Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17OCAK2003CUMA 10 D I Ş H A B E R L E R dishab(g cumhuriyet.com.tr 27 Ocak'a dikkat • SCRANTON (AA) - Amerikan yönetimi, Irak'taki BM denetimleriyle ilgili ilk raporun sunulacağı 27 Ocak'ın, Irak'a harekât olup olmayacağının belirlenmesi bakınundan "önemli bir gün" olduğunu bildirdi. Beyaz Saray Sözcüsü Ari Fleischer, Başkan George Bush'ınn, Irak'la savaşıp savaşmama konusunda henüz bir karar almadığını söyleyerek, karann, Irak'ta incelemelerde bulunan BM denetçileriyle gerçek işbirliği yapıp yapmaması doğrultusunda Saddam Hüseyin'e bağlı olduğunu belütti.Fleischer, BM Güvenlik Konseyiınde geçen Kasım ayında alınan kararla belirlenen 27 Ocak'ın önemli bir gün olduğunu, ancak bunun ötesinde, olaylann da bazı takvimlen belirleyeceğini kaydetti.Öte yandan, ABD Başkanı George Bush, Irak konusunda "Sabnmız bir gün tükenecek" dedi. Dostum'a suikast planı • KABÎL (AA) - Afganistan Savunma Bakan Yardımcısı, Özbek generali Raşit Dostum'a karşı hazırlanan suikast girişimi ortaya çıkanldı. Dostum'un sözcüsü Bacan Nasiri, Mezar-ı Şerif kentinden telefonla AFP muhabirine yaptığı açıklamada, "Dosrumıu hedefalan bir suikast planı ortaya çıkanldı" dedi. Kimliğini açıklamayan Batılı bir kaynak da haberi doğruladı ve tutuklanan kişinin, bir intihar komandosu olduğunu söyledi. İngiltere'de 'şans eseri' tutuklama • Dış Haberier Servisi - tngiltere'de salı günü bir eve yapılan baskın sırasında bir polisi öldüren Cezayirli zanluıın, ricin soruşturmasının şans eseri ele geçirilen "kilit adamı" olduğu düşünülüyor. Ingiliz polisi, geçen hafta Londra'da yaptığı baskın sırasında ele geçirilen kişilerin sorgusunda elde edilen bilgiler ışığında, ricin üretiminin kilit ismi olarak birini aramaya başladı. Bir göçmenin yakalanması amacıyla Mahchester'da bir eve düzenlenen baskındaysa, şans eseri bu kilit isim yakalandı. Ele geçirilen kişinin, polis memuru Stephen Oaek'ı öldüren zanlı olduğunu kaydeden polis, katil zanlısının aynı zamanda ricin üretiminin ardındaki "kimyager" olduğunu tahmin ediyor. ttalyan medya tekeli eleştirildi • STRASBOURG(AA)- A\Tupa Parlamentosu (AP), ttalya Başbakanı Silvio Berlusconi'nin, ülkesinde medyanın büyük bölümünü kontrol altında tutmasını eleştirdi. AP taranndan kabul edilen ve bağlayıcı niteliği olmayan tavsiye karannda, bu konudaki mevcut durum yüzünden ttalya'nın AB sözleşmelerine göre cezalandınlabileceği uyansında bulunuldu. AB Nice Sözleşmesi'nin temel haklarla ilgili 7. maddesi, AB'nin değer ve özgürlüklerinin ihlal edilmesi halinde, ilgili ülkenin AB'nin karar organı konsey içindeki oy haklanın askıya alınmasını öngörüyor. Üç televizyon kanalına sahip olan Berlusconi, kamu televizyon kanah RAI üzerinde de önemli etkiye sahip. Israilli astronot uzayda • CAPECANAVERAL (AA) - tsrailli bir astronotun ilk kez uzay mekiği Columbia ile uzaya gittiği bildirildi. ABD'nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral Ussü'nden dün firlatılan uzay mekiğinin yolculuğu 16 gün sürecek. Güvenlik önlemleri, Israilli astronot Ilan Ramon'un yolculuğa katılması üzerine arttınlırken jetlerin ve helikopterlerin üs alanmda devriye uçuşu yaptığı bildirildi. BM Sözcüsü Ueki 'Irak'ta 11 boş kimyasal silah başlığı bulunduğunu' belirtti Denetçilerumutvermiyor • BM silah denetçilere başkanı Hans Blix, bir gazetecinin "ABD sizi savaş bahanesi olarak kullanıyor mu" sorusunu "Kimsenin cebinde değiliz" diye yanıtladı, ancak Rusya'ya göre, "Amerikalı yetkililer silah denetçilerine baskı yapıyor." Dış Haberier Servisi - Birleşmiş Mil- letler SilahDenetçileri Komisyonu (UN- MOVIC) Başkanı Hans BHx, pazar gü- nü Irak'a yapacağı ziyaret sırasında Irak- lı yetkilılere "durumun çok tehükdi ol- duğu" mesajını ileteceğini söyledi. Av- rupa turuna çıkan Blix, denetim süreci- nin, Irak'ın BM Güvenlik Konseyi'ni ikna etmek için son şansı olduğunun al- tını çizdi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı MuhammedEl Baradey de Irak'ın, kitle imha silahı bu- lundurduğu yönündeki şüpheleri dağıt- mak için daha fazla çaba harcaması gerek- tiğini söyledi. Irak silah uzmanlannın, de- netimleri sırasında bir depoda boş kim- yasal savaş başlıklan bulduklan bildiril- di. Blix, Avrupa'ya hareketinden önceNevv York'ta yaptığı açıklamada, durumun çok tehlikeli olduğunu, ancak Irak'ın kitle im- ha silahlanyla ilgili yeni kanıtlar vererek savaşı önleyebileceğini bildirdi. Blix, si- lah gelişrirme programlannı yasakladığı yönünde yeterli çaba harcamayan Irak'ın, ABD'nin savaş tehditleri altında petrol fı- yatlannın da yükselmesine neden olduğu- nu söyledi. Iraklılara "durumun çok teb- Gketiolduğu'' mesajını ileteceğini belirten Blix, kendilerinden yeni kanıtlar göster- KIBRIS AKP'den melerini isteyeceklerini söyledi. Blix, bir gazetecinin "ABD sizi savaş bahanesi ola- rak kuüanıyor nuT sorusuna yanıt olarak "Kimsenin cebinde değUJz" dedi. Blix, Brüksel'de dün Avrupalı liderlerle bir ara- ya gelerek Irak'taki son durum hakkında bilgi verdi. El Baradey de Moskova'da düzenledi- ği basın toplanhsmda, Irak'ın elinde kit- le imha silahı bulunduğuna ilişkin şüphe- leri yok etmek için daha fazla çaba harca- ması gerektiğini söyledi. "Hâlâ yamdan- mamış sorulann bulunduğunu açıklama- mızve Irak'ın etindekitkimha silahlanbu- hındurduğu olasıhğını ortadan kakhrma- mamız,Güvenlik Konseyi'ni tatmin etme- yecektir. Irak bunu anlamahdır" dıyen El Baradey, silah denetçilerinin, çalışmalan- m tamamlamak için görev süresinin bir- kaç ay uzatılmasını isteyeceklerini kay- detti. 11 boş kimyasal silah başlığı BM Sözcüsü HiroUeki, "Denetlemele- ri sırasında, uzmanlar 122 milimetre ça- pında 11 boş kimyasal silah başlığı ile da- ha fazla inceleme gerektiren bir savaş başlığı buldular" dedi. Ueki, uzmanla- nn Ukhayder Mühimmat Depolama Böl- gesiınde yaptıklan incelemedeki bulgula- nnınönemi konusunda bilgi vermedi. Sa- vaş başlıklannuı mükemmel durumda ol- duğunu ve 1980'lerin sonunda Irak'ın it- hal ettiklerine benzediğini belirten Ueki, uzmanlann savaş başlıklannm birinin ön analizini yapmak için X ışını araçlan kul- JS M denetçileri dün Bağdat'ta ilk kez bir eve girdi. Denetçiler Irakh bilinı adamı Fahh Hasan El Basri'yi sorgulayıp evini aradı. El Basri, denetçiler taranndan bilinmeyen bir yere götürüldü. BBx (iistte) ise Avnıpa'da temaslarda bulunuyor. (Fotoğraflâr: AP) landıklanm ve kimyasal test için örnek aldıklanm söyledi. 19-20 Ocak'ta Bağdat'a gidecek olan BlLx ve El Baradey, 27 Ocak'ta BM Gü- venlik Konseyi'ne "kritik" olarak nite- lendirilen bir rapor sunacak. Rusya Dı- şişleri Bakanı Igortvanov, "ABD'nin, BM silah denetçileri üzerinde baskı kurmasın- dan kaygıh olduklannı" bildirdi. îvanov, dün basına yaptığı açıklamada, "Ameri- kah \etkililerin kamuoyuna bazı açıkla- malan ve resmi beyanlar, Irak'ta BM de- netçilerinin çahşmalan hakkında kuşku- lann doğmasma neden olmaktadır" dedi. Bu arada, ABD'nin, Irak'taki BM de- netçilerine, casus uçağı göndermeyi öner- diği bildirildi. Bu önerinin denetçiler ta- rafından da uygun görüldüğünü belirtti. Şubat•• •• sozu ATtNA (Cumhuriyet) - BM Ge- nel Sekreteri'nin Kıbns Özel Tem- silcisi Alvaro De Soto, "Türki- ye'den Şubat sonuna kadar Kıb- ns'ta çözüm arayışını destekle- yeceği yolunda net mesaj aldığı- m" söyledi. De Soto, Yunanis- tan Dışişleri Bakanı Yorgo Papand- reu ile yaptığı görüşmeden sonra gazetecilere, "Kişisel olarak Kıb- ns sorununun çözümünü müm- kün gördüğünü" belirtti. Geçen hafta sonu Ankara'da yap- tığı temaslar çerçevesinde AKP Ge- nel Başkanı Recep Tayyip Erdo- ğan ve Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yetkilileriyle görüştüğünü belirten De Soto, ardından Kıbns'ta KKTC Cumhurbaşkam RaufDenk- taş ve Rum lider Glafkos KJerides ile ayn ayn görüşmeler yaptığını kaydetti. De Soto, liderlerin 28 Şubat'akadarmüzakereleri tamam- lamaya yönelik çaba harcamaya ha- zu- göründüklerini belirtti. Gazetecüerin, "Erdoğan'ın hü- kümette görev almamasının ya- rattığı temsil sorunu ve Genelkur- may Başkanlığı'nın Kıbns konu- lu açıklamalannı" konu alan so- rulannı da yanıtlayan De Soto, Er- doğan ve üst düzey Dışişleri Ba- kanlığı yetkililerinin Şubat ayı so- nuna kadar müzakerelerin tamam- lanmasına ilişkin yaklaşımlannın net olduğunu ve kendisi açısından ortada bir temsil sorunu bulunma- dığını vurguladı. De Soto, soru- lar üzerine, BM'nin müzakerelerin tamamlanması öngörülentariholan 28 Şubat'ı daha ileriye atmasının ola- sı görünmediğini de söyledi. Weston:Ortam uygun Kıbns için mekik diplomasisi sür- düren ABD Dışişleri Bakanlığı Kıb- ns Özel Koordinatörü ThomasWes- ton, çözüm için ortamın umut ve- rici olduğunu söyledi. Weston, dün Yunanistan'da Gaze- tecüerin, KKTC'deki gösterilere ilişkin sorulanna "Gösterieüerinor- tak bir fikri dfle getirdiklerinT be- lirtti. Weston "Bu gösterüer Kıbns sorununun,BM taranndan sunulan taslak çerçevesinde belirlenen za- man çizelgesi içerisinde çözülerek, tüm adanmAB'yeginnesiisteğinior- taya koyuyorlar" dedi. Weston, "ABD, sonınun BM kararian çer- çevesinde çözülerek rüm adanın AB'yegirmesi düşüncesûıi destekte- mektedir" diye konuştu. İngüiz birtikleri HMS Ocean helikopter gemisine ile dün Akdeniz'e hareket etti. (Fotoğraf: AFP) ara bulutlarhiç dağılmadıDış Haberier Servisi- Irak'ın Kuveyt'i işgalinin ar- dından ABD önderliğinde baş- latılan Körfez Savaşı'nın 12. yıldönümünde, Körfez'de yine savaş bulutlan dolanıyor. Bir işgale hazırlanan Was- hington, Irak'ın çevresine on- binlerce asker, zırhlı araç ve savaş uçağı yığarken Bağdat, Irak'a saldıran ABD askerleri- nin sonunun "ölüm" olacağı tehdidini savuruyor. 6 hafta süren ve Irak'ın "Bü- tütı Savaşlann Anası" olarak adlandırdığı Körfez Savaşı, Irak'ın altyapısına büyük hasar verirken binlerce Iraklının ölü- müne yol açmıştı. Çöl Fırtına- • 17 Ocak'ta başlayan Körfez Savaşı'nın üzerinden 12 yıl geçti. Irak yine savaş tehdidiyle karşı karşıya. sı, Irak güçlerinin, ağustosta iş- gal ettikleri petrol zengini Kuv- yet'ten çekilmesiyle son bul- du.Körfez Savaşı'ndan 12 yıl sonra Irak yeni bir saldın teh- didiyle karşı karşıya. 17 Ocak 1991'de, 30'dan fazla ülkenin katılımıyla başlayan Körfez Sa- vaşı'nda, ABD yönetiminin di- reksiyonu baba George Bush'taydı. Bu kez başkanlık koltuğunda oğul George Bush oturuyor. Oğul Bush, hafta ba- şında yaptığı açıklamada Irak'tan yorulduğunu, Bağdat'a, BM'nin silahsızlanma konu- sundaki taleplerini karşılamak için tanınan sürenin dolmak üzere olduğunu söylüyordu. 4 yıl sonra ülkeye geri dönen BM silah denetçilerinin ABD'nin suçlamalannı destekleyecekbir kanıt bulamaması da Saddam Hüseyin rejimini devirmek is- teyen Bush yönetiminin sabır- sızlığını arttınyor. Aslında Irak için savaş hiç- bir zaman bitmedi. ABD ve In- giliz uçaklan, 12 yıldır ülke- nin kuzeyinde ve güneyinde Irak'ın altyapısını vurmaya de- vam ediyor. Irak, uçuşa yasak bölge uygulamasının uluslara- rası hukuka aykın olduğunu, çünkü BM onayı ahnmadığını söylüyor. Irak'a göre, ABD ve tngiltere'nin kuzeyde Kürtleri, güneyde Şiileri korumak ge- rekçesiyle gerçekleştirdiği uy- gulamada bugüne kadar 300 sivil öldü. Körfez Savaşı'ndan beri süren BM yaptınmlan yü- zünden de hâlâ çok sayıda Irak- lı ilaç ve yiyecek bulamıyor. Bağdat'a göre yaptınmlar yü- zünden ölen Iraklılann sayısı 1 milyon 700 bine ulaştı. Gül Irak Devlet Başkanı'nın çıkmazı görüp gidebileceği olasılığını dile getirdi: Saddam'ın çekilmesi en uygun çözüm BULENTSARIOGLL ANKARA - Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyeleriyle toplantı yapan Başbakan Abdul- lah Gül, Irak Devlet Başkanı Saddam Hü- sejin'in yönetimden çekilmesine dönük do- laylı telkınini dile getirdi. Savaşa gerek bı- rakmayacak en uygun çözümün "Saddam'ın yönetimden ayrilması gibi göriindüğünü" söyleyen Başbakan'ın, "Bu, sıkınnyı çözer. Beflabu çıkmazıgörüp gidebüır. Bizbanş or- tamını sonuna kadar zorlayacağız** dediği ögrenildi. Ancak Ankara, uluslararası ka- muoyunda bu çözüm yöntemini seslendiren taraf olmak istemiyor. Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, bu konuda ilk adımı Arap ülkelerinden beklediklerini ima ederek, "Banşı korumak için tüm alter- natifler denenhor. Arap ülkeleri daha erkin olabüir, Saddam'ı ikna edebilmek amacıyla önümüzdeki gunlerde Mısır De\1et Başkanı Mübarek biraz daha öne çıkabilir" dedi. Başbakan Gül'ün Ortadoğu turunun ardın- dan uluslararası ajanslarda "Türkiye'nin Saddam Hüseyin'e çekil telkininde bulun- duğuna" ilişkin haberler yer almıştı. Dışiş- leri Bakanı YaşarYakış, Abdullah Gül'ün me- sajında buyönde birifade bulunmadığını açık- ladı. Yakış, "Saddam'ın çekümesinisöylemek şu andabizimgündemimizdeyok. Bunaöna- yak olması gereken en son ülke Türkrye'dir. Arap'ın Arap'a sö>1ediğiincitmez, Türk'ün Arap'a söylediği incitir. Bizim üzerinde dur- duğumuznoktaIrak'ın BM ile işbirtiğini da- ha tatmin edici noktaya getirmesi ve nükle- ersilahlanimhaettiği konusunda kamuoyu- nu tatmin etmesidir" dedi. Türkiye'nin Saddam Hüseyin'in çekilme- sini bir çözüm yol olarak gördüğüne ilişkin işaretler ise Başbakan Gül'ün AKP MYK üyelerine önceki akşam Dışişleri Konutu'nda verdiği davette ortaya çıktı. Alınan bilgiye göre Başbakan, Irak politikası konusunda şu yönde değerlendirme yaptı: "Irak'a ilk bomba düşene kadar banşı sa- vunacağız. Yüzde 1 ihtimal bile kalsa bunu gözanbeöneyeceğiz.ABD halkıda savaşa kar- şı. Irak'ta bir ABD askerinin öhnesine bile göz yumulmayacak gibi bir hava var. Sa>aş sonrası Iraktabii kaynaklamia kendi duru- munu düzeltecektir, ancak bu sav-aşın zara- nnı >ine Türkiye daha fazla çekecek. Körfez Sav aşı'nm bedeüni ödemeye hâlâ de^am edi- yonız. Biz banş ortamını sonuna kadar zor- İavacağız. Bunun önderigmi de yine biz ya- prjoruz." Yoğun temaslar Pearson hükümetten bile hızlı • ABD Büyükelçisi, parlamenterleri Irak konusunda bilgilendirecek. ANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - Washington Irak operasyonuna hazırlanırken, ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Robert Pearson da sivil toplum örgütlerinden siyasilere kadar geniş kapsamlı ziyaret rrafıği başlattı. Pearson'm bu turlanmn, Amerikan basınında, "Tûrk hderliği kamuoyunu savaşa hazırlamada başansız oldu" haberlerinin arduıdan gerçekleşmesi dikkat çekti. Pearson'ın son atağı ise AKP ve CFIP milletvekillerine bugün vereceği brifing oldu. Pearson, TOBB ve TÜStAD, Kızılay'a yönelik ziyaretinin ardından bugün de milletvekillerine brifing verecek. Büyükelçi Pearson'm konutunda gerçekleşecek brifing saat 10.30'da başlayacak. Parlamenterleri bilgilendirecek Pearson'm parlamenterleri Irak'a olası operasyon konusunda bilgilendireceği toplanhya, CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç, AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz. TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanvekili Yüksel Çavuşoglu ve Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Sait Açba katılacak. Pearson'm son haftalarda gerçekleştirdiği temaslar da dikkat çekti. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkhoğlu ve Yönetim Kurulu üyeleriyle görüşen Pearson, 14 Ocak'ta da ıstanbul'da, TÜStAD Başkanı Tuncay Ozilhan'ın da aralannda bulunduğu iş dünyasmın önde gelen isimleriyle bir araya geldi. Toplantıda Pearson, Irak'ta gerçekleşecek bir savaş durumunda Türkiye'ye destek paketi verilip verilmeyeceği konusunda, "Bir paket hazuiadık. Bu paket damştığunız kişilerden aldığunız görüşlerle oluştundmuş bir pakettL Ve hâlâ tarüşıyoruz devtede birlikte" dedi. İncelemeler sürüyor ABD'nin gözü demiryolunda SAVAŞ KÜRKLÜ/OKTAY APAYDIN ADANA/tSTANBUL - Üs ve limanlarda incelemelerini sürdüren ABD askeri heyetinin Mersin, Tarsus, Adana ve Iskenderun'u birbirine bağlayan demiryollannı da incelemesi, VVashington'ın trenlerden de yararlanacağı yönündeki görüşlere ağırlık kazandırdı. ABD'nin, Çorlu ve Sabiha Gökçen havalimanlanm destek üssü ve insani amaçlar için kullanacağı bildirildi. Mersin, Silifke ve Taşucu'nda çalışma yapan heyet, Adana'ya dönüşte Ankara'dan gelen demiryolunu Mersin ve tskenderun yönüne ayıran Yenice tstasyonu'nda da inceleme yaptı. Heyetin çahşmalan arasında yer almamasına karşın Yenice'de keşif yapması, îskenderun'da liman alanına kadar giren demiryollannda 3 gündür onanm ve temizlik yapılması, "ABD uzun bir savaş olasdığına karşı lojistik desteğin kesibnemesi amacıyla demiryollanndan da yararlanmak için çahşmalar yapacak" yorumlanna yol açtı. Ankara'dan gelen demiryolunun Mersin ve tskenderun limanlanna kadar uzanması ve încirlik Üssü'nün 5 metre uzağından geçmesi de bu yorumlan kanıtlar görünümde. Öte yandan, ABD'nin, Çorlu ve Sabiha Gökçen uluslararası havalimanlanm destek üssü ve insani amaçlar için kullanacağı bildirildi. ABD'li uzmanlann, Atatürk Havalimanı'nı da kullanacaklannı kaydeden yetkililer, "Ancak Atatürk Havahmanı'nda inceleme yapmayacaklar. Oradaki yer hizmetlerinin ne düzeyde olduğunn binyorlar" dedi. Yetkililer şunlan söyledi: "Çorluve Sabiha Gökçen, ABD taranndan destek üsleri olarak kuDandacak. ABD, aralannda Atatürk Havatimanı'nın da bulunduğu bu alanlara başta C-130 tipi olmak flzere kargo ve naİdiye uçaklannı üıdirecek. Bu uçaklaria malzeme, asker, mühimmat, sağhk gereksinimleri ve yiyecek taşmacak.'" dedi.