 773 trilyon liralık kaynak paketinde yeralan gelir artırıcı düzenlemelerden bazıları ile bunlarla yaratılması beklenen kaynak şöyle: Ek vergiler Hedeflenen tasarruf •Kurum geçici verginin yükseltilmesi •Vergi istisnalannın gözden geçirilmesi •2003 için ek emlak vergisi •2003 yılı için ek motorlu taşıtlar vergisi •Belediyelerin vergi gelirinden kesinti Istihdam önlemleri ve zamlar •Otoyol ve köprü geçiş ücretlerinde artış •Kamu taşınmazlannın değerlendirilmesı •Memur, kesenek oranının yüzde 16'ya çtkanlması •Emekli aylıklanndan sağlık primi kesintisi •Işçilerin 1 ikramiyesinin ertelenmesi •Tanmsal destekleme ödeneklerinden kesinti •Doğrudan gelir desteğinden kesinti •Yatınmlan hızlandırma ödeneğinden kesinti 780 trilyon TL 200 trilyon TL 650 trilyon TL 1.1 katrilyon TL 275 trilyon TL 200 trilyon TL 200 trilyon TL 146 trilyon TL 76 trilyon TL 140 trilyon TL 73 trilyon TL 1.4 katrilyon TL 16 trilyon TL •Personel açıktan atamalannın smıriandınlması 50 trilyon TL Sağhk Hedeflenen tasarruf •llaç katkı paylannın maaştan kesilmesi •Antibiyotiklerden tasarruf •llaçta ortalama fiyat uygulaması •ödeme öncesi reçete kontrolü •Sarf malzemelerinde standart ve fiyat birliği •Negatif ilaç listesi uygulaması •Yeşil kartlann sağlık karnesine dönüştürülerek yenilenmmesi Yatınm ve diğer önlemler •Yeni binek ve hizmet taşıtı alımının yapılmaması •Yatınm ödeneklerinin harcamaya dönüşmemesi •Yatınm ödeneklerinden kesinti •Dış proje kullanımından kesintiyle KDV tasarrufu •Emekli olacaklara harcırahın 500 milyon lira ile sınıriandırılması 65 trilyon TL 45 trilyon TL 150 trilyon TL 50 trilyon TL 20 trilyon TL 25 trilyon TL 130 trilyon TL 90 trilyon TL 450 trilyon TL 2.6 katrilyon TL 148 trilyon TL •Yatınmlan Hızlandırma ödeneğinden her proje için aktanlacak miktarın 5 trilyon lira ile sınıriandınlması •Yedek ödenekten yatınmlara aktarma yapılmaması Hükümetin IMF'yi memnun eden önlemleri yurttaşm belini bükecek Zamlarabarışmaskesi• Kurumlardaki geçici vergi oranı kurumlar vergisi oranına yükseltiliyor, ek emlak ve ek taşıtlar vergisi getirilmesi öngörülüyor. Emeklinin ilacından işçinin ikramiyesine kadar her alanda tasarruf var. ANKARA (CumhuryetBüro- su) - 2003 bütçesini oluşturur- ken IMF'yle tasarruf önlemleri- ni kesinleştiren AKP'nin, ABD kredisinin de önünün kapanma- sıyla yaşadığı kaynak telaşı yurttaşı canından bezdirecek. Emeklinin ilacından işçinin ik- ramiyesine kadar her alanda ta- sarruf öngören AKP hükümeti, yeni ek vergiler de getiriyor. AbdiıDah Gül'ün yaptığı ba- sm açıklaması sonrasında ka- muoyuna açıklanan paketle, top- lam 15.7 katrilyon liralık gelir sağlanması benimsendi. Buna göre, harcamalarda 9.8 katriryon liralık tasarruf yapılması öngö- rülürken; gelir artıncı önlemler- le de 5 katrilyon 972 trilyon li- ralık gelir elde edilmesi planla- nıyor. ABD'nin açacağı ekonomik yardım paketinin gelme olasıh- ğınm zayıflaması üzerine hare- kete geçen hükümet, ekonomi- de "acı reçeteyi" uygulamaya soktu. IMF'yle önceki gece ya- pdan toplantılar sonucunda be- nimsenen önlemlerle, 2003 yı- lında toplam 15.7 katrilyon li- ralık tasarruf sağlanması amaç- lanıyor. Yenlden deprem vergisi Paket kapsamında, Marmara depremi sonrasında uygulanan ek vergiler yeniden uygulamaya konuluyor. Bu arada hükümetin daha önce bu yıl 2.4 katrilyon li- ra gelir sağlayacağı açıklamasın- da bulunduğu Vergi Banşı Ka- nunu'na ilişkin olarak, tabloya farklı bir gelir rakamımn konul- ması da dikkati çekti. IMF'nin söz konusu düzenlemeden 750 trilyon lira dolayında bir kaynak sağlanabileceği yolundaki gö- rüşlerinin ardından, Vergi Ban- şı'nın bu yılki gelir getirisi, ted- birler paketi tablosunda da 750 trilyon lira olarakyer aldı. Ancak tabloya hükümetin 2.4 katrilyon lira gelir beklenüsi de dipnot ola- rak eklendi. IMF MEMNUN Bütçe hedefe goturur ANKARA(Cumhuriyet)- IMF Türkiye Masası Şefi Juha Kahkonen Başbakan AbduDah Gül tarafmdan açıklanan önlemlerin, mem- nuniyet verici olduğunu açıkladı. aJuha Kahkonen, yaptığı açıklamada 2003 yı- lı bütçesinın, GSMH'nin yüzde 6.5'i kadar faiz dışı fazla hedefme uygun görün- düğünü belirtti. Kahkonen, dördüncü gözden geçirme çalışmalannın diğer unsurla- rına ilişkin görüşmelerin de halen devam ettiğini bildirdi. Babacandan itiraf Devlet Bakanı Ali Baba- can, Irak'a yönelik olası ope- rasyona ilişkin Başbakanlık tezkeresinin şu an ekonomi için önemli olmadığını sa- vundu. Ekonomide her türlü senaryoya ilişkin hazırlığın daha önceden yapıldığrnı be- lirten Babacan, ek vergileri "dışsal tehditler'' nedeniyle uygulamaya soktuklannı be- lirtti. Öte yandan, Ingiltere Ha- zine Bakam Paul Boateng. "Başbakan Gül'ün bugün yaptığı açıklamalann, yüzde 6^'Bk faizdışı fazla hedefınin sağlanması ve mali istikrar açısmdan çokönemii olduğu- nu düşünüyorum" dedi. AbduDah Gül, erken saatlerde Yakış, Şener ve Babacan üe basın toplanusı düzenledL (AA) Başbakan piyasalarda oluşan tepkileri azaltmaya çalıştı: Dış şoklara dayanıklıyız ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Abdullah Gül, asker bulundurma ve gönderme tezkeresinin TBMM tarafından reddedilmesinın ardından piyasalarda oluşabilecek tepkileri azaltmak için "2003 bütçesinin haarlandığı ve dış şoklara karşı dayanıkh hak getirfldiğT mesajını verdi. Tezkere ile ekonomik konulann ayn tutulmasını isteyen Gül, "EVIF ile tezkere arasında irtibat kurmak da yankş ohır. Şüphesiz ki olağanüstü durumlar karşısında olağanüstü tedbirier ahmr" dedi. Gül, yeni bir tezkere hazırlanıp hazırlanmayacağı sorulanna ise net açıklama yapmaktan kaçmarak "Her şeyi değeriendiriyoruz" demekle yetindi. Gül, piyasalan rahatlatmak amacıyla dün sabah saatlerinde bir basm toplantısı düzenledi. Kamu sektöründeki şeffaflığı arttırmak, harcamalan disipline etmek ve israfî önlemek için Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasansı'nı yakın bir zamanda TBMM'ye sevk edeceklerini söyleyen Gül, KÎT'lerdeki atıl ıstihdam için de yeni bir takvim belirlediklerini ifade etti. Gül, özelleştirme çalışmalannın, hükümetin gündeminde ön sıralarda yer aldığını, TEKEL'in özelleştirilmesine ilişkin çalışmanın bunun kanıtı olduğunu kaydettı. Ekonomik programı uygulamakta kararlı olduklannı söyleyen Gül, piyasalann da "hükümetin bu açık ve şeffaf tavnnT takdir ermesini istedi. MGK'nin olağanüstü toplamp toplanmayacagı konusunda kesin bir şey söyleyemeyeceğini dile getiren Gül, "Borçlann ödenmesinde sorun yaşanacak mı" sorusuna ise "Hayn-, bir probİemimiz yok" karşıhğını verdi. Son bir yıllık ihracat 38 milyar dolara yaklaştı Dışsatım doludizgin Ekonomi Servisi - Şubat ayında 2.9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Şubat ihracatı yüzde 26.1 oranında artarken yılın ilk iki aymdaki toplam ihracat 6.4 milyar dolara, şubat sonu itibanyla son bir yıllık ihracat ise 38 milyar dolara yaklaştı. Türkiye thracatçılar Meclisi (TÎM) verilerine göre Türkiye'nin bu yılın ilk iki aymdaki toplam ihracatı ise geçen yılın eş dönemine göre yüzde 34 oramnda artarak 6 milyar 392 milyon dolara kadar yükseldi. Şubat ihracatının 2.9 milyar dolarda kalmasında uzun Kurban Bayramı tatilinin etkili olduğu belirtildi. TtM Başkanı Oğuz Sana, ttalya, Fransa, Almanya'da uygulanan iş güvencesi yasası ile bölgedeki üretim ve talebin Türkiye'ye kaydığını belirtti. Şatıcı, "Ancak söz konusu dışsal etkinin devamhhğı konusunda şüphe var. Bunun nedeni Euro Bölgesi ülkelerinin ekonomilerinde kayda değer olumlu geüşmeler yaşanmamasKUr" dedi. Satıcı, savaş müzakere lerinin gölgesinde kalan önemli sorunlanmn bulunduğunu belirterek tek çözüm yolunun üretim ve ihracat olduğunu söyledi. Şatıcı, îş Güvencesi Yasası'nın sanayicinin ve üreticinin kucağma verilmiş bir "saatli bomba" olduğunu ve geri sayımm sürdüğünü savundu. TEPKİYAĞDI Sıkacak kemer kalmadı Ekonomi Servisi - Dün sa- bah erken saatlerde açıklanan ek tasarruf önlemlerini ince- leme firsaü bulan oda ve der- nek yöneticileri, IMF'nin is- teğiyle alınan önlemlere tep- ki yağdırdı. Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, tepkisini "IMF baha- ne, tedbir şahane" sözleriyle özetlerken, Tüketici Haklan Koruma Derneği Başkanı Torhan Çakar da tüketıcinın artik sıkacak kemeri büe kal- madığını dile getirdi. ATO Başkanı Aygün, yap- tığı yazılı açıklamada, bazı vergi kalemlerinde ek, bazı- lannda ise artınm şeklinde getirilen gelir artıncı önlem- lerin, mali piyasalan ve IMF'yi rahatlatmak için ya- pıldığını savundu. Çakar da yapılan bir araştır- maya göre Türkiye'de 7 mil- yon kişinin evine hiç para gir- mediğini, 33 milyon kişinin de açlık sınınnda yaşadığını ortaya koyduğunu riatırlatarak "Bu insanlar nereierinden ne tasarrufu yapacak? " dedi. Öte yandan, 2003 bütçesi ve tasarruf önlemlerine sen- dikacılardan da tepki geldi. KESK Başkanı Sami Evren ve Hak-lş Genel Başkanı Sa- lim Uslu da hükümette bir fel- sefe değişikliği olmadığını dile getirdiler. Fiyatlar TEFE'de yüzde 3.1, TÜFE'de 2.3 arttı Enflasyon yine yüksek Ekonomi Servisi - Devlet Istaristik Enstirüsü (DtE). bu yılın şubat ayında, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlannın yüzde 3.1, tüketici fiyatlannın yüzde 2.3 oranında arttığını açıkladı. Şubatta yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 33.4, tüketici fiyatlannda yüzde 27.0 olarak belirlendi. îki ayhk enflasyon oranı toptan eşyada yüzde 8.9, tüketici fiyatlannda ise yüzde 4.9 oldu. Bu arada şubat ayı itibanyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise /*g» Aytık ı f l n enflasyon 0.4 0 6 ŞtfcTeUn Nfi Uay tte Tem Aft £yı B n 5.8 Vf^r 23 1 ^ 16 1 1 Kn Ar&OciB Mart toptan eşyada yüzde 42.1, tüketici fiyatlannda yüzde 37.9 olarak hesaplandı. Aynca, çekirdek enflasyon olarak adlandınlan özel sektör imalat sanayiinde fiyat artışı ise yüzde 1.5 düzeyinde gerçekleşti. Öte yandan, Istanbul Ticaret Odası'nın 1995 bazlı Istanbul Ücretliler Geçinme Endeksi'ne göre, perakende fiyatlar 2 ayda yüzde 1.4, toptan fiyatlar yüzde 2.3 yükseldi. Yıllık ortalama artışlar perakende fiyatlarda yüzde 38.3, toptan fiyatlarda yüzde 38.2 oldu. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Mandacılar... Yazının başlığı bana ait değil. Dış Haberler, Eko- nomi, bizim kat çalışanlannın, mecazi anlamını ha- fif bulduklan bir başlık. Onların özellikle son iki gün- kü yorumlan karşısında kimi yıldız gazeteciler için uygun gördükleri sıfatlan bu köşeye taşımama oia- nak yok. Neler oluyor, bize neler oluyor?.. Meclis kapalı oturuma geçene kadar, soluk al- maksızın kanal kanal dolaşarak son dakika haber ve yorumlannı izledim. Yıldız yazarlanmız, AKP'nin içini bilen gazetecilerimiz, görüş birliği içinde tez- kerenin oylanması sonucunun "evet" olacağında buluşuyoriardı. Aynı saatlerde Ankara'da yapılmak- ta olan savaş karşıtı mitingin yeterince kalabalık ol- madığının altı çiziliyor, Türkiye'deki savaş karşıtlı- ğını hafıfe alan sözcüklerin kullanılmasında özen gösteriliyordu. Yeterince bozuk bir moralle, savaşı bütün çıplak- Itğı ile anlatan Bizim Tiyatro, Zafer Diper'in tek ki- şilik "Yarg/"oyununu birçok yıllık bir gecikme ile iz- lemeye gittim. Yaşanmış bir olaydan yola çıkan, sa- vaşın acımasızlığını en uç noktalarda anlatan, Na- zilere tutsak düşmüş, bir diğerini yiyerek canlı kal- mayaçalışan Rus subaylannın öyküsünü aynntıla- n ile dinlemek, tek kelime ile "karabasan". Sağlam kalmayı başaran tek kişi, Yüzbaşı Vukhov'u canlan- dıran Zafer Diper'in, yaşamak için yamyamlığın, iş- lenen cinayetlerin, bireysel suç değil ortak sorum- luluk ürünü olduğunu insanlığa anlatma çabası ile yargılanmak istemesini, yargıçlar rolündeki seyirci- lere anlatımı, rolü ile özdeşleşmesi şüphesiz sanat- çı olarak onu yüceltiyor. Ama o ölçüde de seyirciyi rahatsız ediyor. Izleyici olarak bir yandan bize yaşattığı gerçek- lerden ürküntü içinde, ortak suçluluktan kurtulma çabasına düşüyor, karabasandan kaçmak istiyor- sunuz. Diğer yandan savaşm geçerli tek kuralı "ya- şamak" çabasından başka suçu olmayan Vuk- hov'un yargılanması adına kendi yargıç rolüne ko- nulmuş seyirciler olarak kendi yargılanmanızın, sa- vaşa karşı yeterince karşı koymamış olmanın, or- tak suçluluğun baskısı altında eziliyorsunuz. Oyun bitince kaçarcasına tiyatrodan çıkmak is- tedim. Izlemesi bana bu kadar katlanılmaz geldiği- ne göre, bize bu karabasanı yaşatan Zafer Diper'in, her gösteride, hele sayısız provada aynı konsant- rasyonu, yaşamış olarak ruh sağlığını, yaşama se- vincini nasıl koruyabildiğini düşünüp durdum. Cep telefonuma gelmiş notlara bakacak halde değildim. Yine de önemli bir haber olabilirdi. Işıl (özgentürk) sevinç çığlıklan atarak oylama sonucunu paylaşmak istemiş. Gerisin geriye tiyat- roya döndüm. önüme gelen bağırarak "Tezkere reddedilmiş" haberini veriyor, tanıdık - tanımadık kucaklaşıyorduk. Tabii böylece Zafer Diper'i bulup kucaklaşarak ancak sanatçı olarak başansını kut- lamayı akıl edebildim. Yaşımdan başımdan utanma- sam, bir süre serseri mayın gibi dolaştığım Kadıköy sokaklannda önüme gelenle sanlıp konuşmak, pay- laşmak istiyordum. Neler oluyor bize böyle? Hepimiz yaşımızı başı- mızı almış, çoğumuz yıllarca birlikte çalışmış, aynı duygulan paylaşmış gazetecileriz. Medya yıldızla- nmız öfke içinde kendilerinden geçmiş, "Görürsü- nüz siz" anlamına gelen sözcüklerle başımıza örü- lecek çoraplardan söz ediyorlar. Biz ise başımıza örülecek çoraplan bile bile sevindirik dolaşıyoruz. Hepsi de profesyonel gazeteciler arasında yaşanan bu uçurumun kaynağı ne? Nasıl, ne menem biryol aynmı bu? Yıldız gazetecilerden biri "Görûrsünüz siz, Ame- rika Kuzey Irak'ta Kürdistan devletini kursun. Ro- mantik savaş karşıtlan kaçınılmaz, ileride çıkacak savaşta ölecek askerimizin her birinden sorumlu olacaksınız" diye söze giriyor. Bir diğeri "Ameri- ka'nın savaş hazırtıklan için harcadığı paralardan, Irak'a bizim topraklanmızdan kuzeyden girmeme- sinin ek maliyetlerinden..." sözü açarak, öfke sa- çarak "Amerika bütün bunlan bize ödetecek" teh- didini savuruyor. "Amerika neden Irak'a giriyor? Bu savaştan çı- kan, dünyaya, insanlığa bedeli ne? Kuzey Irak'ta Kürdistan devleti kurdurma hakkını kendinde na- sıl görüyor? Türkiye'yi zengin kuzey ülkelerine, AB'ye, BM'ye kabul ettiremediği, apaçık haksız, emperyal bir savaşta yanında yer almaya nasıl, hangi hakla böylesine pervasız, şantajla zoriayabi- liyor? Bu nasıl stratejik ortaklık ki Türkiye tarafı ol- madığı, çıkarlan ile yüzde yüz çelişen, emperyalist bir çirkin savaşın batağına, piyon olarak bulaştın- hyor?.." Savaşın, hele de böylesine haksız, saldırgan, em- peryalist bir savaşın karşısında olmanın insan olma gereği, sorumluluğu yanında.. tezkerenin oylanma- sına kadar yaşananlann bütünü, Kurtuluş Savaşı destanını yaratmış bir ülkenin vatandaşlan olarak ulusal bağımsızlığımızın katledilişinin simgesi ola- rak bizleri yaralıyordu. Türkiye'nin, ABD'nin herde- diğine boyun eğmeye mahkûm bir sömürgesi ol- madığını ortaya koyan "hayır" oylanna, çok başka, siyasi hesaplarla verilmiş olsalar da teşekkür et- mek istiyoruz. sonerto cumhuriyet.com.tr Ak Emeklilik*in hedefi liderlik Ekonomi Servisi- Akbank ve Aksigorta'nın ortak kuruluşu olan Ak Emeklilik, bireysel emeklilik sis- teminde ilk yü yüzde 10, beş yıl sonra ise yüzde 15'lik pazar payıyla lider olmayı hedefliyor. Sermayesi 20 trilyon lira olan Ak Emeklilik'te, Akbank'ın yüzde 73.35, Aksigorta'nın da yüzde 26 oranında hissesi bu- lunuyor. Bireysel emeklilik imkânından yararlanrıak isteyen herkes, Ak Emeklilik şırketinin Türkiye ge- nehne yayılmış 250 danışmanı ve 607 Akbank şıi>e- sinden bilgi alarak sisteme girmek üzere işlemlerini yapabilecek. Fonlar, Ak Portfoy taranndan yönetle- cek. \ BICONOMÎ 191& Ingiltere, Fransa ve Rusya arasında Bo- ğazlar'ın taksimini öngören Istanbul Antlaşması imzalandı. 1977: Kaliteli iplik üretimi yapan Karsu Tekstil Kayseri'de faaliyete geçti. 1983: Vestel A.Ş. kunjldu. —