Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 EKİM 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKÖNÖMF ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13
Memur bugün
yine eylemde
• Ekonomi Servisi -
KESKGenelBaşkanı
Sami EvTen,
TBMM'nin açılmasıyla
fcirlikte milletvekillerini
•"ve hükümeti uyarmak
•çin bugün Meclis
«nünde olacaklannı
fcildirdı. Talepleri
lconusunda sürekJi
alanlara çıkarak eylem
yapan KESK'in
Başkanı EvTen,
isteklerini bir kez daha
kamuoyu ile
paylaşacakJannı
belirterek
rnilletvekillerini ve
hükümeti de bir daha
uyaracaklannı söyledi.
Dünya markaları
Konya'da buluştu
• KONYA-MlTepe
Ahşveriş
Merkezleri'nin
dördüncüsü M1 Tepe
fConya Ahşveriş
Merkezı, bütün
tnağazalanyla açılarak
dünyanın ünlü
markalannı Konya'da
buluşturdu. Ml Tepe
\hşveriş Merkezi'nde,
real- Hipermarket,
Praktiker Yapı
Marketi, Tepe Home,
Tepe Cinemaxx, Toys
R'us, Ayakkabı
EKinyası gibi birçok
ulusal ve uluslararası
züıcir mağazası
bulunuyor.
MAN, Fortuna'yı•• •• •• m m
gortıcuye çdcardı
• KONYA(AA)-
MAN Türkiye
Pazarlama ve Halkla
llişkiler Müdürü Can
Cansu, MAN'ın son
teknoloji ile Türkiye'de
ürettiği Fortuna'larda
yolcu güvenliğinin ön
planda tutulduğunu
söyledi. Türk-Ahnan
mühendislerince
üretilen MAN, yeni
seyahat otobüsü
Fortuna'yı bugün
Konya'da başlayacak
Motorshovv 2003
Fuan'nda da
sergileyecek.
Akbank kredi
sevinci yaşıyop
• Ekonomi Servisi -
Akbank, Westdeutsche
Landesbank Londra ile
yapılan anlaşmayla
alınan 325 milyon
dolarlık krediyle,
bugüne kadar 1 milyar
175 milyon dolar
tutannda kredi
sağlamış oldu. Akbank
Genel Müdürü Zafer
Kurtul, IFC'den 100
milyon dolar ve
Westdeutsche
Landesbank Londra'dan
325 milyon dolar kredi
alınmasıyla aynı haftada
iki kredi anlaşmasıyla
toplam 425 milyon
dolar tutannda dış kredi
almaktan büyük
memnuniyet
duyduklannı dile
getirdi.
Arçelik, projeleri
gepçekleştipiyor
• Ekonomi Servisi -
Endüstriyel tasanm
konusunda Orta
Doğu Teknik
Üniversitesi
(ODTÜ) ile işbirliği
yapan Arçelik,
öğrencilerin projelerini
hayata geçirecek.
Arçehk ile ODTÜ
arasında endüstriyel
tasanm konusunda
başlatılan işbirliği
sonucunda ortaya çıkan
başanlı projeler, Arçelik
tarafından ürünlerinde
kullanılmak üzere
değerlendirmeye alındı.
Kamu yönetimi taslağmm son halinde teftiş kurullan da kaldınlıyor
Denetimebüyük darbeMURATKIŞLALI
ANKARA - AKP hükümeti.
ABD'nin 8.5 milyar dolarlık kredinin
koşullan arasına koyduğu Kamu Yö-
netimi Taslağı'nı gelecek hafta Ba-
kanJar Kurulu'nda imzaya açmaya ha-
zırlanıyor. Taslağın son halinde, üç
bakanlık hariç diğer bakanlıklann taş-
ra örgütleri il özel idareleri ile beledi-
yelere devredilirken. kamu yöneti-
minde merkezi denetim sistemi orta-
dan kaldınlıyor. Bakanlar Kurulu'nda
önceki gün de görüşmeleri süren "Ka-
mu Yönetimi Temel Kanun Tasarısı
Taslağı" merkezi idare ve mahalli ida-
relerin tüm hizmetlennin özel sektö-
re yaptınlmasının da önünü açıyor.
Yeni taslakta bölge teşkilatlanmasuıa
imkân verilirken, mevcut bakanlıklar-
da da değişikliğe gidiliyor.
Taslakta öngörülen değişikliklere
• Yeni taslak yerelleşen kamu hizmetlennin özel sektöre
yaptınlmasının önünü açıyor, bölgesel yapılanmaya izin
veriyor. Turizm Bakanlığı kaldınlıyor, Orman ve Çevre
Bakanlığı yeniden aynlıyor.
göre, mevcut bakanlıklardan Turizm
Bakanlığı kaldınlıyor. Birleştirilen
Orman ve Çe\Te Bakanhğı tekrar ay-
nlarak, Tanm ve Orman Bakanlığı ile
Çevre ve Imar Bakanlığı halinde iki
ayn bakanhkta yapılandınlıyor. Ulaş-
tırma Bakanlığı Ulaşhrma ve Haber-
leşme Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ise
Kültür ve Tanıtım Bakanlığı olarak
değiştiriliyor. Yürürlük ve yürütme
maddeleri de dahil 49 madde, 6 geçi-
ci maddeden oluşan Kamu Yönetimi
Yasa Taslağf nın son hali şöyle:
%/ Içişleri, Maliye ve Çalışma Sos-
yal Güvenlik bakanhklan hariç tüm
bakanlıklann taşra örgütleri il özel
idarelerine ve belediyelere devredile-
cek. Yasayla sadece okullar, hastane-
ler, kütüphaneler, müzeler, devlet üre-
tim çiftlilderi, huzurevleri, stadyum-
lar, spor sahalan değil, 1 milyon 250
bin kamu görevlisi de yerel yönetim-
lere devredilmiş olacak.
• Taslakla iç denetim bakan ile be-
raber, aynı zamanda uygulayıcı ko-
numda bulunan yöneticilere veya on-
lann görevlendireceği elemanJara bı-
rakıhyor. Yapılacak değişikliklerle,
ömeğin il özel idarelerine devredilen
okullarda eğitinıin nasıl verildiğinin
denetimini yapacak merkezi teşkilat-
lanma ortadan kaldınlmış oluyor.
• Dış denetim ise ya tamamen Sa-
yıştay'a yaptınlacak, ya da merkezi
idarenin denetimi Sayıştay'a yaptın-
lırken, belediyeler ve il özel idarele-
rinden oluşan yerel yönetimlerin de-
netimi Mahalli îdareler Denetleme
Kurulu'na bırakılacak.
^ Taslakta hem merkezi hem de ye-
rel yönetimın tüm hizmetlerinin özel
sektöre de gördürülebileceği, buna
karşı özel sektörün yaptığı işleri mer-
kezi ve yerel yönetimlerin yapamaya-
cağı hükümleri yer alıyor.
• Taslakta "Kamu hizmetlerinin
zorunlu küdığı hallerde, birden çok İB
kapsayan alanlarda kanunla bölgeteş-
kilaü kurulabüir" ifadesi yer alıyor.
• Taslakta hükümete "diğer ka-
mu görevhTeri" adı altında kadroya
bağlı kalmadan eleman alma ile,
müsteşar ve genel müdürlerin görev-
lerinin siyasi otorite ile beraber son-
landınlmasına yönelik hükümler ay-
nen tutuluyor.
Tüzmen iran'a gidiyor
Sınırda ticaret
için gerisayım
ANKARA (AA) - Devlet Bakanı
Kürşad Tüzmen, tran ile anlaşma sağ-
lanması durumunda. Gürbulak, Kapı-
köy ve Esendere'de kurulması öngörü-
len sınır ticaret merkezlerini (STM)
bir ay içinde faaliyete geçirebilecekle-
rini söyledi.
Basın toplantısı düzenleyerek Iran
gezisi hakkında bilgi veren Tüzmen,
yaklaşık 300 işadamının katılacağı zi-
yarette, söz konusu sınır ticaret mer-
kezlerine ilişkin müzakereleri tamam-
lamayı planladıklannı anlattı.
iki ülke arasında oluşturulması ön-
görülen tercihli ticaret sistemine iliş-
kin müzakereleri de yıl sonuna kadar
tamamlamayı hedeflediklerini belirten
Tüzmen, Türkiye ile Iran arasındaki
ticaretin, doğalgaz alımı nedeniyle
Iran lehine arttığına işaret ederek "İki
ülke arasında 1999'da 794 milyon do-
lar olan ticaret hacmi, geçen >xl 1.2 mil-
yar dolara yükseldi. Bu yü rakamın iki-
ye katlanarak 23 milyar dolara ulaş-
ması bekleniyor" dedi.
Yeni restoran açmayacak
McDonald's
çıktş anyor
Ekonomi Servisi - Dünya genelinde
ve Türkiye'de, müşteri kaybı ve resto-
ran kapatmalanyla gündemde kalan
McDonalds, çıkış anyor. Türkiye'de,
son 3 yılda toplam 58 restoranını ka-
patmak zorunda kalan McDonald's,
dünya genelinde de 470-480 civann-
da restorarunı kapattı.
Bunun üzerine yeni restoran açma-
yacağı açıklanan McDonald's, yeni bir
global kampanya başlattı.
McDonald's Türkiye Genel Müdü-
rü Sadi Fansa. küçülmenin Irak Sava-
şı ya da anti-amerikanizmle bir ilgisi-
nin olmadığını, küçülmenin sadece 82
restoranın bulunduğu Türkiye'ye öz-
gü bir gelişme olduğunu savundu.
McDonald's'ın dünya ça'pında baş-
lattığı kampanyayı tanıtmak üzere bir
basın toplannsı düzenleyen Fansa, "ye-
ni restoranlar açarak büyümek yeri-
ne" "Mevcut restoranlarda yeni müş-
teriler kazanmak" misyonunu seçtik-
lerini belirttı.
Bolivya halhgaz ihraanadireniyor Ş
livya haüo, şimdi de gaz ihracaona karşı direniyor. Bolhya'da
halk. hükümetin ülke gazını komşu ülke ŞiB üzerinden Pasifik ülkelerine ihraç etmesini önknıek için başlattiğı protesto gösterikri
ve eylemlerini 15 gündür sürdürüyor. İşçi federasyonlan ve çiftçilerin de destek verdiği protestogösterileri,özelükte başkent La Paz'da
yoğunlaşryor ve yaşamı felç ednor. Emekli nıaden işçileri geçen hafta ayhklannın arnanlması talebiyle düzenledikleri gösteride, ei-
lerinde taşıdıklan "Gaz satmak için değil, sanayüeşmek içindir" yaoh pankartiaria, süren protestolara destek vermisJerdi (AP)
Çabuk karar vermesi istenen YSK, çıkar çevreleri konusunda uyanldı
'Spekülatöre fîrsat verflmesiıı'
Ekonomi Servisi - Yargıtay'ın DE-
HAP karan üzerine gündeme gelen
seçim tartışmalan iş dünyasına da
yansıdı. Reel ve mali sektör temsılcı-
leri, Yüksek Seçim Kurulu'nu (YSK)
bir an önce karar verip, spekülatörle-
refirsatvermemesi gerektiğine dikkat
çekerek, Türkiye'nin yeni bir siyasi
seçimi kaldıramaya-
cağını savundular.
Ankara Giyim Sa-
nayicileri Derneği
Başkanı Canip Kara-
kuş, karar üzerine
YSK'nin hızlı hareket
etmesi gerektiğini be-
lirterek, "Spekülatör-
lere firsat vennemeH"
dedı. Karakuş. en kö-
tüsünün, karar verme
sürecinin sürüncemede bırakılması ve
geciktirihnesi olduğunu, bu nedenle
YSK'nin hızlı karar vermesi gerekti-
ğini vurguladı.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı
Mehmet Yıldmm, bir yılını doldur-
mayan yeni hükümetin 6 ayını Recep
Tayyip Erdoğan' uı başbakan olup ola-
mayacağı tartışmalan ile geçirdiğini
hatırlatarak, ekonomide göstergelerin
iyiye gittiğinin saptandığuu, yeni bir
seçimin bu duruma olumlu katkı yap-
mayacağını ifade etti.
Uluslararası Hazırgiyim Fedarasyo-
nu ve Türkiye Giyim Sanayicileri
Umut Oran
• Yargıtay'ın
DEHAP karannı
değerlendiren iş
dünyası, Türkiye'nin
ekonomik olarak yeni
bir seçim dönemini
kaldıramayacağı
görüşünde uzlaştı.
Derneği Başkanı Umut Oran, geliş-
meleri, "Umanm yeni bir seçim ya-
şanmaz. Türkiye'nin ilgilenmesi gere-
ken çok daha önemli ekonomik mese-
leleri var" sözleriyle yorumlarken,
Dışbank Genel Müdürü TayfiınBeya-
ad, "Siyasi istikrarsızkğa yol açacak
gefişmeler mali piyasalan tedirgin ede-
cektir. L nıidimiz bu siyasi istikrar ha-
vasının bundan sonra da devam ede-
rek ekononıideki bu olumlu neticele-
rin devamına ermeskör" yorumunda
bulundu. Piyasalann söz konusu ka-
ran ters algılaması durumunda kriz
yaşanabileceğüıi ileri süren Ankara
Ticaret Odası Başkanı
Sinan Aygün de, ülke-
de ohnası gereken gün-
demin seçim ohnadığı-
nı belirterek," Bu ülke-
de konuşulması gere-
ken ekonomi, üretinı ve
istihdamdır" dedi.
Izmir Ticaret Odası
Yönetim Kurulu Baş-
kanı Ekrem Demirtaş,
seçim ihtimalinin
önemli bir risk oluşturduğunu beürtir-
ken, Adana Ticaret Odası Başkanı Şa-
ban Baş, taşlann yeniden yerine otur-
maya başladığına işaret ederek, "Ye-
ni bir seçim ülkede kaos yaşanmasma,
ekonomik dengelerin sarsılmasına ne-
den olur" dedi.
Mehmet Yıkünm
İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK ozien,>1K
akScumhurivetcom
.tr
Bir ülke ulusiararası are-
nada nasıl ciddi bir atak yapabiiir? Bugü-
ne kadar konulan tüm makroekonomik
hedefler yalnızca ülkeyi yıllardır boğuştu-
ğu kriz ortamından dışan çıkarmak üze-
rine belirienmiş ise küresel rekabet göz
ardı edilmiş olmuyor mu? Kalkınmanın
yolu nereden geçiyor?..
Bu soruların yanrtını TÜBlSAD'ın (Tür-
kiye Bilişim Sanayicileri Derneği) önceki
gün Bilgi Çağına Uyum Paketi adıyla ya-
yımladığı raporda aramaya çalışıyoruz.
Rapora göre gelişmiş ülkelerle aramızda-
ki açığı kapatmanın ve kalkınmanın yolu
bilişimden geçiyor. Nasıl mı? Bilişim sa-
yesinde en düşük yatınmla en yüksek is-
tihdam ve en fazla katma değer sağlana-
bilir. Ancak hedeflenen sıçramanın ger-
çekleştirilebilmesi için bilişimde ulusal bir
projenin yaşama geçirilmesi de şart.
Peki neden başka bir sektör değil de bi-
lişim? Raporda bunun yanrtı şöyle sırala-
nıyor:
Telekomünikasyon alanında devrimsel
ilerlemeler oldu. Mobil iletişim hızla yay-
gınlaşıyor. Mühendislikten tıbba, ticaret-
ten bilimsel araştırmaya, sanattan eğlen-
ceye kadar her alanda biigisayar inanıl-
maz bir penetrasyona kavuştu. Intemet,
çok yönlü iletişim ve işlem yapılmasını
Kalkınmanın Yolu Bilişim Olabilir mi?
mümkün hale getirdi. Bu sayede ülkeler
arasındaki sınıriar ortadan kalktı. Eğitim,
sağlık, bankacılık, seyahat, alışveriş, ya-
yıncılık ve pek çok sektör internete taşı-
nıyor. Yeni teknoloji seçenekleri hayallerı
zorlayarak yaratıcılığa yeni platformlar su-
nuyor. Bilişim faaliyetleri iletümsektörler-
deki her türlü fonk-
siyonun etkinliğini
ve verimliliği arttır-
mak mümkün. ör-
neğin bilişim saye-
sindeABD'detarım
dışı üretim çıktıları
1996-1999 arasın-
da yüzde 2.5 arta-
rak son 25 yılı ikiye
katladı.
TÜBİSAD rapo-
runa göre, çağımızın firsat alanı bilişim,
Türkiye'ye iki önemli olanak sunuyor.
Bunlardan biri, kurum ve kuruluşların 'e-
dönüşüm' sayesinde verimliliği arttırma-
lan, diğeri ise sunduklan ürün ve hizmet-
ler ile bilişim sektörünü büyütmeleri...
Raporda bilişim konusuna önem veren
ve gerekli düzenlemeleri yapan ülkelerin
olumlu sonuçlannı süratli bir şekilde gör-
dükleri örneklerle anlatılıyor.
Israil'de şunlar yapıldı:
• Teknolojiye odaklanarak liberalizas-
yon çalışmaları gerçekleştırıldı.
• Oncelik telekomünikasyon altyapısı-
nın geliştirilmesine ve Ar-Ge'nin destek-
lenmesine verildi.
• Girişimcilerin
yüksek teknoloji
içeren yeni ürünleri
geliştirmeleri des-
teklenerek ilgili pro-
jelere iki yıl boyun-
ca yılda 350.000
dolar ve kuluçka
(inkübasyon) hiz-
metleri sunuldu.
• özel sektörün
Ar-Ge yatınmlanna vergi avantajlan sağ-
landı.
Tüm bunların sonucunda ise...
• Bulunduğu bölgedeki siyasi istikrar-
sızlığa karşınlsrail ciddi biçimde yaban-
cı yatırımcı çekiyor.
• 2 binden fazla yüksek teknoloji fir-
ması var.
• Amerikan borsalannda işlem gören
80 yüksek teknoloji şirketi ile ABD ve Ka-
nada'dan sonra 3. sırada.
• Avrupa ülkeleri, Çin ve Hindistan'la
yapılan anlaşmalarla, üniversitelerle or-
tak Ar-Ge çalışmaları yürütüyor.
Peki Türkiye nasıl bir strateji izlemeli?
öncelikle bu konu devletin öncelikli
konuları içinde yer almalı. Yani, hukuk,
altyapı, bilişim teşviki, eğitim ve yaban-
cı sermaye ile ilgili düzenlemeleracilen,
eşzamanh ve eş yönlü olarak yapılma-
lı.
Bunların yanı sıra, e-dönüşüm uygula-
malannın yaygınlaştınlması, savunma sa-
nayiinin Türk bilişim sektörüne öncelik ta-
nıması, vatandaşın e-devlet hizmetlerini
talep edip kolayca kullanacağı şekilde
düzenlemeleryapılması gerekiyor. Bilişim
konusunda kullanılabilecek oldukça faz-
la uluslararası fon mevcut. Ancak bir dö-
ner sermaye oluşturulması ve Bilişim Kal-
kınma Fonu'nun devreye alınması şart.
Rapora göre, 1.5 milyar dolartutannda bir
fon oluşturulduğu takdirde her yıl en az
yanm milyon kişiye bilişim sektöründe is-
tihdam yaratılabilir.
Tüm bunlan okuduktan sonra bir de siz
düşünün: Kalkınmanın yolu bilişim olabi-
lir mi?
ÇİFTÇİ DOSTU
SADULLAH USUMÎ
• •
Yaşadığı süre içinde
tanm üreticisinin yılmaz
savunucusu olan Sadul-
lah Usumi'nin anamızdan
aynlmasının üzerinden 1
yıl geçti. "Çiftçi Dostu"
köşesinde tütün üretici-
sinden buğday, pamuk,
üzüm, zeytin üreticisine
kadar Türkiye çiftçilerinin
sesi olan Usumi'nin
ölüm yıldönümünde, 21
Ağustos 1998'de Cum-
huriyet'in 7. Sayfası'nda
kaleme aldığı yazısını ya-
yımlıyonız.
IMF'nin Ölüm Raporu!
Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Türk tanmının yıl-
lardan beri başı dertte. Tanm ürünlerine ne zaman üç
kuruşluk bir iyileştirme yapılsa, IMF yetkililerini hemen
karşımızda buluyoruz...
Nitekim, kısa bir süre önce memur ve emeklilere
komik denecek kadar az zam yapıldı. IMF yetkilileri
neredeyse kulaklarımızı koparacaktı. Tanm ürünleri-
nin alım fiyatlarında maliyetlerinin çok altında artış-
lar oldu. IMF yetkilileri, gene hükümeti eleştiri yağ-
muruna tuttu.
Daha da acısı, IMF'nin bu görüşlerini haklı bulan
bakanlanmız çıktı. Hatta, enflasyonun biraz tırmanır
gibi görüntü vermesini, tanm ürünlerindeki küçücük
fiyat artışlanna bağlayanlar oldu.
IMF raporunda yapılan değeriendirmelerçok açık:
"Türkiye'de kamu sektörü ücretlerinde yapılan
ayariama ile tanmdaki destekleme fıyatlannın, enf-
lasyon ve faiz oranlannın aşağı çekilmesi beklenti-
lerini tehlikeye sokmuştur."
IMF yöneticılerinin önerisi de aynen şöyle:
"Tanmdaki destekleme alımlannın yanı sıra güb-
re ve kredi alımında sağlanan sübvansiyonlar da
azaltılmalıdır..."
Türk ekonomisi, sosyal yaşamı ve tanmı için bun-
dan daha etkıli bir "ölüm raporu" hazırlanamazdı...
Eğer, IMF raporu uygulanırsa Türk ekonomisi da-
ha da batağa saplanır. Türk tanmı biter. Zaten bozuk
olan gelir dağılımı, facıaya dönüşür. Topraktan ve
hayvancılıktan geçimini sağlamaya çalışan milyon-
larca insanımız da açlıktan ölür!..
• • •
Ancak, IMF raporunda enflasyonun düşmesinde
en etkili olacağı bilinen özel sektör ile ilgili bir tek sa-
tır eleştiri göremedik. Koca raporun içinde dar gelir-
lilerin vetanm kesiminin "soyulmasını"engelleyecek
birtekönenyok...
Halbuki, enflasyonun tırmanmasındaen büyük et-
ken, özel sektör ve onlann bankaları... Tanm ürünle-
rindeki fıyat artışlan, sanayi ürünlerine yapılan zam-
lar karşısında devede kulak bile değil...
örneğin, 20 yıldan beri tanm ürünlerindeki fiyat ar-
tışlan, iki bin ile 7 bin kat arasında değışirken sana-
yi ürünlerindeki artış 60 bin kata ulaştı...
1979 yılında 110 kuruş olan gübre fıyatları, 1998
yılında 60 bin kat artarak 70 ila 80 bin liraya kadar
çıktı... Geçmiş yıllarda bir kilo buğday satarak karşı-
lığında 5 kilo gübre alabilen bir üretici, 1998 yılında
750 gram gübre alamaz hale geldi...
Aynı yıllarda bir kilo pamuk ile 22 kilo gübre almak
mümkündü. Şimdi bir kilo pamukla ancak iki kilo
gübre alınabiliyor... Zeytinyağında durum daha da
kötü. 1979 yılında bir kilo zeytinyağı ile 150 kilo güb-
re alınabiliyordu. 1998 yılında bu rakam 6 kiloya ka-
dar düştü...
1979 yılından bu yana gübre fiyatlanndaki artışa
göre pamuğa alım fiyatı verilseydi, geçen yıl 140 bin
lira olan pamuğun tam 1 milyon 250 bin liradan sa-
tılması gerekirdi... Diğer tanm ürünlerinde de durum
pamuktan farksız...
1980 yılından sonra tanm ürünlerinin fiyatları bas-
kı altında tutulurken sanayi ürünlerine akıl almaz zam-
lar yapıldı. Hükümetler bu zamlara karşı hep sessiz
kaldı. Adına da serbest pazar ekonomisi dendi...
Böytece, pıyasaserbestsoygundüzeninedönüştü...
Şimdi pamuk fiyatlan 1 milyon lira olsun desek yer
yerinden oynar... İç piyasa, dış piyasa lafları ortaya
atılır... Ama, traktör fiyatları 250 bin liradan 5 milyar
liraya, gübre fiyatlan da 110 kuruştan 70 bin liraya
fıriadı. Kimseden bir tek ses çıkmıyor...
• • •
Birözel sektörün, birde çiftçinin haline bakınız. Ta-
nm çökmüş. Hayvancılık bitmiş. Çiftçi iflasın eşiğine
gelmiş. Yüz binlercesi açlıktan kıvranıyor. Sosyal pat-
lama ile ilgili değerlendirmeler kafalan kanştınyor...
Buna karşılık, holdinglerin ve bankalann yıllık kâr-
lan yüzlerce trilyonu aşmış. Katrilyonlara dayanmış.
Bu yıl bir banka 6 aylık net kârını 81 trilyon 500 mil-
yar lira olarak açıkladı. Bir başka bankanın da 6 ay-
lık net kân 63 trilyon lira. Holdinglerin kârlan da göz
kamaştınyor.
Bu kârtarın önemli bir bölümü yüksek faiz kazanç-
larından kaynaklanıyor. Yüksek faizler ise pahalılığın
en önemli nedeni. Enflasyonu besleyen ve semirten
en büyük canavar.
IMF, "Bankalarfaizleridüşürsün"demiyorda. çift-
çiye yapılan faiz desteğinin kaldırılmasını istiyor.
IMF'nin gübre fiyatlarının düşürülmesi yönünde bir
önerisi yok. Ama, çrftçiye yapılan gübre desteğinin
kaldırılmasından yana.
IMF'nin beklentisi belli. Çiftçiden kesilecek. Memur
emekli ve dar geliriiye verilmeyecek... Buna karşılık,
çiftçiden, emekliden, memurdan, dargeliriiden esir-
genen paralar, holdinglerin ve bankalann kasalanna
akıtılacak.
Bu kafa ile enflasyon önlenebilir mi?
Asla... Nitekim, 18 yıldan beri bu yönde izlenen po-
litikalar, enflasyonu önlemek yerine daha da azdırdı.
Sadece çiftçinin, memurun, emeklinın cebinden enf-
lasyon önlenemez. Holdingleri ve bankalan daha da
zengin etmekten başka bir işe yaramaz.
IMF önerileri, Türkiye'nin geleceğine hazırlanan
ciddi bir tuzaktır... Eğer, bir başka çözüm bulamaz-
sak bugünleri bile aramak zorunda kalacağız...
SEKA Akdeniz'in ihalesi iptal
ANKARA (.\A) - Türkiye Selüloz ve Kâğıt
Fabrikalan AŞ'ye (SEKA) ait Akdeniz
Işletmesi'nin özelleştirilmesine ilişkin ihale
iptal edildi. Özelleştirme Idaresi
Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada,
Akdeniz Işletmesi ihalesinde ikinci sırada
yer alan Aksa Jeneratör Sanayii AŞ'nin,
kendisine verilen süre içinde
yükümlülüklerini yerine
getirmemesi ve sözleşme imzalamaktan
imtina etmesi nedeniyle ihalenin
iptal edildiği belirtildi