Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 HAZİRAN 2002 PERŞEMBE 14 KULTUR [email protected] Ünlü İspanyol elektronik müzik bestecisi Luis de Pablo, Trio Arbos ile birlikte Istanburdaydı Elleriyleyaratmayı seviyorKûltür Servisi -Borusan Küitür ve Sanat Merkezi ve İspanyol Cervantes Enstıtüsü'nün katkılarıylaİsıanbura gelen Ispanya'runcn ünlü çağdaş mü- zik bestecisi Luisde Pablo "Çağdaş Ispanyol Müziği''' ve kendı besteleri üzerine 3 Haziran Pazartesi Borusan Kültür ve Sanat Merkezi'nde bir ko- nuşma yaptı. Aynı gün Italyan Kül- tür Merkezi'nde isc yine Ispanya'dan gelen Trio Arbos. Pablo'dan ve çağ- daş ispanyol müziğinden örnekler sundu. Bugün 70 yaşında olan ve Ispanya'da "ilk elektronik müzik laboratuvan- nı" kuran Luis de Pablo sorulanmızı yanıtlarken, yeni dıjital ve elektronik müzik döneminde müzigin durumu- nu değerlendirdi. - Profesyonel ofcırak müzikle ilgi- lenmeden önce degişik işler yaptınız; Avukatiık, radyo programcıhğı, anima- törfük gibi. Müzik sanatçısının başka alanlarda deneyirn Kazanmasının ya- rarma inaıuyor musunuz? LUİSDE PABLO - Yedi yaşımda müziğe başladım. Hukuk eğitimı al- dım ama avukatlık yapmadım. Ken- dim ve meslektaşlanm için konserler düzenledim. 5O'lı yıllann sonu ve 6O'lı yıllarda avangard müziği yayma- ya çalıştım. Bu çok önemli... Bunun yanında Batılı olmayan müzikleri de dinlettim. tspanya'da ilk kez Endonez- ya müziği konserleri düzenledim. Kla- sik Türk müziği konserlen için Tür- kiye'den Tah'pÖzkan'ı getırdım. Ba- tılı olmayan bu müziklen genış halk kitlelen dinledi. 1953 yılında 23 ya- şımdayken ilk kez altına imzamı ata- bileceğim kendi müziğimi yaptım. Daha önceki bestelerim diğer kompo- zitörlerin etkisi altındaydı. - Avrupa Birliği'ne, müzik kültürü açısından nasıl bakryorsunuz? DE PABLO - Saricılı bir değişım olmasını öngörüyorlar. Avrupa'da her tür geleneksel müzigin değişmesini is- tiyorlar. 60 yıl öncesine kadar değı- şik katmanlarda değişik müzikler var- dı. Her müzigin tüketicisi belliydi. Bugün toplumsal değişimın sonucu Lspanya'da ilk elektronik müzik laboratuvarını kuran, ancak bilgisayan ses çıkartıcı, ses üretici olarak kullanmayı yeğleyen Luis de Pablo 'Müziğimi kafam, kalbim ve ellerimle yaratmak isterim' diyor. olarak bütün bunlar yok olma yolun- da. Çünkü tek hedef para oldu... Bu, sanatın anlamının değişmesidir. Sa- nat para getirecek bir şey olarak doğ- mamıştır. Sanat insanın kendi duygu ve düşüncelerini anlatmasını sağlar. Felsefe. şiir; bütün bunlarböyledir. Gü- nümüzde bütün bunlar sermayenin denetimine girdi. Az önce söz etti- ğim sancının nedeni de bu. Öte yan- dan bu değişimin olumlu bir yönü de var. tspanya'da yaşayıp Türk müziği seviyorsanız bütün CD'leri bulabilir- siniz. Tersi de doğrudur. Üstelik za- manda yolculuk yapabilir, 1400'le- rin müziğini dinleyebilirsiniz. H. Şimşek ve A. Saygun'u tanıyor - Yeni yapılanma İspanyol müzik yaşamını nasıl etkiliyor? DE PABLO - ispanyol müziği Ba- tı müziğinin bir parçasıdır. ispanyol bestecilerinin diğer ülkelerle yakın ilişkileri vardı. 1950'lerden önce kül- türel alışverişler oldu. Sonra da Av- rupa Birliği geldi. - tspanya'da elektronik müziğe flgi nasıl? DE PABLO-Konservatuvarlar ge- leneksel eğitimin bir parçası. ilk stüd- yoyu ben yaptım. Özeldi ve sponso- ru vardı. İlk elektronik müzik labo- ratuvannı 1963 yılında ben kurdum. Genç kompozitörlere açıktı. Şimdi artık her okulda var. - Türkiye'den Ilhan Mimaroğlu ve Bülent Arel'in müziklerini dinlediniz mi? DE PABLO - Çok fazla tanımıyo- rum Türk kompozitörleri. Hiçbir fes- tivalde onlann yapıtlan seslendiril- medi. Belki kahlmışlardır. ama ben bil- mıyorum. bu benim şanssızlığım ola- bilir. Türk şef Hikmet Şimşek'i tanı- dım. Adnan Saygun'un müziğini din- ledim. - İspanya'da çağdaş müziğe ilgi var nu, yorum sorununuz oluyor mu? DE P\BLO - Çok ilgi var. Çığ gi- bi artıyor. Klasik Batı müziği dinle- yenler her zaman azınhktır. Bunlar da bunun ıçinde azınlık, ama büyü- me eğılimı var. - Yeni dijital ve bilgisayarlı elektro- nik müzik döneminde durumu nasıl görüyorsunuz? DE PABLO - Kuramsal olarak, önemli yapıtlar verebilecek bir yol gibı gözüküyor. Ama öncelikle diji- tal ve elektronik müzığin ne olduğu konusunda anlaşmahyız. Ben açık ol- mayı severim. Müzikte bilgisayan de- ğişik bıçimlerde kullanabilirsiniz. Bir kompozisyon projesinde yardımcı olur. Zor bir yerde komple bir kom- binasyon verir, siz seçer ve yazarsı- nız. Başka bir seçenek. bilgısayan ses yaratıcısı olarak lcullanmanız. Bura- da bilgisayar size yapıtı tam olarak ya- pılmış verir. Tabii. başka seçenekler de var. Bunlar sürekli artıyor. • Ben ses çıkartıcı, ses üretici olarak kullandım bilgisayan. 72 ve 73'lü yıl- larda bilgisayar klasik müzik parça- sını aynen yapabilir mi diye merak et- tim. Schumann ın 2. Senfonisi'nin Adagio'sunu seçtim. O dönemde ya- pamadı, şimdi tabii kı yapıyor. Ben bu olaya çok olumlu bakmıyorum. Kom- pozitör olarak, kendi elimle bestele- mekten hoşlanıyorum. Bu. işçilik zev- kidir. Müziğimi kafam, kalbim ve ellerim- le yaratmayı severim. Kompozisyo- nun güçlükleriyle, kendi yeteneğim- le uğraşmayı seviyonun. Bilgisayar- la çalıştıktan sonra farkına vardım. Bence bilgisayann en hoş yanı, enst- rümantal ses vokallerini bin değişik biçime çevirmesi. Gerçek ses bunu ya- pamaz. Iletişim Yayınlan'ndan yeni kitaplar Kültür Servisi - Jeanette VVinterson" ın 'Dizüstü', Perry Anderson'un 'Postmodernitenin Kökenleri', Toprak Işık'ın 'Sırabaşı' ve Cengiz Aktar'ın derlediği 'Avrupa BirBği'nin Genişleme Süreci' adlı kitaplar Iletişim Ya- yınlan'ndan çıktı. Whitbread ve E.JVL ForsterödüJlerinin sahibı Jeanet- te Winterson, son kitabında bilgisayar ve internet dün- yasının anomilığine insanı bir açılım getiriyor. 'AB' tak- ma adıyla elektronik mekruplar yazan bir internet kul- lanıcısı. kurgusunu sızin yapacağınız bir öykü yazma- yı teklif etmektedir. tek koşulla; öylcüye siz de gırecek- siniz ve öykünün sonunda başka bın olmayı göze ala- caksınız. Marksist kuramcı Perry An- derson 'Postmodernitenin Kö- kenleri' adlı kitabında, son yıl- larda sürekli olarak her alanda karşımıza çıkan postmodernı- te ka\Tamını ve onun kaynak- lannı, mekânsal, siyasal ve en- telektüel bir bağlamda değer- lendiriyor. Anderson aynca postmodernizm fikrine yap- tığı katkılarla tanınan Jame- son' ın Levin. Fiedler. Hassan, Jencks, Habermas ve Lyotard'a göre çok daha sol bir bakış açısıyla postmoderniteyi ele aldığını ortaya ko- yuyor. Anderson bir fıkir olarak postmodernden ziya- de, onun arka planını oluşturan sosyo-ekonomik koşul- lar üzerine fikir yürütüyor ve modernizmin 19. yüzyı- lın sonundaki varsayımlarına iJişkın yeni değerlendir- meler sunuyor. Toprak Işık'ın askeri öğrenci- lerin yaşantısına dair üç öy- künün yer aldığı 'Sırabaşf ad- lı kitabı ıse Türk edebıyatın- da bakir kalmış bir dünyaya adım atıyor. Sağlam bir kur- guyla, rahat ve akıcı bir dille yazılmış olan kitapta askeri okul dışında öğrencilığin sıra- dan ve büyük 'olaylan', öğren- ci yurdu, bekâr öğrenci evi gi- bi konulara ve ana-kız. ana- oğul ilişkileri, ev kiralamak, son iş günü, geçkin yaşta çapkınlık girişimleri gibi hayatın akışından kesitlere yer veriyor. Cengiz Aktar tarafindan GalatasarayÜnK"ersitesi Sos- yal Büimler Enstitüsfi'nün 2000-2001 ders yılı içinde gerçekleştirdiği 'A\Tupa'nm Genişlemesi Süreci' semi- nen kapsamında hazırlanan çahşmalardan derlenen 'Av- rupa BirnğTnin Genişleme Süreci' adlı kitap, AB'nin, Soğuk Savaş sonrasında bölünmüş Avrupa'yı yeniden birleştırmek ve bu sayede de yeni bir güç olarak dünya sahnesine çıkacak 'Bûyük Avrupa'yı yaratmak amacı- nı taşıyan dördüncü \cen kapsamlı sürecini konu alı- yor 'Müthiş kemancı9 Londra Filarmoni yle Kültür Servisi- 30. Uluslararası İstanbulMü- zik Festivali'nin bugünkü programında saat 19.30"da Ayaİrini Müzesi'nde şef JukkaPek- ka Saraste'nin yöneteceğı, Vadim Repinın (keman) solist olarak katılacağı Londra Fi- larmoni Orkestrası'nın konseri yer alıyor. Konserde, SibeKus'un 'Pohjola's Daugh- ter' ve 'Keman Konçertosu', Çaykovski'nin 'Senfoni \o: 4' adlı yapıtlan seslendirilecek. Müzikal yetenekleriyle çağ- daşlan arasında önemli bir ye- ri olan Jukka Pekka Saraste, 14 yıldır müzik yönetmeni ol- duğu Finlandiya Radyo Sen- foni Orkestrası'nı, Finlandi- ya'da ve ülke dışında dınleyı- ciler ve eleştirmenlerin en çok beğendiği or- kestralardan biri yaptı. Birlikte birçok turne- ye çıkan Saraste ve orkestra, son olarak İs- viçre ve Almanya'ya gitti ve aralannda Edin- burgh Festivali'nin de bulunduğu birçok fes- tivalde yer aldı. Yeni müzigin en önemli sa- vunuculanndan biri olan sanatçı, özellikle St. Petersburg'da canlı olarak kaydettiği Si- belius'un senfonilen, Madetoja'nın operası 'The Ostrobothnians' ve Nielsen'in senfoni- leriyle büyük beğeni topladı. Yehudi Menuhin in 'şimdiye kadar dinle- diği en müthiş kemancı' olduğunu söylediği Vadim Repin, dünyanın en önemli orkestra- lan ve şefleriyle birçok konser verdi. Şosta- koviç, Prokofiev. Çayko\ ski ve Sibelius kon- çertolannın yanı sıra RaveLMedtnerve Pro- kofiev'ın yapıtlannı kaydeden Repin. Yehu- di Menuhin yönetimindeki Vlyana Oda Or- kestrası ile doldurduğu Mo- zart'uı 2,3 ve 5 No'lu keman konçertolanyla 1999'daEcho Klassik Yılın Enstrümantalis- ti ödülünü kazandı. 70. kuruluş yılını kutlayan Londra Filarmoni Orkestrası, çok yönlülüğü ve sanatsal mükemmelliğiy- le günümüzün en çok beğenilen orkestrala- nndan biri. 1992 yılından beri yerleşik orkest- rası olduğu Royal Festival Hall'da her yıl ey- lül ve mayıs aylan arasında düzenli konser- ler veren orkestra Amerika, A\rupa ve Japon- ya'ya gerçekleştirdiği turnelerin yanı sıra, Hindistan, Hong-Kong, Avoıstralya ve Gü- ney Afrika'da konserler veriyor. <Bileüx: 0 216 454 15 55) Vadim Repin, Yehudi Menuhin'in en beğendiği kemancıvdı. İsmet Küntay Tıyatro Ödülleri • Kültür Servisi - 2001 - 2002 tiyatro dönemini kapsayan Ismet Küntay Tiyatro Ödülleri açıklandı. Üstün Akmen. Hayati Asılyazıcı, Doğan Koloğlu. Nadide Küntay ve Sevgi Sanh'dan oluşan seçici kunıl, 'En lyi Oyun Ödülü'nün Savaş Dinçel'in yazdığı ve istanbul Şehir Tiyatrolan'nda yönettiği 'Uçurtmanın Kuyruğu'na, "En tyi Kadın Oyuncu Ödülü'nün Düşün Sahnesfnde Yılmaz Onay'ın yazıp yönettiği 'Sanatçının Ölümü' adlı oyunundaki rolüyle Rozet Nubeş'e, 'En lyi Erkek Oyuncu Ödülü'nün 'Uçurtmanın Kuyruğu' oyunundaki rolüyle Naşit Özcan'a, 'En lyi Yönermen Ödülü'nün Eskişehir Belediye Tiyatrosu'nda Bilgesu Erenus'un yazdığı "Misafir' adlı oyunundaki yorumu nedeniyle Ahmet Mümtaz Taylan'a verilmesini kararlaştırdı. 'Özendirme Ödülü'nü 'Her Okul Bir Tiyatro' adı altında Akdamar Çocuk ve Gençlik Tiyatrolan Şenliği'nı gerçekleştiren Van Devlet Tiyatrosu alırken 'Seçici Kurul Özel Ödülü'ne ise Tıyatroya Adanan Bir Ömür' ile Yeditepe Oyuncular Topluluğu kurucusu ve yönetmeni Hadi Çaman değer görüldü. Ismet Küntay Tiyatro Ödülleri. 2002 - 2003 tiyatro döneminde bir Türk oyununun galasında sahiplerini bulacak. 'Ayıp Sokağı'nda Aşk' • Kültür Senisi - Doğan Katırcıoğlu'nun son kitabı 'Ayıp Sokağı'nda Aşk' Market Press'ten çıktı. Katırcıoğlu kitapta, yanm yüzyıla yaklaşan gazetecilik yaşamında tanık olduğu olaylan anlatıyor. Konusu; sevgisi, hırsı, vahşeti, eti, kanı, tırnağıyla insan olan kitap, "Aşk nedir, fuhuş nedir, namus nedir, kim kime göre namuslu, kim namussuz?" konulanndaki değer yargılannı yeniden sorguluyor. Dionysos' sahibini buluyor • Kültür Servisi - TÜRSAK Vakfı 'nuı 5-13 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirdiği 'Uluslararası Çevre Filmleri Festivali" bugün saat 20.00'de Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda yapılacak ödül töreni ile sona erecek. Okan Bayülgen'in sunuculuğunu yapacağı gecede saat 21 OO'de Atlas dergisinin 'Bambaşka Bir Gezegenin Adım Adım Keşfi - Himalayalar' adlı dia gösterisinin ardmdan, 'Halikarnas Bahkçısı Kısa Film Maratonu'nda yer alan üç ekibe aıt filmlerin ilk gösterimleri yer alacak. 'Uluslararası Uzun Metraj Film Yanşması'nda ve belgesel film yanşmalannda ödül kazanan filmlere ödüllerinin verileceği gece. 'Uluslararası Uzun Metraj Film Yanşması'nda 'Dionysos' büyük ödülünü kazanan filmin saat 21.45 'te yapılacak gösterimi ile son bulacak. (0 212 244 52 51) Aykal'ın halya çıkarması • Kültür Servisi - Italyan R,\I Devlet Senfoni Orkestrasrnın Torino'da verdiği "tlkbahar Konserleri' dizisinin sonuncusunu konuk şef olarak yöneten Borusan îstanbul Filarmoni Orkestrası daimi şefi Gürer Aykal'dan, ttalyan basını övgüyle söz etti. Soprano Barbara Hendicks'in solist olarak katıldığı konserde, orkestra, Sibelius'un "Finlandiya" ve Çaykovski'nin '5 Numaralı Senfoni si'ni seslendirdi. 'La Stampa' gazetesinin Torino baskısında Aykal için "Çayko\ski'yi abartmadan, aslına sadık kalarak ve romantik tonlamasını yaşatarak orkestraya çaldırtan dinamik şef" ifadesine yer verildi. BUGLTs • BEKSAV'da 'Theo Angelopoulos fihnleri' kapsamında 14.30'da 'Kumpamal'. 17. 00 de 'Ancı', 19.30'da 'LTis'in Bataşı' filmlerinin göstenmi. (0 216 349 91 55) • tFSAK'ta 19.30'da Özcan Yardalan'ın konuk olarak katılacağı 'Yoüarda' konulu dialar eşliğinde söyleşi. (0 212 292 42 01) • BABYLON'da 21,30'da Kompania Ketencoğlunun konseri. (0 212 292 73 68) • RUMELÎ HtSARI nda '2. Rumeh Hisan Tiyatro Buluşması' kapsamında 21 OO'de Aysa Prodüksiyon Tiyarrosu'nun 'Kadmfar Devleri'adlı oyunu. (Biletix: 0 216 454 15 55)