Katalog

-1 ŞUBAT 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMt ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Şubat doğalgazı samsız • ANKARA (ANKA) - HEnerji Piyasası IDüzenleme Kurumu «EPDK), şubat ayıiçin «loğa gaz fîyatlanra zam ^vapıradı. EPDK'den 3'apılan açıklamada, ocak :ayı doğalgaz fıyatlannın .•şubat ayında dageçerli «lacağı kaydedıldi ITeşa hohing yargı kıskaanda • KONYA(AA)- Endüstri Holding Genel Koordinatörû Rarrazan Ankan, holdingde toplanan paralann bir lasmırun yurtdışındaki bankalara transfer •edildiğini düşündüklerini söyledi. Ankan, holdinge bağb şirketlerde tespit ettıklen yolsuzluk olaylannın cumhuriyet savcılığının soruşturması için talepte bulunacaklannı belirtti. Artk etiğin de merkezivar • İSTANBUL(AA)- Yolsuzlukla mücadele etmek ve ış dünyası ile devletin dürûstlük standartlannı güçlendirmek üzere Türkiye Etık Değerler Merkezı (TEDMER) kuruldu. Demek Başkanı Sabih Tansal, amaçlannın kurumsal etik kurallannı belirleyerek standartlar yaratmak ve ekonomik, kûltürel ve sosyal yaşama katkıda bulunmak olduğunu açıkladı. Banvftyurtthşma yatmm yapacak • BANDIRMA(AA)- Bahkesir'de tavukçuluk sektöründe faaliyet gösteren Banvıt, Romanya ve Almanya'da yatınmlar yapacak. Fınans çahşmalannın tamamlanmasıyla birlikte dışa açılacaklannı belirten Genel Müdür Ömer Görener, "Romanya'da 20 mılyon, Almanya'da da 2 milyon dolarlık yatınm yapacağız" dedi. THY'de yer hizmetlerine veda • Ekonomi Servisi - Türk Hava Yollan'nın (THY) A grubu yer hizmetleri ruhsatı iptal edüdi. 2001 yılında A grubu lisans belgesi alan THY, 27 Nisan 2002 tarihinde Yönetim Kurulu'nun aldığı karar doğrultusunda, ruhsatın iptali için geçen yıl haziran ayında Ulaşnrma BakanlığYna başvurmuştu. Phaeton pazara iddalı giPdl • Ekonomi Servisi - Doğuş Otomotiv, Volkswagen'in en lüks modeli olarak sunulan Phaeton'u iddialı bir gece ile Türkiye pazannda satışa sundu. Phaeton'un tanırımını, piyano virtüözü Fazıl Say'ın dört özel performansıyla birlikte gerçekleştiren Doğuş Otomotiv, yeni modelini "yollann virtüözü" olarak tanımladı. Doğuş Otomotiv Genel Müdürü Omer Aksaç, "tüm detaylan ile sağlamlığın, gücün, konforun ulaştığı en ileri nokta Phaeton'u sunmanrn gururunu yaşadığını" belirtti. İngSzter Ege'de iş bağlayacak • Ekonomi Servisi - Londra Sanayi ve Ticaret Odası'na üye 6 lngiliz şirketi, 3-7 Eylül tarihlen arasında Türkiye'ye geliyor. Izmır'de ESBAŞ tarafindan organize edilen, 'ülke iş geliştirme projesi" kapsamındaki îngiliz İş Geliştirme Günü'ne kahlacak olan şirketler, Egelı firmalarla iş bağlantılan kurmayı amaçhyorlar. Örnek alınan ABD Hazinesi, içki yasasına muhalefet edenleri de soruşturuyor EkonomiyeABD modeliHACER BOYAaOGLU ANKARA - AKP hükümeti, ekono- mide ABD modelini yaşama geçirmeyi planlıyor Ekonomide tek çatı için yasal düzenlemelere 4 ay sonra başlayacak olan hükümet, kuracağı ekonomi ba- kanlığında ABD Hazine BakanlığYnı esas alacak. Buna göre, ABD'de geniş yetkilerle donatılmış olan ekonomi ba- kanlığı benzeri bir yapı Türkiye'de de oluşturulacak. ABD'deki modeün hiç değiştirilmeden uygulanması durumun- da, kurulacak ekonomi bakanlığının gö- revleri arasında şu anda Merkez Banka- sı'nın yetkileri arasında bulunan para basma da bulunacak. Hükümet ekono- mi bakanlığının kurulmasından sonra, DPT'yi Başbakanlık'a bağlı bir koordi- natör brim olarak bırakmayı planlarken Gelirler Genel Müdürlüğü'nü de daha geniş yetkilerle donatılmış bir kurum haline getirmeyi düşünüyor. Edinilen bilgiye göre, AKP hüküme- • AKP'nin esas alacağı modelde, ekonomi bakanlığının görevleri arasında para basma, vergi toplama, güvenlik ve ülke borçlannı yönetme, ülkeyi ziyaret eden yabancı protokol, başkan, başkan yardımcısı ve onların ailelerini koruma da yer alıyor. tinin acil eylem planında 1 yıl içinde ya- pılacak düzenlemeler arasında gösteri- len ekonominin tek elde toplanmasına ilişkin çalışmalar başlatıldı. Bu çalış- malarda gelinen aşama ise şöyle: • Acil eylem plamnın koordinasyo- nundan sorumlu komisyon, ekonomi- nin tek elde toplanmasına yönelik mo- delleri tartışh. Bu çerçevede komisyon- da yer alan kurum temsilcileri arasında, "ekonomi bakanhğT komısunda farklı görüşlerin savunulduğu öğrenildi. • Bakanlık modeline getirilen en te- mel eleştirinin, "Ekonomideki tekyöne- timi bakanhk düzeyinde gerçekleştir- mek, yönetimin yetkilerini bakanhkyet- kfleriyle sınırlamak anlamına geKr. Bu da ekonomide süper bakanlık düşünce- sinin yaşama geçirilememesine neden ohır" olduğu belirtildı. ^ Ekonominin tek çatı altında toplan- masına ilişkin çalışmalara DPT. Hazine Müsteşarhğı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Özelleştirme Idaresi Başkanlığı ve Maliye Bakanlı- ğı'nın katılması benımsendi. Bu bırim- ler ekonominin tek elde toplanması yö- nünde çalışmalar yürütürken Gelirler Genel Müdürlüğü de yeniden yapılan- dınlacak. Buna göre yapılacak yasa de- ğişikliğiyle 4 ay içinde Gelir Idaresi ye- niden yapılandınlacak. Gelir idaresinde birimlerin görev ve yetkilen açıkça be- lirlenecek. ^ Ekonomi yönetiminin yeniden ya- pılandınlmasında ise ABD modeli esas alınacak. ABD'de ekonomi yönetimi Hazine Bakanlığı'nın elinde bulunuyor. •* Çok geniş yetkilerle donatılmış olan ABD Hazine Bakanlığı'nın görev- len arasında "federal devietin finansma- nmı yönetmek, vergfleri toplamak, pos- ta pıülannı ve para basımlannı üstlen- mek, devletin hesap ve borçlannı yönet- mek, ulusal bankalan deneüemek, ekonomiye ilişkin tavsiyelerde bulun- mak, vergi yasalannı ve finansman kurallannı uygulamak, vergi kaçıran- lan, kalpazanlan, sahtekârlaru yasasK sert içki damıtanlan ve içki yasasına muhalefet edenleri soruşturmakveVVas- hington'da oturan yabancı misyon. ül- keyi ziyaret eden yabancı protokol, baş- kan, başkan yardımcısı ve onlann ailelerini korumak" yer alıyor. • Ekonomi bakanlığı için yasal düzenlemelere 4 ay sonra başlanması düşünülüyor. Çalışmalar sonucunda 2003 yılı Kasım ayı sonuna kadar da bakanhğın kurulması planlanıyor. BÎRLEŞME ORANI DA DÜŞTÜ Şîrket evlilikleri dağdıyor • Türkiye'de hızlanmasına karşın dünyada rekor seviyede düşüş gösteren şirket birleşmelerinin işlem hacmi geçen yıl 1.7 trilyon dolardan 1.2 trilyon dolara geriledi. Ekonomi Servisi—Medya sektöründeki en büyük şirket evlıhğı olarak tarihe geçen AOLdeki 100 mil- yar dolarlık zarar, gözleri bir kez daha şirket evlilik- lerine ve evliliklerin sonuçlanna çevirdi. Yapılan araştırmalar, pek çok görüşmeye karşın şirket evli- lıklerinin hız kestiğını ve görüşmelerin birleşmeyle sonuçlanma oranının rekor seviyelerde düştüğunü gösterdi. Ernst & Young Kurumsal Finansan şirketinde mü- dür olarak görevyapan Başak Vardar, şirket evlilik- lerinden beklenen performansın yakalanamadığını ve bunun da gerek birleşmelerin gerekse görüşme- lenn dağılmayla sonuçlanmasına yol açtığını dıle getirdi. 198O'lı yıllann sonunda doruğa ulaşan şir- ket birleşmelerinin, 1995 ile 2000 yıllan arasında yüzde 53'e varan oranlarda dağılmayla sonuçlandı- ğını anlatan Vardar, başansızlıklann en önemli ne- deninin de birleşme hedefınden uzaklaşüması oldu- ğunu dile getirdi. Birleşme ya da satın almalarda, ikı şirketin faali- yet alanlannın dışuıda yeni bir faaliyet alanında ya- pılan ışbırliklerindeki dağılma oranlannın yüzde 70'e kadar yükseldiğini vurgulayan Başak Vardar, son yıllarda süren görüşmelennın ışbırlığiyle sonuç- lanma oranının da düştüğüne dıkkat çekü. Birkaç yü öncesine kadargörüşmelenn yüzde 85' i evlilikle so- nuçlanırken bu oran geçen yıl yüzde 54'e genledi. Bu da şirket evlıliklennın gündeme gelmesinden bu yanayaşananendüşüksevıye. Türkiye'de hızlanma- sına karşın dünyada rekor seviyede düşüş gösteren şirket birleşmelerinin işlem hacmı geçen yıl 1.7 tril- yon dolardan 1.2 trilyon dolara geriledi. Birleşmelerin başansızlıklannın nedenlenni de özetleyen Başak Vardar' a göre, şirketlerin birleşme- nin ardındanpazara odaklanmakyerine malıyetı dü- şürmeye ve venmli çalışmaya odaklanması ve ınsan kaynaklanndan teknolojiye kadar yayüan kûltürel uyumsuzluklar en önemli etkenler. Şirket evlılikle- nnin dağılmasında en büyük zaran ise hisse satın alan şirket yaşıyor. Yapılan araştırmalar, şirket bir- leşmelerinin getirdiği en büyük sıkmülann başında işsizliğin geldiğini ortaya koydu. r rtaıdoğu 'daki ABD askerine Türk mutfağı Irak'a saldm çerçevesinde Ortadoğu'da konuşlanan ABD birtiklerinin kullandığı sahra mutfağı ve ekipmanlan, endüstrrvel mutfak sektöründe faaliyet gösteren İnoksan şirketi tarafindan gönderiHyor. Dubai VeHaht Prensi Şeyh Muhammed 6in Raşid El Makrum'un sarayv Romanya Parlamentosu, Tûrkmenistan Deviet Sarayı ve çok sayıda beş yıkbzb otelin komple mutfağını yapan firma, şimdi de Amerikan askerierine malzeme sevk ediyor. Bursa'da kuruhı tnoksan Mutfak Sanayi ve Ticaret Yonetim Kuruhı Başkanı Vehbi Varhk, "Savaştan hiç künse hoşnut otanaz ama savaş öngörüldüğünden beri Dubai üzerinden Katar, Suudi Arabistan üzerinden Lübnan, Ürdün, Kuveyt ve Bahreyn'de konuşlanan ABD'K askerlere, sahra mutfağı ve ekipmanlan gönderiyonız. Bu, 3-5 aydır sürüyor. Son siparişi Kurban BayTamrna kadar yetiştirmemizi istedüer" dedi Turizm sektöründe faaliyet gösteren 5 yıkfazh oteDerin, endüstriyel mutfak ürünlerinin en önemli ahcısı olduğunu hanrlatan Varhk, şunlan söyledi: u Böy1e bir savaşuı karan bfle, ashnda bifl doğrudan etkiİedi. 2003'te yeni yatınm yapacaklaruu söylemişlerdi. Dolayısry la biz de iş yapacaknk. Ama yatmmbnnı savaş yüzünden ertekdflen" i İŞÇENİN EVRENtNDEIV ŞÜKRAN SONER Türbandan Bayrak Biliyorum, savaş kapımızı çalarken biraz fantezi gibi olacak. Ama her şeyi yüzüne gözüne bulaştı- ran AKP iktidannın seçmenine en ucuz selam, en kolay şov olarak türbanı bayraklaştırmasını da gör- mezlikten gelemiyorum. Günlerdir medyamızda önü arkası gelmeyen gö- rüntüler. First Lady'ler Davos'ta, Türkiye'de defile şova çıktılar. Modacılar her gün değişen giysilere, şıklığa not veriyorlar. Yetmiyor, Davos'ta romantik geziler düzenleniyor. Karda göz göze fotoğraflar çekiliyor. Dost acı söyier ama komşum Karadenizli başını hiç açmamış Emriye Teyze bile First Lady'lerimi- zin moda, şıklık adına verdikleri görüntülerden çok mu çok rahatsız. Tek kelime ile "rüküşlük" dedi. Ne- denini de şıp diye özetleyiverdi: "Ben sokağa manfomfa, eşarbım/a çıfcanm. Eve bir yabancı erkek geldiğinde de, elbisemin üstü- ne tülbentimi saçımı göstermeyecek şekilde sa- ranm. Hiçdavette, ev sahipliğiyaparken, süslüel- biselerin üzerine türban takılır mı? Yoksa ben san- dığımdan ipek, iğne oyalı yemenilerimden hediye edeyim.." Emine Teyze damanma bastı ya. Ben de kürkün üzerine gerçekten çok rüküş duran türbanataktım. Emine Hanım inancının gereği saçını örtmek için kürkle uyumlu bir şey bulamaz mıydı? Modacıla- nn onca çaba arasında herhalde bir estetik öneri- si olurdu. Eğer bizim medyafotomontaj yapmadıy- sa, rastığın bile unutulmadığı usta makyaj yapılmış da, kürk üzerinde gerçekten çok gayri estetik du- ran türbanda niye diretilmiş? Hele o Davos gecesi yok mu? Yanlannda mayo ile güzel bedenini yanştırarak kraliçe olmuş kızımız. Mankenler, balerinler. First Lady'lerimizin hepsin- de ille de türban. Valla benim çeyiz sandığımda da anneannemin, annemin iğne oyalan ile donattıkla- n çok güzel ipek örtülervar. Hepsinin tuvaletleri için birer tane yakışanını buldum. Çağdaş Türkiye'nin pazaıianması için onca harcama yapılmış gecede, inatla türbanla neyin savaşımını yaptılar? Türbanı bir simge, bayrak olarak pazarladıklan, sindire sindire toplumu alıştırmak üzere plan yap- tıkları, bizim medyamızın da buna aracı olduğu bal gibi ortada. Olayın bir kadının örtünme, inanç öz- güriüğü ile uzaktan yakından ilişkisi yok. Siz 1980 öncesinden içinden saçı örten bir par- ça ile tek tip türbanı gördünüz, bildiniz mi? O za- man da inanç sahibi kadınlar örtünmüyorlar mıy- dı? Bu tek tip bayrak nereden çıktı, neyin simge- si?.. Bana sorarsanız siyasal Islamın ABD ile işbir- liği yapan kanadının kendi deyimleri ile modernite adına yarattıklan, bayrak olarak kullandıklan, özel bir örtünme şekli. Bayrak olarak kullanıldığı için de inatla her yer- de, her koşulda aynı bağlama biçımi ile kullanılmak- ta. Şu işe bakın, AKP iktidarda her şeyi yüzüne gö- züne bulaştırdıkça, aralannda, parti içinde Irak sa- vaşı, Kıbns, uygulanan ekonomik model, alınan si- yasi karartar, yasalar üzerinde ciddi aykınlıklar çık- tıkça, First Lady'lerin türbanına sanlınarak simge ve bayrakla aykınlıklar kapatılmaya, seçmene ucuz selam yollanmaya çalışıhyor. Benim de kanım iştetam da bu nedenle, bu nok- tada tepeme çıkıyor... Oysa dünün gündeminde ne kadar da yaşamsal sorunlar vardı. AKP silahın böylesine kolay kendi- sine döneceğini hesaplayabilmiş olsaydı.MGK'nin kararlarının tavsiye niteliğinde olması ile ilgili yasal düzenlemede bu kadar aceleci davranır mıydı? Ne güzel dünkü MGK toplantısına Irak savaşının so- rumluluğu atılıverilirdi. Oysa yeni yürürlüğe girmiş yasa nedeni ile MGK kararian artık sadece tavsiye niteliğinde. Irak savaşina ilişkin karann sorumlulu- ğu AKP iktidannda. Tayyip Erdoğan kendince usta oynayıp bütün konuşmalannda istediği kadar "Irak'a, savaşa iliş- kin kararian Medis alacak" desin. Meclis çoğun- luğu AKP iktidannda. AKP, Tayyip Erdoğan, Mec- lis'in aldığı bütün karariarla övünecekler, akıllann- ca savaş karan sorumluluğundan kelime oyunu ile sıyırtacaklar. O kadar ucuz mu? soner@cumhuriyetcom.tr J f92&Ankara-Eskişehirderniryolunciakiilkistasyonolan \ Gazi istasyonu törenle açıldı. - J 193& Osmanlı banknotlannın tedavülden çekilmesine başlandı. 193& Gemlik Suni İpek Fabrikaa, Atatüık'ün de haar bulunduğu törenle açıldı. 1983: Adıyaman'da yüksek kalitede petrol bulundu. 1991: Konfort Gtda Sanayi Şirketi kurukju. 1994: Merkez Bankası Başkanı Bulent Gültekin, de- valüasyon karan nederuyle hükümeti eteştirdi. 2000:Japonratingkuniuşu XR, Türkiye'ninkre- di notunu 'BB'den 'BB+'ya yükseltti. İGSAŞ'ta üretimin durmasının çiftçiye maliyeti 4.5 milyon dolan bulacak Tanmda karaubk günler kapıda FATMAKOŞAR Istanbul Gübre AŞ'de (ÎGSAŞ) tam da gübre atma mevsiminde üretimin durması- nın Türk çiftçisine ortalama 4.5 milyon do- larlık bir ek maliyet getireceği hesaplaruyor. Türkiye'de üre üreten tek kuruluş olmasıy- lapazardabüyük biröneme sahip iGSAŞ'ta- ki gelişmelerin, Rusya ve Ukrayna'nın söz sahibi olduğu dünya pazannda da etkisi ol- du. iGSAŞ'ın üretim yapmadığı son gün- lerde Rusya ile Ukrayna'da üre fıyatlan 13-15 dolar arttı. Türkiye'de de artış eğilimine giren fiyatlann, stoklann azalmasıyla birlikte ciddi oranda yükselmesi bekleniyor. < BOTAŞ'ın "maByet üzerinden doğalgazahnayıBteniediğini'' savun- duğu ÎGSAŞ, doğalgaza yüzde 76'ya varan zam karşısında üre- timi durdurmak zorunda İGSAŞ, yüda 561 bin ton üretiyor ve şu an- da Türkiye'de gübrenin tonuKDV dahil 167 dolar. Doğalgazı 40 dolar karşılığında alan Rusya ve Ukrayna'daki fabrikalarda ise 132 dolar civannda. Söz konusu ülkelerden itha- lat yapılması durumunda navlun ücreti ve diğer gıderlerle gübrenin iç pıyasadaki fiya- İGSAŞ'm üretim yapmadığı son günlerde Rusya ile Ukrayna'da ürefıyatlan 13-15 do- lar arttı. Türkiye de de artış eğilimi- ne girenfiyatlann,stoklann azal- masıyla birlikte ciddi oranda yükselmesi bekleniyor. ¥4, m tı 206-207 dolara çıkacak. Bu mevsimde 300 ton civannda gübre tü- ketimi yapılan Türkiye'de ithalat, en iyimser tahminle tonda 15 dolarlık bir ek maliyet ge- tirecek. Bu da çıftçinin cebinden 4.5 milyon dolar daha fazla para çıkması anlamına ge- liyor. IGSAŞ' ın hammaddesinin yüzde 85' ı do- algaz. Doğalgazı BOTAŞ'tan 170 dolara alması durumunda rekabet etmesıne ola- nak kalmıyor. 2000'de ihaleye çıkanldığında yine doğalgazı kesilen İGSAŞ. söz konusu dönemde Toros Gübre'ye satılmış, ardından Rekabet Kurulu'nca alı- \ nan karar doğrultusunda saüş ışle- ' mı iptal edilmişti. Bugün için de pı- yasada gübre fiyatlannı dengeleyı- cı rolü nedeniyle özelleştirilmesi eleştirilen kurum, aynı zaman- da tekel konumunda. TÜRKİYE ÇEVRE VAKFI, 25 YAŞINDA Bugün, 1 Şubat. TÇV, 25 yaşında. Huzuru ve mutluluğu getirecek kalkınmanın, çevre değerlerini gözardı etmeyen bir kalkınma tarzı olduğuna inanıyoruz. Her sektörün, her disiplinin kendi alanında çevreyi ön planda tutması gerektiğini hatırlatıyoruz. Bu anlayışla, 25 yılda, çevrenin değişik yönlerini işleyen 156 kitap yayınladık (çoğu tükendi). Tek bir konuda, sadece çevre konusunda bu kadar kitap yayınlamanın önemli bir hizmet olduğuna inanıyoruz. Türkiye'deki çevre literatürünün hemen hemen tatnamını bizim kitaplarımız meydana getirdi. Yayınlarımızda, Türkçe'nin akıcılığına, âhengine, berraklığına saygımızı ve titizliğimizi hiç kaybetmedik. Kişi veya kuruluş olarak, değişik, modern ve yararlı bir toplum hizmetine katkıda bulunmak isterseniz, bizi arayabilirsiniz. www.cevre.org E-posta: cevre@cevre.org Telefon: 0 312 425 55 08, Faks: 0 312 418 5118