Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
.29 TEMMUZ 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Türkiye 'nin tarihine damga vuran
siyasal, sosyal gelişmeleri hep
onlardan öğrendik, onların
sesinden duydukRadyonun
seslikahramanlanr\
• Türkiye'nin sadece fstanbul, Ankara ve Izmir
radyolannı dinlediği günlerde sesleriyle içimizi
ısıtan dört spikerle geçmişe yolculuğa
çıkacağız. Bir ara gazetemizde de çalışan,
Türkiye Radyolan'nın en kıdemli spikeri
Selahattin Küçük, Mekşufe Ekeman, Elrfe
Güran ve Mehmet Marifi Orhon anlatacak.
Öyleyse açın radyolannızı.
• 1950'li yıllann Ankara Radyosu'ndan
aklımda kalan iki üç anonstan biri de
"Memleket saat ayan" anonslanydı:
"Sayın dinleyiciler memleket saat ayannı
veriyoruz. Gonga vurulduğu zaman saat
tam 19.00. Beş saniye var. Dikkat, saat
19.00." Bu anonstan sonra "ajans",
yani haberler başlardı.
\
İSKENDERÖZSOV
Hep merak ederdim. Radyo-
dan seslerini duyduğumuz o ki-
şilerin: bize sıcak. pek sıcak
seslenen o kişilerin kim olduk-
lannı hep merak ederdim. Ba-
zen bir kadın, bazen bir erkek
sesi giinûn başladığını müjde-
lerdi. Bahar şarkılanyla çıkar-
lardı kimi zaman karşımıza. Ki-
mi zaman sevinçlenmLze, kimi
zaman üzüntülerimize ortak
olurlardı.
Bir şiirle alıp götürürlerdi
benliklerimizi bulutlann üstü-
ne. Bazen dertlerimızi onlann
sunduğu eğlence programlany-
la unuturduk.
Yine onlann sesiyle bir tür-
küde, bir şarkıda hüzünlendiği-
mizolurdu. Türkiye "nın tarihi-
ne damga vuran siyasal, sosyaJ
gelişmeleri hep onlardan öğ-
rendik, onlann sesinden duy-
duk.
1927'den beri... Onlar. rad-
yolann kahramanlanydı.
ilk anons Selahattfn
Küçük'ten
f~) Bugünkü Istanbul
U Radyosu 1 Eylül 1949'da
» deneme yayınlanna, 19
_j[_ Kasım 1949'da da nor-
mal yayınlanna başla-
dı. Radyonun açılış anonsunu
yapan Selahattin Küçük, "Müj-
de"yişöyleduyurmuş: "Bııra-
sı İstanbul Radyosu, 428 metre
701 kilosıkl TAVV Sayın dinleyi-
cilerbu akşamki yayırumıza baş-
byonız.'"
Istanbul Radyosu'nun res-
men yayına başladığı gün ilk
anonsu yapan Selahattin Kü-
çük'ü o alışık oldugu mikro-
fonlann başına değil, teybimin
başına oturttum ve 85 yaşında-
ki Küçük'ü kendi stüdyomda
yayına soktum:
"Günaydm sayın okuvucu-
lar.
Türkiye radyolannın en kj-
demli spikeri Selahattin Küçük'ü tak-
dimimdir-."
"İstanbul'da Küçükmustafapaşa'da
1917 yıhnda doğdum. Aktör Küçük
Kemalin kardeşivim. İstanbul Uni-
vmitesi Edebiyat Fakünesi Febefe Bö-
lümü'nü bitirdim. Fakültedeokurken
tstanbul Belediyesi Neşriyat Müdürfü-
ğü'ndeçalışmaya başladım. Müdürü-
müzEşrefŞefîkBey'di. Belediye der-
gısini çıkanyordum. Eşref Şefık, be-
ni. 'Istanbul Türkçesini ıyi kullanı-
yorsun. sesin de müsait" diye spiker-
İiğe teşvik etti. 1943 yıhydı.
O zamanlar Istanbul Radyosu Ga-
latasarav Postanesi'nin üsfündeki stüd-
voda ikinci dönem deneme yayınlan-
na hazırianıyordu. Sınava girdim. Be-
ai Basın Yayın GeneJ Müdürlüğü İs-
tanbtıl BölgeiMüdürü Kemal Kaya im-
lihan etti. Toalamanıı, Türkçemi be-
ğendi. Sınavi kazanmıştım. Radyo be-
nim anonsumla yavına başladı. Rad-
ıwa benden sonraAnkara 'dan Berter
Hanım geldi. O yıllar harp vıllanydı.
Haberler çokönemüydi. Herkesin ku-
lağı radyodaydi, Radyonun bütün ya-
ynmıbizvürütüyorduk. .StüdyomuzAl-
lahJıkbiryerdi. Pencereler pamukla tı-
kannuş, üstiineçuvallar örrülmüs. Hep
anlı yayın yapıyorduk. Bu radyonun
ıa>ınian dokuz ay kadar sürdü. Tek-
aikimkânsı/üklar sebebiyleradyo ka-
. adyolarda
iki dönemdc 39
yıl scsini
dinlediğimiz cn
kıdeınli spiker
Selahattin
Küçük,
Galatasaray
Postanesi'nin
üsründeki
stüdyodan dokuz
ay yayın yapan
İstanbııl
Radyosu'nda
haberferi okuyor.
Yıl 1943. Küçük.
Cemal Tollıı
atöhcsinc devam
ettiği için resinı
dc yapıyor.
(Fotoğraf:
îskender Özsoy)
Mchmct
IMarifi Orhon
spikerliğinin ilk
MİIannda
mikrofon karşısında.
Birazdan gonga vuracak
ve ya\ ın başla\acak.
Orhon'un spikerlik hayatı
yaklaşık vedi \ ıl sürınüş.
Hcnüz Anka-
ra Üniversitesi
Hııkuk Fakülresi
öğrencisiyken
rad>oya giren Elifc Cüran
haberlcri okuma>a ha/ır-
lanıyor. Vıll 948. Güran
1982 yıhnda kcndi istcğiylc
emekli olmuş.
Mek-
şufe
Ekenıen
spikerli-
ğinin ilk
yılların-
da. Istanbul Rad-
yosu'nun ilk ka-
dın spikeri Mek-
şufe Ekeman,
radyodan ayrıldıktan
sonra 20 yıl reklam sektö-
ründe çalışıp
emekli olmuş.
cazete yılları
Radyo kapanınca Cumhuri-
yet gazetesıne gıren Selahattin
Küçük. 1949 yılına kadar ga-
zetelerde çalışmış. Küçük'ü
1
yine teypten yayına alıyorum:
Cumhuriyet gazetesinde 3-4 \ıl çahş-
m. Sonra dönemin Cumhurbaşkanı
ûinet Inönü, CHP'nin gazetesi Ulus,
Türkrve'nin her yerineaynıgün gftme-
â|iiçin Sıvas'ta Ülke adında bir gaze-
e çıkanimasını emretti. Emir üzerine
ipheyetkurııkJuvellkeyayımlanrna-
a başlandı. Heyet beni gazeteye yaa
jferi müdürü olarak gönderdi. Ama
benSAas'ınikümkosuUannabiryılda-
>
ı
anabildim, İstanbuPa döndüm. Yeri-
me Llus'tan Nıhat Subaşı geçri. LT-
ke'den sonra İstanbul'da CHP'oin
Memleketgazetesi ya>inlandj. Gazete-
nin yaa işleri müdürü Ragıp Şevki Ye-
şim'di. Orada da geee sekreteri olarak
çalısüm. Memleket kapanınca >eniden
Cumhurijet'e geçtim.
O sırada şimdiki İstanbul Radyosu
spiker almak için sınav açtı. Suıavı,
rahmetüTank Gürcan. Mekşufe Eke-
man ve ben kazandık. Daha önceki de-
nevimim dolayısn'la radyo yayına baş-
laşınca ilk anonsu ben >aptım. 1964
yıhnda TRT \asası çıkana kadar spi-
kerolarak çakştım. Oarada başspiker
oldum. A\TU >ıl MetinlerServisi başp-
rodüktörü, ardından da Tîyatro Şu-
besi Müdürü oldum. Bu müdürlüğün
adı daha sonra Tiyatro ve Eğlence Ya-
yınları Müdürlüğü olarak değişti.
1982'ye kadar çalıştım ve j^ş haddin-
den emekli oldunu."
Amerikanca'
konuşma tarzı
Ya bugünün spikerleri?
Basıyorum tevbın düğmesine:
"Özel radyolann en büsük
fonksiyonu Türkçe>i bozmak.
Onlarbirfefâket Ozel rad\t» spi-
kerlerinin çokkötü vnrgulamaları var.
İngüizcenin ve Amerikanca nın ko-
nuşma tarzuıı yavaş ya\aş perçinledi-
ler. Oysa Türkçeyumuşak vegüzel dil.
İstanbul Türkçesi çokönemli. Istanbul
Türkçesini konuşmamız lazım. Onu
bozma>a haklomızyok. Bu balamdan
bizeskispikerlerçokrahatsı/olmoruz."
Bugünkü Jstanbul Radyosu "nun ilk
üç spikerinden bin olan Mekşufe Eke-
man. 1924 yıhnda Üsküdar"da doğ-
muş. Üsküdar Amerikan Kız Lıse-
si'nden mezun olduktan sonra 1943-
46 yıllan arasmda tstanbul Üniversi-
tesi Edebiyat Fakültesı Felsefe Bölü-
mü"nde okumuş. ama bitırememiş.
Öğretmenlik ve tercümanlık yap-
mış. 1949 yılı hayatının dönüm nok-
tası. Neden? Sorunun vanıtı Eke-
man'dan: **O >Tİ, yayına yeni başla>a-
cak olan İstanbul Rath'osu'na sınavla
spiker ahnacakn. Ağabe\im Fikret Mı-
nisker Ankara Radyosu'mın flkteknis-
yenlerindendi.
Aileden rad>wa Ugj var. Ailem teş-
vik edince 200ada>la sınava girdim. İki
erkek, bir bayan spiker alınacağını bi-
üyorduk. İlkgünsessınavından geçtim.
O gün Temmuz'un 25'iydi. Okudu-
ğum metni haarfayonun.Ö metin' Dün
gazeteciler bayramıydı' diye başhyor-
du. İkinci gün mülâkatsınav uıa girdik.
Jüride Emel Gazimihal, Nurettin Se-
vın ve Refik Ahmet Se^'engil vardı. Sı-
navı ben,Selahattin Küçük verahmet-
li Tank Gürcan kazandtk."
Mekşufe Ekeman:
Heyecan hayattır
tşte dönüm noktasının özeti.
Ve tabii Ekeman"da heyecan.
Radyoda ilk anonsunu yapa-
cağı gün. yayına girmeden ön-
' ce koridorda anonsu onlarca
kez tekrarlar:
"Mikrofon karştsındaki ilk sözterim
'Necmi Rıza Ahıskan 'dan şarkılar din-
Iedinız'di. Sonraki anonsum da °Aziz
Şenses"ten türkülerdinleyeceksinız "dL"
ilk haber okuduğu gün de heyecan-
lanır Mekşufe Hamm. Heyecan. haya-
tiyet demektir onun için: "Yayuüan-
nuz hepcanhvdL Canlıyavınlarda baş-
ka türlü hayatiyet \"ardı. Canh yavın-
daki konsanstrasvon bence en büviik
performans." Mekşufe Hamm radyo-
dan 1960 yıhnda aynlır:
" Oyıl bir kararnameyavimlandı ve
radyoda çahşanlann dışanda reklam
programlannda çalışmalan yasaklan-
dı. Kazanç kaygısıvla ben radyodan
av nldını. Radvonun ilk MİIannda rek-
lamlar radvoda plağa alinıvordu. Rad-
yonun havası rekiamlara siniyordu.
Sonradanticarikaygı her şeyj değiştir-
diği gibi reklamlan da değiştirdi. 20 se-
ne de reklam sektöründe çahştıktan
sonra emekli oldum."
Radyoj-u sanat. müzik. kültür ve ai-
le yu\ası gibi gören Ekeman, aynlsa
bile o yuvayı hep güzel arunış.
'Memleket saat
ayannı verlyoruz'
1950'li yıllann Ankara Rad-
yosu "ndan aklımda kalan iki üç
anonstan biri de "Memkket sa-
at ayan" anonslanydı: "Sayın
' dinİejicüer memleketsaataya-
rmı verhx>ruz.Gongavurulduğu zaman
saat tam 19.00. Beş saniye var. Dikkat,
saat 19.00." Bu anonstan sonra "ajans",
yanı haberler başlardı. Eüfe Güran
mesleğe .Ankara Radyosu'nda başla-
yan. Izmir ve Istanbul 'da sürdüren bir
spiker.
Ankara Hukuk Fakültesi'nde, birin-
ci sınıfta okurken 1947 yıhnda spi-
kerlik sınavtna girip kazanan Güran.
o günleri şöyle anlattı:
"Şuurlu bir meslek seçimi olnıadı
benimki. Radvonun sınav la spiker ala-
cağuudu>uncaradvoevinegMm,fonn
doidurdum ve gflnü gelince suıava gir-
dim. Sınav heyetinde Refik Ahmet Se-
vengil, Mesut Cemil, Ulvı Cemal Er-
kin, Fuat Münir, Hikmet Münir Ebci-
oğlu vardı. 60-65 kişi arasmda sadece
ben kazandun.
Sonucu öğrendikten bir hafta sonra
işe başladım. O vülarda radyonun spi-
kerleri Emel Gazimihal, Nadide Ûl-
ker. Can Okan veNeyyir Sezen'di. Bir
hafta hep onlan dinJedim." Dört spi-
ker arkadaşını srüdyoda dinleyen Eli-
fe Güran. bir gün sabah haberlerini
okumak için mikrofonun karşısında
bulurkendini:
"Habeıieriokumam 15dakika sür-
dü. Spikerlikten sonra vavm idare et-
meye de başladım. Yaymı açıjorum.
haberleri okuyorum, müzik anonsla-
nnı yapıyorum. O zamanlar radyo sa-
bah,öğleveakşanı yayınıyapardı. Ak-
şam j aymlan 18.0Ö'de başlar. 23.00'te
sona ererdi. Akşam vay ınlannı bitirin-
cegazeteterehaber>a/dırmav a başlar-
dık
Ogün okuduğumuz haberleri y eni-
den ve yavaş yavaş okuyarak gazetele-
reyazdmrdık. Gazetelerertesi gün bi-
• Mehmet Marifi Orhon'dan anılan "O yıllarda
antene yayın yapılırdı, yani yayınlar
canlıydı. Onun için daha ciddi çalışılırdı.
Gelişigüzel yayınlar yapılmazdı. Konuşma
programlannın içeriği çok zengindi.
istanbul Radyosu'nda Behçet Kemal
Çağlar vardı. Çağlar harikulâde konuşurdu.
Sözcükler ağzında su gibi akardı."
zim yazdırdjğımız haberleıie ya-
>imbnırdL" 1957 yıhndan itibaren
haftada üç gün E\ ın Saati adıyla
program hazırlamaya başJayan Eli-
fe Güran. programı 1964 yılına
dek sürdürmüş.
O yıl tzmirRadyosu'na tayini çı-
kan Güran, Izmir'de 1.5 yıl başs-
piker ve başprodüktör olarak ça-
lışmış. Tekrar Ankara Radyosu'na
dönen Elife Hamm. 1969 yılına
kadar çahştıktan sonra eş durumu
nedeniyle İstanbul Radyosu'na ta-
yüıini istemiş.
Ancak Istanbul"da, Ankara Rad-
yosu'ndaki aktiviteyi bulamayan
Güran. 1982 yıhnda kendi isteğiy-
le emekliye aynlmış.
Orhon.- Çok
clddl çalı;ırdık
Annesinin sözünü dinle-
di, sınava girdi ve spiker
oldu. Mehmet Marifi Or-
hon'u Istanbul Radyo-
su'nun spikeri ohnaya gö-
türen gelişmenin özeti bu. 23
Ekim 1928 tarihinde Üsküdar'da
doğan Orhon'un asıl mesleği si-
gortacılık. Orhon radyoda çalış-
mayı hiç düşünmediği halde an-
ne sözü dinleyerek sonradan se-
veceği yeni mesleğin sahibi olu-
vermiş.
Mehmet Bey ikinci mesleğine
girişini şöyle anlattı: "1954yıhn-
da İstanbul Radyosu spiker ala-
cağma ilişkin anonslar vapmay a
başladı. Rahnıetü annem Man-
fi, Istanbul Radyosu spıker anyor-
muş. Sen de sınava girsene" de-
di Anneme bu işin bana uzak ol-
duğunu söyledim. Girmem için
ısrarettL
Annemi kıramadım veistenüen
evTakı tamamlayarak songün baş-
v urdum. 120 kadar başvuru var-
dL Sınav ses, okuma ve genel kül-
für restfcrivie ikigün sürdü. Birin-
ci gün çok elenen oldu. Sınav he-
yetinde İstanbul Radyosu Müdü-
rü Mesut Cemil, Türkiye Radyo-
lan'nın bağh olduğu Başbakan-
hk Basın Yayın ve Türizm Mü-
dürlüğü Radyo Dairesi Başkanı Re-
fik Ahmet Sevengil, İsmail Galıp Ar-
can, Vasfı Rıza Zobu. Behçet Kemal
Çağlar, Baki Süha Ediboğlu vardı.
Bu kişilerin önündeçetin bir sınav-
dan geçtik. Radyoya bir spiker alacak-
lanh. Sonunda rahmerJi Faık Yenin 'le
ben kaldım. Smavin ikinci gününde
radyonun değerü spikerlerinden Mek-
şufeEkeman istifaermiş.Boşalan kad-
ro ikiye çıkınca ikimizin alınmasma
karar verildL Radyo hayatim 1954y>
hnın nisan ayında açılan bu sınavı ka-
zanmamla başladı."
i Sözcükler su glkl
İ akardı
Sına\ı kazandıktan sonra
dönemin radyo müdürü Me-
sut Cemil'den destek gören Orhon, ilk
haberi radyoya ginşinden altı ay son-
ra okumuş. Gerisini Orhon'dan din-
leyelim:
"O yıDarda antene yayın yapıhrdı.
>«ni yayınlar canhydı. Onun için da-
ha ciddiçahşıhrdLRadyoda akademik
hüviytt vardL İstanbul Radyosu bu hü-
viyetini daima konımuşnır. Eğttnıe
ve öğretme niteliğine sahipti. Gelişi-
güzel yayınlar yapılmazdı. Konuşma
programlannın içeriği çok zengindi
Istanbul Radyosu'nda benim çauşti-
ğun dönemde Behçet Kemal Çağlar
vardı. Çağlar harikulâde konuşurdu.
Ord. Prof. Kâzun İsmail Gürkan ko-
nuşurken sözcülder ağzında su gibi
akardı. Sulhi Garan spor saatini su-
naıth." Istanbul Radyosu'nda 1960 yı-
lı sonuna kadar çalışan Orhon, o yıl
ailevi nedenlerden radyodan istifa et-
miş. 1961 yıhnda Orhon Reklam'ı
kuran ve Istanbul Radyosu'na prog-
ram yapan Mehmet Bey'e göre bu-
günkü spikerler dıle önem vermiyor,
dillen çok kötü. Geçmişin usta spi-
kerlerine gelince...
Orhon'un dudaklanndan üç isim
dökülüyor:
"Emel Gazimihal, Mekşufe Eke-
man ve Tank Gürcan."
GÖRÜŞ
Ff KRET tLKİZ
Uyum Yasasında
Uyumsuzluk
Yeni ortaya çıkan ve adı "ÇeşitliKanunlarda De-
ğişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi Taslağı"
olan metin hem "Taslak", hem "Teklif" hem de
"Kanun Teklifi Taslağı". Amaç paket halinde AB'ye
"uyum" yasalarını çıkarmak... 14 asıl ve 3 geçici
maddesi var. TCK, Dernekler Yasası, HUMK,
CMUK, Polis Vazife ve Salahiyetleri Yasası, Yaban-
c\ Dil ve öğretim Yasası, Vak/flar Yasası, Toplantı
ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası, Serbest Bölgeler Ya-
sası'nda değişiklik önerdiği gibi Vakrflar Genel Mü-
dürlüğü'nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK'ye
Ek madde ilavesi isteniyor. Aynca ölüm cezası ile
ilgili olarak Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Ya-
sa ile Orman Yasası'nı değiştiriyor. Basın Yasası'nda
ve kamuoyunun RTÜK yasası olarak bildiği 3984
sayılı yasada da değişiklikler öneriyor.
Acaba "Teklifi" yazanlar hiç mi yasalara bakma-
dı? Taslak hazırlandığı sırada Resmi Gazete oku-
madılar mı? Kim hazırladı bu "Kanun Teklifi Tas-
lağı"nû AB Genel Sekreterliği mi? ANAP'mı? Ada-
let Bakanlığı mı? Yoksa Içişleri Bakanlığı mı? Ha-
zırlayanlar yürüriükte bulunan bazı yasa madde-
lerini yeniden mi yasalaştıracaklar? Yoksa Basın
Yasası ve RTÜK ile ilgili olan maddelerin bazıları-
nın Anayasa Mahkemesi incelemesinde olduğu-
nu bilmiyorlar mı? Yaptıklan maddi hata mı? Ne
yapıyorlar? Neden ve nasıl yapıyorlar?
21 Mayıs 2002 günlü Resmi Gazete'de yayım-
lanarak yürürlüğe giren 4756 sayılı "Radyo ve 7e-
levizyonlann Kunıluş ve Yayınlan Hakkında Kanun,
Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar
VergisiKanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Ka-
nun" hem 3984 sayılı yasada hem de Basın Ya-
sası'nda değişiklikleryapmıştır. "Teklirteks bazı de-
ğişiklik önenleri işte bu yasayla yürürlüğe giren ve
yürürlükte olan bazı maddelerdir. Yani yürürlükte
bulunan ve aynca Anayasa Mahkemesi'ndeki ip-
tal davasının konusu olan örneğin Basın Yasa-
sı'nın bazı maddeleri Teklif'te yer almaktadır. Ay-
nca RTÜK olarak bilinen bu yeni yasa hakkında
Cumhurbaşkanı tarafından açılan iptal davasında
Anayasa Mahkemesi henüz karar vermemiştir. Sa-
dece birkaç maddenin yürürlüğü durdurulmuştur.
örneklemek için Basın Yasası değişikliklerine
göz atacak olursak Teklif'in 9. maddesi bu yasa-
daki bazı maddelerde değişiklikler içeriyor. Öne-
riye göre Basın Yasası'nın 21, 22, 24, 25, 30, 33
ve 34'üncü maddelerinde yer alan para cezalan
milyarlara yükseltiliyor. Gerekçeye göre, böyle bir
artınm yapılmasıyla yasa "güncelleştirilerek cay-
dırıcılıksağlanmış" oluyor ve bu maddelerde yer
alan hürriyeti bağlayıcı cezalarda madde metnin-
den çıkartılıyor.
Ama zaten iki ay önce yürürlüğe giren 4756 sa-
yılı Yasayla Basın Yasası'nın, Teklif'te sayılan mad-
delerindeki para cezalan yaklaşık milyon misli
oranda arttınlmıştır. Artık en az para cezası bir mil-
yar lira olarak kabul edilirken en yüksek para ce-
zası elli milyar liraya kadar çıkarılmıştır. Yani daha
iki ay önce "güncelleştirme" yapılmış ve "caydı-
rıcılık" sağlanmıştır. Şimdi aynı gerekçelerle ve
üzerinde değişiklik yapılarak para cezalan yüksel-
tilmiş olan aynı maddelerde yeniden ve aynı mik-
tarlarda para cezalannın arttırımı isteniyor.
Örnek için bir madde seçelim. Basın Yasası'nın
33'üricü maddesindekı cinsel suçlarla ilgili yayın
yasaklarına aykın hareket edilmesi veya 18 yaşını
doldurmamış olan suç fail ve mağdurlannın hüvi-
yetlerini açıklayan malumat veya resimlerin neşri
yasağına uyulmaması halinde verilecek ağır para
cezası "on milyar liradan otuz milyar liraya kadar"
olmak üzere iki ay önce kabul edilen RTÜK yasa-
sı ile zaten değiştirilmiştir.
Yeni yasayla daha iki ay önce değiştırilen ve
şimdi yine yürürlükte bulunan 33. maddedeki ve
diğer maddelerdeki para cezalannın aynen ve ye-
niden aynı oranda para cezasına yükseltilmesi is-
tenerek değişiklik tasansı hazırtanıyor. Üstüne üst-
lük 4756 sayılı yasanın 25. maddesi ile yükseltilen
bu para cezalannın çok yüksek olması nedeniyle
Cumhurbaşkanı, yasadaki bu maddenin iptali için
Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştur. Dolayısıy-
la yürürlükte bulunan, ama "yürürlüğü durdurul-
mayan" bu maddelerde Anayasa Mahkemesi'nin
incelemesindedir.
Anayasada yapılan değişiklikler ile Türk Mede-
ni Kanunu'nda yer alan hükümlere uyum sağlan-
ması, hem de AB Müktesebatının Üstlenilmesine
İlişkin Türkiye Ulusal Programı çerçevesinde çe-
şitli kanunlarda değişiklik yapılması amacıyla bu
Teklif hazırlanmış... Duy da inanma...Oku ama sa-
kınaldanma.Çünkü "Kanun TeklifiTasarısı"nı ha-
zırlayanlar ne yasalardan, ne kabul edilmiş olan yü-
rüıiükteki yasalardan ne de Anayasa Mahkeme-
si'ndeki iptali ıstenilen yasa maddelerinden ha-
berdarlar... Yasalardan bihaber, yürürlükteki yasa
maddelerindeki para cezalannı teklîfdiye yazıp, ay-
nı maddelerde yazılı aynı para cezalannı tıpkısıy-
la değiştirmek için tasan diye getirip uyum yasa-
larında uyumsuzluk yaratanlardan biz daha çok
çekeriz...
KARTAL1. İŞ MAHKEMEStiVDEN
EsasNo: 1997/473
Karar No: 2002/236
Davacı Bağ-Kur Genel Müdürlüğü tarafından
davalı Mehmet Karataş aleyhine mahkememizde
açıhnış bulunan rücuan tazminat davasında:
Mahkememizin 1997/473 Esas, 2002/236 K.
5.6.2002 tarihli karan davanın kısmen kabulü
ile, 404.320.000.-TL. kurum alacağının
6.1.1997 ödeme tarihinden itibaren yasal faizi,
60.700.000.-TL. masraftan haklı çıkmaya göre
oranlanan 3O.350.0O0.-TL.'nm 87.500./ 000.-
TL vekâlet ücreti ile birlikte davalıdan ahnıp da-
vacıya verilmesine, başvurma harcı olan
429.Ö00.-TL. ile 21.835.OOO.-TL karar harcınm
davahdan alınmasına dair yasa yolu açık olarak
verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı dava-
hnın yokluğunda verilmiş olup davalı Mehmet
Karataş'a mahkememizin 5.6.2002 tarihli gerek-
çeli karanmn ilanen yapıhnasına karar verildi-
ğinden, işbu ilanm yayunından itibaren 7 günlük
tebliğ müddeti sonunda işleyecek 8 günlük teb-
liğ müddeti sonuna kadar davalı Mehmet Kara-
taş'ın yasal yollara başvurmasına, başvurmadığı
takdirde da\-alı yönünden karann kesinleşeceği
hususu karar yerine geçmek üzere ilanen tebliğ
olunur. 28.6.2002 Basın: 46282