Katalog

g ' HAZİRAN 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIZI Israil Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Sorumlusu Yaakov Keidar, sorunu Filistinliler ile birlikte çözmek zorunda olduklannı vurguluyor: BölgedeherkesebiryerbuhnalıyızTT\ ır yanı çol, bır yanı denız r< Bır yanda savaş ve olum, -LJ bır yanda teror ve kan, bır yanda ıse refah ıçınde yaşayan ınsanlar Israıl, aynı coğrafyada uğruna savaşılan "kutsal topraklann" bulunduğu ulke Banşın çıçek açması ozellıkle şu gunlerde çok zor gorunen Fsraılde, Dışışlen Bakanlığı'nın venlenne gore 2000 yılı Hazıran ayından bu yana duzenlenen saldınlarda 530 Israılh, bınden fazla da Fıhstınlı oldu Israıl nufusu 6 5 mılyon olan, yuzolçumu kuçuk, ancak ekonomık, sıyası, ve teknolojık vonden çok gelışmış ve yaşam standardının çok yuksek olduğu bır ulke Endustnde yuksek teknolojı uretımınde bır zamanlar dunya 3'uncusu olan Israıl, son ıkı yıldakı ıntıfadadan bu yana ekonomık bır knze gırmış durumda fsraıl'dekı nufiısun yuzde 20'sını Israıl vatandaşı olan Araplar, yuzde 80'ını de Yahudıler oluşruruyor Araplann yuzde 95'ı Musluman, yuzde 5'ı ıse Hınstryan Batı Şena ve Gazze de, yanı Fılıstm bolgelennde ıse 3 5 mılyon Fıhstınlı yaşıyor Ancak Muslumanlann nufus artış hızı oldukça fazla, Fılıstın'de yuzde 4 5 olan nufus artışı bazı bolgelerde yuzde 6'ya kadar yukselebılıyor Israıl de ıse bu oran yuzde 2 5 Yüzde 15 I radikal dlnci Israıl'delcı Yahudı nufiısun yuzde I5'ını askere gıtmeyen. gunah olduğuna ınandıklan ıçın çalışmayan, devlete vergı vermeyen ve devletten aldıklan parayla yaşayan "radikal dincfler" oluşruruyor Dının devlet ışlenne her alanda LsraiVde, Dışişleri Bakanlığı'nın verilerine göre 2000 yılı Haziran ayından buyana duzenlenen saldınlarda 530 İsrailli, bindenfazla Filistinli öldü. Filistin ile barış sağlanamamış olması endüstride yüksek teknoloji üretiminde bir zamanlar dünya 3'üncüsü olan ülkenin ekonomisini de olumsuz etkiliyor. Hazırlayan: Tpek YEZDANİ r ' » • 1 .fl^lB •B 1 1 BH • M • JBH1 flH• • • ^^^^V 1 j | " . . . k-^iMfcll L M J/Lwüâ İSTV\I •JBBİ %L .-"..^^v- ..V ••• \".33l....?-- ^t -• * . îfÇ " ^ I M M H — İ ^ « ı ı " ' ı ı1 r - I 1 J Duvardan siper Kudüs'ün doğusundaki komşu ilçe Gilo'dan 500 metre otede Filistin kenti Bevtüllahim'i goruvorsunuz. Intifada sırasında Beytüllahim'den gelen kurşunlann voldayunhen vavaJara ısabet etmemesi için Gilo'da volun kenanna duvar örülmüş. Başka bir deyişle, ne kadar etkili olur bilinmez ama on \ ılJardır süren çaüşmalarda vesaldınlarda ölen sniDeri korumak için duvardan siper örülmüş. damgasını vurduğu îsraıl'de dınle ılgılı bır bakanlık, devlete bağlı memur olarak çalışan rabaylar (Musevı dın adamlan), dın mahkemesı, dını nıkâhlar hep yasalann bır parçası Yanı Yahudılık, Israılhler ıçın aynı zamanda mıllı ve sosyal bır kımlık demek Ancak gundehk hayatla dının çok ıç ıçe olduğu îsraıl'de, halkın yuzde 80'ınden fazlası ıse dının sosyal hayatlannı etkılemesıne ızın vermeyecek kadar modern Dını nıkâhın zorunlu olduğu tsraıl'de, bu zorunluluktan kurtulmak ıçın en yakınlanndakı Kıbns'a gıdıp ev lenenler bıle oluyor tsraıl'dekı Arap nufus parlamentoda da temsıl edılıyor Parlamentoda 12 Arap mıllervekılı KUDÜS BELEDtYE BAŞKANI: Araplar bölgenin birparçası • Geleceğın başbakanı olarak görülen Kudüs Beledıye Başkanı Ehud Olmert ıntıhar saldınlan nedenıyle Araplan cezalandırmanın yanlış olduğunu savunuyor Israıl Başbakanı Ariel Şaron'la aynı sağ partıden (Lıkud) olan Kudus Beledıye Başkanı Ehud Obnert de tıpkı Şaron gıbı oyların yuzde 70'ını alarak beledıye başkanı seçılmış Olmert, Kudus'un bolunmesı fıknne çok karşı oluşuyla bılınıyor ve ılendekı seçımlerde Israıl'ın olası başbakanı olarak goruluyor Olmert, savaş ve teror nedenıyle sadece Kudüs'te mılyar dolarlarla ıfade edılebılecek bır ekonomık kayıp olduğunu soyluyor Kudüs'te yaşayan 210 bın Fıhstınlımn 500 bın Israıllıyle aynı haklara sahıp olduğunu belırten Olmert, kentın bolunmesının Fıhstmlılen çalışma haklanndan mahrum etmek ve dışlamak o lacağrnı duşunuyor Olmert, Kudus'tekı Fılıstınlılenn de şehnn bolunmesını ıstemedığım ılen suruyor Kudüs'te bugune dek 20'den fazla ıntıhar saldınsının me> dana geldığını ıfade eden Olmert, "Ama bunun için neden burada yaşayan Araplan cezalandırahm? Onlar burarun bir parçası, Filistinlilerin en yüksek çalışma oranı olduğu şehir Kudüs, hatta çoğu benim için çalışıyor. INedenonlandışlajaJım?''dıyor Intıhar saldınlannın Kudüs'te yaşayan Fıhstınlılerden değıl, Fıhstın bolgelennden geldığını ıfade eden Ohnert, Israıl'ın ve Fıhstın'ın ıçınde bulunduğu durumdan Kudus'tekı Fılıstınlılenn de bıkmış olduğunu soyluyor Israil Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Sorumlusu Yaakov Keidar, Kudüs'te en son meydana gelen iki intihar saldınsından bir hafta öncegazetecilerle yaptığı görüşmede "Bu küçük bölgede birlikte yaşamak, herkese bir yer bulmak ve sorunu birlikte çözmek zorundayız. Şu anda durum bizim için de Filistinliler için de korkunç" dedl C bolgelen olmak uzere uç bolgeye aynhnış durumda Yollann tsraıl kontrolu altında olduğu Beytullahım, Ramallah Enha gıbı bolgelere A, asken olarak tsraıl ıdan olarak Fıhstın otontesı altında olan bolgelere B, tamamen Fıhstın kontrolu altında olan bolgelereyse C bolgesı denılıyor "Dumm korkunç" tsraıl Dışışlen Bakanhğı Ortadoğu Sorumlusu Yaakov Keidar Kudüs'te en son meydana gelen ıkı ıntıhar saldınsından bır hafta once gazetecılerle yaptığı goruşmede "Bu küçük bölgede birlikte yaşamak. herkese bir yer bulmak ve sorunu bıriikte çözmek zorundayız. Şu anda durum bizim için de Filistinliler için de korkunç" dıyor Ancak Israıl'dekı sıvıllere yonehk her ıntıhar saldınsının ardından, Israıl ordusunun Fıhstın bolgelenne gınp operasyon duzenlemesı artık rurın bır hale gelmış durumda Keidar, Fıhstın'ı ışgal etmedıklennı, sadece teror saldınlanna cevap verdıklennı ıddıa edıyor "Yoksa Jsrail tek volun politik çozüm olduğunun farkında. Ama buna başlamak için de şiddeti durdurmak zorundayız." Sorunlu kenL. Israıl üe Filistin arasındakı anJaşnıazlığın en buvuk nedenlennden bın olan Kudüs'te, Yahudilenn kutsal Ağlama Duvan'yla (solda) Muslumanlann kutsal El 4ksa Camü ıç ıçe bulunuvor. İsrâiTde askerler ve askerlik gunluk havatuı her aJanında sık karsılaşılan kavramlar. Erkekler ıçın uç yıl kadınlar için ikı yıl zorunhı askerlik hizmeti bulunuvor. bulunuyor Yahudı okullannda bınncı dıl tbranıce, ıkıncı dıl Ingılızce, uçuncu dıl Arapça olarak oğretılıyor Arap okullannda ıse bınncı dıl Arapça, ıkıncı dıl Ingılızce, uçuncu dıl îbranıce Fıhstın bolgelen A, B ve İsrail'in en büyük kenti Kudüs, Hıristiyan, Yahudi ve Müslümanlann büyük önem verdiği kutsal mekânlan banndınyor Uç diııiıı birleştiin masal kenti / sraıl'dekı en buyuk kent olan Kudus"te 700 bın kışılık nufiısun uçte ıkısını Yahudıler, uç- tebınnı Araplar oluşruruyor Ozellıkle Ku- dus un çe\Tesıne yıllardan ben bır devlet polı- ükası olarakyerleşûnlen Yahudıler nedenıyle Ku- dus'tekı Yahudı nufusu çoğunluk olmuş durum- da 1967'ye kadar Doğu ve Batı Kudus olarak bolunmuş olan, daha sonra Israıl devletı taraftn- dan Urdun vonetımındekı Batı Kudus'un de ış- gai edıldığı kentın, tsraıl devletı tarafindan "res- mi başkent" olduğu ıddıa edılıyor Aslan, Ku- dus'un ve Yahudılığın sembolu sayıldığından, tum Kudus caddelen rengârenk boyanmış aslan heykellenyle doldunılmuş Kudus'u tepeden ızlemek ıstıyorsanız, şehnn doğusundaki Zeytın Dağı na gıdıvorsunuz te- penın eteklerınde eskı bır Yahudı mezarhğı onunuzde ıse tumguzelhğıyle "EskJŞehir" uza- nıyor Eskı şehn çevTeleyen duvarlar 1536 ile 1539 yıllan arasında Kanunı Sultan Süleyıoan tarafindan yaptınlmış Eskı Şehır, Yahudı, Er- menı, Musluman v e Hınstıyan bolumlennden oluşuvor Esla şehnn ıçınde, Hz Muhammed'ın mıraca çıktığuıa ınanılan Mescıd-ı \ksa Yahu- dıler'ın kutsal Ağlama Duvan, Hz Davud do- nemı sınagoglardan kahntılarve Hz tsa'nınçar- mıha genldığı ve olduğu yerın bulunduğu kılı- seıçıçe ElAksaCamıı'nın bulunduğu Muslu- man bolgesıne Musluman olmaj anlar gırerru- yor Kapıdakı \rap gorev lı kılık-kıyfatemızden olsa gerek, Musluman olduğumuza ınanmıvor, Fatıha suresını okumamızı ıstıyor Ancak Fatı- ha yı okumak yeterh olmuyor, yan taraftakı duk- kandan elbıse v e turban kıralamamızı da ıstıyor Kudus'e kadar gıdıp El Aksa Camu'nı gezme- den donmek ıstemedığımızden mecburen kıra- lıyoruz Kadınlar ayrı erkekler ayrı yerde Ancak donuşte elbıselen kıralavan ^\rap ın "Turkler'in sadece ismi Mushıman. kendileri Muslumandeğfl,senboviegezeraezsın,başnu ort- men lazun, sen ne bıçım Muslumansuı" sozlen uzenne tarüşmaçıkıyor Kavganın buyumeme- sı ıçın oradan aynlıp hemen bıtışığındekı Ağla- ma Duvan'na gıdryoruz Kadınlarla erkekler ayn ayn yerlerde, kımı duvara eğıbnış dua edı- yor, kımı duvara uzenne mesajını yazdığı kağı- dı sıkışnnyor, kımı de adeta bır avındeymışçe- sıne dua ederken ılen gen sallanıyor Ağlama Duvan'ndan sonra Hz tsa'nın çarmıha genldığı yerde 325 yılında yapıhp 614'de Persler tarafin- dan yıkıldıktan sonra 1009 yılında tekraryapılan "Kutsal Vfezar Kilısesı"ne gıdıyoruz Kılısede, mum yakıp dılek dıleyen ve Hz Isa nın cansız bedenının uzenne yatınldığı soylenen taşı open Hınstıyanlarla karşılaşıyoruz Uç buyuk dının kutsal yerlennın ıç ıçe geçtığı, Hz tsa dan on- cesı, Roma donemı \ e hatta Osmanlı donemı kalrntılannın bır arada olduğu eskı şehırden, buyulenmış olarak avnlıyoruz Yarın sokakta yasam, Hayfa ve Klbbutzlar