Katalog

2 7 HAZİRAN 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Sakat veya hastalıklı bebek oranmı en aza indirebilmek için doğum öncesi tanı uygulamalan önem kazanıyor Anne karnında tedaviŞULE KÖKTURK CenahpaşaTıp Fakültesi Genetik Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Adnan Yüksel Türkiye'de akraba evlilJderinia oranının yüzde 20- 2 5 o.duğuna dıkkat çekerek "Bu oranı azalbrsak, genetik hastahklann oranı da önemti ölçüde azalacaktır" dedi. En sık görülen genetik hastalığın kan yağlannın (kolesterol. trigliserid ve benzeri) yüksekliği olduğunu \iirgulayan Yüksel, bunun önüne geçilmesi için, doğar doğmaz bebeğin kan yağlanna bakılması gerektiğini söyledı. Prof. Adnan Yüksel yaptığı değerlendirmede, 'pronatal • Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genetik Araştırma Merkezi'nden Prof. Adnan Yüksel, Türkiye'de en sık görülen genetik hastalığın kan yağlannın yüksekliği nedeniyle gelişen kalp krizi, felç ve damar tıkanıklığı olduğunu vurguladı. Yüksel, bunun önleminin almması için risk altında olan bebeklere doğuştan itibaren kan takibinin yapılması gerektiğini söyledi. tanı'yı, erken dönemde genetik bakımdan riskli bir hastayı incelemek, tanı koymak ve ölümcül bir durumda gebeligi sonlandırmak şekhnde tanımladı. Doğum öncesi hastalığı tesplt ve tedavi Yüksel, "Türk tophımunda akraba evfilikleri çok olduğu için pronatal tanı önemlidir. Bize başvuran, akraba evfiüği yapanlann yüzde 5'inde de genetik sorun saptanryor" diye konuştu. Gebeliğin sonlandınlması için ölümcül bir durum olması gerektiğini ifade eden Yüksel. pronatal tanının asıl amacının doğum öncesi dönemde o hastalığı tespit edip, ceninde kahcı hasar bırakmadan onu tedavi etmek olduğunu da belirtti. Yüksel. bu uygulamanın çok kısa sürede gerçeldeştirileceğini söyledi. Prof. Yüksel. Avrupa'da akraba evliliği oranının yüzde 0.5-1 olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti: "Türkiye'deki akraba eviilikleri oranı ortâlama yüzde 20- 25, Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu'da bu oran yüzde 30- 35'lere kadar çıkrvor, Trakya'da yüzde 3-5'le en düşük oranda." Akraba evlıliğinin kalıtımsal olarak geçen hastalıklann görülme sıkhğını arttırdığını belirten Yüksel, "Çünkü taşmcılar artnor. Siz taşıyıcısmız. şans eseri amcanızın oğlu da taşryıcı ve bozuk genler yan yana gelip hastahğa neden ohıyor" dedi. Türkiye'de en sık rastlanılan genetik hastalıklar Pronatal tanıda Türkiye'de çok sık rastlanan down sendromunun, kas hastalıklarının, tek gen hastalıklannın, metabolık hastalıklann yanında birçok hastalığın saptanabildiğini belirten Yüksel, zekâ geriliğinin de Türkiye'de en sık rastlanan genetik hastahklardan olduğunu ifade etti. Genetikbozukluk 9.haftada belirlenebiliyor Genetik hastalıklar doğum öncesinde iki şekılde tespit edilebiliyor; anne karnına müdahele etmeden (noninvasil) ve anne kamından girilen aletlerle cenin incelenerek (invasil). Noninvasil yöntemlerde. annenin kanında 4 hormona bakıhyor. Bu test sonucunda hoımonlar, belirlenen değerlerin üzerinde çıkarsa anne doğum öncesi incelenecek gruba alınıyor. Anne karnındaki bebeği ultrasonla gözlemlemede ise cenindeki baş büyüklüğü, beyinde kist, dovvn sendromu ile ilişkili olan ensede den kalınlığı. parmak yokluğu ve kalpte delik tespit edilebiliyor. Noninvasil yöntemlerde bir sorun tespit edildiğinde, 9-11 'inci haftalardan itibaren anne karnına özel aletlerle girilip buradan sıvılar ahnarak bu sıvılar genetik açıdan inceleniyor. Skopi isimli aletle ise anne karnına girilerek bebeğin fotoğrafı çekiliyor, ultrasonla görülemeyen sorunlar bu yöntemle görüntülenebiliyor. Hamüelikte yüksek ısıdan korunun Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genetik Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Adnan YükseL genetik hastalık riski taşıyanlara genetik danışmanlık yaptıklannı belirterek "Genetik danışmanlık sırasında hastalık riski varsa biz yabuzca aileyi bilgilendiriyoruz, herhengi bir yönlendirme yapmryoruz" diye konuştu. Yüksel. genetik hastalık riski olanlan ve pronatal tanı uygulanabilecek kişileri şöyle sıraladı: • Anne hamiMk döneminde uzun süre yüksek ısrya maruz kaldıysa, • Akraba evliliği yapıhnışsa. Bunlarda yüzde 5 oranında hastalık tespit ediliyor, • Ailede ve kişide hastahk tespit edilmişse, • 35 yaş üstü hamileliklerde, ikiz gebeliklerde ise 32-33 yaşlarında pronatal tanı uygulanıyor, • Ailede kromozom bozukluğu varsa, • Ultrasonla bebekte herhangi bir bozukluk tespit edilmişse, • Anne daha önce ölü doğum, çok sayıda düşük doğum yapmışsa veya anne karnında bebek ölmüşse, • Beyin ve omurilikte açıklık varsa, • Anne, çocuğunda hastalık çıknıasından aşın derecede korkuyorsa, • Ilk çocukta kromozom bozukluğu varsa, • İlaç alnuşsa, röntgen çektirmisse, enfeksiyon hastalığına yakalanmışsa, • Annede yüksek tansıyon, şeker hastalığı varsa. Hasar görmüş hücrelere enjekte edilen hücreler, kalpte yeni kas üretimini sağlıyor Genetik kalp tedavisi başladıtstanbul Haber Servisi - "Stem cefl" adı verilen kalp yenileyici hücre transferi, kalp yetmezliği ve ağır kalp hastalanna uygulanmaya başladı. St. Luke's Episcopal Hastanesi Texas Kalp Enstitüsü'nce 10 hastada gerçekleştirilen tedavıde, hasar görmüş ve ölü kalp hücrelerine enjekte edilen yeni hücreler, kalpte yeni kas ve damar üretimini sağlıyor. Texas Kalp Enstitüsü Şefi ve Kalp Araştırma Grup Direktörü Dr. James VVTDerson, bugüne kadar 10 hastaya yenileyici hücrelerin naklinin yapıldığını belirterek "Hastalardan 4'üne arahk ayında, diğer 6'sına ise nisan ayında yeni hücreleri naklettik. Çahşma şu anda çok başanh görünüyor, ancak kesin sonuçlan 6 ay içinde göreceğiz'' dedi. Omurllikten alınıyor Stem cell'in uzun dönemde umut veren bir gelişme olduğunu vurgulayan Willerson, yöntem hakkında şu bilgileri verdi: "Kişinin omurüiginden ahnan bücreler kalp kasına enjekte edilryor. Enjeksiyon. kasıktan kalbe giden ince bir kateter sayesinde yapıhyor ve mihonlarca yeni hücre enjekte edilhor. Hasar görmüş ve öhl kalp hücrelerine enjekte edilen yeni hücreler, kalpte yeni kas ve damar üretimini sağhyor ve kalp yeniden oksijenknmeye bashyor." HepatüCiçin 'Pegasys' tstanbul Haber Servisi - Dünya genelinde 170 milyon kişiyi etkileyen hepatit C'ye karşı geliştirilen Pegasys adlı ilaç Avrupa Komisyonu tarafindan onaylandı. Roche tarafindan geliştirilen Pegasys ile hepatit C'nin üstesinden gelinebileceği, Pegasys ile geleneksel tedaviye oranla daha başanh sonuçlar ahndığı İcaydedildi. İlacın tekli tedavi veya kombinasyon halinde kullanılmasının yarannm, yüksek virüs yükü veya hastalığın ağır seyrettiği durumlarda daha belirgin olduğu ifade edildi. Kanserde risk azalacak tstanbul Haber Servisi - Biyoteknoloji ürünü, "Ritüksimab" etken maddeli kanser ilacının, B hücreli lenf sistemi tümörlerinde direkt kanserli hücreleri hedefleyerek normal dokulara zarar vermediği öne sürüldü. Texas Üni\ ersitesi MD. Anderson Kanser Merkezi'nden Prof. Fredrick Hagemaister, ilacın lenf sistemi tümörlerinde tek başına kullanılabildiği gibi, klasik kemoterapi tedavi ilaçlanyla birlikte de alınabildiğini belirtti. Depresyon ölçümü Istanbul Haber Servisi - Kadıköy Şifa Hastanesi. başlattığı "Edinburg Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği" uygulamasıyla, yeni doğum yapmış annelerde görülen depresyonun tespit edilmesine. tanınmasına, araştınlmasına ve tedavisine olanak sağlıyor. Hastaneye bağlı Sağlık Sistem Merkezi'nin uyguladığı testin ardından, depresyon riski görülen annelerin ruh sağlığı açısından hastalığın kronikleşmesini önlemek üzere ilaç tedavisi ile destek veriliyor. Sektördeki veri sistemlerinin düzenlenmesi ve etkin yönetim amaçlanıyor Saghkta ortak dil için protokol tstanbul Haber Servisi - Sağlık Yöneticileri Derneği ve Özel Hastaneler Derneği tarafindan, sağlık sektöründeki veri sistemlerinin düzenlenmesi, yönetimin etkin hale getirilmesi ve kalitenin iyileştirilmesi amacıyla "Sağhk Ortak Dil Protokolü" imzalandı. Cemal Reşit Rey Salonu'nda dün yapılan "Sağhkta Ortak Dil" konulu toplantıda_ konuşan Sağlık Bakanlığı Danışmanı Bilal Ak, sağhkta etkin, ulaşılabilir, adaletli. uygun fiyath hizmet sunulması gerektiğini belirterek "Ortak dil oluşturulması, örgütlenme ve stratejik planlama ile sağhkta ideal bir sisteme ulaşabiliriz" dedi. Hizmet içi eğitimin öneminı de vurgulayan Ak, elde edilen verilerin de uygun şekilde saklanması için bir sistem oluşturmak gerektiğine dikkati çekti. Sağlıkta gereksiz harcamalann çok olduğunu belirten Ak, "Bir hastaneye hasta gelmese de sabit masraflan yapmak zorunduyız. Fakat, var olan hastaneler kuDanılmazken biz yeni hastaneler açmamahyız. Sağhkta tasarruf yapabilmek için bu tür masraflardan kremahyız" diye konuştu. Sağlık Yöneticileri Derneği Başkanı Süheyl Bozantı da sağlık sektörünün en önemli sorununun sağhkta ortak dilin olmaması olduğunu belirterek "Aynı sektörde hizmet sunan veya alan birey ve kurumlann kendi aralannda benzer yapısal özellikler taşrj an bir iletişim zemini oluşturmalan zorunludur. Bu nedenle derneğimiz sağhkta ortak dil oluşturma çalışmalanna başladı. Bu çahşmalar veri, yönetim ve kalite gibi üç ana bölümde incelendi" dedi. Özel sektör işbirliği ile başlatılan ilk uygulama çahşmalannın kamu sağlık, hastane ve sağlık kurumlannda da yaygınlaştınlmasını hedeflediklerini kaydeden pozantı, Sağlık Bakanlığı, SSK Başkanlığı ve Türk Tabıpleri Birliği ile işbirliği içinde olacaklarını söyledi. GEÇMÎŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Sıradan Bir Yurttaş Yakınması Kendimi, buluttan nem kapma konusunda uz- manlaşan cezaevi müdürüne benzetmeye başla- dım. Hani rahatsızfıkları nedeniyle önce apandisiti, sonra dalağı, daha sonra da karaciğeri alınıp ar- dından da bir kolu kesilen mahkûma uyarıda bu- lunma zorunluğunu duyan cezaevi müdürüne şöy- le demiş: - Böyle parça parça firar etmeye çalışıyorsun ama gözüm üstünde. Bu ışi sürdürmeye kalkarsan ın- fazını yakarım. Hiç çıkamazsın. Pamukbank'ın da Tasarruf Mevduatı Sigorta Fo- nu'na (TMSF) alınmasıyla devletin el koyduğu özel bankaların sayısı 20'ye ulaşmış. Şimdi de "Şu mektepler olmasa maarifi ne gü- zelidare ederdim" dıyen Osmanlının maarif nazı- rı gibi "Şu bankalar olmasa ekonomiyi ne güzel idare ederdim" diyen yöneticilerle mi karşı karşı- yaytz acaba? Ekonomi uzmanı meslektaşlanmızdan öğrendi- ğimize göre ne Pamukbank sıradan bir banka ne de sahibi Karamehmet sıradan bir varsıl. Pamukbank Türkiye'nin beş büyük bankasından biri. Karamehmetler'in varsıllığı ise dedelehnden bu yana. Pamukbank'ın durumunun en az üç yıldan be- ri izlenmekte olduğu da öğrendiklerimiz arasında yer alıyor. Bankacılık kurallanna aykınlık vardı da üzerine gidilmesinden çekinildigi için mi sürekli ertelendi? Alınacak karar politik sonuçlar da yaratacağı için, ekonomik tercih yerine politik tercih mi ağır bastı? Kararın alınmasında, medyanın son dönemde- ki yapılanmasını özetleyen medya-siyaset-ticaret üçgeninde yer alan holdinglerin etkisi var mı? Sorulannın yanıtlan henüz bilinmiyor. Arkadaşımız Necati Doğru'nun "Merhaba"kö- şesinde uygulamanın taraflanna yönetttiği ısrarlı açık- lama çağrılan da henüz sonuca ulaşmadı. Ama ortalıkta dolaşan ve medyaya da yansıyan yorumlar arasında bıri var ki gerçekten önem ta- şıyor. iddiaya göre Uluslararası Para Fonu (UPF) ile Dün- ya Bankası'nın (DB) istekleri doğrultusunda ban- kacılık alanındaki ulusal sermayenin geri çekılerek bankacılık alanındada uluslararası sermayenin ül- ke ekonomisini doğrudan yönlendirmesini sağla- yacak olanakların yaratılması aşama aşama uygu- lanıyor. Iddianın doğruluğu konusunda elde somut ve- riler ve bılgiler yok. Ama uzman kişilerin değerlen- dirmeleri var. Ancak daha önce Uluslararası Para Fonu ile Dünya Bankası'nın istekleri doğrultusunda düzen- lenen şeker yasası, tütün yasası gibi ülkenin baş- lıca tarım üretimini uluslararası sermayenin yön- lendirmesı ve sınırlandırmasını öngören düzenle- melerin yapılmış olması insanın içindeki kuşku to- humlarını filizlendirmeye yetiyor. • • • Konu doğrudan gazetecilikteki ilgi alanıma gir- miyor ama, bir yurttaş, olarak sizler gibi beni de yakından ilgilendiriyor. Yurttaş olarak. önceki el koyma uygulamaların- da olduğu gibi bir açık varsa, kapatmak için her yurttaşa olduğu gibi bana da düşecek olan dolay- lı ya da dolaysız ödeyeceğim vergilerin tutannın da- ha da artmasından rahatsızlık duyuyorum. Yöneticilerin ya da üçüncü kişilerin yanlışlarının bızim gibi yurttaşlara fatura edilmesi artık doğal kar- şılanan uygulamalardan sayılmaya başlandı. Anayasa'nm öngördüğü "sosyal devlet" niteli- ği, kıyısından köşesinden tırtıklanırken sürekli ba- şansızlıklar ve yanlışlar nedeniyle anayasa metni- nedahil olduğu vurgulanan "Baş/ang/ç "bölümün- deki kimi saptamalar da hızla geçersizleşiyor. Yurttaş olarak sahip olduğumuz haklar arasın- da sayılan "nimet ve külfetlerde ve millet hayatı- nın her türlü tecellisinde ortak olmak"tar\ söz ede- bilecek durumda mıyız? Nimetler hep belli gruplara ya da katmanlara ör- gülenirken külfetterin (sıkıntı, zorluk, büyük mas- raf) yurttaş çoğunluğuna yıkılması nasıl savunula- bilir. Üstüne üstlük başan diye hangi mantıkla açık- lanabilir? Hayret ki hayret doğrusu! oerinc@ cumhuriyet.com.tr. SARIYER 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Esas No: 2002 186 Karar No: 2002/284 Mahkememizın 22.04.2002 tarıh. 2002 186 esas. 2002 284 karar sayılı karan ile Ceylan Nıl Ulumeriç'in ismi Nil Ulumenç olarak düzeltılmıştır. llan olunur. Basın: 39663 KIRŞEHİR1. .4SLİYE HUKUK HAKİMLİĞİ'NDEN Esas No: 2001 643 Karar No: 2002341 Da\acı Ali Yıldınm vekili tarafindan davalı Gül- sen Yıldınm aleyhine mahkememize açılan boşan- ma davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Davanın kabulü ile Kırşehir ili, Boztepe ilçesi, Karacaören Köyü. Cilt No: 45. Hane No: 123'te nüfusa kayıtlı Murat \e Ganime oğlu, 03.05.1974 d.lu Ali Yıldınm ile aynı yer nüfusuna kayıtlı Sey- fali \e Omüş kızı. 15.02.1980 d.lu Gülsen Yıldı- nm'ın MK'nin 134-son maddesi gereğince boşan- malanna 20.06.2002 tanhinde karar verilmiş olup, davalı Gülsen Yıldınm'ın tebligat adresi tespit edi- lemediğinden ilanen tebligat yapılması gerekmiş olup. adı geçen davalının ışbu ılanın yayın tarihin- den itibaren 22 gün içerısinde temyiz etme hakkı bulunduğu, aksi takdirde karann kesinleşeceği hu- suslan karar tebligi yerine kaim olmak üzere ilanen tebliğ olunur. 24.6.2002 Basın: 39509 Turkıye Gazetecıler Cemiyetı'nın yayınladığı guniuk Bizim Gazete Ülke somnlanna ılışkm raportanyla, araştırmalarıyla, koşe yazılanyla, tarafsc haberienyie srvtf toplumların gazetesi. Düzenli okumak için abone olun. Tel: 0^12.51106 75