Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 18 MART 2003 SALI
HABERLER
DUNYADA BUGUN
ALt SİRMEN
Destek Sermayeden
Oy Emekten Gelince
Herkesin dikkati, Irak'aTezkere'ye, Kıbns'ayo-
ğunlaşmışken, "Iş Güvenliği Yasası"AKP'nin bir
oyunuyla, yazılarını sektirmeden izlemeye özen
gösterdiğim, değerli dostum Güngör Uras'ın
deyişiyle "Işveren Yasası"na dönüşüverdi.
llk bakışta, fazla önemli bir şey olmamış gibi
görünüyor. 15 Mart Cumartesi yürürlüğe giren
Iş Güvenliği Yasası'nın uygulanma tarihi üç bu-
çuk ay sonraya, yani 30 Haziran'a bırakılıyor. Bu
durumda,
- Eh, hiç değilse 3.5 ay sonra işçinin iş gü-
vencesi olacak, diyemezsiniz.
Çünkü işin aslı öyle değil, bu üç buçuk ay için-
de, işten çıkarmalar sürecek, hatta 30 Hazi-
ran'da böyle bir girişimin önüne kimi engeller
geleceği için, artacaktır da.
Sürekli olarak suret-i haktan görünme çaba-
sı içinde imiş izlenimini uyandırmaya çalışan
Salih Kapusuz, bu işçi karşrtı tavırlarını eleşti-
ren CHP'ye kızıyor ve
- CHP sürekli işveren düşmanı gibi, dolayısıy-
la işçi düşmanı gibi bir pozisyona giriyor, diye-
rek, "Yavuz hırsız evsahibinden baskın çıkar"
yöntemini uyguluyor.
• • •
Aslında AKP'nin bütün polrtikalarının temelin-
de yatan aksaklıktır; Iş Güvenliği Yasası'nı Iş-
veren Güvenliği Yasası haline dönüştüren dav-
ranış.
AKR iç ve dış sermaye çevrelerinin Türki-
ye'degüç dönem için "dizayn"ettikleri bir par-
tidir.
Geçen hafta NTV'de birtikte katıldığımız 59.
Hükümet ile ilgili bir açık oturumda, o kanada
bizden çok daha yakın olan Ömer Lütfü Me-
te, AKP'nin Tayyip Erdoğan iktidan için dizayn
edilmiş bir parti olduğunu söylüyordu.
Bu sürece, kimi telkinlerle karşılaşıp, yaşaya-
rak tanık oldum.
Nilgün Cerrahoglu ise dünkü köşesinde, dış
çevrelerde AKP'nin nasıl desteklerle oluşturul-
duğunun, yaşadığı bir örneğini veriyordu.
Evet, AKP iç ve dış sermaye çevrelerinin des-
teği, akıl hocalığı, yol göstericiliği, zemin hazır-
lamalarıyla kurulmuş bir parti.
Ne var ki Türkiye'de hiç değilse görünüşü de-
mokratik olan rejim gereği, oyun geniş kitleler-
den alınması zorunluydu.
Gerçi AKP sandalye oranıyla oy oranı arasın-
daki uyumsuzluk dünya tarihinde rekor sayıla-
cak bir azınlık partisidir, ama yine de kayıtlı seç-
menin dörtte birinin dahi olsa, küçümsenme-
yecek bir oy miktarına ulaşmıştır.
Bu miktarın, ona destek veren sermaye çev-
releri tarafından oluşturulamayacağı açıktır.
Desteği sermayeden gelen AKP'nin oyları,
emekçiden, memurdan, köylüden, işsizden gel-
miştir.
•••
Bu durum, zaten kültürel yapısı itibariyle ta-
kıyyeye pek yatkın olan partiyi, eylemi ve söy-
lemi farklı bir çizgiye oturtmaktadır.
Bu Irak konusunda da boyledir, iş güvenliği
konusunda da...
Aslında AKP, oylarını aldığı zümrenin değil,
ona can ve destek veren kesimin politikasını yü-
rütmeye gönüllüdür.
AKP, Irak'ta savaşa katılmaya da candan ta-
raftardır, iş güvenliğini ve işçinin sorunlarını gör-
mezden gelmeye de...
Ne var ki AKP'nin üyelerinin de, lideri Tayyip
Erdoğan'ın da bu gerçeği oy tabanlanna anlat-
ma imkânlan yoktur.
O zaman onlar da tavşana kaç tazıya tut po-
litikasını, desteğin çoğunu tazıdan yana koya-
rak, uygulamak durumunda kalıyorlar.
Işte Irak'tan iş güvencesine, her konuda
AKP'nin politik çıkmazının temelinde yatan ne-
den budur, yoksa ekonomik ve politik sorunla-
rın ağırlığı ve nesnel seçeneksizlik değil.
AKP bu çıkmazını, oy tabanını destekçisinin
işine gelmeyen çözümlerle tatmin etmek yeri-
ne, rejimi kemirip köktenci kesimlerini avutarak
aşmaya çalışacak, bu da herkesin felaketi ola-
caktır.
Düzeltme: Pazar günkü yazımda sevgili
dostlanm Ersin ve Ergun'un soyadlart Ergin
olarak çıkmıştır. Aslı Elgin olacaktır. A.S.
VVashington PosTun icUası
• Dış Haberler Servisi - Washington Post gazetesinde
yayımlanan haberde ABD birliJderinin, Kürt askerlerle
birlikte savaşmaya hazırlandığı öne süriildü. Gazete,
ABD özel birlikleri ile Kürt askerlerinin, ABD işgali-
nin başlamasıyla birlikte, hedeflerin belirlenmesi ve
Kerkük'ün ele geçirilmesi amacıyla birlikte çalıştıkla-
nnı yazdı. Kürt yetkililere dayandınlan haberde,
"ABD askerlerinin bu konuşlanmasını, Saddam Hüse-
yin'in kontrolü dışındaki bir yerde ABD ve Kürt as-
kerlerinin bilinen ilk ortak hareketi" olarak yorumladj.
ABDIi yetkHi: Yetti aptrit
• Dış Haberter Servisi - Financial Times gazetesi,
Türkiye'nin, ABD için bir hayal kınklığı kaynagı ol-
maktan çıkıp "derin kaygı" nedeni haline geldiğini
öne sürerek George Bush'un "bunu hiç unutmayacağı-
nı" kaydetti. Haberde üst düzey bir ABD Dışişleri yet-
kilisinin, Amerikan askerlerine izin verilmemesine
duyduğu tepkiyi dile getirirken "Yetti artık" dediği
aktanldı. Gazate, başka bir yetkilinin de Türkiye'yi,
"Tüm dans tekliflerini reddettiği için sonunda dans
edecek bir eşi olmayan kız"a benzettiğini kaydetti.
Kürt devtethe izin vepimemeli'
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Eski Cumhurbas-
kanı Süleyman Demirel, ABD'nin Kuzey Irak'ta bir
Kürt devleti kurdurma planı varsa Türkiye'nin buna,
"elini çabut tutarak mani olmasi gerektiğini" söyledi.
Turkish Daily News gazetesinin kuruluş yıldönümü
nedeniyle dün akşam düzenlenen kutlama törenine ka-
tüan Süleyman Demirel, gazetecilerin sorulanna
"Türkiye için doğru olan, eğer ABD, Kuzey Irak'ta bir
Kürt devleti kurduracaksa elini çabuk tutmasıdır. Yani
onun içinde ohnasıdır ve ona mani olmasıdır. Irak ile
bizim bir meselemiz yok, Irak ile ABD'nin meselesiy-
le Türkiye'nin meselesi farklı" yanıtını verdi.
Kızıltepe'nin yani sıra Suriye sınınna sıfır noktada bulunan Nusaybin'de 154 dükkân kiraladılar
Oyalı,ABDköyüolacakSERIAÇEŞ
NUSAYBİN- Amerikan askerleri-
nin Türk topraklannda bulunmasına
ilişkin tezkere henüz TBMM'ye sev-
kedilmemesine karşın, Mardin'in il-
çelerindeki konuşlanma çahşmalan
tüm hızıyla sürüyor. ABD'li yetkili-
ler, Kıaltepe ilçesinin yani sıra Su-
riye sınınna sıfir noktada bulunan
Nusaybin'de organize sanayi bölge-
sinde 154 dükkân kiralayarak çalış-
malanna başladı. ABD'li yetkililerin
ilçeye konuşlanması planlanan 4 bin
asker için bannacak bina, üışa edile-
cek helikopter pisti için de tarla ara-
yışındaoldukJan öğrenildi. ABD'nin
"stratejiküs" olarak kullanmayı plan-
Kacırılıyordu
Amerikan
silahına
suçüstü
• Iskenderun Limanı'nda
demirleyen Republica Diroma
adlı gemide mutabakat
kapsamında önceden bildirilmesi
gereken araçlann dışında 6
parça daha malzeme bulunması
ABD'liler ile Türk yetkililer
arasında gerginliğe yol açtı.
AKEV BODUR/MAHMUT ORAL
ISKENDERUN/DtYARBAKIR- Is-
kenderun Limanı'na demirleyen bir ge-
mide mutabakat kapsamında olmayan
6 parça malzemenin indirilmeye çalışıl-
ması ABD'liler ile Türk yetkililer ara-
smda gerginliğe yol açtı. Genelkurmay
yetkililerinin devTeye girmesi üzerine
geminin kapaklan kapahldı. tskende-
run Limanı'na askeri araç ve malzeme
geriren Italyan bandıralı 42 bin gros-
tonluk "RepuMica Diroma" adlı gemi-
nin boşaltma işlemi dün de sürdü. An-
cak gemide, imzalanan mutabakat kap-
sammda daha önce bildirilmesi gere-
ken araçlann dışında 6 parça daha mal-
zeme bulunması gerginliğe yol açtı.
ABD'lilerin malzemeleri indirme tale-
bini kabul etmeyen Türk yetkililer, De-
niz Üs Komutanlığı ve Gümrükler Baş-
müdürlügü'ne önceden bildirim yapıl-
ması gerektiğini anunsattılar. Genel-
kurmay yetkilileri araya girerken gemi-
nin kapaklan kapatıldı.
tlk gece sevkryaü yapıldı
Limandan sevkıyat dün de devam etti.
Saat 05.00'ten itibaren 86 araçlık 4
konvoy Mardin Kızıltepe hattına, Hum-
mer cip, lovvboy çekicisi, iş makinele-
riyle kamyonet taşıdı. Amerikan asker-
lerinin kullandıgı araçlarda bir koruma-
nın bulunması dikkat çekti. Limandan
ilk defa karayoluyla gece sevkıyatı
yapıldı. Saat 21.20'de Hummer cip ve
konteyner taşıyan 5 TIR tncirlik'e
hareket etti. Güney Deniz Saha Komu-
tanı Koramiral Yener Karahanoğju dün
Iskenderun'da Tuğamiral Yalçın Kavuk-
çuoğhı ile görüşerek bilgi aldı. Birkaç
gündür çeşitli siyasi partilerin eylem
yaptığı Iskenderun Limanı'nda önceki
gün de şeriatçılar imzasız bildiri dağıt-
tılar. Cihat çağnsının yapıldığı imzasız
bildirilerde şöyle denildi: "Ey tslam
ümmeti, siz ne yapmaktasınız! Gaflet
uykusundan uyanmanm ve Kuran'ı
rebber edinmenin zamanı gehnedi mi?
Kuran öndertiğinde yeniden diriliş için
mücadele edelim, kazanacak olan bizle-
riz. Kahrobun Amerika."
• ABD'nin "stratejik üs" olarak kullanmayı planladığı Şırnak-Mardin sımnnda ve
Nusaybin petrol sahasının 1 kilometre doğusunda bulunan Oyalı köyü arazilerinin tamamına
yakınını kiralamak amacıyla muhtar ve köylülerle görüştüğü bildirildi.
ladığı Şırnak-Mardin sınınnda ve
Nusaybin petrol sahasının 1 kilomet-
re doğusunda bulunan Oyalı Köyü
arazilerinin tamamına yakınını kira-
lamak amacıyla da muhtar ve köylü-
lerle görüştüğü bildirildi.
ABD'nin Irak'a gerçekleştirmeyi
planladığı harekât kapsamında Mar-
din'in Kızıltepe ve Nusaybin ilçeleri
ağırlıklı konuşlanma çalışmalan sü-
rüyor. Kızıltepe ilçesinde daha önce
dört bölgeyi kiralayan ABD'li yetki-
liler, beşinci olarak bir tarla daha ki-
raladılar. Nusaybin'de ise organize sa-
nayi bölgesinde 154 dükkân kiralaya-
rak çahşmalara başlayan ABD 'li yet-
kililer, tesis arayışlannı hızlandırdı.
ABD Savunma Bakanlığı yetkili-
si Samuel V'asguez ile Küçük Sana-
yi Sitesi Yönetım Kurulu Başkanlı-
ğı da yapan CHP 3. sıra milletveki-
li adayı Nevzat Yüdız arasmda im-
zalanan sözleşme uyannca toplam
154 dükkân ve önündeki araç parkı
için aylık 248 bin dolar ödenmesi ka-
rarlaştınldı. Sözleşmeye göre ABD
bir yıl opsiyonlu olmak üzere 3 ay
dükkanlan kullanacak. ABD 3 ay
sonunda ihtiyaç hissetmesi duru-
munda sözleşmeyi 27 Şubat 2004
tarihine kadar uzatabilecek.
Yaklaşık 15 gün önce sözleşmenin
imzalanmasının arduıdan Tepe tnsa-
at, Limak ve Bingül Inşaat, 15 yıl ön-
ce inşaatına başlanan ve son aşama-
sma gelen dükkânlarda düzenleme
çahşmalanna başladı. Dükkânlann
önünde bulunan ve araç park alanı
olarak kullanılacak bölgede de ze-
min ıslahı çalışmalan büyük bir hız-
la yürütülüyor.
Suriye sınınna sıfır noktada bulu-
nan Nusaybin'de konuşlanacak yak-
laşık 4 bin Amerikan askerinin ba-
nnma sağlamak amacıyla ilçedeki bi-
na ve otel sahipleriyle ilk görüşme-
ler de yapıldı. ABD'li yetkililerin
ilçedeki bazı binalan ve tarihi Ipek
Yolu üzerinde bulunan tek dört yıl-
dızlı otel olan Nezirhan Otel'in sa-
hipleriyle de öngörüşme yaptıklan
belirtildi. ABD'nin ilçeye kurmayı
planladığı helikopter pisti için de
uygun tarla arayışlan sürüyor.
Küçük Sanayi Sitesi'ne yakın olan
bazı tarla sahıplerinin tarla zeminin-
de yapılacak çahşmalar nedeniyle ki-
ralamaya sıcak bakmadıklan, heli-
kopter pisti için alan buhnakta sıkın-
tı yaşandığı dile getirildi.
İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN
Bugün açılıyor
Savaş için
basın
merkezi
Dİ\ ARBAKIR (Cumhuriyet
Bürosu) - Savaşın çok yaklaştı-
ğının bir işareti de Diyarba-
kır'da gözleniyor. Diyarba-
kır'da savaş ve mülteci akını
başladıktan sonra faaliyete gi-
receği belirtilen Dışişleri Ba-
kanlığı bünyesindeki basın
merkezinin, bugünden itibaren
hizmet vermeye başlayacağı
açıklandı. Diyarbakır, Mardin,
Şırnak, Batman, Hakkâri ve
Şanlıurfa'da görev yapacak ba-
sın mensuplanna hizmet vere-
cek olan merkezin çalışmaya
başlamasıyla akreditasyon kar-
tı almayan hiçbir gazeteci böl-
geye giremeyecek. Dedeman
Oteli'nin bir katmda oluş-
turulan merkezde 10 bil-
gisayar, 2 ankesörlü telefon ile
otel santralından bağımsız
direkt telefon hatlan olacak.
ABD'nin kiralamak istediği park, Ingiliz işgaline karşı koyan Nusret Bey'in adını taşıyor
Cumhuriyet Parkı'nı da istiyorlar
MEHMETFARAÇ
Güneydoğu'da onlarca merkezde
konuşlanan ABD'liler, Atatürk ve
Kurtuluş Savaşı'nda Urfa direnişi-
nin önderlerinden Şehit Nusret
Bey'in admı taşıyan Şanlıurfa'daki
Cumhuriyet Parkı'nı üs yapmaya
çalışıyor. Bölgede yüzbinlerce dö-
nüm arazi dururken, halkın duyar-
lı olduğu bir parkı kiralamak için
ABD'lilerle pazarlığa oturan vali-
lik yetkilileri, tngilizlerin Urfa'yı
işgaline karşı durdurduğu için idarn
edilen Mutassanf Nusret Bey'in ke-
miklerini sızlatıyor.
ABD'lilerin üs kurma çabalan,
Kurtuluş Savaşı'nda hıgiliz ve Fran-
si2 işgaline direnerek 'Şanh' unva-
nını kazanan Urfa halkmı rahatsi2
ediyor... Bu rahatsızlık, bölgede çok
sayıda fabrikayı kiralamaya çalışan
ABD askerlerinin iki haftadır, ba-
ğımsızlığın sembolleriyle isimlen-
dirilen Viranşehir yolundaki Cum-
huriyet Parkı'na göz dikmesiyle da-
ha daartıyor...
Ulaşım kolayhğı
ABD'liler Habur yolu üzerinde-
ki parkı güvenlik ve ulaşım kolay-
hğı açısmdan tercih ediyor. Ancak
eski vali Muzaffer Dilek'in yaptır-
dığı park, Cumhuriyet adını taşı-
masının yani sıra ıki önemli şahsi-
yeti yaşatan birimleri içeriyor... Par-
kın içinde Atatürk anısına Gazipa-
şa Koruluğu bulunuyor. Diğer kişi
ise emperyalizmin baskısına direnir-
ken şehit olan Urfa Mutassanfı Nus-
ret Bey. ..1917-1919 arasında kent-
te görev yapan Nusret Bey, Türki-
tepki gösterir... Ancak bu isyanı ya-
şamına mal olur. Sonunda "Erme-
ni tehcirine kanştığı" iddiasıyla
komploya uğrar... Istanbul'a götü-
rülür ve 'Nemrut Mustafa Paşa Di-
van-ı Harbi'nde yargılanır. Nusret
Bey, 15 yıl kürek cezasına çarptı-
nlmasına karşın karara uyulmaz ve
5 Ağustos 1920'de Beyazıt Meyda-
nı'nda idam edilir... 5 gün sonra ise
ye'de Atatürk adına ilk anıtı diken
kişi... Urfa'ya kazandırdığı ikinci
anıtı Canakkele'ye giden Urfa Ta-
buru anısma inşa ettirmiş...
Nusret Bey, tngilizlerin Urfa'yı iş-
galinde Mondros Mütarekesi hü-
kümlerine uyulmadığını gerekçe
göstererekbaşkalduır... Işgal kuv-
vetlerini karşılamaz, makamına ge-
len Ingiliz komutana yer vermez ve
• Çocuklanyla görülen
Mutassanf Nusret Bey,
emperyalizmin baskısına
direnirken şehit olmuştu.
1917-1919 arasında Urfa'da
görev yapan Nusret Bey, aynı
zamanda Türkiye'de Atatürk
adına ilk anıtı diken kişi. j
Türk Milleti'nin ölüm fermam olan
SevT Anlaşması imzalanu". Ancak
yöre insaru onu unutmaz. Şehit Nus-
ret'uı adı bugün bir köy, bir ilköğ-
retim okulu ve bir de sokakta yaşı-
yor. Araştırmacı Müslüm Akahn
ise Urfa Valiliği'nin bastırdığı"Şe-
hit Nusret Be>'in SaMinması" adlı
kitabında onun dramını anlatıyor...
ABD'liler işte böylesine bir kah-
ramının adını taşıyan parkı üs yap-
maya çalışıyor... Şanlıurfa Valiliği
de Ingiliz askerine oturacak koltuk
bile vermeyen Nusret Bey'in aduun
yer aldığı parkı ABD'lilere kirala-
mak için pazarlık yapmaktan ka-
çınmıyor...
ABD'lilerle pazarlığı Özel 1da-
re'den sorumlu Vali Yardımcısı Şeyh-
mus Günaydm yürütüyor. Günaydın,
ABD'lilerin 575 dönümlük parkın
96 dönümünü kiralamaya çalıştığı-
m doğrularken "Böyledne bir has-
sasiyet olacağmı düşünememiştim"
diyor. Vali Şükrü Kocatepe'nin,
ABD'lilere Genelkurmay ve Dışiş-
leri'nden izin alınması İcoşulu ge-
tirdiğini belirten Günaydm, Mec-
lis'ten tezkere çıkmasım da bekle-
diklerini söylüyor.
Cumhuriyet Parkı'na şu ana ka-
dar 475 milyar lira harcanmış.
ABD'lilerin önerdiği aylık 500 mil-
yar kira Urfa Valiliği yetkililerinin
iştahını kabartmış... Pazarlık bu ne-
denle dün de devam etti. Fransız iş-
galine karşı direnişi, "Vurun Urfa-
hlar namus günüdür" sloganıyla
başlatan Urfalıiar, ABD'lilerin üs-
lenme çabalanndan çok, kentin şan-
lı geçmişini ve duyarlılığmı bile-
meyen yöneticilere isyan ediyor.
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@mynet.com oralcalislar@yahoo.corr
Artık savaş kapımızda. Bush Irak'a
saldıracak. ABD aylardır yaptığı yığı-
nağın boşuna olmadığını kanıtlamak
istercesine yakında düğmeye basaca-
ğını açıkladı. Savaş, ölüm ve kargaşa-
lık demek. Bu savaşın ne kadar insa-
nın canına mal olacağını bilemiyoruz.
Ama asıl bilmediğimiz, savaştan son-
ra neler olacağı.
Irak, bu saldırıyla üçlü bir federatif
yapıya mı kavuşacak? Operasyonun
başlamasıyla birlikte, Türkiye nasıl bir
çizgi izleyecek? Henüz ikinci tezkere
gündemde değil. Bu durumdaABD as-
keri birlikleri Türkiye üzerinden Kuzey
Irak'a giremeyecek. Hava sahasının
açılması ne zaman, nasıl gerçekleşe-
cek? TBMM'den böyle bir izin çıkacak
mı, o da belli değil.
• • •
Belli olan şu ki, ABD, Saddam yö-
netimini yıkıp, yerine kendisine bağlı
biryönetim oluşturuluncaya kadar sal-
dıracak. Saddam yönetimi ne kadar ve
nasıl direnecek? Sanıldığı gibi birkaç
hafta içinde Bağdat düşermi? Düşer-
se, pek önemli bir sorun çıkmaz de-
Savaş Ortamında 'Orkestra'
niyor. Ya direniş uzarsa ve ABD Bağ-
dat'ı ele geçirmekte zorlanırsa? O za-
man her şeyin daha farklı gelişeceği-
ne ilişkin yorumlar var.
Tabii daha önemlisi, Irak'ta yöneti-
mi ele geçiren ABD'nin bölgeyle ilgili
uzun vadeli planları. Bu planın içinde
başka hangi ülkeler bulunuyor? Irak'ta
istikrar nasıl sağlanacak? Kuzey Irakia-
ki Kürtlerin statüsü ne olacak? Bu so-
rulann net bir cevabını bulabilmiş de-
ğiliz.
Türkiye açısmdan en can alıcı sorun
Kuzey Irak'taki yapılanma. Aslında, bu
konuda birazaşırı bir duyarlılıkgöste-
riliyorgibi geliyor. Çünkü sonuçta Ku-
zey Irak, Türkiye snjrlannın dışında. Bu-
rada nasıl bir yapılanma olacağını Tür-
kiye tayin edemez. Evet, Kuzey Irak'ta
Kürtler yaşıyor, Türkiye'nin güneydo-
ğusunda da. Oradaki Kürtlerle, Türki-
ye'deki Kürtler birbirinin akrabası.
Türkiye'ye yön verenler, Kürt soru-
nunda net bir siyaseti bir türlü belirle-
yemedikleri için Kürtlerle ilgili geliş-
meleri büyük birendişeyle izliyor ve na-
sıl önlem alacağız telaşına düşüyorlar.
Burada birinci olarak Türkiye, ülke-
mizdeki Kürt yurttaşlar konusunda
netleşmeli. Türkiye'deki Kürtler bugü-
ne kadar yapılan bütün araştırmalar
gösteriyor ki Türklerie birtikte aynı dev-
letin çatısı altında yaşamak istiyorlar.
Eğer Türkiye'yi yönetenler siyasetle-
rini bu gerçek üzerinden yürütürlerse,
Kürtlerin dil, kimlik ve kültürel hakları
konusunda demokratik bir tutum içi-
ne girerlerse gerilim bu kadar artmaz.
Ama, Kürtler konusundaki şüphe ve gü-
vensizlik bu şekilde sürerse, aynı eği-
lim Kürtler arasında da egemen olur
ve o zaman sorun, içinden çıkılmaz bir
hal alır.
Görüldüğü gibi kapımızdaki savaşın
ülkemizi nasıl etkileyeceğini bile şim-
diden kestirmemiz mümkün görün-
müyor. Ekonomiyi, siyaseti, iç politi-
kayı altüst edecek gelişmelerle yüz
yüzeyiz. Insanlık, yeni acılann, yeni al-
tüst oluşların korkusu içinde.
• • •
Yeni bir savaşın eşiğinde gün sayar-
ken Kitap Fuarı nedeniyle girtiğimiz
Bursa'da, savaşın acılannı anımsata-
cak bir oyun izledik. Yıldınm Türker'in
Türkçeye çevirdiği Arthur Miller'ın
"Orkestra" adlı oyunu Bursa Devlet
Tiyatrosu'nda sahneleniyor. Ayşe Emel
Mesci'nin rejisörlüğünü ve koreogra-
fisini yaptığı oyunu Vecdi Sayar, Or-
han Kahyaoğlu ve Ipek Çalışlar'la bir-
likte izledik. Oyunun çıkışında oyun-
cularla konuştuk. Neriman Uğur, De-
met Oran, Feyha Çelenk, Emir Çi-
çek'in başı çektiği oyunda 40 kişilik dev
bir kadro oynuyordu. Hepimizin ortak
tepkisi oyunun çok etkili olduğu yönün-
deydi.
Henüz tiyatro binasının içineadımı-
mızı atar atmaz bir sürprizle karşılaş-
tık. Bir barda İkinci Dünya Savaşı'nın
toplama kamplanndan kurtulmuş ka-
dınlar, geçmişi konuşuyorlardı. Sonra
bir tren sahnesiyle yüz yüze geldik,
sonra salona girdik. Sahne düzeni öy-
lesine başanlı hazırlanmıştı ki, kendi-
mizi bir Nazi kampında hissettik. Ger-
çek köpekler üzerimize saldıracak gi-
bi sahnede bizi karşıladı. Oyuncular çok
başarılıydı.
Oyun, ünlü Auschvvitz Toplama Kam-
pı'nda Yahudilerin çektiği büyük acı-
iarı sahneliyordu. Müzisyen oldukları
için canlarını kurtaran bir grup Yahu-
di kadının gerçek öyküsü, Arthur Mil-
ler'ın kaleminden birsanat şölenine dö-
nüşmüştü. Dramatik olan, bu acılan ya-
şayan Yahudilerin, şimdi benzer acı-
ları Filistinlilere yaşatan Ariel Şaron'a
destek vermeleriydi.
Ayşe Emel Mesci, bir 68'li olduğu-
nu oyunun sonunda bir kez daha ka-
nıtlıyordu. Oyun bitip de binayı terk
edeceğimiz sırada çıkışta bir Filistin ağı-
dıyla karşılaştık. Bir savaş ortamında
yolunuz Bursa'ya düşerse Ahmet Ve-
fik PaşaTiyatrosu'ndaki bu güzel oyu-
nu izlemenizi öneririm. Büyük emek,
güzel oyun...