Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 ŞUBAT 2003 CUMARTESİ 14 KULTUR kultur(S cumhuriyet.com.tr ""W" ""T~ Efsanevi blues-rock şarkıcısı Janis Joplin yaşasaydı 60 yaşmda olacaktı Cçurumunkıyısındahüzün 'Ömür Bahçesi' Nida Ateş'in ilk albümü. Kalan Müzik'ten türkü ve nefesler Kalan Müzik kültür yaşantı- mıza üçü yeni olmak üzere dört albüm daha kazandırdı: AHRı- za Albavrak-Hüsevin Albayrak ikilisinden "Batmi Nefesler", j Nida Ateş'ten, "Ömür Bahçe- si'', Yarkm EnsemHe'den "Ker- vansaray" ve Neşet Ertaş'tan "Yar Gönlünü Bilenlere". Alevi-Bektaşi ınanç gelene- ğinde tasavvufi ilham ve gö- rüşlerin, "nefes" örgüsü tarzuı- da anlatılması, simgesel ve ale- goriktir; yani zahiri (açık) an- lamlan dışında, batıni yani giz- li iç anlamlar içerir. Bu nokta- dan hareketle. zengin batıni öğeler içeren SeyyidNesnni, Vi- rani, Harabi, Sıdkı Baba ve Rı- za Tevfik'e ait eserlerden oluşan "Baöni Nefesler" adlı albüm, muhabbetlerdeki doğaçlama ve I coşkulu tezene tavırlanndan j yola çıkarak, eserlerin ara nağ- melerini, bağlama ailesindeki çeşitliliği de yansıtacak şekil- de, farklı çalma teknikleri yle zenginleştinniş. Albümde dü- zenlemeler ve yönetim Hüseyin Albayrak-AH Rıza Albayrak ikilisıne ait. Aynca Erkan Oğur da iki parçada eşlik ediyor. Halk ozanı Sait Ateş'ir^oğlu Nida Ateş'in ilk albümü "Ömür Bahçesi", Okan MuratÖztürk ve Erkan Ogur'un düzenleme- siyle çıkh. Zeybek, bar, deyiş, semah, halay gibi halk müziği • formlannın pek çoğundan ör- j neklerin yer aldığı albüm, ol- ı dukça sade düzenlemelerle ha- zırlanmış. Yakm Türk Ritimleri Topra- hığu'nun genişletilmiş hali Yar- kın Ensemble, Hollanda-Türki- ye Kültür Vakfı Kulsan ve Ka- lan Müzik'in ortak projesi "Ker- vansaray"da. Bir zamanlar ker- vansaraylarda konaklayan yol- culann, yolculuklan boyunca dinledikleri şarkılar ve türküler- den yola çıİularak haztrlanan bir albüm bu. Kalan Müzik'ten yayımlanan son albüm ise, Neşet Ertaş se- risinin 14. albümü "Yar Gön- lünü Bilenlere". • 27 yaşında, son albümünü göremeden yaşamını yitiren şarkıcı Janis Joplin'in otuz parçalık ikili toplaması "The Essential Janis Joplin", doğumunun 60. yılı nedeniyle bugünlerde piyasaya sürüldü. MURATBEŞER Hakkın rahmetine kavu- şan her yıldız, yaklaşık beş yıllık bir ortalama ile plak şir- ketleri tarafindan mezan başın- da rahatsız edilir. 27 yaşında, son albümünü göremeden yaşamını yitiren şarkıcı Janis Joplin ın 30 parçalık ikili toplaması "The Es- sentialJanis Joplin", doğumunun 60. yılı münasebeti ile bugünler- de piyasaya sürüldü. Blues müziğinde bir beyazın ulaştığı uç noktayı temsil eden Ja- nis, kendisiyle ve çevresiyle ban- şık değildi; çivisi yerinden oynamış bir dünyada, dizginsiz bir yaşam tarzı içinde alkol ve uyuşturucuya teslim olmuştu. En hüzünlü şarkı- lanndan biri 'KozmikBhıes'da. ha- yalleri ile gerçekleşenler arasmda- ki derin uçurumu anlatıyordu. Isteklerl sınırsızdı Orta sınıfa mensup ailenin iyi şart- larda okutulmak istenen kızı, 50'li yıllann ortasındaki Güney'in tutu- culuğuna karşı. iyi aile kızı tipleme- sinden nefret etti. Yaşıtlan ilk aşk tec- rübelerini yaşarken, tombulluğu ne- deniyle yüzüne bakılmayan Janis, şöhretin doruğunda bile, hakkı olan güzelliğe sahıp olamayışını hazme- demedi. Duygulan destursuz, istek- leri sınırsız ve şaşırtıcı, elde ettik- leri ise neredeyse bir biçti; bu ikisi arasındaki gerilim onu mutsuz ve psi- kolojik açıdan aşın derecede hırsı- na yenik, bir o kadar da asosyal bi- ri haline getiriyordu. Şarkılanna yansıyan kişilik par- çalanması. Judy Gaıiand ve Edit Piafa öykünmesine yol açh;yaşa- mına en fazla model oluşturan kişiyse Bessie Snüth oldu. Janis, işinde ciddiyetiyle Jo- an Baez*e, coşkusuyla Gra- ce Sück'e, hoş sesiyle Judy Coffins'e, beste tarzıyla Jo- ni MıtchelTe benzetiliyor- du; hepsinden birparça taşıyor- du, ama bunlann hiçbiri değildi. Belki her birin- den alınmış lego parça- lannı garip birşekildeyanya- na koyarak şekil oluştur- maya çalışıyordu. Kadınsı yanının az gelişmiş oluşu. ona aynı zaman- da hiçbir yere ait olmama ve rafine bir ifade gücü veriyordu. tlk grubu Big Brother & The Com- pany, sadece bir rock grubu değil, aynı zamanda bir komündü. Orta sınıftan gelen beyaz üyeleri, içinden çıktıklan sı- nıfın kültü- rünü redde- diyorlardı; çaldıklan parçalar, Afro- amerikan ve blu- es temelliydi. tyi müzik eğitimi al- mamışlardı, ama yüksekvolümde çalarak açıklanru ustaca kapatıyor- lardı. Janis, döneminin politik olay- lannın dışında tuttu kendini; çünkü o sadece kendisiyle meşguldü. Yıl- dız olma hırsı içinde verdiği görün- tü, pin-upkızlannın önünü açtı. Kült figür olarak kalmak ona yetmiyor- du; bu yüzden daha profesyonel kad- rodan oluşan Kozmik BhıesBand ile birçok turne yaph. Turne başansı ve artan ünü, aynı zamanda uyuştu- nıcuya iyiden iyiye bağhyordu onu. Yabanıllığın melodüc şarkılar- la dengelendiği albüm "I God Dem OlKazmk Bhı- es'', büyük bir başan sağladı. Dışardan bir rüya gibi görünen yaşam. Janıs'i eroinin etki- siyle uçuruma sü- rüklüyor, gittikçe çekilmez ve yaratı- cılığı tükenen biri haline geliyordu. Te- selliyi uyuşturucu ve günübirlik ilişkilerde arayan Janis, sürekli kor- ku içinde. 'i>i bir erkek' ve 'sıcak bir yuva' anyordu. Bulduğu tipler konser son- rası genç oğlanlar ya da kendisi gibi uyuşturucu so- runu yaşayan insanlardı; arada bir oltasına düz- gün biri takılsa da, onu elde tutmayı beceremi- yordu. Ne yaptığını bil- mez bir biçimde lezbiyen ilişkilere de giriyor; ara- da biseksüelliğin faydala- nndan söz ediyordu. Politik söylemli grup Co- untrj Joe & The Fish'in şar- kıcısı Joe McDonaJd ile yaşa- dığı kısa aşkın sonunda. mutsuz- luğu daha da derinleşti. Ardından'Ball AndChain'de. ha- yatı boyunca bir pranga olarak taşı- dığı aşkla yaşayan terk edilmiş bir kadını anlattı. Alkol ve erolnden öldü Janis grubu Full Tilt Boogie ile son albümü "PearTün kayıtlann- dan kısa bir süre sonra, 4 Ekim 1970'te alkol ve eroin yüklenmesi ne- deniyle yaşamını yitirdi; cesedi is- teği üzerine yakıldı ve külleri Cali- fornia sahilleri üzerine savruldu. Er- keklere ait olan rock'n"roll dünya- sında kendini kabul ethfmeyi bilen Janis, ölümünün ardından feminist hareketin öne çıkardığı isimlerden biri oldu. Ölüm, hayahyla oynadı- ğı tehlikeli oyunun kaçınılmaz so- nuydu; yazar Ellen WilBs'e göre, kurban değil, kazazedeydi. muratbeser(3 ttnet.net.tr Gökhan Kırdafm son çalışması alabildiğine yerel motifler ve çalgılarla süslenmiş Etno ve elektronik ziyafeti furdarülkemiziçmcesurbffişeirrızaarrnış. Gökhan Kırdar. ülkemizdeki elektronik müzik tutkunu olan az sayıdaki müzisyenden biri. Yıllar önce çıkardığı "Trip" adlı albümünde, o yıllann popüler Ingiliz tarzı trip-hop müziğine getirdiği yorumla herkesi şaşırtmışh. Sanatçı, şimdi adından da anlaşılacağı üzere etnik ile elektroniği buluşturan yeni bir projeye imza attı: "Ethnotronh". "Ethnotronis" alabildiğince yerel motifler ve çalgılanyla süslenmiş olmasına rağmen. ülkemiz için cesur bir iş. Sadece etnik ve elektronik değil, nevv-age, trans ve sufı müziklerine de bir hayli yer verilen albümde, Kırdar bu kez vokal yapmıyor. Baştan sona çalgısalparçalardan oluşan reperruvardaki parça adlar, parçalarda kullanılan çalgıya uygun olarak seçilmiş ve elektronik isimlendirmelere uyarlanmış; "Curan", "Tanbron", 'Bağlaya", "Nayfly", "Durbina" gibi. Albümün kapağı ise konsepti ile uyumlu; Ingres'nin Türk Hamamı resmındeki ana fıgür, Doğu ile Batı'yı temsil edecek biçimde sırt sırta yapıştınlarak kullanılmış. Albümde Kırdar'a Sadun Aksüt (tambur), Fatih Doğaner (bağlama, ut) Ali Tüfekçi (ney) ve Cenk Sarkuş (bendir, darbuka) eşlik ediyor. Müzik dünyasından KISA KISA... • Robbie \VUKams, internet üzerindeki müzik korsanlığıyla ilgili açıklamalan yüzünden müzik endüstrisinin yöneticilerinüı tepkisini çekti. • The CaHing, Fransa'nın önemli müzik ödüllerinden olan NRTde "En iyi uluslararası grup" seçildi. • Elektronıka ve alternatif gruplara yaptığı remix'lerle tanınan DJKidLoco, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde Babylon'da. ^ Oasis, büyük yankılar uyandıran eski şarkılan "WbnderwaD"ı yeniden kaydetmeye karar verdiğini açıkladı. • Massive Attack'tan 3-D, parlamento binasımn önünde savaş karşıtı bir kampanya daha başlattı. • Atlanta hapishanesinde bulunan şarkıcı Bobby Brown, geçirdiği ani bir rahatsızlık nedeniyle hastaneye kaldınldı. ı/ Ingiltere, Liverpool'da fotoğraf sanatçısı Tom Murrayuı çektiği bilinmeyen Beaties fotoğraflanndan oluşan bir sergi açıldı. • BBnk 182 grubu, önümüzdeki yaz çıkaracağı yeni albümlerinde, yeni elektronik tınılann ön planda olacağım açıkladı. • BiD> r Corgan, video yönetmeni Jonas Ackerhınd'un ilk filminde peruk kullanan doktor rolünde kamera önüne geçtı. i/ Gitarcı The Edge ve şarkıcı Bono, U2'nun yeni albüm çalışmalanna Dublin'de başladığını açıkladılar. ^ Ülkemizde de house müziğini sevenler tarafindan iyi bilinen, dünyaca ünlü dans plak şirketi Global Underground iflas etti. ^ Amerikalı şarkıcı Bfll>r Joel, Long Island'da bir araba kazası geçirdi; sanatçmın sağlık durumu iyi. Emrah Mahzuni 5. albümünü babası AşıkMahzunVye adadı Bir ulu çınarın gölgesinde MtYASE İLKMJR Aşık Mahzuni Şerif. .\nadolu ozan- lık geleneğinde bir ulu çınar, bir baş pınar. Bu çınann gölgesinde oturmuş, bu pınann gözelerinden bir yudum su içmiş nice genç ozana el vermış, esin kaynağı olmuştur. "Aslan yatağı boş kahnaz" diye bir laf vardır Anadolu'da. Mahzuni'nin çocuklan da bu özdeyişi boş çıkarmayacağa benziyor. Emrah ve Ali Mahzuni, gölgesinde büyüdük- leri ulu çınardan aldıklarını yavaş ya- vaş çıkanyorlar dağarcıklanndan. Elbette daha sağlığında onlarca tak- lidi çıkan Mahzuni Şenf olmak öyle ko- lay değil. Yüzyılda birgelebilecek böy- le bir değerin adını taşımak bile başlı başına büyük bir sorumluluk. Çocuk- lan da bunun bilincinde olduklannı, Mahzuni gibi bir sanatçının bir daha ko- lay kolay gelmeyeceğıni. kendilerinin ise babalannın geleneğüıi ve adını sür- dürme çabasında olduklannı söylüyor- lar. Emrah Mahzuni, koca ozanın büyük oğlu. Bugüne kadardört albümü yayım- lanan Emrah Mahzuni, ilk albümünü 1984 yılında yaptı. Yeni albümü "Öz- Albümde kendisine ve babasına ait eserieri seslendirmiş. ledim Babam" geçen hafta Gövtepe Müzik etiketiyle satışa sunuldu. Baba- sına adadığı albümde dört eser baba Mahzuni'ye ait. Söz ve müziği kendi- sinin olan 8 esere de albümde yer ve- ren Emrah Mahzuni'nin eserieri geçmiş- te Musa Eroğhı, S«tda ve Gülcihan Koç gibi ünlü sanatçılar tarafindan da ses- lendirilmişti. "Ozfcdim Babam" admı verdiği al- bümde babasına olan özlemini ve sev- gisini dile getiren Emrah Mahzuni, al- bümde Erdal Errincan gibi bir ustayla çalışmış. Vokallere de Erdal Erzincan, Aynur Haşhaş, Yıhnaz ÇeHkgibi ünlü- ler destek vermişler Emrah Mahzu- ni'ye. 'Genlerimize işlemiş^ Babasının ölümsüz eserlerinden "Do- kunma Keyfine", "Sofiı Baba", "Ey Erenler"i seslendiren Emrah Mahzuni, müziğe geç yaşlarda başladığını, an- cak babadan İcapılan virüsün geç de ol- sa etkisini gösterdiğini söylüyor. "Elbette gerek ben, gerekse karde- şim AK. babamdan ve ünlü ozanlann bi- zim evdeki muhabbederinden erkilen- mişizdir. Herhalde genlerimize işlemiş. Bu virüsten kurtulmak münıkün değil. Mahzuni Şerif sadece benim ve AK'nin ya da diğer kardeşlerimin babası değil- di. Her kesimden insan ona 'baba' der- dl Babamdanbizün kadarbaşka sanat- çı ve ozanlar da etkilendi muhakkak. O geleneğin sürmesi,genç nesiller tarafin- dan daha da ileri göriirülmesi ve gele- cek kuşaklara aktanbnası babamın en büyük arzusuydu. Ben de efimden gel- diğince ozanhk geleneğini sürdürmeye çahşacağun." SANATA BAKIŞ SELMİANDAK pcak 2003'ten İlginç Konserler İDİL BİRET - GÜRER AYKAL... Müzik dünyasm- da uluslararası platformda adını üstünlüğüyle perçin- lemiş piyano virtüözümüz Idil Biret ile orkestra yöne- timindeki dünyaca ustalığıyla ünlü şef Gürer Aykal'ı birlikte izlemek olanağını sağlayan Borusan Istanbul Filarmoni Orkestrası'nn konseri anılanmızdan silinme- yecektir. Konser aynı zamanda değerli bir Türk bes- tecisi olan Ali Darmar'ın "Metamorfoz" adını taşıyan "yaylı çalgılar için" yaalmış ve "gizemlifelsefe"ka- rakterini çağdaş ve soyııt armoni ile oluşturan bir ya- prtı da içeriyordu. Idil Biret, Borusan Istanbul Filar- moni Orkestrası eşliğinde, Gürer Aykal yönetiminde Robert Schumanın (1810-1856) "Op. 54 la minörPi- yano Konçertosu"nu çaldı. Idil Biret'in heryorumla- ytşında yoğun etkisi altında kaldığımız piyano virtüöz- lüğünü gerek duygu, gerek teknik açıdan doruğa ula- şan sanat atmosferi içinde izledik. Gürer Aykal'ın or- kestra yönetimi de Idil Biret'in yorumuyla uyum sağ- ladı.. Konser, VVolfgang Amadeus Mozart'ın (1756- 1791) "Jüpiter" adlı "K. 551 Do Majör No: 41 Senfo- n/"sinin Borusan Istanbul Filarmoni Orkestrası'nı ba- şanya ulaştıran Gürer Aykal yönetiminde son buldu. Orkestra'da başkemancı görevini Pelin Halkacı Akın üstlenmişti. RUŞEN GÜNEŞ - JUDJTH ULUĞ... Ülkemizin ger- çek sanatçılanndan Ruşen Güneş (viyola) ile Judrth Uluğ (piyano) birlikte AKM Konser Salonu'nda bir re- sital verdiler. Bu resitalin adına "Gûlden'i Anma Kon- seri" dediler. Bilindiği gibi GükJen Turalı Istanbul Dev- let Senfoni Orkestrasının başkemancısı olarak, aynı zamanda ülkemizin sayılı keman virtüözlerinden biri olarak adını duyumnuş, ne yazık ki yaşamını yitirmiş- ti. Ruşen Güneş ve Judith Ûluğ'un bu resitallerini ar- kadaşlan "Gülden TuraJı'yı Anma'ya ayırmalan bir ve- fa ömegi idi. Bu resitalde sanatçılar Johann Vanhal'ın (1739-1813) "Piyano ve wyo/a için Sonat", Franz Schubert'in (1797-1828) "Arpegione Sonat", llhan Usmanbaş'ın 'Solo viyola için Partita'' Alexander Gla- zunovun (1865-1936) "Op. 44 Elegie" Piyotr llyiç Çaykovski'nin (1840-1893) "Vals" eserlerini seslen- dirdiler. Viyola sanatçısı Ruşen Güneş' in yillarca ek- silmeyen ustalığına piyanoda eşlik eden Judith Uluğ gerek uyum, gerek solistlik açısından katılarak, tam bir resital atmosferi içinde başan gösterdiler. Juditrı Uluğ müzik çalışmalanna küçük yaşta ABD Minnesota'da başladı. Master derecesiyle birlikte, New York'ta Jul- liard Müzik Okulu'nda eğitim gördü. Amerika'da so- list olarak çeşitli konserlere, radyo, TV programlanna katıldı. Judith Uluğ 1967 yılından beri Türkiye'ye yer- leşmiş bulunmaktadır. Türkiye'de ve yabancı ülkeler- de solo ve orkestra eşliğinde başanlı konserler ver- miştir. Sanatçı bir süre Istanbul Deviet Opera ye Ba- lesi korrepetitörü, görevi aynca Mimar Sinan Üniver- sitesi Devlet Konservatuvan Piyano Anasanat Da- h'nda profesör olarak çalışmıştır. İDSO'DA SOLİSTLER VE KORO... Istanbul Dev- let Senfoni Orkestrası konuk şef Andrevv Greenvvo- od yönetiminde, az çok değişik nitelikte sayilabilecek bir konser seslendirdi. Bu konsere Gökçen Koray yönetiminde TRT Istanbul Gençlik Korosu da ka- taldı. Programtn "aryalar, dûetler, triolar" dan oJuşan bir repertuvan vardı. Konsere solist olarak konuk sa- natçılar Rebecca Caine (soprano) lain Paton (tenor), HubertClaessens (bas-bariton) katıldılar. Program- da Mozart'tan (1756-1791) "Sihirli Flüt" ve "Zaide Opera "lanndan solo, ikili ve üçlü eserler ile Joseph Haydn'dan "Yaratılış Oratoryosu'nım 1. bolümü ses- lendirildi. özellikle Gökçen Koray yönetimindeTFCT Istanbul Gençlik Korosu çok başanlıydı. Orkestra- nın başkemancı görevini Yusuf Güler Aksöz üstlen- mişti. Four Season OteCden 'Via Gesu 9 • KüJtür Servisi - "Via Gesu 8" adlı derleme albüm, dünyanın en büyük otel zincirlerinden olan meşhur "Four Seasons"ın müşterilerinin, burada içkilerini içerken bir yandan da dinledikleri dinlendirici, sakin müzikleri içeriyor. Müzik, otelin atmosferini tamamlamak için kullanılan parçalardan oluşuyor. "Via Gesu 8"de Mich Gerber'ın 'Embers of Love'ı, Khan'ın Julee Cruise ile birlikte söylediği 'Say Goodbye'ı ve Gonzales'le Sticky'nin birlikte söyledikleri 'Why Don't We Dissappear1 gibi duygusal parçalann yani sıra Avia'nın Andy Jenks'le birlikte söylediği 'Why Should I Cry' ve elektronik popun önemli isimlerinden Testbild! olarak bilinen, şarkılannda uzayda geçen hikâyeleri anlatan Isveçli müzisyen Peter Herbertsson'un 'From Forgotten Povver Station on the Moon'u da yer alıyor. Meraklılanna bir not: "Via Gesu 8", asansör müziği değil. - Yarkm Ensemble - Kervansaray (Kalan Müzik) - Nida Ateş - Ömür Bahçesi (Kalan Müzik) - Hüseyin / Ah" Rıza Albayrak - Batıni Nefesler (Kalan Müzik) - Neşet Ertaş - Yar Gönlünü Bilenlere (Kalan Müzik) - Console - Reset The Preset (EMÎ) - Modern Talking - The Golden Years (BMG) - Liza Mineffi - Liza's Back (EMÎ) -TLC-3DfBMG) - Toni Brarton - More Than A Woman (BMG) - Kenm G - Paradise (BMG) - Rod Stewart - It Had To Be You (BMG) - Various Artist - Via Gesu 8 (BMG) - West Ofe - Unbreakable (BMG) - Richard GaOiano - Passatori (Dreyfuss - Lale) - Richard GaDiano - Laurita (üreyfiıss - Lale) - Richard GaOiano / Mkhel Portal - Blow Up (Dreyfuss - Lale) - Philip Catherine - Guitar Groove (Dreyfuss - Lale) - Philip Catherine - Blue Prince (Dreyfuss - Lale) - Philip Catherine - Live (Dreyfus - Lale) - Mkhel Petnıcciani - Trio in Tokyo (Dreyfuss - Lale)