Katalog

CUMHURİYET 22 AĞUSTOS 2002 PERŞEME 14 JvUJLil. U x l kuftur@cumhuriyet.com.tr Genç yazar Hakan Günday'ın ikinci kitabı Zargana, Doğan Yayınlan'ndan çıktı Güçlü başlangıçlar sonlarla başlarNENA ÇALİDİS Genç yazar Hakan Günday ıki yıl- lık bir aradan sonra yeni kitabı 'Zar- gana'yla okurlara 'merhaba' dedi. Ki- tap henüz küçük bir çocukken evden kaçan ve tecavnze uğrayan karakterin Zargana adını alması ile son buian bir dönüşümü aniatıyor. Günday'ın romanı tam da her şeyin biöniş gıbı göründüğü bir noktada baş- lıyor. Roman hayat, varlık, hiçlik, oyun, zekâ, kudret ve acizlik düzlem- leri üzerine kurulu. Romanın kahrama- nı Zargana içinde toplumun her kade- mesinden ınsanın yaşayabıleceğı is- yanları, inkârlan ve aşklan banndın- yor. - tlk ltitaptan bu yana sizde yazınsal açıdan neier değişti? HAKAN GÜNDAY - Daha dikkatli yazmaya başladım. Az kelimelerle da- ha çok şey anlatmaya başladım. Zaten bu öykti de bunu gerektiriyordu. Sa- dece gerekli olan şeyleri yazmaya baş- ladım. Hlcbir şev hayatın sonu deflll - Romanınız her şeyin bittiği bir an- da başhyor. Bitiş neden bir başlangıçoJ- du? GÜNDAY - Zaten hayat böyle. Bir şeylerin başlaması için birşeylenn bıt- mesi gerekiyor. Çünkü hiçbır şey ha- yatın sonu değıl Hayatın sonu dahi hayatın sonu değil. Çünkü siz ölürsü- nüz başkalan yaşamaya devam eder. Bir hayatın sonu olmadjğı içın de ancak dö- nemlerin sonu olur. Ruh hallennın so- nu olabilır. Her şey geçicı olduğu için çok ağır ıntikam yemınleri veya büyük kınler dahi yok olurken biliyoruz her şey za- mana karşı yok oluyor. Dolayısıyla ro- manın bu şekilde bitip ondan sonra z'argana, içinde geniş bir yelpazeyi barındırıyor. Bulunduğu duruma kendisini ait hissetmeyen, doğduğu andan itibaren sahip olduğu, ona hediye edilmiş olan hiçbir şeyi kabul etmeyen herkesi bir şekilde ifade ediyor. onun üzerine başlayan bir hikâye ile baş- laması doğal gibı geliyor. En iyi ve güçlü başlangıçlar sonlardan sonra ge- liyor - Zargana toplumun hangi kademe- sini simgenyor? GÜNDAY' - Zargana, içinde genış bir yelpazeyi banndınyor. Bulunduğu duruma kendıni ait hissetmeyen, doğ- duğu andan itibaren sahip olduğu, ona hediye edilmiş olan hiçbir şeyi kabul etmeyen herkesi bir şekilde ifade edi- yor. - Kitapta şöyle bir epüog var: Hayat cinselifişki ile bulaşan ölümcül bir has- tabkür. GÜNDAY - Tabii bundan daha ka- ramsar olamaz. Belki de şu olabilir: "Hayat ölümdür." O cümle, kitabı ta- mamlayan bir şey olduğu içın orada du- ruyor. O cümle böyle bayrakla yazıp sokaklarda sallamak için değıl. Kita- bı tamamhyor. Zargana hayat görüşünü, çevresınde- kı insanlann yaşadıklan hayatı anlat- tığı için belki de romanın bütün özetı o cümlede saklı. Romandaki tüm ka- rakterler o şekilde yaşıyor. Hayatı bir hastalıkmış gibi yaşıyorlar. Hiçbir şeyden memnun değiller ve değiştırmek için hiçbir şey yapmıyor- lar. Mesela Zargana, Koma ve Zo'ya. gelin hayatınızı değıştireyım teklifin- de bulunduğu zaman 16 -17'li çocuk- lar olarak hiç tereddüt ermiyorlardı. Belkı insanlar çok çabuk ikna oluyor- larmış gıbi gelebilir. Zaten öyledir. Çünkü önemli olan şey dün yaptığın şeyi yann yapmamaktır. Çocuk, bunu sağlayacak olan her şeyin peşindengi- der. Yazıya verllen tteğer arttı - Genç bir yazar olarak yazı dünya- suıı ve genç yazarian nasıl buJuyorsu- nuz? GÜNDAY - Insan yazmaya başla- dıktan sonra çok farklı işler yapabilır. Herkesın alanı başka olabilir, önemli olan sayı ve çeşıtliliktır. Çeşitliliğin ve sayının çokluğu art- tıkça çok iyi olacaktır. Bir yerde şunu söylemiştim: "Keşke kırk bin kelime daha olsa da Türkçede, bunJarla da cümle kurabilsek." Dolayısıyla genç yazarlar için de şunu söylüyorum; keş- ke daha çok genç yazar olsa, daha çok çeşit olsa da bunlann riimünü görebıl- sek. Türkçede kurulmamış bir cümle kalmasın. - Tıkandıgınızveyazorlandjğmız nok- talaroluyor mu genç bir yazarolarak? GÜNDAY - Hayır. Günümüzde ya- yınevlerinın rakamı çoğaldı, yazıya verilen deger arttı. Wells'in ve Verbinski'nin ortaklaşa yönettiği Zaman Tüneli'nin yeni versiyonu yann sinemalarda Geçmişten geleceğe özgürce yolculuk Dördüncü çevirüni gerçekleştirilen "Zaman TünelF'nde Guy Pe- arce,JeremyIrons, Samantha Mumba ve MarkAddy rol ahyorlar. ASLI SELÇUK Ünlü bılımkurgu yazan H.G. Hefls'ın kla- siği "TimeMachine" dördüncü kez sınema- da. VVells'ın torunu Simon VVefls'ın Gore Ver- binski ile ortaklaşa yönettiği 2002 tarihJı son çevirimi "Zaman Tüneh"" sinemalanmızda yann gösterimde. îlk kez 1960 ta George PaJ'ın çektiği film bilımkurgu sinemasının içinde önemli yerinı aldı bıle. 1978'de TV fil- mi olarak, 1980"de de Nicholas Mayerin ger- çekJeştirdiği "Tîme After Time", "Zaman Tüneli"nin ötekı eskı versiyonlan. Sımon Wells, H.G. Wells'ın yakını olma- sı dışında sinemada bugüne dek Mısır Pren- sı, Balto, An American Tail filmlerini de yö- netmış. Bu yeni çalışmanın yapımcılığını Wamer Bros ve Spielberg'ın DreamWorks şır- ketlen üstlendi, bütçesı 80 mılyon dolar. Oyunculan da Guy Pearce,JeremyIrons, Sa- mantha Mumba v e MarkAddy. Mara'yı oy- nayan trlandalı pop şarkıcısı Mumba'nın si- nemadaki ılk deneyimı de bu film. Grysiler 12 kg. 258 gr. Senaryo Simon Wells'le "GladyatörT> ün senaristlerinden John Logan'a ait. "Zaman Tünen""nin senaryosunu yazarken, kıme sor- duysam bana -elbise dükkânı- bölümünü ke- sinlıkJe koymam gerektiğinı, bunun kaçınıl- maz olduğunu belirttiler diyor Logan. "O unutulmaz elbise boylannın,etek uçla- ruun uzayıp kısaldığı bu dükkânı son versi- yonda da göreceksiniz. Böylece görkemli Ge- orge Pal'ı biz de selamlayıp, aıusına saygıda bulunuyoruz. Kitapta, Pal'ın versiyonu da Londra'da başbyor, fakat biz 1895'in \ew Yörk'unda basjatrvoruz filmimizi Kahrama- nımız Alexander Hurtdegen de Columbia Üniversitesi'nde Profesör~ n diye açıklıyor Logan. Profesör Hurtdegen, kendisini geleceğe ta- şıyacak bir zaman makinesi yapar. Bu ma- kine onu 1895 'ten 800.000 yıl sonrasına gö- türiir. Insanoğlu evrım geçirmiş ve sonuçta iki türe bölünmüştür: Eloı'ler ve Morlock'lar. Morlock'lar yerin altında yaşayan korkunç ürkütücü yaratiklar- dır. Gece olunca yeryüzüne çıkıp Eloi'leri av- larlar. Eloı'Ier ise eğlenmeyi, zevk içinde ya- şamayı severler, kavgasız bir dünyalan var- dır. Eloi 'Ier ve Morlock'lar bir tür Dr. JekyD- Bay Hyde örneği ikiye bölünmüş yaratıklar- dır. Eloı 'Ier banştan yana olan, iyıliği sim- geleyen bir topluluktur. Belirli bir teknolo- • Filmde zaman makinesi çerçevesinde geçmişle gelecek arasında insanoğlunun duygusal özgürlüğüne de bir pencere açıhyor. jık düzeye de ulaşmışlardır. Morlock'lara ge- lince onJar insanJığuı karanlık yanını yansı- tırlar. Görsel efektleri Oscar ödüllü (Yapay Ze- kâ) Stan Wînston gerçekleştirdi. Morlock'lar değişen yüzlere sahipler, İcaş-göz-dudak ve çene devinımlen üç kuklacı tarafindan yö- netıliyor. Vücutlan da elle tek tek ışlenip çizilerek ince birışçilıkleyapılmış heroyuncunun vü- cut yapısına göre de bıçimlendinlmış. Giy- silerinin ağırlığı 12 kg 258 gr. Yüzlerde göz delilderi yok, oyuncular bu- runlanna yerleşnrilen küçücük bir kamera- dan gördükJen siyah-beyaz görüntülerle dış dünyayı algılıyorlar. Büyük dedesinin romanını yönetmen Simon Wells şöyle yorumluyor: "H.G. Weus, vapıö- nj zamanm çok hcrft akıp gıtmesi, silip süpü- rücfi etiasi karştsında insanın yetersiztiğıni, eüıün kohuıun bağJamüğuu göstermek iste- ğh1e yaznuş. Bu yazdıgı ük öykü ve gazetede tefrikaolarakdaya}imlannuş.£serde,zaman gezgini bir roman kahramanıgibi gösterilme- miştir, ben filmimde onu bir kahraman ola- rak çizdim. Pal'ın 1960'n çe\Triminin izinden grttikdedhebüirinı. Bram \ershonumuzdagez- gjn, zaman makinesinigrçmiştekibirolayıde- ğiştirmek amacrvia vapnor. Ntşanhsıköfübir kazadaölür, oda onu kur- tarmak, \asama döndürmek ister. Makinevi yapar, zamanda >olculuğa çıkarfakat başan- sızhğa uğrar. Çünkü kendi zamanımzda yap- nğnuzbir makinevieola>ıdeğ^tiremezsiniz.Za- manda bu tür bir yolculuk yapamayız, fakat geçmişimizdeolan ola>1arabakarakonlande- ğiştinne>i, değişik sonuçlan >aratma>i ancak dfleyebüiriz. Eğerzamandageriye dönebflsej- dik bu isteğimizi çok daha ryi yapabüirdik di- ye düşünürüz, Geçmişimizi, başunızdangeçen olavian ka- buüenmemizgerekiyor.Çünkügeçmişteyaşa- dıklanniE bize gelecekte ne olacağınuz konu- sunda yardımcı ohıyorlar. GeçmişinıizJ kabul edersek, geleceğimizi de geliştirir, zenginJeşti- ririz. Zaman gezgiıd zaman içinde özgürce yolculukyapmak amacnia bir nıakine kurar, fakat duygusal yönden özgür olnıadığı için geçmîşte bir yerlerde takünuşor. Yaşadıklan- nıkabuDendiğiandaükandığıbu noktadan kur- tularak geieceğine doğru yol afanaM başarabi- lecektir." / i NTİKÇİN 'İNŞEHÎRLEŞMESÜRECÎNEDAİRİPUÇLARI 3 bin yıllık saraybulundu PEKİN (AFP) - Arkeologlar, Çın'in meıkezinde eski Shang Hanedanhğı'na ait clduğu sanılan, 3000 yıl öncesıne da- yamn büyük bir saray bulundu. Bu sa- rayın. Çin tarihinin önemli bir bölü- müne ait olduğu. hatta, kazılar sırasın- da bulunan binalann türüne bakılarak sara-.in. Çin tarihinin tam olarak han- gı zaman diliminde yapıldığına dair buluntulara ulaşılacağı sanılıyor. Crtelik, Xinhua ajansuıın geçen pa- zar^eçtiği habere göre bu saray hara- besmın yanında daha öncelen de Shang Hanedanlığfnın başkenti Yin bulun- muyu. Ajansın bildirdiğine göre yapı- lan araştırmalar sonucu, binalann ze- muı ve duvarlan incelendığmde. sara- yın Bdjing şehrinin güneyinde. Amang şehnıin 400 kılometre yakınında oldu- ğu ^e şiddetli bir yangından zarar gör- düğü anlaşıldı. Sarayın asıl görünüşü- ne bakıldığında. her nasılsa sarayın sü- tun delilderınin, merdivenlerinin vedi- ğer özelliklerinin olduğu gibi korunmuş olması dikkat çekti. .^ıncak. Çin Sosyal BüımlerAkademi- si Arkeoloji Enstitüsü sözcüsü Dr. Tang Jigen'in yaptığı açıklamaya göre sara- yın yaşadığı yıkımlaryangınla da sınır- lı kalmamıştı. Bilim adamlan, bu keşifle birlikte, an- tık Çın'in 'şehirleşme' sürecine dair çok önemli ipuçlannaulaşılacağını sa- \oınurken bu keşfin, 'sosyalgeüşün' ve 'çevTesel değişim' arasında bir köprü kurabileceğini belırtti. Bu verilere gö- re Shang, Isa'dan önce 1700-1000 yıl- lan arasındaki bir devri kapsıyordu ve Çin tarihıne ait ılk kayıtlı metin olma özellığine sahıpti. IVAEDİHA ŞENSANCAKOĞLU'NUNHAYATI VE ESERLERİBİR KİTAPTA TOPLANDI Müzikle özdeşleşen biryaşam öyküsü Kültür Servisi - Türk sanat müziğinın, 'dua>enlerinden' biri olan Mediha Şen Sancakoğhı nun yaşamı ve sanatuıı ko- nu alan 'Mediha Şen Sancakoğhı -Haya- tı ve Eserleri' adh kitap ve sanatçının 1968 - 1974 yıllan arasında yorumladı- ğı toplam 45 şarkınmyer aldığı üç albüm, CD olarak müzikseverlenn ilgisine su- nuldu. Jet Plak Yâpım dan "KlasiklerSe- risi' çerçevesinde yayımlanan kitap ve CD'Ier, dığer altı albüm yayımlandığın- da tamamlanacak. Kitap ve CD'ler, Aziz Çoriuk tarafindan yayıma hazırlanmış. Kitap içın Sancakoğlu'nun yaşam öy- küsünü GüHen Çiçeklural kaleme almış. Sanatçırun yaşamını tüm boyutlanyla ele alan kitap, öyküyü doğduğu Babaeskı 'de başlatıyor. Sanatçının kendi çabasıyla müzik bilgisini arttırması, ardından 1968 yılında Istanbul Radyosu tarafindan açı- lan 'yetişmiş sanatçı smavı'nı kazanması ve 'RadyoSanatçısı' olmasıyla başlayan profesyonel sanat yaşamı... Mediha Şen Sancakoğlu, Türk sanat müzığınin usta yorumculan \e bilinen en ıyı kadın ses- len arasında yer alıyor. Tüm bunlann yanı sıra, az bılinse de besteci kimliğiyle de karşımıza çıkıyor Sancakoğlu. Son yıllarda 220 yapıtıyla Türk müziğı repertuvanna gıren sanat- çuun aruz vehece kalıplanyla yazdığı şi- ır ve güftelenne de kitapta notlanyla yer verilmiş. Niha%ent \e Hıcaz makamın- da yaptığı ilk bestelenni FethiKaramah- mudoğlu'na görüren sanatçının bu alan- da gösterdiği hızlı gehşım, kitapta ay- nntılanyla anlatıhyor. Kitapta. Sancakoğlu'nun yakın çe\re- si ve sanatçı dostlannın kalem aldığı ya- zılara da yer \erihniş. eşim Ustaoğlu Venedikjürisinde •Kültür Servisi - 29 Ağustos-5 Eylül tarihleri arasında 59'uncusu gerçekleşecek 'Uluslararası Venedik Film Festivah'nın 'Uluslararası Yanşma" bölümününjürisıne ılk kez bir Türk sanatçı seçildi. 1999 yılında "l luslararası Berhn Film FestfvaH'nde 'Güneşe Yolculuk' adlı fılmıyle ödüllendirilen Yeşim Ustaoğlu nun, başkanlığını ünlü Çinli kadın oyuncu Gong Li'nin üstelendiği 7 kişilik jünnin üyelerinden biri seçildiği Festival Komitesi tarafindan dün sabah açıklandı. Jüride, Ustaoğlu'nun yanı sıra Fransız yönetmen ve senarist Jacques Audjard, Alman yapımcı LTrich Felsberg, Macar görüntü vönetmeni LaszJo Km'acs, Italyan oyuncu Francesca Neri ve Rus şaır Yevgeni Yevtuşenko da yer alıyor. '59. Venedik Film Festfvali'nde 'Altuı Aslan' içın yanşacak 21 filmın dağılımı şöyle: • 'Bear's Kiss' (Sergei Bodrov) - (Almanya, Fransa, Italya, Ispanya, Isveç) • 'FührerEx'(Winfried Böengel) - (Almanya) • 'The Best of Tlmes' (Çhang Tso-Chı) - (Tayvan) • 'Un monde presque paisible' (Michel Devılie) - (Fransa) • 'Nackt' (Doris Dörrie) - (Almanya; • 'Dirty Prettj Things' (Stephen Frears) - (Ingiltere) • 'La forza del passato' (Piergiorgio Gay) - (Italya) • 'Nha Fala' (Flora Gomes) - (Portekiz, Fransa) • 'Far From Heaven' (Todd Haynes) - (ABD) - Stephen Daldry nin 'The Hour' filminin verinej • 'The Tracker' (Rolf de Heer) - (Avustralya) • 'Juhe VValking Home' (Agnieszka Holland) - (Almanya, Kanada, Portekiz) • 'DoDs' (Takeshi Kitano) - (Japonya) • 'Dom Durakov' (,\ndreı Konchalovsky) - (Rusya, Fransa) • 'L'homme du train' (Patnce Leconte) - (Fransa) • 'Oasis' (Lee Chang-Dong) - (Kore) • 'Au plus pres du paradis' (Tonie Marshall) - (Fransa, Ispanya, Kanada) • 'Road to Perdition' (Sam Mendes) - (ABD) • 'The Magdalene Sisters' (Peter Mullan) - (Ingiltere) • 'Un Vıaggo chiamato amore' (Michele Placido) - (Italya) • 'Frida' (Julie Taymor) - (ABD) • 'Velocitâ massüna' (Daniele Vıcan)(It.) Eduardo Chillida Öldü • MADRİD (AFP) - Cnlü Ispanyol heykeltıraş Eduardo Chillida, pazartesi günü San Sebastian'daki evinde öldü. Marttan ben hasta olan 78 yaşmdaki sanatçının çalışmalan dünyamn en önemli sanat galerilerinde yer alırken bu anıtsal çalışmalarda sanatçının en çok demır. tahta, kaymaktaşı, çımento, kil, taş, alçı ve kâğıt kullanmış olduğuna dikkat çekildi. Ispanyol sanatuıa, savaş sonrası heykelleriyle farklılık ve çeşitlilık kazandıran Chilhda, çağdaş sanat akımının temsilcilen arasında yer alıyor Günümüzün Önemli heykeltıraşlanndan Chıllida'nın anıtsal çalışmalan, Ispanyol şehirleri Barcelona, Guernıca ve Sevılle'nin yam sıra Frankfurt, Paris, Dallas ve Teksas'ta da görülebilır.