Katalog

10 ŞUBAT 2003 PAZARTESİ CUMHURfYET SAY DIŞ BASIN Irak'a yönelik saldınya girişmenin suç işlemek anlamma geleceğinin bilincinde olanlar ABD'ye 'dur' demel Bu savaşıdurdurmakelimizdeIngiltere'de yayımlanan sol eğilimli, günlük jgazetelerden TheGuardian savas olasığının gün geçtikçe daha gerçekçi göründüğü şu günler- de uzman, diplomat, aktivist ve gazeteciler- den konuya ilişkin görüş aldı. Bu göriişler •"Irak konusunda yükselen sesler" başlığı al- tında 4 Şubat'ta yayımlandı. Gazetenin yer verdiği, Irak'a yönelik operasyona ilişkin üç görüş şöyle: NOAMCHOMSKY, MIT Profesörü, yazar *^e aktivist: Şimdiye kadar başlamadan bu ka- lar kuvvetli bir muhalefetle karşılaşan bir sa- vaş daha hatırlaıruyorum. Bölgeye yaklaştık- ça da muhalefet artıyor. Türkiye'de yapılan aJtıketlere göre halkın yüzde 90'ı savaşa kar- jı. ABD'dekikamuoyuaraştrrmalan iseyanıl- ttcı olabilir. Çünkü 11 Eylül sonrasında insan- Iarın beyni sadece Saddam ın köfü olduğuna \e onu durdurmazsak yann bize saldıracağı propagandasıyla yıkandı. Ben bu savaş ıçin ABD'nin hiçbirnedeni ol- madığını savunmak istemiyorum, elbette var. Irak'ı kontrol altına almak Amerika'nın dün- yanın büyöik enerji kaynaklanndakı egemen- liğini arttırması için gücünü arttıracak. Bu da önemsiz bir nokta değil. Bu özel durumda sa- vaş başladıgı zaman neler olabileceğini önce- den kestirebiliriz. Istihbaratteşkilatlan ve yar- dım dernekJerinin tahmınine göre en kötii ola- sılıkla terör ve öç alma duygusu artacak. HalR lcln felaket olacak Yaşamak için savaşan Irak halkı için ise fe- laketle sonuçlanacak. Diğer tarafta ise Washington'dakilerin çok • Dünya şimdiden savaşın karşısında. Bu savaşı durdurabiliriz. Bu gerçekten bize bağlı. Insanların gerçekleri algılamalanna bağlı ve algılıyorlar da. Insanlar bu savaşın dünyayı olduğundan daha tehlikeli bir hale getireceğinin bilincindeler. • Saddam bölge için bir felaket ve onu kolruğundan uzaklaştırmak lüks değiJ gereklilik. Banş istiyorsak istikrarsızlığın nedeninden kurtulmalıyız. Yönetimde kalması terorizmin artmasına neden olur. O, şiddete başvurarak geldiği için zor kullanılmadan gitmez. kısa zamanda zafer kazanıp fazla savaşmama umudu var. BÖylece yeni birrejim kuracak, bu rejime demokratik şekil verilecek ve petrol kontrol altında tutulacak. Tabıı gerçek demok- rasiye yakJaşma şansı bile çok küçük. Bir büyük sorun ise ülke nüfiisunun yüzde 60'ının Şii olması. Eğer herhangi bir şekilde Irak'ta demokratik bir hükümet kurulursa Şi- ilerin de bunda söz hakkı olacak. Ve onlar ta- mamıyla fran yanlısı olmasalar da bölgedeki diğer ülkelerin Iran'lailişkileri iyıleştirme ko- nusunda birlik yapmak isteyebilirfer. Bu da Amerika'nın isteyeceği son şey olur. ABD'nin bır sonraki hedefi îran. KEN NICHOLS O'KEEFE, Körfez Sava- şı'nda savaşmış, bu savaşı durdurmak için canh kalkan yürüyüşünü organize ediyor: Şu anda üç otobüs olduk. Ancak yolda bi- ze başka araçlar da katılacak. Bir mil uzunlu- ğunda, binlerce olmasa da yüzlerce kişinin katıldığı bir konvoy oluşacak. Biz oraya bu ka- labahkla ulaştığımızda dünya çok etkilene- cek. Dünya şimdiden savaşm karşısında. Bu savaşı durdurabiliriz. Bu gerçekten bize bağ- lı. Insanlann gerçekleri algılamalanna bağlı ve algılıyorlar da. Ben bunu bir arkadaşunla birlikte planladım. Insanlann bize kahlması- nı fınanse edecekparamız olmadığı için de se- viniyorum. Çünkü bu işe bir saflık boyutu ka- zandınyor. Bize katılanlargerçekten gönüllü. Bize dünyanın dört bir yanından katılan gö- nüllü var. Insanlann bize katılmasının asıl nedeni ise bu savaşa girişmenin suç işlemek olduğunun farkına varmalan. Iraklılar çok çile çekti. In- sanlar aynca bu savaşın dünyayı olduğundan daha tehlikeli hale getireceğini de biliyorlar. Ve, hangi nedenle? fsrail'le karşılaştınldığın- da Irak gerçekten sorun mu? Ya, 7 bini aşkın nükleer silahı bulunan ve daha geçen ay bun- ları kullanmaya hazır olduğunu açıklayan Amerika'nın yanında? Ben bu savaşı durduramam ama biz durdu- rabilinz. Saddam Hüseyın göriindüğü gibi bir adam. Ancak istekli mı isteksız mı bilinmez yaptığı bir olumlu şey var bu da sılahsızlan- ma. O, bukonuda tngiltere veABD'den biradım önde. Bu iki ülke dünyanın başlıca silah üre- ten ıki ülkesi ve ABD anti-mayın anlaşması- nı imzalamayı reddediyor. Saddam Hüseyin'e söyleyebileceğim ise tek bir şey var: "Biz bu savaşı dıırdurduk şimdi sıra senin kendi insanlann için bir şejler yap- manda." (Arkadaşlanyla Türkiye üzerinden Suriye'ye oradan da Ürdün ve Bağdat'a geçmeyi planlayan canh kalkanlann lideri O'Keefe pasaportu geçerli olmadığı için cuma günü Istanbul Atatiirk Havalimanı'ndan Italya'ya geri gönderildi. Arkadaşları yollarına devam ederken, O'Keefe başka bir ülke üzerinden Körfez Bölgesi'ne geçmenin yollannı anyor.) ırak'ta terörlst döneml HAMİTALtALKİFEY, Ingiltere'de yaşa- yan Iraklı gazeteci-yazar; Ben 1980 yılına ka- dar Irak'ta yaşadım. Saddam Hüseyin yöne- timi ele geçirdikten sonra ülke insanlannın çoğunun silah taşımaya, Saddam'ın fotoğraf- lannı üzerlerinde bulundurmaya zorlandığı bir sürece gırdi. Profesörler Saddam'ın do- ğum günlerinde ellerinde mumlarla sokaklar- da yürümeye zorlanıyorlardı. 1979da ülke bır teröriste devredilmişti. Ve Irak halkı o yıldan beri korku içinde yaşıyor. Erkek kardeşımin de aralannda bulunduğu bazı akrabalanm öl- dürüldü. Saddam'la aynı görüşte olmayan öğ- retmenlerim dersten çıkanhp katledildi. Ülke- yi terk etmek zorundaydun. Nereye gideceğim ise hiç mi hiç önemli değildi. Irak hiçbir zaman herkes için özgür bir ül- ke olmadı. Ancak insanlann günlük yaşam- lannı normal şartlarda sürdürdüğü bir ülkey- di. Ancak, Saddam başa geçtikten sonra4 mıl- yona yakın Iraklı ülkeyi terk ettı. 2 milyon Iraklı öldü. Tabii, öldürülen bir milyonu aş- kın Iranlı, yüzlerce Kuveytliyi, Mısırlılan ve başka ülkelerin insanlannı anımsatmama ge- rek yok sanınm. Saddam tüm bölge için bir felaketti ve onu kolruğundan uzaklaştırmak bir lüks degil. Ge- reklilik. Eğer bölgede banş istiyorsak istikrar- sızlığa neden olan etkenlerden kurtuhnahyız. Onun yönetimde kalmayı sürdürmesi gele- cekte terorizmin artmasına neden olacak. Saddam zor kullanılmadan yönetimi bırak- maz, çünkü şiddet kullanarak başa geldi. Irak halkı böyle bir değışimi tek başlanna gerçek- leştiremez. Klmse Saddam lcln savasmaz Çünkügeçmişte denedilerancak Saddam on- larakarşı kimyasal silah ve Scud ruzelerini de içeren kitle imha silahlannı kullandı. Irak- lılann rejim değışikliğinde rol almak isteyecek- Ierine inanıyorum. Değişiklik zor olmayacak çünkü kimse Saddam için savaşmayacak. Or- du, polis, herkes burejimideğişrirmekonusun- da yardım almak için gözünü dışan çevirmiş durumda. Bu rejım bir ya da iki günde çökecek. 1991 yılındaki, dışandan destek alacaklannı bilen halkın çoğunluğunun katıldığı ayaklanmayı unurmamak gerek. Bu da başka birkanıt. Eğer gerekiyorsa Irak halkrnın Saddam'dan nefret ettiğinin, yönetimi o ve adamlannın elinden alacakherfirsatıdeğerlendireceklerinin kanıtı. Iraklılar uygar insanlardır ve çağdaş dünyanın bir parçası olmak isterler. Onlar yaşamlannı banş içinde ve demokratik bir Irak'ta sürdür- mek istiyoriar. Londra 2012 için adayolursa... Londra'yı 2012 Olimpiyat- lan'na ev sahipliği yapmak üzere adaygöstermek içinka- muoyu ve kabinede birheye- can var. Yapılan kamuoyu araştırmalan, organizas- yonun Ingiltere'dedüzenlenmesini desteklerken ba- kanlar ve diğer siyasiler de olimpiyatlann ülkede yapılmasırun halkı biraraya getireceğini savunuyor- lar. Olımpiyatlar gençleri sporyapmaya teşvik ede- cek, ulusal ruhu canlandıracak. Başka bir deyişle bu değerli bir ulusal etkinlik. Bunlar iyi hoş ama faturayı Londrahlann ödeyeceği de bir gerçek. Maliye Bakanı gün geçtikçe azalan kaynaklanna bakarak olimpiyatlann maliyetinden çekiniyor. Ve burada Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone devreye giriyor. Livingstone devletin kasasına 2012 Olımpiyatlan için 1.1 milyar sterlin aktarmayı tek- lif etti. Bu da organizasyonun ülkeye varsayılan maliyetinin yansı anlamına geliyor. Bu teklif hü- kümetin hoşuna gifti. Ancak, Londrahlann hoşuna gitmeyebilir. Livingstone 550 milyon sterlini ken- di bütçesinden aktaracak. Geriye kalan 550 milyonu ise belediye vergileri artacakolan Londralılarödeyecek. Çok sayıdaLond- __ ralı buna fazla karşı çıkma- ^ întnltere yacaktır. Londradaki vergi |T. o , » mükelleflerizatenheray240 2012 lÇin milyon sterlin aktardıklan ülkenin diğer bölgelerine •gj- maddi anlamda destek çıkı- yorlar. London School of vcnrsc Economics'inverilerinegö- Oİimpiyatlann K Londralılar tüm ülke nü- maliyetüli fûsunun yüzde 12'sini oluş- «sadece turuyor. Ancak tüm vergile- _ , . , , rin yüzde 17'sini ödüyorve *- On . .. „ bununkarşıhğında hükümet Cfeğil tüm Ülke bütçesinin sadece yüzde karşilamall. ' 3 'ünüpayolarak kullanıyor. Bunlan göz önüne ahrsak Londrahnın cebinden 1.1 Bu akşam olmaz josephine! THE INDEPENDENT Almanya y nın sözügeçmiyor AJSDREASMIDDEL Başbakan Gerhard Schröder'in NATO'da ne kadar etkili olduğu tartışılır. Almanya'nın NATO'nun Brüksel 'deki merkezinde giydiği "tövbekâr gömkgi''ni üzerinden çıkarması yıllar sürer. Alman Hükümeti son dakikada NATO'daki sorumluluklannı yerine getirmeye ve ABD'yle olan çatışmasını yumuşatmaya çalışıyor. Pazartesi öğle saatlerinde NATO'da Türkiye'nin korunması için askeri planlama yapılmaya başlanacak. Irak sınınna kaç tane Patriot fuzesi gönderileceği, kaç tane AWACS uçağının gerekli olacağı belirlenecek. Berlin rengini belirlemek zorunda kalacak. Almanya 'nin bu planlamaya itiraz etme hakkını kullanmasının ülkeye bir yaran olmaz. Bu tür bir karşı çıkış ülkenin işine yarayacak bir şey değil. Bu, özellikle ülkenin NATO'daki iyi imajının kalınhlannı kurtarma umuduyla yapılacaksa hiç işe yaramaz. Almanya'nın uzun zamandır olup bitenin lideri olmadığı apaçık ortada. Eğer, Fransa Türkiye için yapılacak askeri planlamaya karşı vetosunu geri çekse bile, Almanya'nın da bu vetodan vezgeçip geri adım atması Atlantik ötesindeki ortakhğa dahil olması için geç atılmış bir adım olacaktır. Uzun lafın kısası, bu saatten sonra veto etmek de etmemek de pek işe yaramaz. NATO'da önemli ve etkin bir rol oynamamn bu yolla oknayacağı apaçık ortada. (DieWett-8Şub<ti) Geçen çarşamba Moskova'ya giden Pervez Müşerref, 20 yıldır ülkeyi ziyaret eden ilk Pakistanlı lider oldu PakistanRusya'yla dost kalmalı nilyar daha fazla çıkması böylesine önemli, ulusal tütünlüğü arttıracak, dünyanın gözünü ülkeye çe- lecek bir etkinlik için önemli bir rakam değil. Bu tartışma Iııgiltere'nin nasıl yapılandığını an- lanak için açıklayıcı. Başanlı hükümetler hemen bmen tüm vergilerin merkeziyetçi zihniyetle top- lmdığı bir dünya kurdular. Yerel yönetimler nere- dyse gelirlerinin yüzde 90'ını buradan elde ediyor- lff. Ancak, durum böyleyken hükümet büyük pro- jderi kendi dışındaki kurumlann finanse etmesini eazından katkıda bulunmasını bekliyor. Bu hükümet Londra'yı bir şey hak etmeyen bir bâlge olarak görüyor. Hükümet, Livingstone'un Ljndra'nin ulaşun sorununa çözüm getirecek önem- liprojelerine bile destek venneye güçlükle yanaş- tı Londra'ya aktanlacak fonlar başka kentlere ak- taılıyor. Bu nedenle şimdi zaman Livingstone'un öellikle orta gelır seviyesindeki Londralılardan dha fazla vergi alacağına bu kentin insanı için bir şf.leryapma zamanı. Başka bir deyişle olimpiyat- laın maliyetini sadece Londralılar değil tüm ülke kışılamalı. )limpiyatlar için ödenecek paranın bir bölümü lcodan sağlanabilir. Siyasiler kentin aday olması- n jnaylarsa maliye bakanı finansal danışmanlık ve kznu desteği alanlannda yarduncı olmalı. Londra Ompiyatlan Sydney kadar başanlı olmalı. Ingil- tK'nin beklenmedik bir şey yaşanmadığı takdirde bıorganizasyonla başa çıkamaması imkânsız. (Therunes-lŞubat) • Pakistanla sının olmasa da Rusya, Avrasya'da önemli bir güç olarak her zaman yerini koruyacaktır. Pakistan'ın ulusal çıkan ise günümüzün ve yannın Rusyası 'yla mümkün olduğu kadar yakın dostluk ilişkisi içinde olmayı gerektiriyor. Herne kadarPakistan Devlet Başkanı Per- vez Müşerref in Rusya'ya geçen çarşamba günü yaptığı ziyaret hakkkında önümüzdeki günlerde çok şey yazıhp çizilecek, sayısız yorum yapılacak da olsa Rusya Devlet Baş- kanı VbdinirPutin'in Pakistan- Hindistan iliş- kilerine ilişkin söyledikleri kayda değer. Düzenledikleri ortak basın toplantısında söz alan Putin, Pakistan ve Hindistan'ın ara- Ianndaki fikir aynhklannı giderebilmek için diyaloğu sürdürmeleri gerektiğini söyledi. Rusya Devlet Başkanı, bunun Lahor Dekla- rasyonu ve Simla Anlaşması doğrulrusunda Keşmir sorununu çözmenin tek yolu olduğu- nu vurguladı. Bubasın toplanhsıMüşerref'in amacınaula- şan ve dostça olduğunu söylediği ikili görüş- me sonrasında düzenlendi. Ancak asıl konu başka. Diplomatik ağızla yapılan bu açıklamalann ardında iki devlet baş- kanının Pakistan-Rusya ilişkilerini normale döndürmek gibi çokönemli birgörevleri var. Putin hiç şüphesiz Pakistan ve Hindistan ara- sındadiyalog olmasını istedi. Ancak, Putin'in sözleri, Pakistan'uı, militanlann Hindistan'ın Keşmir topraklanna girmek amacjyla kont- rol çizgisini geçmesine ızin vermemesine yö- nelik uyanlanyla doluydu. Rusya Devlet Başkanı Pakistanlı meslek- taşından aynı zamanda Pakitan'da gizlendi- geleceğe yönelik söyledikleri dikkate alma- ya değerdi. Pervez Müşerref'in Rusya'ya yaptığı ziyaretin bir Pakistan Devlet Başka- nı tarafından ülkesine 20 yıldır yapılan ilk zi- yaret olduğunu anımsatan Putin, iki ülkenin ilişkilerinin Müşerref'in bir sonraki ziyare- tinde daha iyi olacağını umduğunu söyledi. Buna karşıhk Pakistan DevletBaşkanı Pu- tin'i ülkesine davet etti. Bu ziyaretde gerçek- leşirse Putin, Pakistan'ı ziyaret eden ilk Rus Devlet Başkanı olacak. Müşerref, Rusya'ya iki ülke ilişkilerinde yeni birbölüm değil ye- ni bir kitap yazmaya geldiğini söyledi. Rusya önemli Heyazsayfa... PfervezMüşemef son20yılda Kremliıı Sarayı'Mzij-aret eden ilk Pakistanlı fider oldu. Geçen çarşamba Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşen Müşerref düzenlenen basın toplantısında iki ülke ilişkilerinde >eni bir dönemin başlangıcının sin\alini verdi. Putin debazıuyanlargetirmeklebereberilişkifcrin rvıJcşmesinin gerekBKğine işaretetti. Kremlin \etkilikri ise silah ticaretindeki en önemli müşteriierinden Hindistan"a Pakistanla buzlann erimesinin Hindistan-RusyaifişJdsini tehükeresoknıayacağınui garantisinivmneyi ihmaletmedfler.(Fotoğraf:AP) ğine inanılan teröristleri tutuklatmasını da is- tedi. Pakistan'a yönelik, terorizmin önünü kesmek amacıyla harekete geçmeye zorlayıcı mesaj sadece Moskova'dan gelen bir mesaj değil. Washington da Pakistan'a. bu ülkede gizlendiği söylenen El Kaide ve Taleban mılitanlanna destek vermemesi için baskı yaptı. Pakistan, Putin'in sözlerini ciddiye alıp şiddet içeren eylemler konusunda daha çok çaba sarf ederse kendisi açısından iyi olur. Neyse ki iki lider eskiyi geride bırakıp ye- ni bir dönemin, yeni ikili ilişkilerin başlatıl- ması konusundaki kararhhklannı açıkça ifa- de ertiler. Öcisi de iki ülkenin ilişkisinin ohnası gere- ken noktada obnadığının altını çizdi. Putin'in Pakistan için Rusya ile ilişkilerinin iyileş- mesinin çok büyük önemi var. Iki ülkenin arasında sınırlara ilişkin yada bölgesel birso- runyok. Bu nedenle ilişkilerinin iyi olmama- sı için de neden yok. Ancak, bunun için Pa- kistan'uı geçmişte yaptığı hatalan itirafetme- si gerekiyor. Moskovu, Islamabad'ın 1980'lerdeABD'nin müttefiki olarak Afganistan'da oynadığı ro- lü unutmadı. Tabii, Pakistan da demokratik bir Rusya'nm. Sovyetler'in Afganistan'ı iş- gal etmesinin ciddi bir hata olduğunu kabul etmesini beklemekte haklı olur. Afganistan'ı mahvetti, 1.5 milyona yakın insanın ölümüne neden oldu ve Rusya-Pakistan ilişkilerini tarihin en kötü haline getirdi. Pakistan şimdi Rusya'nın Orta Asya'daki radikal Islamcılann etkinliklerine yönelik kaygılanna yanıt vermeli. Pakistan'la sının ol- masa da Rusya Avrasya'da önemli bir güç olarak yerini koruyacaktır. Pakistan'ın çıkan ise günümüzün ve yannın Rusyası'yla müm- kün olduğukadaryakındost olmakta sakhdır. (Dawn - 7Şubat)