Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 OCAK 2003 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER AÇI MUMTAZ SOYSAL Çözmek ve Çözülmek rum ne DİLİN Turkçeleşttnlmesı, her- kes her şeyı daha lyı anlasın dı- yedır Dıkkat ve ozen ısteyen bır sureç bu Yalap şalap, kav- ram kanşıklığı yaratacak bıçım- de yapılırsa, kafater da karışır Hattaionualada kalrpaz, du- mlajve sortfrılarda bırbın ıçı1 nrbınhdön kopar guhlerde dıller- den duşmeyen bır sozcuğu ala- lım Çozum Son derece guzel ve anlamlı Fıılı de, çozmek Ya- nı, eskı dıldekı "halletmek" Bırde.çozumlemevar Eskı- den "fa/7///efrne"denırdı, Frenk- çesı de "analız" Çozumleme, çozmenın ancak bır kısmıdır Unsuriara ayırma, onlan goz- den geçınp yan yana getırme Çozume varmak ıçın, hepsını butunleştınp başka unsurlarda katarak bır sonuca varmanız gerekır Sorunlar boyle çozu- lur Yoksa, çozmek yerıne "ço- zumlemek"ter\ soz edersenız, şoyle bır tehlıke ortaya çıkar Aynı şeyı kastettığınızı zanne- derken, bır de bakarsınız, so- run çozulmemış, sız "çozul- muşsünüz" Yanı, çozumun un- surlan arasındakı bağlarçozul- muş, toplumunuzun ıçındekı ılışkılerkopmuş Çozum ararken eskısınden beter bırçozumsuz- luge duşmuşsunuz Omeğın, batağa batmış eko- nomınıze çozum ararken, batışın butun unsurtannı orta- ya dokup, sonra çareler ara- sında bır butunluk arama yen- ne çozumlemeyle yetınırsenız, ortaya çıkan unsurlardan bınne kapılıp yanlış bır çozume su- ruklenebılırsınız Eğerkamuış- letmelennız kotu yonetılmışse, batağa batışınızın nedenı onlar- mışgıbı, hemen "satıpsavma" polıtıkasına tutunursunuz Özetieşttrme tutkusuna ka- pılmış son hukumetlerın çoğu ğibı. Kollarını sıvar sıvamaz, elde- kı butun kamu kuruluşlannı ıha- leye çıkarmaya nıyetlenen şım- dıkııktıdargıbı Ocakayındalı- manlar ve SEKA'yla gubre sa- nayıı, ılk çeyrekte PETKİM Sı- lıfke ve Aksu'dakı kâğrt fabnka- ları, ıkıncı çeyrekte Sumer Hol- dıng'den kalanlar, sonra Turk Hava Yollan ve eskılenn deyımıy- le, "ılânıhaye " Sonuçta ne gorursunuz Ekonomıye çozum ararken, bır bakmışsınız, dev- letınızın ekonomık variığını yok etmışsınız, kolu kanadı kırık, kendısı uzennde oynanan eko- nomık oyunlara yanıt vereme- yecek kadarguçsuzleşmış, ça- resız kalmış, "çozulmuş" bır devletle baş başa kalmışsınız Sorunu butunuyle ele alarak elınızdekı bozuk araçlan duzelt- mek, lyıleştırmek ve onlan da bu butunun oluşturulmasına kat- mak varken AvrupaBırlığrnetamuyeol- manın telaşı ıçınde, "ço- zümleme "nın onunuze koydu- ğu unsurlardan bınnı, orneğın Kıbns konusunu, kımılennın ıs- tedığı gıbı one çıkardığınız za- man tam uyelık sorununu çoz- muş oluyor musunuz'? Çozmek, butun unsurlardan kalkıp bır butune varmak oldu- ğuna gore, bu konuyu da yerlı yerıne oturtup başka konular- la bırlıkte değerlendırmek yerı- ne, yarım yamalak bır çozume varmak uğruna elınızdekını de yıtırmek akıl kân mıdır^ Ülkede Bunca Sorun Dururken... Unıversıtelenn butçe açısından onemlı sıkıntılar yaşadığı bılınmektedır Tek partı ıktıdannın oncelıkle butçeden eğıtıme aynlan payı arttırması gerekırken mevcut koşullan daha da ryıleştırmesı beklenırken yenı kapılar açmaya kalkışması pek de anlaşılır bır gelışım değıldır Prof.Dr.SuatGEZGİNA/a«wc/n; îlet Fak Dek T urkıye 2003'e onemlı bırsıyasal değışımle başla- dı Sıyasal yapı- da gozlenmeyen bır dalgalanma 2002'ye dam- gasınıvurdu Turk sıyasal ya- şamının yaklaşık yanm yuz- yıla yaklaşan sımalan sılın- meye başladı Ücı buçuk par- tıh (bağımsızlar ve bağımsız- lann yonelımı dıkkate alına- rak)bıryapıoluştu Seçımle- nn ardından oluşan tablo bır- çok yerden olumlu değerlen- dırmeleralmaya başladı Uzun yıllardır koalısyonlarla yone- tılen Turkıye, artik tekpartı ık- tıdanyla yonetılecektı Iste- dıklennı gerçekleştırmesı da- ha kolay olacaktı Karşısında engelleyebılecek sayısal bır çoğunluk bulunmadığı ıçın ış- len elbette daha rahattı An- cak tek partı ıktıdan ıçın soy- lenecek bır ıkı onemlı nokta var Oncelıkle kımse geçmı- şınden soyutlanamaz Kuşku- suz "değjştim" ya da "değiş- tik" demek bır şey ıfade eder Tek parn ıktıdan ıçın bır ger- çek de var kı sıyasal geçmışıy- le yakın geçmışte dıkkatlen uzennde toplayan bırçok ad, şu an Meclıs sıralarında otur- maktadır Busıralardaoturan- lara ılışkın yayımlanan kımı savlann gerçeklığı ayn bır tar- tışma konusudur, ancakbıhn- mektedır kı tek partı ıktıdan- nın sıyasal bır kımlığı var Bu kımhğın berabennde kımı kay- gılan getınnesı yadırganacak bır yaklaşım değıldır Cıddı bır guven sorununun yaşandı- ğını behrtmek gerekır Dengelen gozetmeyen bır anlayışm, sıyasal lıteraturde- kı karşılığı çok daha farklıdır Dolayısıyla son donemlerde yaşanan tartışmalarda hırçın- lığın, ofkenın pek anlamlı ta- rafiyoktur Bır ayhkgeçmışte pek ohım- lu goruntu çızmedı AKP ıktı- dan Konuşmayaçokyatkınbır yapı sergılerken soylenenın de çok sık "yanbş anlaşddurT, "söylediklerim çarpıûldr gı- bı değerlendırmelerle karşı- landığı gozlemlenmıştır Once temel sorunlar dız bo- yu yaşamrken, ulkeyı "ger- gmKğe" surukleyecek konu- lara yonelmek nıye9 Ekonomık sorunlann, sı- kıntılann ınamlmaz boyutla- ra ulaştığı ortamda yenı ışba- şına gelen bır ıktıdann once- lıkle bu sorunlara donuk gın- şımlerde bulunması gerekmez mı 1 Ünrversrte Sorunu^. Sorunun tarafi olmak sessız ve suskun kalmayı guçleştın- yor, gundem yaratılmasına katkıda bulunuluyor Dolayı- sıyla uyesı olmakla onur duy- duğum unıversıteme yonel- mış bır gelışıme ılışkın bızım de bırkaç sozumuz olacaktır el- bette Her nekadar gundem bu değıl, yapay sorun yaratmanın gereğı yok dıyorsak da yamt vermek gereklılığı de ortada- dır Unıversıtelenn butçe açı- sından onemlı sıkıntılar yaşa- dığı bıhnmektedır Tekparü ık- tıdannın oncelıkle butçeden eğıtıme aynlan payı arttırma- sı gerekırken, mevcut koşul- lan daha da ıyıleştırmesı bek- lenırken yenı kapılar açmaya kalkışması pek de anlaşıhr bır gelışım değıldır Oğreüm uye- sı sorunubılınmektedır Ucret- lenn duşukluğu bırçok değer- lı bılım adamını d^ let unı- versıtelennın uzağına ıtmış- ür Mevcut unıversıtelenn hem fîzıksel donanımlan, hem ış- gucu, ınsan yapısıyla daha ıyı koşullara kavuşturulması ge- rekırken başka arayışlara gır- mek çok anlamlı gozukmu- yor Turkıye'dekı yuksekoğre- üm geleneğınde çoklu bır ya- pı mevcuttur Bu çoklu yapı- nın bolunerek "ihtisaslaşma" adında bırtakım gınşımlerde bulunmak, dunya olçeğınde- kı gelışmelen de gormezlık- tengebnekdemektır Um\er- sıtenın ıçınde bulunan bınm- lenn doğrudan ya da dolaylı bıçımde bırbırlenne bılımsel destek ve kaynak sağladığını soylemek bıle boylesı bır ış- lemın yapay bır gınşım oldu- ğunu ortaya koymaktadır Us- telık bu çoklu yapı fınansal anlamda da sorunlannı paylaş- makta ve bırlıkte çozum uret- mektedırler Oğrencı sayısının fazlalığı değıl, parasızlık ıstemlen hı- za ulaşmayı engellemektedır Yonetsel sıkıntısı ya da guç- luğu bulunan unrversıte sa\ı hangı nesnel dayanaklarla ıfa- de edılıyor7 Ideolojık açı- lımlarla gundeme getınlen sı- kınrılar yenne sayısal dokum- lere bakmalan boylesı bır sı- kıntının ohnadığını gormele- nne yardımcı olacaktır Kal- dı kı dunya olçeğmde ornek \ermek gerekırse, ABD'de Anzona, Mıchıgan, Ne\v York, Texas, Almanya'da Koln, ttal- ya'da Bologna, Catama, Fer- rara. Mılano, Napolı gıbı bır- çok unı\ ersıtede oğrencı sayı- lan 50 bının uzenndedır Da- ha da otesı dunyada bırçok unrversıte bırleşme karan al- mıştır Orneğın Ingıltere"de 14 unıversıte bırleşme karan al- mıştır Yıne Kanada ve ABD'de orneklenne rastla- mak mumkundur Ustelık bu unrv ersıtelenn bırçoğunda bır- leşım sonrası oğrencı sayıla- n 20 bının uzenne çıkmıştır Dolayısıyla behrtılen argu- manlann doğruluğu hem ulu- sal gereklılıkler olçusunde, hem uluslararası gelışmeler dıkkate alındığında geçerlılı- ğını yıtırmektedır Ekonomık dengesızlık \e yetersızlıklenn toplumsal pa- ranoyaya doğru açtığı yelke- nı dolduran ruzgâr, anlaşılaca- ğı uzere, daha uzun yıllar du- men kırmayacak gozukuyor Toplumun değer yargılan uzenne duşen golgenın bır an once yok edılmesı yenne fark- lı arayışlara gırmek sorunu dağıtmaktan öte bır şey değıl- dır Gundem bız değıl, sızsı- nız ışın açıkçası Bır başka ammsatma daha yapmak ge- rekır "Ayinesi iştir kişüıin la- fa bakümaz" sozu de bır baş- ka toplumsal gerçeklığımızdır PENCERE İşimiz Allah'a mı Kaldı?.. Her şeyı bılıp onceden goren aklı ewel bırıneTurkıye'nın halını sordum - Işımız Allah'a mı kaldı? Guldu - Bak, dedı, sana bır oyku anlatayım • Bektaşı Babası'nı kahvede pıneklerken gorenler koluna gırmışler - Haydı camıye1 Bızımkı zora dayanamamış, camıye gırıp oturmuş, dınle- meye başlamış, kursudekı Hoca konuşuyormuş - Herkım fukaraya ne sadaka venrse, Allah ona yuz mıs- lını ıhsan eder' Bektaşı hemen eve koşmuş, bır koşede sakladığı yuz lı- rayı çıkanp yoksullara dağıtmış, ama, az sonra ışın farkına varan kansı 'Senden hayır yok' dıye Baba Erenler'ı patak- layıp, sokağa atmış Bektaşı yola koyulmuş, kasabadan uzaklaşıp bır kırlık yerde yukselen koca bır meşenın attına oturmuş, olanlan du- şunmeye başlamışken uzaktan kopup gelen bır atlıyı go- runce 'ne olur, ne olmaz' dıye ağaca tırmanıp yapraklar arasına saklanmış Atlı -rastlantı bu ya- bır Alevı ımış, ağacın altına yayılıp hey- besını açmış, mıs gıbı bır taze somun çıkanp parçalamış Bınncı parçaya 'Bu Ebubekir'demış, ıkıncı parçaya Bu Osman', uçuncu parçaya 'Bu Ömer', dorduncusune 'Bu Muhammet', beşıncı parçaya 'Bu da Allah' dedıkten son- ra ılk uçune sormuş - Ulan, sızler neden Ali'n/n hakkını yedınız? Bırer bırer hepsını govdeye ındırdıkten sonra sıra Hazre- tı Muhammet'e gelmış - Sen neden olacaklan onceden sezıp tedbır almadın? Alevı, somunun dorduncu parçasını dayemesının ardın- dan beşıncıye donerek - HeybuyukAllah'\m, demış, kudretıne payan yoktur, sen her şeye kadırsın, her şeyı evvelınden âhınne bılıyordun, oyleyse ben senı yemıyeyım de kımı yıyeyım? Ağacın tepesındekı aç bılâç Bektaşı yutkunarak olayı ız- lerken sıra son parçaya gelınce bağırmış - Aman ona dokunma' Yukardan gelen sesı duyan Alevı, odu koptuğundan, ol- duğu yere yığılmış Bektaşı bakmış kı adam sızlere omur, aşağı ınıp heybe- sını kanştınnca bır kese de altın bulunca, ellennı gokyuzu- ne kaldırmış - Kurban olduğum, demış, sozunu fazlasıyla tuttun, ama, ıtıraf et kı ben olmasam bu henf de senı yıyecektı LSIM OLMAYANLAR!HER ZAMAN ARADIĞINIZ NUMARALAR VE KONUŞMA SÜRELERİ ALIŞKANLIKLARINIZDAN HİÇ AMA HİÇ ÖDÛN VERMEDEN BUNDAN BÖYLE, AYLIK FATURA TUTARLARINIZDA % 20-% 34 AZALMA OLSUN İSTER MİSİNİZ? CEVABINIZ "EVET"SE CEPPAKEf'İ MUTLAKA İNCELEYİN