Katalog

7 ŞUBAT 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOM ekonomi@cumhuriyetcom.tr 13 Ş harçlfcveriyor • İZMİR(AA)-TARÎŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği, zeytinyağı ûreticilenne 250'şer milyon lira kurban parası ödüyor. Birlikten yapılan açıklamaya göre, kurbanlık alımında sıkıntya dişmemeleri için üreticilerin alacaklanna nahsuben 250'şer milyon lıra "'kuıban parası" adı altında ödeme yapıhyor. VSergi dareteri 10 Şdnftaaçft • ANKARA (ANKA)- Vergi daireleri, 10 Şubat Pazartesi günü yanm gün açık olacak. Maliye BakanlığTndan yapılan açıklamada, hizmetin aksatılmaması ve zorunlu hızmetlerin yürûtülmesi için asgari seviyede eleman buldurulması suretiyle kamuda çabşan personelin pazartesi günü öğleden sonra yanm gün idari izinli sayıldığı anımsatıldı. Ericsson'a yeni yöneticigefyor • STOCHOLM(AA)- Isveçli iletişim devi Ericsson'un baş icra yetkilisi Kurt Hellstroem'in görevinden aynlacağı bıldirildi. Ericsson'dan yapılan açıklamada, Hellstroem'in görevini nisan ayında Carl- Henric Svanberg'e bırakacağı belirtildi. Şu anda kilit ürericisi Assa Abloy şirketinin baş icra yetkilisi olarak görev yapan Svanberg'in, Ericsson'da baş icra yetlrililiğinin yanı sıra başkanlık görevini de üstleneceği kaydedildi. Kardemr'e yeni ödeme ptan • İST4NBUL(AA)- Kardemir'in Societe Generale Bank ve Nordea Bank'a olan borçlannın yeniden yapılandınlması İconusunda anlaşmaya vanldı. Şirket Societe Generale Bank'a olan 23.8 milyon dolar borcun yansını yüzde 4 sabit faızle 4 yılda, üçer aylık dilimlerle ödeyecek, kalan yan ise 3 yıl ödemesiz Libor+3 faizle lOyıla yayılacak. Nordea Bank'a olan 3.5 milyon dolar borcun ise yüzde 4 faiz oranıyla 2 yıl ödemesiz 7 yıla yayüması konusunda anlaşma sağlandı. Koçdasu işinegjriyor • İSTANBUL (AA) - Koç Topluluğu şirketlerinden Tat Konserve, Eskişehir'de pet şişe su üretim, dolum ve ambalajlama tesisi Idralayacak. Tat Konserve'den Borsa'ya gönderilen açıklamada, Eskişehir'deki Espaş şirketine ait pet şişe su tesisinin kira ve lısans sözleşmesinin yapüması için şirket yönetimine yetki verilmesine karar verildiği bildirildi. 4ayda572mlyon Itre Eles içitf • ANKARA (ANKA)- Anadolu Efes'in 2002 yılında yurtiçi ve yurtdışındaki toplam bira sarış hacrni, yüzde 12 artarak 914 milyon litreye ulaştı. Şirket, bu yıl bira satış hacminin 1 milyar litreyi aşacağını öngörüyor. Anadolu Efes'ten yapılan açıklamada, şirketin Türkiye bira pazanndaki satış hacminin, 2002 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 artarak 572 milyon litreye ulaştığı kaydedildi. 'Programdan sapma var' eleştirilerine yanıt veren Başbakan Gül, çalışanlara da müjde verdi: Ikramiyevenema tamamANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Başbakan Abduüah Gül, son günlerde uygulanan ekonomik programdan sap- ma olduğu eleştirilerine, "Bu- güne kadar atüğımız adımla- nn karşüığı bütçede var" ya- nıunı verdi. IMF'yle ilişkiler- de bir sorun olmadığım savu- nan Gül, Meclis'e sunumu bayram sonrasına ertelenen 2003 yıh bütçesinin de Irak gibi olası şoklara karşı esnek hazırlandığım açıkladı. ABD Hazine Bakan Yardmıcısı John Taylor'la yapılacak gö- rüşmelerde, Türkıye'nin za- rannın görüşüleceğini kayde- den Gül, işçi ikramiyelerinin bayram öncesinde ödenmesi için de çalışmalann sürdüğü- nübelirtti. Başbakan Gül, son ekono- mik gelişmelere ilişkin olarak dün bir basın toplantısı dü- zenledi. Hükümetin, daha ön- ce hiç ödeme yapılmayan 32 il ile Konya'nın 9 ilçesinde 444 trilyon lira tutannda doğ- rudan gelir desteğı ödemesi- ne başlama karan aldığını be- lirten Gül, çay üreticilerine bayram öncesinde 38.6 tril- yon liralık ödeme yapılacağı- nı belirtri. Tekel'in kendisiyle sözleş- 'ugüne kadar atılan adımlann bütçede yeri olduğımu belirten Başbakan Abdullah Gül, nema ödemelerinin bir takvime bağlandığını ve nisanda ana paraların ödeneceğini söyledi. Gül, kamuda ertelenen ikramiyelerin de bayramdan önce ödeneceği mesajını verdi. me yapan üreticüere 100 mil- yon lira avans vereceğine dik- kat çeken çeken Gül, kamu iş- çilerine ikramiyelerinin bay- ram öncesinde verilebilmesi- ni sağlamak için de çalıştıkla- nnı söyledi. Gül, yüzde 6.5'lik faiz dı- şı fazla hedefinin gerçekleş- tirilmesi için tüm harcama ka- lemlerinde tasarnıf yapılaca- ğını belirtri. Bütçenin üıtiyat- h bir yaklaşımla hazırlandığı- nı anlatan Gül, "Bu yaklaşun dışsaJ şoklar karşmnda, eko- nomininohunsuzetkflenmesi- nin önüne geçecek potitikala- nn uygulanmasına hareket kabffiyetisagiayacaktır" dedi. Gül, ÂBD Hazine Bakan Yar- dımcısı John Taylor'un Tür- kiye ziyaretine değinirken Türkıye'nin olası bir operas- yonda yaşayacağı kayıplann görüşüleceğini belirtri. 'IMFflesonmyok' Daha sonra gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Gül' ün sinirli tavırlan dıkkat çekti. Gül, bir gazetecinin, "EVfF ile müzakereler gecikiyor. Korku nedenryle pek çok yurttaşuı mevdiıatJannıçek- tiği söyleniyor. Piyasalan ra- hadatmak için bir mesajuuz olacak mT sorusuna olduk- ça sinirlendi. "Bunlar ner- den çıktL_ Anlayamadım, doğrusu!" diyen Gül, bugü- ne kadar hiçbir hükümetin kendileri kadar mali disipli- ne uymadığını savundu. Gül, IMF ile de hiçbir ger- ginlik olmadığım söylerken "Ama hep olumsuz şeyler dü- şünülüyor.anlamak mümkün değü" dedi. Bütçe pazarhğı yapılacak MURATKIŞLALI ANKARA - Türkiye Masası Şefı Juha Kahkonen başkanlı- ğındaki IMF Heyeti 4. gözden geçirme çalışmalan için bugün Ankara'ya geliyor. IMF heyeti, hükümet ile Irak ve 2003 Bütçe- si pazarhğı yapacak. Heyetin ön- celıkle Başbakan Abduflah Gül ve Başbakan Yardımcısı Abdül- latifŞener ile görüşeceği belirti- liyor. Cumhuriyet'e bilgi veren bir Hazine yetkilisi "Irak fle igi- Hbirkaynakgeleceksebuağırhk- h olarak LMF kaynağı olacak. ABD hibe vermek istemiyor. Çünkü Kongre'den hibe çıkar- mak oldukça güç" dedi. Gözden geçirmenin tarnam- lanması halınde IMF'nin yak- laşık 1.6 milyar dolarlık kredi dilimini serbest bırakması bek- leniyor. G a l d T r c Ait ı OLD COUNC\ \ t FlYATLAR GERİLEDİ, TALEP ARTTI Altın savaşı, takı barışı sever Kriz ve savaş dönemkrinde takı ahmı azahrken, yaünmcılar Cumhuriyet altmma yöneüyor. MÎNE ZEYBEKOĞULLARI Savaşa dönük beklentile- rin artmasına fıyat yükseliş- leriyle yanıt veren altının ons fiyaünda dün itibanyla ya- şanan 14 dolarlık düşüş, Tür- kiye'de yatınmcı talebinin artmasına neden oldu. An- cak, kuyumcular savaş olası- lığıyla takı sektöründe yaşa- nan düşüştan şikayetçi. Önceki gün 386 dolarla son altı yılm tepe noktasına çıkan altmın ons fıyatı, dünü fngiltere'de 372.5 dolar, Tür- kıye'de 372.76 dolardan ka- padı. Istanbul Alün Borsası Başkan Yardımcısı Mehmet Uğurhı 952 kilogram işlem gerçekleştiği bilgisini verdi. Istanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaaddin Kameroğ- lu ise "Atan savaşı, takı ban- şı sever" yorumunu yaptı. Kameroğlu, kriz dönemle- rinde takı yenne Cumhuri- yet altınına yöneldiğini, bu- nun kuyumculan olumsuz etkilediğini belirtri. Uzmanlar, fı> r atlann savaş durumunda da yükseleceği- ni belirtiyor. Altın fıyatlan, Körfez Savaşı su^sında 340 dolardan 417 dolara kadar çıkmıştı. "Savaş demek, be- lirsizfik demek" diyen Dün- ya Altın Konseyi Türkiye Genel Müdürü Murat Ak- man böyle dönemlerde yan- nmcının, altın gibi "başkasa- nın borcu ohnavaıı, başkaa- na davanmavan" araçlara yöneldiğini ifade etri. YOPLAtT TÜRKtYE PAZARJNDA PınarSüfe Fransız ortak olduğu şirketin dünya çapmdaki 49. ortağı olurken, işbirliği ile ilk yıl en az 4 yeni ürün pi- yasaya sunarak 5 mil- yon dolarlık ekstra bir ciro hedefliyor. Pınar ve Yoplait or- taklığının lisans anlaş- ması imza töreninde ko- nuşan Yaşar Holding Ic- ra Başkanı Hasan De- nizkurdu, Pınar'ın tek- nolojisi ile Yoplait'in bilgi birikimini birleş- tirdiklerini belirtri. Ekonomi Servisi -Ya- şar Gıda Grubu, Fran- sız Sodial şirketi ile yaptığı anlaşmayla. dünya pazanndaki yüz- de 10'lukpayıylaikinci sırada yer alan Yoplait markasının meyveli yo- ğurt, yoğurtlu içecek ve hazır tathlannı Türki- ye'de üretmeye hazırla- nıyor. Pınar, Fransa'da yüz- de elli hissesine Fransız süt kooperatifine bağlı 14 bin üreticinin ortak 22 kentin ticaretve sanayi odalannın temsilcileriDiyarbahr'da buluşîu vdcidenönlem zirvesiDtVARBAKIR(Cuıııhuriyet Bü- rosu) - Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) ve Dünya Hazır Giyim Federasyonu (IAF) Başkanı Umırt Oran kalkın- ^ mada öncelikli bölgelerde is- tıhdam olanağı sağlayacak 4325 Sayılı Yasa'nın bir an ön- ce yürürlüğe konulmasının ge- rektiğini vurgulayarak, "Bu jasa- mn yürürlüğe ginnesi, olası bir sa- vaşta bölge ekonomisinde yaşana- cak krizm en kısa zamanda çözül- mesine yardımcı olacakür" diye konuştu. TGSD ve Güneydoğu Sa- nayici ve Işadamlan Derneği birlik- • Işadamlan Irak'ta yapılacak saldınnın bölge ekonomisine olan etkisini en aza indirmenin yoUannı aradı. teliğinde, dün Diyarbakır'da bölge- deki 22 kentin ticaret ve sanayi oda- lannın temsilcileri, sanayici ve işa- damlannm katılımıyla, savaşın ül- ke ve bölge ekonomisi üzerinde ya- ratacağı zararlar üzerine bir toplan- tı gerçekleştirildi. Toplantıya, TGSD ve Dünya Hazır Gi- yim Federasyonu (IAF) Baş- kanı Umut Oran da kaüldı. GÜNSÎAD Başkanı Bedret- tin Karaboğa ile bırlikte ha- zırladıklan ortak bir dekla- rasyonu okuyan Oran, savaş tehdi- di altmdaki Türkiye'de devlet ve milletin el ele vermesi gerektiğini vurguladı. Özelleştirme İdaresi, Iş Doğan Petrol Yatınmları'nın teminat mektuplannı sunmadığını açıkladı POAŞ'ta dava üstüne dava açıldıEkonomi Servisi- Petrol Ofi- si (POAŞ) ile tş Doğan Petrol Yatınmlan AŞ birleşmesine dava üstüne dava açıldı. Kârlı bir kuruluş olan POAŞ'la bir- leştirilmesi hazırlıklan süren tş Doğan Petrol Yatınmlan'nın, Özelleştirme İdaresi Başkanlı- ğı 'na karşı taahhütlerini yerine getirmediği bildirildi. Iş Doğan"ın, POAŞ'a ait yüzde 25.8 oranındaki hisse- nin satış bedelinden vadeye bağlanan rutann garantisi ola- rak önerdiği teminatlar ÖlB ta- rafindan yetersiz görüldü. Bu- na karşın verilen süre içinde de teminat mektuplan Özelleştir- me İdaresi 'negetirilmedi. Bu- nun üzerine OİB, 30 Ocak'ta Istanbul Asliye Ticaret Mah- kemesi'nin kapısım çaldığım açıkladı. Dava bilgisi, Bor- sa'ya gönderilen açıklamayla • Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, teminat mektuplannı getirmeyen Iş Doğan Petrol Yatınmlan'na dava açarken POAŞ'rn küçük yatınmcılan da birleşme karannın iptali istemiyle yargının kapısım çaldı. Yatınmcılar aynca, 5 yıl dolmadan "altın hisseyi" devreden ÖlB'ye de dava açtı. kamuoyuna duyuruldu. Küçük yatınmcı da birleşme karannın iptali istemiyle yargı- nın kapısım çaldı. POAŞ'ın ya- tınmcısı, aynca, 'altın hisseyi' süre dolmadan, POAŞ'ı özel- leştirmeden satın alan Iş Ban- kası- Doğan Holdingkonsorsi- yumuna de\Teden ÖÎB hakkın- da da dava açtı. Yatınmcı da harekete geçti ÖlB'in açıklamasından ön- ce, Özelleştirme Idaresi Baş- kanlığı tarafindan bir dava açıl- dığına ilişkin yapılmış herhan- gi bir tebligatın bulunmadığım bildiren POAŞ'ın borsadaki tahtalan işleme kapatıldı. Yatmmcılar, 25 Ekim 2002'de yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplanhsında bir- leşmeye dönük kararlann ipta- li ve uygulanmasının önlenme- si için, üıtiyati tedbir karan ve- rilmesini istedi. Kârh bir kuru- luş olan Petrol Ofisi'nin 1.233 milyar dolar borcu olan Iş Do- ğan Yahnm'la birleştirilmesiy- le zarara gireceklerini öne sü- rerek dava açan yatmmcılar, aynca ana sözleşmeye aykın davranarak altın hisseyi devre- den ÖÎB'nin bu işleminin de iptalini talep etri. Mahkemenin yatınmcılan haklı bulması du- rumunda POAŞ'ta kamuya ait altın hissenin devriyle ilgili iş- lemler yeniden incelenebile- cek. Küçük hissedarlar, Rama- zan Buber ve Cemal Kemah- h'ya vekâleten avukat Hahık Burcuoğlu tarafindan, Istanbul Asliye 6. Ticaret Mahkeme- si'nde açılan davanın ihtiyati tedbir ile ilgili duruşması 27 Şubat'ta yapılacak. Öte yandan Doğan Şirketler Grubu Holding, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca Petrol Ofısi ile Iş Doğan Petrol Yatı- nmlan birleşmesiyle ilgili da- va açılmasının, birleşmenin ip- tal olacağı anlammı taşımadı- ğını bildirdi. Holding, talep üzerine Bor- sa'ya gönderdiği açıklamada, davayla ilgili olarak ne kendi- lerinenede Petrol Ofısi'ne he- nüz bir tebligat yapılmadığı kaydedilerek "Kaldı ki davanm açılnuş ohnası birleşmenin iptal olacağı anlammı taşunamakta- dır. Mahkemenin alacakta te- minat eksikügi olduğuna hük- mermesi durumunda, söz ko- nusu teminat açığuun kapaol- ması ile sorunun çözüleceği ta- biidir''denı]di. Toplam aktifı 1.6 milyar do- lar düzeyindeki Iş- Doğan'ın 843 milyon dolar bankalara, 140 milyon dolar devlete, 240 milyon dolan faiz ödemesi ol- mak üzere 1.233 milyar dolar- lık borcu bulunuyor. Bu arada önceki gün Doğan Holding Şirketler Grubu Yö- netim Kurulu üyeliğine getıri- len Viıral Akışık POAŞ Yöne- tim Kurulu Başkanı oldu. NOT DEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Türk Ekonomisi Raydan Çıktı mı? Geçen ay Davos'ta yedirdiğimiz köftelerin yarat- tığı iyimserliği, Herald Tribune gazetesinin, ABD Hazine yetkililerinin ortalıkta unuttuğu bir IMF bel- gesine dayanarak verdiği, Türk ekonomisiraydan çıktı" haberi bozuverdi. Muhabir, dünya güzeli kı- zımızjn kamaştırdığı gözleriyle ortalıkta bırakılan bu "çokgizlibelgeyi" nasıl görmüştü; bilemiyoruz ama, unutulan belge, ekonomik bağımsızlığını kay- beden ülkelerin ulusal bağımsızlığını da kaybede- ceklerinin somut bir kanıtıydı. Bu belgede, "IMF'nin, Türkiye'deki gelişmeierden kaygı duy- duğu" yer alıyor ve ABD'den alınacak olası savaş desteğinin de 'Türkiye'yi yeni mali sıkıntılardan kurtarmaya yetmeyeceği" belirtiliyormuş. Zaten ABD de olası savaş desteğini IMF ile an- laşmadan vermeyecekmiş. IMF de, ABD'nin ona- yı olmadan yaralı parmağa bile tüküremediğine göre bu açıklamalardan ne anlam çıkanlmalı? Pe- ki ne olmuştu da Türk ekonomisi raydan çıkmış- tı? Bu sorunun yanıtına belgede yer verilmiyor. Oy- sa yıllardır IMF ne dediyse o yapıldı. Türkiye, IMF programlan uygulayacağım diye vannı yoğunu ha- raç mezat satılığa çıkardı, halkını perişan etti. Ba- ıx siyasi partiler IMF programlannın bedelini siya- si yaşamdan kazınarak ödedi. AKP'nin, IMF'nin güvenini kazanmak için bir takla atmadığı kaldı. Tüm bunlara karşın, Türkiye ekonomisi raydan çık- mış. • • • Geçen ay Merkez Bankası'nın "2003 Yılı LJkidi- te Yönetimi ve Kur Politikası" ile ilgili açıklaması da benzer sorulan çağrıştırmıştı. Banka yaptığı açıklamada; "Aynca, uygulanmakta olan para po- litikasının genel çerçevesi ve dalgalı kur rejimi, Şubat 2001 öncesindeki, önceden ilan edilen kur rejimi ve onun aynlmaz parçası Net Iç Variıklar kı- sıtının bulunduğu para kurulu benzeri para politi- kasının aksine, Merkez Bankası'na 'Borç Veren Son Merci' fonksiyonunu aktif bir şekilde yerine getirme imkânı tanımaktadır. Bu çerçevede, ola- sı bir şok durumunda, Merkez Bankası piyasala- nn etkin çalışmasını sağlamaya ve kısa vadeli fa- iz oranlanndaki aşın dalgalanmalan önlemeyeyö- nelik gereken tedbırieri süratle alabilecektir.." di- yordu. Bu açıklamayı, uzman olmayan okurlar için açalım. Merkez Bankası diyordu ki: Bundan önceki IMF programında Merkez Bankası "borç veren son merci" işlevini yerine getiremiyordu. Çünkü buna, "netiç variıklar kısıtı" nedeniyle IMF izin vermiyor- du. Bu yüzden de kısa vadeli ani faiz dalgalanma- lanna bir şey yapılamıyor, ekonomi göz göre göre raydan çıkıyordu. Şimdi? Şimdi, IMF nin dalgalı kur rejimini öngören politikası sayesinde, aşın dalga- lanmalan önleyecek önlemleri alabiliyoruz. Peki, "önceden ilan edilen kur rejimi ve para kurulu benzeri para politikalan" kimindi? O da IMF'nin. Yani ekonomi treni Şubat 2001 de Merkez Ban- kası'nın "Borç Veren Son Merci" işlevini yerine getirememesinden ötürü mü raydan çıkmıştı, de- nilmek isteniyor? Bu bir itiraf ise, Türk ekonomisi- nin raydan çıkmasının nedeni ne oluyor? • • • Sorulanmızı sürdürüp, verebildiklerimizin de ya- nıtlarını vererek, yazımızı tamamlayalım. IMF ne- den kurulmuştu? IMF, küresel mali krizlerin doğmaması için, ken- di ekonomilerinin çökmesine engel olamayan ül- kelere uluslararası baskı uygulayarak, istikrar po- litikalan uygulatmak ve gerektiğinde toplam tale- bi kendi kaynaklan ile canlandıramayan ülkelere li- kidite sağlamak için kurulmuştu. Peki, gelişmekte olan ekonomilerin parasal ha- reketlerle tetiklenebilecek krizlere bu kadar açık hale gelmeleri kimin eseriydi? Küreselleşmenin ekonomik yönleri ile ilgili kurallar koyan ve serma- ye piyasalannın liberalleşmesini dayatan uluslara- rası kuruluşların bundaki rolünü kimse inkâretmi- yor. Ekonomilerdekı liberalleşmenin böyle sonuç- lardoğuracağı, piyasaların herzaman iyi çalışma- yacağı, büyük işsizliklere yol açacağı ve ülkelerin kendi ekonomilerine yardımcı olacak fonlan sağ- lamayı beceremeyecekleri, bu politikalan öneren- lerce biliniyordu. Buna karşın, gelişmekte olan ülkelerde kısa sü- reli para akışlannı denetleyen düzenlemeleri kal- dıranlar kurtancı ilan ediliyordu. Türkiye ekonomi- si neden raydan çıkıyor acaba? I Ihracatçılar ödüUendirilecek • Ekonomi Servisi - Otomotiv Sanayii Derneği'nin (OSD) ihracat başan ödülleri 10 firmaya verilecek.OSD'den yapılan açıklamaya göre, 1992 yıhndan bu yana her yıl dağıtılan "OSD İhracat Başan Ödülü" ve "OSD Yan Sanayi Başan Ödülü"nü 2002 yılı için kazanan fırmalar belirlendi. Firmalara ödülleri 21 Şubat tarihinde gerçekleştirilecek OSD Genel Kurulu'nda düzenlenecek bir törenle dağıtılacak. OSD İhracat Başan Ödülü yıl içinde toplam 30 milyon dolar ve daha üstünde ihracat yapan Tofaş, Oyak Renault, Ford Otosan, Toyota, Mercedes-Benz Türk, Man Türkiye, Karsan, Temsa, Hyundai Assan ve Uzel'e verilecek. BIGDNOMİ 1953: Akbank'ın sermayest 5 milyon 700 bin liradan 15 mityon liraya çıkanldı. 196& Bursa Çeük Döküm Sanayi (BURÇELİK) kunjldu. 1969: Göltaş AŞ kuruldu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in kardeşi Şevket Demirel'in de ortak olduğu şirket Isparta'da çimerrto ve havaalık da dahil olmak üzere birçok sektörde faaliyet gösteriyor. 1973: Tofaş Fabrikası, günlük otomobil üretimini 85'tenHO'açıkardı. 7996: Pamuk ihracatnda uygulanan 50 bin toniuk kota, 100 bin tona çıkanldı. 2001: Rekabet Kurulu, Telekoma 1.6 trilyon lira para cezaa verdi. 2001: Kurumlar Vergisi Genel Tebliği yayımladı.