Katalog

2"4 HAZİRAN 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Trakya'da tüp bebek eğitimi Istanbul Haber Servisi - Trakya Bölgesı'nde, tüp bebek ve doğum kontrol yöntemler. konulannda sernınerler düzenleyen Intemational Hospital doktorJan, halktan devam etmesi konusunda talep geldiği için bu seminerleri sürdüreceklerini belirttiler. Intemational Hospital Tüp Bebek Danışmanı Ertan Kervancıoğlu, Trakya Bölgesi'ndekı halkın önce programa inanmadığını ve denemek için geldiğini belirterek, daha sonra çok olumJu tepiciler aldıklannı söyledı. Çocuksuzluktan en büyük yarayı kadınlann aldığını anımsatan Kervancıoğlu, toplantılarda kadınJann çoğunlukta olduğuna dikkati çekti. Kırklareli, Tekirdağ, Çorlu, Çerkezköy ve Lüleburgaz'da yaklaşık 600 kişiye seminerler verildiğinı kaydeden Kervancıoğlu, "1.5saatiik bir bilgilendirme toplannsından sonra, 1.5 saat sohbet edildi Bu sohbet sırasında oradaki halkın, bilinçli olmaanın yanı sıra öğrenmek için çaba sarfcttigini de gördük" dıye konuştu. Tüp bebek konusunun suiistimale çok açık bir konu olduğunu vurgulayan Kervancıoglu, yanlış bilgilendirme ve yanlış bilgilenmeleri engellemek için böyle bir yönteme başvurduklannı ifade etti. Kervancıoglu, Türk toplumunun, aile birliği içınde çocuğa çok önem verdiğini anımsatarak, "Aileler, yabancı sperm ve yumurtayla çocuk sahibi otmak istemiyoıiar. Bu nedenle tüp bebek konusunda olan tüm geüşmder en kısa sürede Türidye'ye ulaşıyor" dedi. Dr Murat Dineer- Türldye tıbbi cihaz çoplugu tstanbul Haber Servisi - Yalnızca fstanbul'da Çapa'daki merkezlerde, tüm Ingiltere'dekinden daha çok tıbbi cihaz bulunduğu, Türkiye'nin bu anlamda "çöplüğe" dönüştüğüne dikkat çekildi. Medica Tıp Merkezi Direktöfü Dr. Murat Dinçer, çoğu merkezin eski görüntüleme aletleriyle çalıştığını, bunun da hatalı tanılan beraberinde getirebileceğini vurguladı. Murat Dinçer, tüm tanı yöntemlerini bir arada bulunduran Medica'nın aynı anda hem açık hem de kapalı MR'ı bünyesinde bulunduran tek merkez olduğunu kaydetti. Çapa. Bakırköy. Şişli gibi semtlerde üzerine para vermeden alınamayacak cihazlarla dolu merkezlerin olduğunu belirten Dinçer, "Bu merkezler kafitesiz aletierle çabşarak fiyaü dflşürüyor. Deneyimsiz eOerde ucuz hekun, ucuz görüntü. Kötü bir rekabet var" dedi. Bu şekildeki meıkezlerde alınacak sonuçlann hatalı olabileceğini ya da var olan bır hastalığın gözden kaçabiieceğini de ifade eden Dr. Dinçer, "Hem somnısuzluk hem de çöptük. Bir yokuluğa çıkâcağuuzı düşünün. Size bineccğiniz uçağuı kafitesiz, pflotun deneyimsiz okhğunu söyleseler biner ırüsmiz? Bu iş de böyle" dıye konuştu. Türcıye'de MR ve torrografi merkezlerinin sonlO yıldamoda cldığunu ve bu denli arttğını da kaydeden Dirçer, gelecekte ise teşhis \etedavininaynı anda clrtasınun gündemde cldığunu söyledi. K.ENTLERDE YAŞAYANLAR DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİNİ DAHA ÇOK KULLANIYOR Her yıl 300bin kadın istemeden gebe kalıyor Son 20 yılda binde 150'lerden binde 30'lara kadar düşen bebek ölüm hızının daha da düşürülmesi için Sağlık Bakanlığı'nın çahşmalan sürüyor. Bakanlığın bu amaçla başlattığı "Anne ve çocuk ölümlerinln önlenmesi programı" yurt genelinde devam ediyor. Sağlık Bakanlığf nın verilerine göre Türkiye'nin durumu şöyle: • Türkrye'de halen devam eden hizmetlerie yılda 45 bin bebeğuı hayatta kalması sağlamyor. Ancak hâlâ 48 bin bebek ve 700 civannda anne kaybediliyor. ^ Her 10 kadından altısı doğum öncesi bakım hizmeti alıyor. Kentsel bölgede yaşayanlarda bu oran yüzde 71 civannda. • İlköğretinıi bitiren kadınlar arasında sağhk personelinden yardım alma yüzde 95 civannda. ^ Araştırmalar evli kadınlann ve eşlerinin neredeyse tümünün aile planlamasından haberdar olduğunu gösteriyor. Ancak, sadece yüzde 35 "i sağlık kuruluşlarmdan aile planlaması yöntemlerini kullanıyor. • Doğum kontrol yöntemlerini kullanmayan kadınlar arasında her yü yaklaşık 300 bin kadın istemeden gebe kalıyor. Hamilelikte bilgi şartNormal yollardan doğum yapabilecek bir kadına sezaryen uygulanması yanlış bulunuyor. Uzmanlar hamilelik sürecinde sıkça ültrasona girilmesini de gereksiz görüyor. Bir başka yanlış uygulama da anne adayınafazla mikîarda vitamin ve kalsiyum verilmesi ağlık Bakanlığı'nın başlatnğı Anne ve Çocuk Ölümlerinin Önlenmesi Projesi sürüyor. Ölümler son 20 yılda binde 150'lerden binde 30'lara kadar düştü. Fakat kırsal kesimde yaşayanlann doğum öncesi kontrol ve bakım alma imkânlan daha düşük olduğundan proje istenen düzeye ulaşamadı. SAADETUSLU Ailelerin hayatındaki en önemli dönüm noktalanndan olan hamilelik ve doğum, bilinçli yaşandığında daha da güzelleşiyor. Kadın Hastalıklan ve Doğum Uzmanı Dr. Kağan Kocatepe. dogumdaki en büyük hatanın doğallıktan uzaklaştırarak gereksiz müdahaleler yapılması olduğunu vurguladı. Hamilelik dönemleri ve yaşanabilecek sorunlar hakkında halkın bilgi düzeyinin farklılık gösterdiğini belirten Kocatepe. "İnternet üzerinden bize ulaşanlar aşırı bilinçli. Bu halkın yüzde 1-2'sini ohışturuyor. lnsanlann yaklaşık yüzde 50'si ise temel bilgilerden haberdar. Bir de okuma yazma bihneyen bir grup var. Bunlann hiçbir bilgisi yok" dedi. Kadınlann hamilelik konusundaki kitaplan ve siteleri ciddiyetle takip ettığini söyleyen Kocatepe, babalann ise bilgiye ilgisiz olduğunu söyledi. Dr. Kocatepe, "Kendi bedenlerinde yaşamadıklan için ilgilerini çeknüyor" dedi. Doğallıktan uzaklaştırılıyor Gebelikteki en büyük hatanın doğallıktan uzaklaştınlmaya çalışılması olduğunu belirten Kağan Kocatepe şöyle devam etti: "Yüzde 9O'ı biz olmasak da doğacak. Biz yüzde 10'luk kesinıe müdahale etmeye çahşryoruz. Örneğin normal doğum yapacak kadına sezaryen yapmak yanlış. Aşırı müdahaleci Amerikan tıbbi eleştiriliyor. Haoülelere gereksiz yere vitamin, kalsiyum verifiyor, sık sık ültrasona sokuluyor. ABD'de özel sigorta şirketleri sadece iki ültrasonun parasını ödüyor. Ücreti 600 dolar. Bence de tüm hamileh'k boyunca 3-4 kez ültrasona girmek yeterfidir. Bizde hekim kontrolüne girmek ultrasonla aynı tutuluyor. Bunlan halk da istiyor." Anne-babalann da başkalanna gereksiz yere inandıklanna değinen Kocatepe, olumsuz haberlere inanmak yerine gebeliğin keyfini çıkarmalannı istedi. Dr. Kocatepe, bebek bekleyen ailelere şu önerilerde bulundu: • Cebetik boyunca düzenü kontrole gidin, • Seçtiğiniz heldme sadık kann, • Bilgiyi seçici olarak alın. Olumsuz bilgh i hckinıe sorun. • Eşler birbiriyle kavga etmemelL Hamileliklerin ilk 13 haftasında çiftlerin yüzde 80'i ciddi olarak kavga eder. Düzenliemyrme doğum kontrolüetkisindetnsanın gelişimindeki ilk yıllannda tek gıda olan anne sütünün yararlan şöyle sıralanıyor • Birçok fiziksel ve psi- kolojik faydaları vardır. Bağışıklık sistemini güç- lendirir. • Anne ve bebeğin bir- bırlerine yakınlaşmasını kolaylaştınr. • Bebek her ağladığın- da süt verilmesi. annenin süt oranını da arttıracak- tır. • Çocuğun zekâ gelişi- minde olumlu rol oynar. • Doğumda kan kaybı- nı azaltır. • Emzirme düzeniiyse, yüzde 93 oranında doğum- dan sonra hamile kalma riskini azaltır. • Bebeğini emziren an- nelerde meme kanseri gö- rülme riski azalır. Emzirme ve AIDS'in ilişkisinin araştınldığı bir çalışmada, HIV pozitifli annenin bebeğine hasta- lığı süt yoluyla geçirme oranının yüzde 14 oldu- ğu tespit edildi. Anneden bebeğe HIV pozitif geçme oranının çok az olduğunun belirtildiği araştırmada, hiç etkilenmeme oranı yüzde 60, anne karnında etküenenler ise yüzde 20 olarak tespit edildi. Anne HIV pozitif oldu- ğunu biliyorsa mümkün- se ek gıdalar kullanmalı. Ama sağlıklı bir ek gıda bulamıyorsa, mamalan ha- zırlayacak hijyenik ortam yoksa gene de emzirmek en güvenli yol olacaktır. Kadın doğum uzmanlanıun bebek bekleyen çiftlere önerisi hekinıe sadık kalınması. • Kadında doğal olarak fiziksel değişiklikler olacaktır. Kilo ahnu, çatlaklar gibi. Baba adaylan bu değişikliklere olumsuz yaklaşmamah. • Çiftler gebeliğin doğal olduğunu akıllannda bulundurnıalı. Anne sütü zekâyı etklllyor Hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından önemli olan emzirme, Türkiye'nin hâlâ eksik olduğu konulardan biri olmaya devam ediyor. Bebeklerin anne sütü ile beslenmesinde gelişmekte olan ve azgelişmiş ülkeler arasında yer alan Türkiye'de ilk 6 ayda bebeğe sadece anne sütü verme oranı yüzde 10 olarak saptandı. Uzmanlar, ilk 6 ayda bebeğin sadece anne sütüyle beslenmesinin zekâ gelişimi üzerinde olumlu etki yaptığına, ishal, enfeksiyonlar gibi pek çok hastalıktan koruduğuna dikkat çekti. Ek gıdaya erken başlanmasının bebeğin böbreklerinde ve sindirim sisteminde çok büyük bir yük oluşturduğuna dikkat çeken uzmanlar, bunun sonucunda da sindirim sisteminde hasar ve demir eksikliğinden dolayı "anemFnin ortaya çıkabildiğini belirttiler. Zeynep Kamil Hastanesı Kadın Hastalıklan ve Doğum Uzmanı Dr. Sadiye Eren, doğumla birlikte annedeki prolaktin (süt hormonu) salgılanmasının arttığını söyledi. Özellıkle ilk kez anne olan kadınlara emzirme konusunda yardım edilmesi gerektiğıni belirten Eren, "Anne sütü bebeğin besinsel gereksinmelerini karşılayan, mikropsuz, temiz, hazniama gerektirmeyen, aileye ekonomik >ük getirmeyen bir besindir" dedi. Göğsün büyüklüğünün emzirme ile bir ilişkisi ohnadığmı da ifade eden Dr. Eren şöyle devam etti: "Bazen meme ucunun yapısal durumu emzirme güçlüğüne yol açabilir. Meme başının aşın çukur yapıda obnası ya da içe dönük olması meme pompalan ile emzinnenin sağlanmasmı gerektirir. Meme başuida görükn çatlaklar da iltihabi olaylara neden olabileceğinden dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu durumda pompa ile boşaltun sağlannıahdır." GEÇMtŞTEN GELECEĞE ORHANERİNÇ Demek ki Başarabiliyoruz "Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz" özdeyişi bir kez daha gerçekleşti. Ve Türkiye dünyanın en iyi dört futbol takımı arasına girdi. Bunca dert ve olumsuzluk ortamında gerçekten harika denecek bir sonuç. Ama bu başanyla yetinmeyi bile kabullenemiyo- ruz. Gözler ve umutlar kupayı hedeflemiş durumda. Sanırım ilk kez futbolda çıtayı bu denli yükseltme hakkını kendimizde görüyoruz. Daha önce benzer bir hedefi Avrupa Basketbol Şampiyonası için koymuş, küçümsenmeyecek bir zoru başarmıştık. Ispanya'yı, Hırvatistan'ı Alman- ya'yı devirıp Avrupa ikinciliğini elde ettiğimizde se- vinecek yerde neredeyse ikinci olduğumuza üzül- müştük. Şimdi futbolda da aynı duygular ve beklentiler içindeyiz. • * • Günü gününe yaşama alışkanlığımızın somut bi- çimdeyansıdığı alanların başındasporgeliyor. Yö- neticiter, sporcular ve taraftarların, birbiri ile çeli- şen, kimi zaman mantığa ters düşen, insanlığa sığ- mayan, vefasızlığın gündemden düşmediği yakla- şımları spor medyasından izlemek zorunda kal- mamızın yarattığı karamsariığı futboldaki bu başa- rılar giderebilir mi dersiniz? Umudu ve iyimserfiği elden bırakmamaya çalı- şarak "Niçin olmasın" diyelim. • • • Ulusal takımın tek yetkilisi ve sorumlusu Şenol Güneş'e aşağılayıcı srfatlar da kullanarak yüklenen- ler anlaşılan bir süre ortalıkta görünmeyecekler. Sonrası? Allah kerim. "Bardağın yarısı dolu" "Amayansıboş" ömeklemesiyle yaşamın heranın- da karşılaşan bizler, artık spordaki bu çelişkiyi ya- şasak bile kavga etmeden, hakaret etmeden ger- çekleştirmeyi başarırsak futbolun olağanüstü ya- sasını da özümsemiş oluruz. • • * Gençlik yıllanmızda futbol oynarken, güzel oy- nayıp yenilmiş olan sporcuların, yenilgiyi tevil et- me çabalanna şu değerlendirme iie yanıt verilirdi: "Sen kapıdan çıkana bak" Stattan başı öne düşmüş olan çıkanlaria, keyif- leri yüzlerinden okunanlar arasındaki farkı vurgu- lamak için söylenirdi. Çünkü önemli olan, kayrtla- ra geçen skor ya da alınan puanlardı. Aynı yöntemi Şenol Güneş ile ulusal takım spor- culan için de uygulayabiliriz. Dünyanın dört takımı arasına girmiş olmak, kimi ufak kimi büyük hataları yok saydırabıliyor. Ama eleştirilerde ipin ucunu kaçırmadan ve ge- leceğe yönelik başarıların yaşanmasında katkıda bulunmak amacının dışına düşmeksizin. • • • Şenol Güneş'in başansını küçümsemeden, ama geçmişte katkıda bulunmuş teknik adamlanmızı da yok saymadan bugüne nasıl ulaştığımızı da irde- lemeliyiz. Ulusal Takımımızın çoğunluğunu oluşturan fut- bolculann "olimpik takım" nitelemesiyle yola çık- tıklarını ve yaklaşık 10 yıldır hem takımlannda hem de ulusal takımda birlikte olduklannı bıliyoruz. Bun- ları bir araya getirenlere de gönül borcumuz bu- lunduğunu unutmamalıyız. • • • Cumartesi günü alınan Senegal yengisi, daha ön- ce çeyrek finale kalışımızdan daha görkemli kut- lamalara neden oldu. Gerek Türkiye'de gerekse yurttaşlanmızın bulun- duğu ülkelerdeki hersokak, cadde ve alan, buna- lımlardan ezilmiş Türklerin mutluluğunu sağlayan başanyı kutlamanın buluşma noktalanna dönüş- müştü. Başanlann getireceği benzer coşkulan, voleybol, atletizm ve diğer spor dallannda yaşamanın gerek- lerini sağlamak ve önlemlerini almak görevi artık yetkililerimize düşüyor. Yalnız bu kadar mı? Darısı, enflasyonu yenmiş, demokratikleşmiş, hukuk devleti olmuş, bu nedenle de benzer mut- lulukları yaşamayı hak etmiş yurttaşların başına... oerinc@ cumhuriyet.com.tr. Mikroskop altında ameliyat Mikrocerrahi çığır açıyor tstanbul Haber Ser- visi-Insan gözünün gö- rebileceğinden daha kü- çük dokulan ameliyat etme tekniği olan mik- rocerrahi günümüzde çığn- açmış durumda. Ince uçlu mikro aletler kullanılarak yapılan microcerrahi uygula- malan başlamadan ön- ce, yapıhiıası olanak- sız sayılan birçok ame- liyat, bugün dünyanın çeşitli ülkelerinde ko- layca yapılabiliyor. Bu- gün mikrocerrahi saye- sinde kopan uzuvlar da dikilebilyor. Mikrocerrahi Derne- gi Başkara Prof. Türker Ozkan, mikrocerrahi uygulamalan başlama- dan önce yapılması ola- naksız sayılan birçok ameliyahn, bugün dün- yanın çeşitli ülkelerin- de kolayca yapılabildi- ğini belirterek "Ameli- yat mikroskobundan bakm amefiyat alanmı büyüterek vcözel olarak hazırlanmış ince uçlu mikroaletkr kuDanda- rak yapılan ameliyat- lar anJanuna gelen nak- rocerrahi, günümüzde yeni bir çığn* açmış du- rumda" dedi. Ameliyat mikrosko- bunun öncelikJe, kulak burun boğaz ve göz ameliyatlarında ışıklı bir büyüteç olarak kul- laruldığını anlatan Öz- kan, "Ameliyatnıikros- kobu, bu cerrahi dal- larla büükte beyin cer- rahisinin ileıiemesinde de çok önemli bir araç olarak kuUanılmaya başlandL Buna paralel olarak geliştirflen çeşit- li mikro aletkr ve diîdş matenallerine, deney- lerle kazandan el bece- risi de eklenince mik- rocerrahi denilen yeni bir teknik ortaya çıkö" dedi.