Katalog

29 MART 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK DÜRÜST TABİAILî tsTASBUI- AE)ÜLCA2\T BAZ' MACERALARI JÇCSIM TEKMİ1İ J_E$,Tı, Çiçfö-ı İVı 0-LPM Cİf/ANVANDl ?/.. 2. Dünya Savaşı'nda bombardımandan dönen Amerikan uçakları Türkiye'ye mecburi iniş yapmıştı Gökyüzünde 'zoruıüu' oyunYıl 1942. tkinci Dünya Sa\r aşı'nın en sıcak yıllan. ABD'nin de savaşa girme- siyle ateş dünyanınheryenni sarrruş; Av- rupa'danUzakdoğu'ya,AtlasOk- , yanusu'ndan Pasifık'e, Rusya'dan Mısır'a, çok geniş bir coğrafya üzerinde dünyanın en güçlü dev- letleri bırbırini kınyor. Türkiye ıse hassas dengeler üzerinde ınce ayarlı bu" tarafsızhk polıtıkası gü- düyor. Milli Şef'in söylediği gibi Tür- kiye'nin savaşan taraflarla bir me- selesi yok, ama o taraflar (her za- manki gibi) Türkıye üzennde ga- rip oyunlar oynamayı sürdürüyor- v — lar. Türkiye'nın üç kıta arasında- ki pozısyonu, ona bir kara ve hava köp- rüsü olarak paha bıçilmez bir önem ka- zandınyor. Bir tarafta Müttefikler, diğer yanda Mihver Devletleri, bu özelliğinden do- layı Türkıye'yi kendı taraflanna çek- mek ıçin büyük çaba harcıyorlar. Ama tnönü hükümeti tarafsız kalmakta karar- lı davraruyor. Bu polıtika değişmedik- çe -en azından teonk olarak- hiçbir ül- kenın Türkiye'den yardım ve destek al- ması mümkün değıl. Oysa 12 Haziran'da meydana gelen ilginç bir olay, işlerin gö- ründüğü gıbı olmadığını ortaya koyuyor. Amerikan uçakları Ankara'da 13 Hazıran 1942 tarihli gazetelerde çı- kan küçük bir başlık, diğer savaş haber- leri arasında dikkat çekiyor: "Dört Ame- rikan Uçağı Topraklanmıza tndi!"* Bu başlığın altındaki kısacık resmı duyuru, 12 Haziran Cuma günü öğleden evvel üç Amenkan bombardıman uçağuun Ankara'ya, bir uçağın da Arifiye'ye (Adapazan) mecbun ıniş yaptığını bil- diriyor. Bir süre sonra başka bir uçağın da Adana Havaalanı'na ındiği anlaşılıyor. Böylece inen tayyarelerin sayısı beşe yükseliyor. 22 Amerikan tayyarecisi de devletler hukukuna uygun olarak go- zaltına alıruyor. Ama ne gözaltı! Anka- ra'ya ınen ta>yarecıler Gazi Çiftliği'nde- ki bir ilkokulda "misafir edffiyorlar". Üniformalan üstlerinde, ellerini kolla- nnı sallaya sallaya dolaşıp yemeklerini çiftlikteki bir lokantada yiyorlar. Gazetelerin yazdığına göre hepsi de genç yaştakı askerler "çokşen" görünü- yorlar ve yemeklerde süreklı birbırleriy- le "şakalâşıyorlar". Arifiye'dekı Ame- rikalı tayyarecılerin de Ankara'ya geti- rilmesinden sonra, hepsinin birlikte, şe- hırde "hükümet tarafmdan Idralana- cakbir eve" yerleştirilmesi planlanıyor. Amerikalılar öyle itibarli bir şekilde ağırlanıyorlar ki, Boston Radyosu'nun bıldırdiğine göre Türkiye'nin bu tutu- mu Amerikalılan pek "mütehassfc" edi- yor. "Türk dostluğuna kıymet veren Amerikahlar,Amerikantayyarecilerine göstcrikn bu hareketten takdirie bahse- an maltun® ixir.com Mehmet Altun Aylardır gündemimizi savaş işgal ediyor. Bu hafta da geleneği bozmadık ve bu kez ABD 'ye açtığımız hava sahası meselesini ele almaya karar verdik. Zaman tünelinde geriye doğru gittikçe ilginç gerçekler ortaya çıktı. Meğer hava sahamız hep ABD 'nin emrindeymiş. Tarafsızlığımızı ilan ettiğimiz 2. Dünva Savaşı 'nda bilel Burada ne arıvorsunuz diyen vok! Haberin gazetelerde yer almasmdan bırkaç gün sonra, bu tayyarecılerin Bal- kanlar'dabir havabombardımanıyla gö- revlı oldukları anlaşılıyor. Meğerse bu dört motorlu uçan kaleler, her biri dört ton bombayla yüklü olarak, sekiz gün- dür Romanya'dakı petrol sahalarını dö- vüyorlarrruş. Uçaklar 12 Haziran gecesi Ploieşti kentindeki petrol tesislerini bombala- mak üzere "sır gibi saklanan" bir hava üssünden kalkmışlar, ama yanlışhkla Ploieşti'nin 90 kilometre kuzeydoğu- sundakiBuzau'yubombalamışlar. Son- ra da dönerken "bir zaruretneticesinde* Ankara'ya, Adapazan'na ve Adana'ya inmişler. Aynntılarbu şekilde yavaş ya- \aş netleşırken tuhaf bir şekilde, hiç kimse beş uçağın birden Türkiye'de ne Haziran 1942 tarihli gazetelerde çıkan küçük bir başlık, diğer sav-aş haberleri arasmda dikkat çekiyon "Dört Amerikan Uçağı Toprakknmıza İndü" Haberin gazetelerde yer ahnasmdan birkaç gün sonra, bu tayvarecilerin Balkanlar'da bir hava bombardımanryta görv\h" olduklan anlaşıfayor. Meğerse bu dört motorlu uçan kaleler, her biri dört ton bombayla yüklü olarak, sekiz gündür Romanya'daki petrol sahalarmı dövüyorlarnuş. Ahnanlara göre Türkiye üzerinde meydana gelen bu olay hiç de tesadüfi degfl ve Müttefıkler'in Türk hava sahasını serbestçe kullandıklannı gösteriyor. (Fotoğraflar: Cumhuriyet Arşm) İngiliz Bü>^kelçisi Sir Hugessen Müttefikler'in yo- lunu şaşınp sağa sola düşen füzelerini gör- dükçe, akhmıza 2. Dünya Savaşı yıllann- da Milas'm îngilizler tarafin- dan yanlışlıkla bombalanması hikâyesi geliyor. 15 Mart 1942 sabahı, gece yansından az sonra Milas sakin- leri büyük bir gürültüyle yatak- lanndan firlamışlardı. Kentin orasında burasında bombalar patlıyor. alçaktan uçan uçaklar sokaklan makineli tüfeklerle yaylım ateşine tutuyorlardı. Herkes e\inden dışan uğra- mıştı. Ortalık, uçaklardan atılan Bugün füze, dün bomba aydmlatma fışekleriyle gündüz gibi olmuştu. Kıyamet birkaç dakıka sürdü. Sonra uçaklar gel- dikleri gibi çekip gittiler. Huzur içinde uyumaya alış- mış kasaba halkı, anlam vere- mediği bu saldın karşısında şaş- km, öylecekalakaldı. Ertesi gün hükümet tarafından yayımla- nan tebliğ, olaya ilişkin şu bil- gileriveriyordu: "15Mart 1942 Pazar sabahı bire beş kala üç yabanatayyare Milas şehrineve civanna e\>ela tenvirfişeğifleet- rafi aydınlatnktan sonra 15 bom- ba atmış ve makineli tüfekle de ateş açmıştır. Bombalama neti- cesinde Milas"ta ban evier ha- sara uğramış, iki ölü ve bir ya- ralı bulunduğu teessürie tespit edflmiştir.Tahkikata devamedÜ- mektedn-." Tahkıkat dennleştikçe, olay- da kaza ihtimali ağırlık kazan- maya başladı. Nitekim 19 Mart'ta Ingiliz Büyükelçisi Sir Hugessen, Milas'ın ln- giliz uçaklannca v'u- rulmuş olabileceğini açıklayarak peşin pe- şinözürdiledi. Ardın- dan 23 Mart'ta, bunun "çokka- ranhk bir gece ve tamamiyle gayri müsait hava şartlan" ne- deniyle yapıhnışhatalı bir bom- balama olduğunu itiraf etti. tngilizler Rodos diye, yan- lışlıkla Milas'ı vurmuşlardı. In- gilizler bunun üzerine teessür- lerini tekrarlayarak böyle bir yanlışlığın tekrarlanmayacağı- na dair teminat verdiler. Bom- bardmıanda zarar görenlere de yüklüce tazminat odedi. aradığını. aynı gün, aynı saatlerde "mec- buriiniş" yapmasımn ne türbirtesadü- fe bağlı olabileceğini sormuyor. Belkı de soramıyor. Ayncauçaklann geldiğı ve ındığı yerler de tuhaf bir di- zıliş içinde Buzau, Adapazan. Ankara ve Adana, neredeyse dümdüz bir çizgi halmde, bir ucu Suriye'ye varan bir hat oluşturuyor. Almanya: Bu kasıtlı bir plan! Bu tuhaf rastlantılar kimsenin dikka- tini çekmez ya da belki hasır altı edilir- ken olaydan yaklaşıkbir hafta sonra, 18 Haziran'da, Alman Dışişleri Bakanlığı bir basın toplantısı düzenleyerek tüm dünyanm dikkatlerini bu olaya çekiyor. Abnanlara göre Türkiye üzerinde mey- dana gelen bu olay hiç de tesadüfi de- ğil ve Müttefikler'in Türk hava sahası- nı serbestçe kullandıklannı gösteriyor. Bu hareket, stratejik bir plarun parça- sı. Türkiye de bu plana iştırak ederek ta- rafsızhğıru ihlal ediyor. Gündeme bom- ba gibi düşen bu iddiaya göre uçaklar Suriye'nin kuzeyindeki bir hava üssün- den kalkmışlar, Romanya'ya hücum et- mişler, dönüşte de yine Türk arazisi üze- rinden uçmuşlar. Uçaklann çoğu Suriye'ye dönmeyi başarmış. Ancak bazılan yakıtlan bit- tiğinden yan yolda Türkiye'ye inmek zo- nında kalmış. ABD gelecekte de Tür- kiye üzerinde uçmayı planlıyor. Ahnan bildirisi şu sözlerle d^-am ediyor: "Türk mahfillerince bu hadiseye hususi bir ehemmiyetatfedflmektedir. Zira,bunda, BirteşikDevietter'in, emrivakilerleistik- bakledeTürkiyeüzerindenuçma\i müm- kün kılacak bir emsal yaratmak teşeb- büsü görülmektedir.'' Aknan Dışişleri, Türkiye'nin hava sahasını Amerikalı- lara açmış olduğu görüşünü "Re\ııe du liban" dergisinde yayımlanan bir hari- tayla da destekliyor. Buharitadaoklar- la, Türkiye üzerinden geçen bazı aske- ri hava hatlan çizilmiş. Bu açıklama üzenne Türk ve Amerikan makamla- nndan birkaç cılız yalanlama geliyor. Amerikan tayyareleri ne gidişte ne de dönüşte Türkiye üzerinden geçmeye te- şebbüs etmemişler!.. Söz konusu iniş- ler, zaruret neticesinde olmuş!.. Gözal- tına alınan mürettebat da sorgulamala- rmda bunu doğrulamış!.. Ne demeli! Anlaşılan Amerika yine yapacağrnı yap- mış, dedigini Türkiye'ye kabul ettirmiş. Bu Yankiler, Türkiye'yı havadan seyret- meyi seviyorlar galiba. . GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ GüünüzünVHsonheleıi Amerika Birleşik Devletlen'nin ve savaşa karşı olduklannı açıklayan kimi Avrupa Birliği üyesi ül- kelerin Kuzey Irak'taki Kürt gaıplanna duyduklan yakınlık, eski defterleri yeniden karıştırmak zorun- luluğunu yaratıyor. Birinci Dünya Savaşı sonrasında yenik devlet- ler arasında yer alan Osmanlı Imparatoriuğu'nun topraklan üzerinde oluşturulmak istenilen devlet- ler için Sevr ile başlatılan, ama Lozan'la sonuçsuz kalan girişimler yeniden gündeme getirilip ısıtılıyor. Birinci Dünya Savaşı'nda Amerika Birleşik Dev- letleri Başkanı Wilson'ın manda devletleri ilkele- rine uyularak üç ayn devlet oluşturulacaktı: Erme- nistan, Israil ve Kürdistan. Bu devletlerden ilk ikisi gerçekleştirildi. Kürdis- tan hayali ise havada kaldı. Ancak bunun ilk adımı olan Irak ve Suriye dev- letleri yaşama geçirildi. Oysa dünyanın petrolce en zengin bölümünü oluş- turan Ortadoğu'da kontrolü ele almanın en kolay yollarından bir başkası Kürdistan'ı oluşturmaktı. Sevr Antlaşması'nın Osmanlı'ya dayattığı mad- deler arasında 62, 63 ve 64'üncü maddeler, Kür- distan Devleti'nın kurulması ve resmen tanınma- sına ilişkin kuralları içeriyor Bir de 27'inci madde var ki, Türkiye'nin Ulusal And sınıriarı içinde bulunan Gaziantep, Birecik ve adı anılarak Adana ve Hatay'ın da tanımlan yapı- larak Suriye'ye bırakılmasını öngörüyor. Irak'a bı- rakılacak yerler ise "Musul ilinin doğu sının üze- rinden seçilecek bir noktaya kadar Suriye'ye bı- rakılacak bölümün sınınndan ve toprak üzerinde saptanacak bir çizgi ile Imadiye'nin güneyinden geçecek biçimde değiştirilmiş, Musul ilinin kuzey sının" olarak belirleniyor. Bu bölgenin hangi illerimizi kapsadığını, yaşa- dığımız terör saldırılan nedeniyle zaten biliyoruz. Tşte Kürdistan; Osmanh'dan aynlacaklaria Suri- ye ve Irak'a bırakılacak bölgede kuruluyor. 62'nci madde, 27'nci maddeye gönderme yaparak ku- rulacak komisyonun hazıriayacağı planın yöntemi- ni beliriiyor. 63'üncü madde ise açık seçik bir hüküm içeri- yor. "Türk Hükümeti 62'nci maddedeki iki komisyo- nun karartannı, kendisine bildirildiğinden başla- yarak üç ay içinde kabul etmeyi ve yürütmeyi şim- diden kabul eder." • • • Kürdistan'ın kurulması yalnızcaTürkiye'yi ilgilen- dirmiyor. Olası sınır komşuları arasında Iran, Irak ve Suriye de var. Iran, kısa bir süre önce açıklama yaparak Tür- kiye ve Suriye'nin ortak görüşmeler yapmasını önerdi. Suriye'nin henüz sesı çıkmadı, Irak ise uğ- radığı saldın nedeniyle ses çıkaracak durumda değil. • • • Baltimore John Hopkins Üniversitesi TarihKür- süsü Profesörü Laurance Evans'ın ABD'nin 1914 ile 1924 yılları arasındaki Ortadoğu politikasını ir- deleyen araştırması "Türkiye'nin Parçalanması ve ABD Po//Mcas/"adıyla yayımlandı.(örgün Yayıne- vi, 2003) Evans, yazdığı önsözde, amacının ABD başkan ve dışişleri bakanlanyla söz sahibi politikacılan ir- delediği dönem hakkında bilgilendirmek olduğu- nu beliriiyor. Bu yüzden de okunup dersler çıka- rılması gereken bir yapıt. Kısaca belirtmek gerekırse, ABD bütün gücünü Avrupa'yı Alman saldınsından kurtarmak için kul- lanmış, buna karşın Ortadoğu konusunda inisiya- tifi Almanya ve Fransa'ya kaptırmaktan huzursuz olmuştu. Üstelik VVilson Ilkeleri ile Sevr Antlaşma- sı'nı Atatürk'ün yırtıp atması ve Lozan'ı savaş ga- liplerine kabul ettirmesi de içlerinde bir ukde ola- rak kalmıştı. ABD'nin ağrlığınıYunanistan'danyanakoymuş olmasının yarattığı tepki yüzünden Lozan'ın Sena- to tarafından reddedilmesi de bu yenilginin somut bir sonucunu belgelemişti. • • • VVilson Ilkeleri'nin havada kalmış üçüncü aya- ğını Irak'a saldırarak gerçekleştirme girişimini, Tür- kiye daha duyarlı olarak izlemek zorundadır. oerinc@ cumhuriyet.com.tr ANKARA 2. İŞ MAHKEMESİ'NDEN Dosya \o: 2002 532 Davacı Serdar Binıcı vekılı Av. M. Ali Bulut tara- fından davalı Yılmaz Madencıhk vs. aleyhine açmış olduğu tazminat davasmtn yargılaması sırasında veri- len ara karar gereğınce, Davahlardan Alı Çevıkler'ın Inönü Mah. Mustafa Sağlam Sokak No: 1" Kat: 2 2 Soma adresıne çıkan- lan teblıgatlar bıla ıkmal ıade edıldiğınden, mahke- memızın 17.12.2002 tarih ve 2002 532 esas, 2002 1164 karar sayılı ılamı ile venlen dava dılekçe- sının HUMK'nun 27 mad. gereğınce yetkı yönünden reddine. dosyanın yetkilı Soma lş Mahkemesi'ne göndenlmesıne daır karar TK'nun 28 ve devamı mad. gereğince ılanen tebliğ olunur 11 03 2003 Basın: 14450 ANKARA 14. SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya\o. 2001 456 Davacı Milli Sa\r unma Bakanlığı vekıli tarafından davalı Şması Haznedaroğlu aleyhine açılan tazminat davasının yapılan yargılamasında venlen ara karan uyannca, Davalı Şınası Haznedaroğlu'nun Dervişali Mah. Sana Sokak No:15 Fatıh- Sincan-lstanbul adresıne çı- kartılan teblıgatlar tebliğ edilmemış ve adresleri de zabıtaca tespit edılememış olduğundan adı geçen şa- hısa bir dahakı duruşma günü olan 22.5.2003 günü saat 9. 30"da tüm dehllerle birlikte mahkememizde hazır bulunması ve kendısını bir vekille temsil ettir- menız, aksı takdırde duruşmalara yokluğunuzda de- vam edıleceğı ve karar venleceğı HbMKnun 509. maddesı gereğınce tebliğ yerıne kaım olmak üzere ılanen teblıg olunur. Basın: 14457 Başka Türkiye Yok Irîaydi Fician Dikelim ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLAND1RMA VE 1EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDURLLGÜ