Katalog

SAVTA CUMHURİYET 18 AĞUSTOS 2002 PAZ/ 12 PAZAR KONUGU UlıtsalDeprem KonseyiBaşkanıProf.Dn Tuğrul Tankut'la depreme karşıyapılan hazırlıklarüzerine konııştuk S Ö Y l E Ş İ : LEYLA TAVŞANOĞLU Jeyla.tavsanoglu(§ cumhuriyet.coni.tr Marmara Böîgesi 'nifelaket alanına çeviren 17 Ağustos depreminin üçüncüyıldönümü... Türkinsanı ilkkez depremfeîaketinin ne demek olduğunu bu depremle anladı. Galiba bunu anlamasının nedeni de Marmara Bölgesi nin ülkenin GSMH'sinin üçte birini üretmesi nedeniyle insanlarının gelir düzeyinin daha yüksek oluşunun sağladığı yüksek eğitim düzeyiydi. însanlar depremden sonra ruh sağlıklarından oldular, inamlmaz fobilere kapıldılar. Buna karşılıkyöneticiler en aymaz tavırlarıyla varhklanm sürdürdüler. Ama sonuçta görüldü ki böyle gitmeyecek. Olası bir Istanbul depremi tartışmaları da eski korkuların canlanmasına neden oluyordu. Böylece Ulusal Deprem Konseyi kuruldu. Afet bölgelerindeyapılacak yapıların yönetmeliği hazırlandı. Bu işlere baş koyanlardan birisi de Prof.Dr. Tuğrul Tankut'tu. TÜBİTAKBaşkan Yardımcısı olan Tankut, Ulusal Deprem Konseyi Başkanhğı 'na getiriliyordu. 17 Ağustos depreminin yıldönümü oluşunu da göz önünde tutarak Prof. Tankut 'la ülkemizde depreme karşı yapılan hazırlıklar ve alınan ya da alınmayan önlemleri konuştum. Türkiye'dedeprembilgi bankasıolusturulma]ı- Türkiye'deciddi olarakbirulusaldepremstra- tejisi geliştirüebildi mi? TANKLT- "Strateji" denılince, "BeBi birkonıı- da başanya nlaşabümek için gerçekkştiıilmesi ge- reken islemleri,ilkedüzeyinde (ırygulama aynnüla- rma girmeden) ve bir sastematik düzen içinde top- hıca sunan bir bdge" anlıyorum. Eğer bu tanım dogruysa, UlusaJ Deprem Konseyi'nin düzenleye- rek yetkiliJere sunduğu ve kamuovuna açıkladığı ra- por, "deprem zararlannı azaftma" alanında ciddi bir strateji belgesidir. Önemli olan, yalnızca belge- nin ciddi olması değil, ayıu zamanda yetldliler ta- rafindan ciddiye aknmasıdır. Bunu da zaman gös- terecektir. Doğrusunu isterseniz, laporu kendileri- ne sunduğumuzda, en iist düzey yetkililer konuya büyük önem verdiklerinj ve öneriJenn gerçekleştı- rilmesi için gerekli çalışmalann yaprlması doğrul- tusunda etlrilj olacaîdannj söylemışlerdir. Ancak, son aylarda ülke gundemini dolduran yoğun geliş- melernedeniyle olsa gerek, bu alanda henüz somut bir gelişme sağlandığı söylenemez. - Afet zarariarını azaltma ve afetyönetimi sis- temlerini anlatır mısıntz? - Depreme hazırlıkh olma konusu, genel olarak iki ana başlık altında topJanır: • Risk yönetimi - Bu alanda, deprem öncesınde gerçekJeştırilmesi gereken çalışmalar ele alınır. "Risktenkaçmma"ya yönelık (örneğin, deprem ha- sannı arttıncı etkisi olduğu bilinen alanlann yerle- şime kapalı tutulması), planlama çalışmalanna yer verilir: "Riskazaltnuı''ya yönelik (örnegin, yapılar- da deprem güvenliği sağlayacak iyıleşrirmeler ya- pılması) çalışmalar belırlenir. "Risk paylasımı"na yönelik (örnegin, deprem sigortası yapünlması) olasılıklar incelenir. • Afetyönetimi: Bu alanda, deprem sırasında ve sonrasında gerçekleştirilmesi gereken çalışmalar ve bu çalışmalann başanlı olması içinyapılması ge- reken hazırlıklar ele alınır Arama-kurtarma, yar- dım sağlanması vedağıtılması, sağlıkhizmetleri, ula- şım ve haberleşme, bannma, korunma ve temizlik gibi günlük gereksınimlerin karşılanması, hasar be- lirleme ve moloz kaldırma gibi etkinlikler ile bun- lann düzenli bıçimde gerçekleştirilebilmesine yö- nelikörgütlenme ve yönetim, deprem sırasında ya- pılan çalışmalardır. Geçici ve kahcı konutlannplan- lanması, tasanmı, yapımı ve hasarlı yapılann ona- nmı gibi fiziksel çevreye yönelik çalışmalar ile bo- zulan yöresel ekonomik ve sosyal düzenin onanl- ması. psikolojik etkilerin giderilmesi gibi konula- ra ilişkin çalışmalar da deprem sonrası etkinlikleri olarak sıraJanabilir. UlusaJ Deprem Konseyi strateji raporu. "Deprem ZararlannıAzaitma Ulusal Stratejisi" olan adûıdan da anlaşıldığı gibi, yalmzca "Risk Yönetimi"ne iJiş- kin alanda, birbaşka deyişle, deprem öncesinde ya- pılması gereken çalışmalar üzerinde yoğunlaşmış- ör.tt Afetyönetimi"neilişkin deprem sonrası etkın- Jiklerle ilgıli hazırlık çalışırjalannın, ilgili kuruluş- larca vürütülmekte olduğu düşünûlmüştûr. Bllgller depolanmalı -Deprem bilgialtyapısı nedir? - Özellikle deprem zararlarmın azaltılmasında büyük önem taşıyan kent planlama çalışmalannın, üretilmiş, derlenmiş ve düzen içinde sunulmuş bil- gilere büyük bir gereksinimi vardır. Yerbilım ven- leri, depremselliİde ilgili biJgiler, mühendislik ve- rileri ıle sosyal ve ekonomik bilgiler bunlann ba- şında gelmektedir. Yapdarda deprem güvenliği sağ- lama çalışmalannın gereksinimi de çok farklı de- gildir. Orada da yerbilim verileri, depremsellik bil- gilen, zemin özellikleri vb. önem taşımaktadır. Bu tür venlerin güvenilir biçimde üretilmesi, işlenme- si, derlenmesi ve birbiriyle uyumlu duruma getiril- diktensonra belli bir düzen içinde sunulması, bun- lardan yararlanılarak çeşitli bilgi haritalan (Bura- da "harte" sözcügü, yalnızca kâğıt üzerindeki bir çizun olarak değil, bilgisayarda depolanmış ve ge- rektığnde çizim, çizelge ya da metin olarak sergi- lenebilen bir bilgi bütünü olarak algılanmalıdır) oluştuıulması sonucunda, bir deprem bilgi altyapı- sı ortayîçıkanlması amaçlanmaktadır. Bu bilgi alt- yapısı.dbette durağan biryapı değildir.- birkez ya- pıhp sCrekli olarak kullanılacak bir referans değil- dir; sürîkli olarakgeliştirilen, güncelieştirilen, zen- ginleşfrilen bir kaynak olmalıdır. Türkye'nin deprem sorunuyla ilgili pek çok bil- p çeşiukurumvekuruluşlarda bulunmaktadır. Bu nlgiler bir merkezde toplanarak, işlenip düzenle- ıerekbıDeprem Bilgi Bankası oluşturulması öne- ılebıliı Burada toplanacak en önemli verilerden bi- ı, belken önemlisi deprem kayıtlandır. Bu konu- la çöznıJenmesi gereken önemli bir sorun bulun- laktadr. Bilindiği gibi, ülkemizde deprem kayıt- ın, Bciaziçi Ünıversitesi Kandilli Rasathanesi ve tepreır Araşnrma Ensititüsü'nün yanı sıra, Bayuı- ırltk \t fskân Bakanlığı Afet Işleri Genel Müdür- ıgüve7ÜBİTAKMarmaraAraşûrma Mericezi Yer :Deni"Bilimleri -^raştırmaEnstitüsü ile bazı üni- :rsiteb, hatta bazı belediyeler tarafindan da alm- akta± Ancak, karmaşıkilışikler içinde, bütün bu •riJeri: bir araya getirilerek bütünleştirilmesüıde Jgüçlükler bulunmaktadır. Bu güçlükler. kununlar arası uyumsuzJuklann yanı sıra, kayıt almada kul- lanılan farklı teknolojılerden kaynaklanmaktadır. - Yapılarda deprem güvenliği nasıl sağlana- cak? - Yapılann depreme karşı güvenli duruma geti- rilmesi, deprem zararlannın azalalması bakıınından, kuşkusuz en etkin olan ve dolayısıyla binncil ön- celik verilmesi gereken çalışma alanıdır. Burada yapılardan söz edilirken yalnızca binalardan söz edilmediği, aynı zamanda baraj, köprü, ulaşım ya- pılan, enerji üretim ve dağıtım yapılan gibi altya- pı elemanlannın da göz önüne alındığı belirtılme- îidır. Bu konunun ne denli önemli olduğunu behr- tebilme amacıyla, izin verirseniz, şimdi size hayal üriinü bir hikâye anlatayım. Düşgücünüzü kullanınız ve birsihirli değneğiniz bulunduğunu, bunu kullanarak tüm yapılannıza deprem güvenliği sağladıgınızı düşleyiniz. Bu ara- da, yapılması gereken diğer işlemlerden hiçbirinin de gerçekleştirilmemiş olduğunu varsavinız. Bu ko- şullarda bir deprem olsa ne olur? Sallanır, sarsılır. hiçbir şey olmamış gıbı yaşamuııza devam edersi- nız. Deprem olağan bir doğa olayı olarak gerçekle- şir, ama bir afete dönüşmez. Yapılara deprem gü- venliği kazandırma konusunun iki ayn kategoride ele alınması zorunludur. Bu iki kategorinın sorun- lan ve çözüm yaklaşımlan tümüyle farklıdır. YönetmelHclere eksJRstz uyuimalı * YeniYapdacak Yapilarm DepremGihenl^iBu- günden sonra yapılacak yapılannyeterli birdeprem güvenliği taşıması için ne yapılması gerektiği bel- lidir: Deprem Yönetmeliği (Afet Bölgelerinde Ya- pılacak YapılarHakkında Yönetmelık) başta olmak üzere, yürürlükteki yönetmeliklere eksiksiz olarak uyulması vehem tasanmda hem yapımda teknık ge- reklerin yerinegetirilmesi yeterlidir. Zıra, çağdaş bil- gi birikiminı içeren Deprem Yönetmeliğimiz, ge- lişmiş ülkelerin deprem yönetmelikleriyle eşdeğer olup, bugünkü deprem güvenliği anJayışını uygu- lama>'a yansıtabilen, bilimsel açıdan yeterli biryö- netmeliktir. Ne var ki bu söylediklenmi söylemek çok kolay- dır, ama bunlan u>r gulamadagerçekleştirebilmek hiç kolay değildir. Bunun için her şeyden önce, uzman- lığadayanan, iyi işleyen, kolayca yozlaştınlamayan biryapı denetim düzeni gereklidir. Çeşitli iyi niyet- li girişimlere rağmen bu nitelikte bir yapı denetim düzeni bugüne kadargeliştirilip yerleştirilememiş- tir. Bunun başanlamamış olmasmı hiç yadırgamı- yorum. Zira, bu tür sistemleri yozlaşftrma ve etki- siz kılma konusunda insanımızın özel yeteneklere sahip olduğunu düşünüyorum. Bu tartışma, bizi ko- nunun toplum düşünce yapısı ve değerler sistemiy- le ilgili (ve kanımca çok önemli) olan boyutuna ge- tirir. Şöyle ki: Çoğu yurttaş,kısadönemli küçük çıkarlariçin ka- liteden ödün vermeye, yolsuzlukJara vekurallara u>- gun olmayan uygukmalara göz vummaya hazırdır. Yapımcı, haksız kazanç sağlamak için rüşvet, tor- pil vb. yasadışı yollara başvurmaktan çekinmemek- te, hatta yozlaşarak bu ilkeler üzerinde gelışmış olan sistem tarafindan bu yollara zorlanmaktadır. Kurallar, projeler, onaylar, >Tirttaşuı sağlıklı ve gü- venli bir yapıya kavuşmasını sağlamaya yönelik araçlar gibi değil de sanki işleri güçleştirmek, rüş- vet mekanizmalannı çalıştırmak için yaratılmış ve çevTesindendolanılması amaçlanan engellergibi al- gılanmaktadır. Yapımcı görevıni kusursuz olarak yerinegetirdiği için değil, buengelleri aşabildiği için başanlı sayılmaktadır. Eğer toplumun uygulayıp ondan yarar sağlamaya niyeti yoksa, hangi ilkele- re da>alı olursa olsun, ne tür mekanizmalar içenr- se içersin, yapı denetim sisteminin başanlı olması- na da pek olanak yoktur; özellikle de içinde yaşa- Prof. Dr. TUĞRUL TANKUT Yükseköğrenimini Orta Doğu Teknik Ünıversitesi İnşaat Mühendisliği Bölûmii 'nde tamamladu Londra Üniversitesi Imperial College ofScîence and Technology'de doktorasımyaptu 1969'dan bu yana Orta Doğu Teknik Lniversitesitnşaat Mühendisliği Bölümü 'nde öğretim üyesL Bu dönem içinde, YeniZelanda 'da Auckland üniversitesi'nde, Kanada 'da Toronto Üniversitesi'nde ve Gazi Üniversitesi'nde ktsa sürelerle öğretim üyesi olarak çalıştu Şu sırada, TÜBİTAKBaşkan Yardımalığı ile UlusalDeprem KonseyiBaşkanhğı 'nı birlikteyürütüyor. Son onyılda özellikle önüretimliyapılann deprem davramşı ve betonarmeyapılann onanmı alanlannda deneysel araşürmalaryürütüyor. dığımız deforme edilmiş sayısal demokrasi düzeni içinde "Türidye'deyapdarnezaınaDyeteıiideprem güvenliği taşıyacak" sorusuyla sıkça karşılaşıyo- rum. Verdiğimyanıtgenellikle şöyle oluyor: "Yiırt- taşlar bir ev alacaklannda, ne zaman vapının dep- rem güvenliği durumunu araşnnriar ve bunun için fazladan bir bedel (pembe-vcşil banyo fajanslanna ödedikleri kadar) ödemeje hazır oluriarsa o za- man_." • Var olan vapılarm deprem güvenliğiOlası dep- remlerde deprem zarannı ve özellikle can kaybını azaltabılmek için mevcut yapılann deprem güven- liği açısından değerlendirilmesi ve güvenli olma- yanlann yeterli bır deprem güvenliğine kavuştu- rulması gerektiği ortadadır. Bukonunun büyük güç- lükleriçerdiğı belh'dir. Her şeyden önce, deprem böl- gelerinde bulunan çok büyük yapı stoku, problemin bü>-üklüğünü açıkça ortaya koymaktadır. Problemin parasal, yasal, yonetsel boyutlan yanı sıra teknik bo- yutu da önemli güçlükler taşımaktadır. - Yetkin mühendislik ne demek? - Ülkemizde "münendSs" sanı, dört yılük eğiti- mini tamamlayan delikanlıya, "tanınan tüm hakve yetkfleriyie'' birlikte, üniversite diplomasıyla ven- lir. Tam ohız dokuz buçuk yıl önce aldığım diplo- mada böyle yazıyor Yani, o günkü yetkilenmle bu- günkü yetkilerim arasında hıçbir fark yok. Geliş- mış ülkelerde ıse bu yetkıler denevim bırikimıyle, ciddi smav sonuçlanyla, uzman tamklığıyla adım adım elde edilir. Bu düzenin adıdır yetkin mühen- dislik. Bu çalışmalarda uygulanacak yöntemler de çok önemlidir. Doksanlı >ıllarda gerçekleşen kent depremleri ardından, hasarlıvapıiar üzerindedeğer- lendirme ve onanm çaJışmalan yapılmıştır. Bu ne- denle, birkaç ünıversitemiz ve bazı mühendislik bürolan bu tür çahşmalarla ilgıli bilgi ve deneyim birikimine sahiptir. Buradaki büyük ve önemli so- run, hasarh olniayan çok sayıda yapıya uygulana- cak değerlendırme ve güçlendirme yöntemlerinin geliştirilmesidir. Çünkü, deprem sonrasında hasar- hyapılara uygulanan değerlendırme ve onanm yön- temlerinin deprem öncesinde kullanımda bulunan hasarsızyapılara uygulanması olanaklı değildir. So- zü edilen onanm yöntemi yapının en az altı ay sü- reyle boşaltılmasını ve yapının birinşaat alanınadö- nüştüriUmesini gerekli kılmaktadır. Oysa, deprem öncesinde uygulanacak güçlendirme yöntemleri yapuıın boşaltılmasını gerektirmemeli ve kullanı- cıya fazla rahatsızlık vermeden uygulanabilmehdir. Butür yöntemler, çeşitliülkelerdearaşunlmaktaolup, henüz kesin sonuçlara ulaşılabılmış değildir. Ayn- ca, bu- başka ülke koşullan için geliştirilen bir yön- temin ülkemizdeki yerel koşulJara uygun olacağı- nı söylemek olanaksızdır. Bu nedenle, ülkemizde- ki yaygın yapı gereçleri, yerel mimari düzenleme- ler, yaygın taşıyıcı yapı sistemleri ve yapım teknik- leriyle uvoımlu yöntemlergeliştirihnesi gerekmek- tedır. Büyük birNATOprojesi ve bir TÜBİTAK üru- tesi kapsamında, üniversiteler arası işbirliğı içinde, Türkiye'nin yerel koşullanna uygun değerlendirme ve güçlendirme yöntemleri geliştirilmesine yöne- lik, geniş kapsamlı deneysel ve analitik bir çalışma yüriitülmektedir. İki yıl içinde sonuçlandınlabile- ceği umulan bu çalışmada, kullanımı engellemeden ve kullanıcıyı bir boya-badana işinden daha fazla rahatsız etmeden uygulanabilecek ve deprem gü- venliğini yeterince arturabılecek güçlendirme yön- temlerinin geliştirilmesine uğraşılmaktadır. "GerekSparasalkavnağnı saglanmış oiduğunuvar- sayahm"demiştik. Şimdı bıraz da bu önemli konu- ya eğilelim. Kamu yapılaruun değerlendırihnesi ve güçlendiriünesi için gerekli kaynağın saglanması, doğal olarak, sahibi olan kamu kuruluşunun so- rumluluğundadır. Özel mülkiyet yapılannındepre- me güvenli duruma getirilmesi ise yapı sahibinin yükumjülüğündedir. Ancak devlet bu konuda yurt- taşlanna kolaylıklar sağlamalı ve yol göstennelidir. Yapısını depremekarşı güçlendirecek yurttaşa. kü- çük ama gerçek bir faizle, işlem için gerekli olan kaynağın önemli bir bölümünükarşılayabilecek ka- dar kredi verilmelidir. Peprem her an olablHr -Herkeshiç durmadan birİstanbuldepremin- den söz ediyor; hatta bunun büyüklüğü konu- sunda kesinfikir bile yürütülüyor. Siz buyürü- tülen fikiHerin doğruluk derecelerini nasü de- ğeriendiriyorsunuz? - Önümüzdekbyıllarda Istanbul'da önemli bir deprem gerçektenbeklenmektedır. Bilimsel veriler bubeklentiyi doğrulamakatdn-. Bu bilgi yeni de de- ğildir; yıllardır bilinen ve deprem mühendisliği çev- relerinde tartışılan bu durum, son yıllarda yurttaş- lann bu konuya duyarlılığı arttığı için sıkça günde- me getirilir ohnuştur. Öte yandan, bu depremin za- maniaması ve büyüklüğüyle ilgıli göriişler, yalnız- ca kişisel tahminlere dayalıdır. Gereksiz yere aynn- tı düzejinde tartışılıpduran bu görüşler, aslında hiç de önemli değildir. Zira 7.0 büyüklüğünde bir dep- rem kuşkusuz daha korkutucudur ama 6.5 büyük-' lüğünde bir deprem de aynı derecede kaygı verici- dir. Önemli olan, ciddi bir depremin her an olabi- leceğini arumsayarak ve depremsiz geçen her gü- nün hazırlıkJar açısından altın değeri taşıdığının bı- lıncinde olarak, deprem zararlannı azaltmaya yö- nelik çalışmalan gerçeldeştirmektır. Yurttaş eğitimi ve mühendis eğitimi önemli - Toplumgenelindeeğitim veörgütlenmeça- lışmaları nasılgerçekleştirilecek? - Türkiye'de deprem sorununun en temel öğe- si, deprem karşısındaki güçsüzJüğümüzün. başa- nsızhğımızın en önemli nedeni, bana kalırsa, dogmatikdüşünceyapısından hâlâkurtulamamıs, rasyonel düşünce yaldaşuıunı hâlâ benimseyip, içimize sindirememiş olmamızdır. Yurttaşlan- mızın birçoğu için deprem hâlâ Tann'nm gûnah- kârkullanna yönelttiği bir cezadır; bu yurttaşla- rmuz hâlâ depremin bir doğa olayı olduğunu. afetin ise hazıriıksız olmamız nedeniyle ortaya çıkan sonuçlardan oluştuğunukavTayabilmiş de- ğillerdir. Bu durumda, eğitimdoğal olarak büyük bir önem taşımaktadır. Eğitim kavramını iki ay- n kategoride ele almak gerekmektedir: • Yurttaş eğitimi Deprem zararlannın azaltıl- masında, yurttaşlanndepremi doğru algılamala- nnı sağlamaya yönelik eğitim, kuşkusuz, çok etkli olabilecek bir çalışma alanıdır. Biraz önce sözünü ettiğim. toplumun dünyaya bakış açısı- nın değiştirihnesi, rasyonel düşüncenin benim- setilmesi. gerçekleştirilmesi son derece güç, bel- ki yüzyıllargerektiren bir idealdir. bunu Atatürk devrimi bileancakkısmen başarabilmiştir. Buka- dar büyük ideallerle değil, alçakgönüllü amaç- larla yaklaşılarak, yurttaşlara bazı bilgilerin ak- tanlması, baa önemli kavramlann yerleştirilme- si bile önemli yararlar sağlayabilir. Bu çerçeve- de: - Depremin birdoğa olayı olarak doğru biçim- de algılanması. - Depremzararlannın azaltılması amacıyla ya- pılması gerekenler. - Devletin ve bireylerin görev ve sorumluluk- lan. - Yurttaşlann yararlanabilecekleri olanaklarve uymalan gereken koşullar? - Karşılaşabilecekleri yanılncı yönlendirmele- re karşı uyanlar? - Deprem bekJentisinin, yıkıcı değil, yapıcı bi- çimde yönlendirilmesi. - Yapılan öneri ve açıklamalann mantık ve sağ- duyu süzgecinden geçirilmesi, gibi konularda, yurttaşlara yol gösterici bilgi- leraktanlması gerekmektedir. Hiç aksaulmadan ve yurttaşlan yormadan, usandırmadan yıllarca surdürülmesi gerekli olan bu çabalar için. başta görsel ve yazılı basın ohnak üzere, her türlü araç ve olanaktan yararlanıunası gerekmektedir. Bu tür çalışmalar. bu alanda bilgi ve birikimi bulu- nan tüm kişi ve kurumlann katkısına açık ol- makla birlikte, TürkiyeRadyo ve Televizyon Ku- rumu'nun yasal görevleri arasındadu-. • MühendiseğitimiMühendis eğitimi konusu- nu da iki ana bölüme ayırmak doğru olacakur. Yeni mühendislerin daha iyi yetiştirilmesi ve daha iyi donahlması amacıyla öğretimkurumla- nndayapılacak çahşmalarile uygulamadaki mü- hendislerin eksik gidermeye yönelik programla- ra alınması çalışmalan birbirinden tümüyle fark- lı niteliktedir. Birdeprem ülkesi olduğumuz göz önünde tutularak. depremle ilgili konulann inşa- at mühendisliği öğretimprogramlanmızda biraz ihmal edilmişolduğu soylenebilirse deasıl önem- li sorun programlarda değil, iyi birplanlama ya- pılmadankurulmuş olup yetersiz öğretimkadro- lanyla mühendis üreten taşra üniversitelerinde- dir. Bu üniversitelerin birçoğunda.jeologbolüm başkanlannuı yönettiği inşaat mühendisliği bö- lümleri. çoğu ek görevli olarakders vererı uygu- lamacı mühendislerle eğitim yapıp diploma ver- mektedir. Üniversitelerde iyi planianmamış ye- ni bölûmler açılması engeilenmeli, daha önce kurulmuş olanlarda gözden geçirilmeli. güçlen- dirilmefi, hatta gerekiyorsa kapatümalıdır. Bugün var olan ve gelecek*yflîarda önemli oranda artacağı düşünülendepremeilişkinkonu- larda donanımh mühendis gereksinimini karşı- layabilmek amacıyla,yeterli sayıda meslek içi kurs düzenlenmesi, disiplin içinde uygulanması ve mutlakayapüacakdüzeyli sınavlarla verilecek bir belge ile sonuçlandınlması sağlanmahdır. AÇIKLAMA Geçen hafta Aydm Doğan ile yapılan söyleşi konusunda. NaiJ Güreti, kendisiyle ilgili bölüm hakkında şu açıklamada bulundu: "Adı geçen konularda, Sayın Aydm Doğan ile, kendisinin de belirttiği gibi, birkaç tartışmamız obnuştur. Ama söyleşidebelirtildiği şekilde, "ga- zete sahiplerinin belli ohtıasuun tekelleşme ya- ratacağı' yolundabir fikre hiçbirzaman sahip ol- madım, böyle bir söz de söylemedim. Tekelleş- me, sahıpliğin belli*!^) oüîıamasıyla doğrudan ilgisi bulunmayan fiili bir olgodur. Zaten söz ko- nusu tartışma, TV salriplrgi konusunda ohnus ve ben hem saydamlığı hem de medya sahiplerinin başka iş yapmaması görüşünü savunmuşumdur. Nitekim, Sayın Aydm Doğan'ın Hürriyet'teki haberde belirtildiği şekiide, Başbakan Ecevit'e 'medya sahiplerinin medy'adaribaşka iş yapma- ması' yolundaki teklifi, öteÖen beri bu görüşü sa- vunan benim için mernoBnluk verici olmuştur."