Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 MAYIS 2002 PERŞEMBE 12 KULTUR kulturtg cumhuriyet.com.tr Türkiye'de modern resim sanatmm öncülerinden ElifNacVyı yitireli 15 yıl oldu ir sevgi veneşekaynağıydı SELMİ ANDAK Önce şunu belirtmelıyim ki, yaşa- mımda sevgi, dostluk, kültür, sanat, mızah. espri ve dığer konularda öğ- renebıldiklenmin çoğunluğunda da- ıma, 1950'lerdeCumhuriyetgazete- mizde başlayan Elif Naci yakınlığı- nın imzası vardır... Elif Naci. şu tek sözcüğun tam an- lamıyla u mükemmelinsan"dı. Şöy- le kı, sanatta yaratma, ınsanlar ara- sında ve toplumda sevgi ve dayanış- ma. her türlü mizahı, espriyi, nükte- yi ve şakayı ıçeren dostluk, aşk ile- tişımlerinde dünyada eşi az bulunur bir kişiliğe sahipti. Onu her zaman özlüyoruz, anıyoruz ve arayacağız. 1976 yılında kapak dızaynını Tan Oral'ın çizdığı ve Hılal Matbaacı- lıkın yayımladığı "EBTin 60 Yıh - Resimde ve Basuıda" adlı kitapta yer alan "Bitmeyen Ekol" başhklı yazı- mı, sırası geldığı ıçın tekrarlıyorum: "EHfNaci, resim sanaünda ele avu- ca sığmaz, peşinden ne kadar koşul- sa tutulamaz, taklit edilemez, daima yeni, daima hızlı ve ileri giden bir ekoldür. Hatta daha doğru bir de- yimle ekol olmayan bir ekoldür. Şöy- le ki, tüm çağlar boyunca plastik sa- nadar alanında gelmiş geçmiş sanat- çıiann ister ketıdi çağjanna, ister ken- di kişiliklerine bağlı bir tür, bir ekol başlanuş ama bitmiştir. EBf Naci'de ise bitmek tükenmekyoktur. EKf Na- ci, tüm insancıllığı ve evrensel kişili- ği ile, gerek tatlı sohbederi ile, gerek esprileri ile ne derece aktüeL, yeni, re- alist ve her şeyden önce evrensel kal- mışsa. işte resim sanaündaki kendi ekolünde de a>nıdır. Resim yapma- ya başladığı her anda en yenisini, en spontanesini (kendine özgü) yapan sanatçılarkategorisindeyer ahn_ EKf Naci, başhbaşına bir isimdir... r> Elıf Nacı'sız bir toplum, Elif Na- ci'siz bır gazete, Elif Naci'siz arka- daşlık ve dostluk, ElifNacfsiz bir sev- gi daima eksık kahr. Basın mesleğin- de de, sanatta olduğu gibı bır an ge- lıyor kı Elif Nacı'nin yokluğu duyu- luyor. Yukarda sözünü ettığım ki- taptan bazı sanat, kültür, basın oto- ritelerimizin o zamanki yazılanndan kısa alıntılan yansıtayım: Halide Edip Adıvar (1954): "Elif Naci'nin ressam olarak, biamkiler arasında derecesini ölçmek, ressam olmayanlar için kabil olmasa gerek. Fakat derecesi ne olursa olsun, sana- üna hayat kattığınu sanatın herhan- gi şubesiyle alakadar olan herhangi bir kimse anlayabilir." (Fotbgraf ARA GULER) Hepyeniyi arayan bir ressamdu.. Kültür Servisi - EKf Naci, herkesçe bılindiği gibi Türk re- sim tarihine gerek ressam olarak, gerekse sanat yazan ola- rak adını yazdırmış ender kişiliklerdendır tstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki öğrencilik yıllannda ho- cası tbrahim Çalta'dan etkılenen Elif Naci, daha sonra bu etkıden sıynlıp özgün çalışmalar yaptı. 1933 yılında Zeki Faik tzer,NuruOah Berk,CemalToDu ve Abidin Dino ile bir- likte D Grubu'nu oluşturan sanatçı, Türkiye'de resim sana- tmın benımsenmesı. sevilmesi için yoğun çaba gösterdı. Ya- şamı boyunca fırçasını kalemıyle destekledı; resim anlayı- şını, sanat ilkelerini, görüşlerini yazılanyla sa\-undu Elıf Naci. ılkdö- neminde peyzaj ve natürmortlann ya- nı sıra daha çok fi- gürlü kompozisyon- lar yapmıştı. Ancak. Türk ve tslam Eser- leri Müzesi ile Top- kapı Sarayı Müze- si'nde yönetıci ola- rak görev aldığı yıl- larda iç içe olduğu sanat eserlerinden esinlendiği gelenek- sel biçimlen çağdaş resme katma çaba- sınagırdi. Sonrala- n bu motıfleri res- mine olduğu gibi katmaktan vazgeçtı. ancak geleneksel Türk sanatlan her zaman resımlenne kaynak oldu. Sürekli özgün bır "Türk resmi" kavramı peşinde koştu, hep "yerü sanafın savunucusu oldu, Türk kültürünün özümlenmış olduğu eserlere değer verdi Daha sonra Elıf Naci, taze renk arayışlanyla düşgücünün biçimlerini birleştirdiği soyut kompozısyonlara yöneldiği, yaklaşık kırk yıl sürecek bir soyutlama dönemı yaşadı. Fi- güratif resme döndüğü son dönemindeyse, gerek duyarlı bir renk armonisı \e ustahklı desenlerle örülü peyzaj ve natür- mortlannda, gerekse yüz anlatımlanna yöneldiği portrele- rinde kışisel bir yorum getirdı. On beş yıl önce kaybettiğimiz Elif Naci, Türk resim sa- narı tarihinde çok yönlü. çok renkli, çok üretken bir sanat- çı olarak her zaman saygıyla anılacak bir değerdır. Fikret Adü (1954): "EHf Naci bir sezişler ve iyi niyetler insanıdır. Ar- tistik bir mizacı vardır.'" t. Gabp Arcan (1954): "Müteva- n sanatkâr Elif Naci, memkketimi- zin sanat cephesinde cehalet ve taas- suba karşı savaşan ve bütün gençü- ğini bu uğura nezreden bir avuç ide- aKstten biridir." Nurullah Berk (1954): "EKf Naci Türkiye'de modern resim sanatının kunıculanndan biridir. Mücadeleci karakteri, atak mizacı ile resim tari- himizde yerini almışür." Cumhuriyet gazetemızde unutul- maz büyüğümüz Cevat Fehmi Baş- kut'un 1954'tekıyazısından: "Onun saf, can, sıcakbir çocuk ruhu sakh olan Elif Naci'ye bağlanmamak imkânı yoktur. Evet, bir kalem efendisi gö- rünüşü, bir çocuk saflığı ve aynı za- manda engin bir sanatkâr hassasiye- ti. Böyle bir insan kıymetfi bir ressam- dır."" TÜRK-YUNAN OYUNLARIBULUŞMASI Dostluksahnede pekişecek Kültür Servisi - Devlet Tıyatrolan Taksım Sahnesı yanndan ıtibaren 17 Mayıs'a dek 'Türk- YünanOyunlan Buluşması'na evsahiphği yapacak. Devlet Tıyatrolan Genel Müdürlüğü ve tstanbul Fılarmoni Derneğı işbir- liğiyle düzenlenecek olan buluşmaya iki ülkenin Kültür Bakanı tstemihan Talay ve Evangelos Venizelos tstan- bul'da bir araya gelerek destek vere- cekler. Istanbul Filarmoni Derneği Genel Sekreteri Panayot Abacı etkınliğın ge- leceğını şöyle değerlendirdi: "Bu etkin- liği Devlet Tryatrolan ile işbirliği yapa- rak başlatbk. Amacımız. etkinligi sü- rekli kılnıak ve her yıl dönüşümlü ola- rak hem Atina'da rienı de tstanbul'da yapmak. Önümüzdeki yıl Yunanis- tan'da bu etkinliğin yapıhp yapümaya- cağı henüz belli değil. Bu yıl Antalya ve Ankara Dev let Tıyatrolan konuğu- muz. Şimdiük Yunan Devlet Tıyatro- lan kaülmadı, irtibat haündeyiz, muh- temelen önümüzdeki yıl onlar da yer alacakiar. Önümüzdekietkinliğin prog- ramım belirlemiş durumdayız. Recep Bilginer'in "Ben Kimim',Orhan Ase- na'nın 'Ölü Kentın Nabzı', Güngör Dilmen'in 'Canlı Maymun Lokanta- sı', Yıldınm Keskin'in 'Aklı Başında Bir Adam", Çetin Altan'm 'Telefon Kımın için Çalıyor'un yanı sıra Di- mitn Psatasın iki yeni piyesi Türkçe; Nâzım Hıkmet'in iki ovıınu Yunanca ve çağdaş Yunan tiyatro yazarlann- danbazuannmesetierisergQenecek.Pt>- Btik endişelerimiz yok, salt sanatsal endişderinıiz var yapılan çahşmalan- nuzda. Bunu özelÛkle vurgulamak is- üyonım. Onun için de başarüıyız ve da- ha da başanh olacağunızı düşünüyo- rum." Yunanistan Kültür Bakanı Venıze- los da etkinlıkle ilgili şu mesajı ver- di "EDen - Türk Tiyatro FesthaE, iki halkve iki kültür arasındaki diyaloğu, tiyatro diliy le karşıhkh ve saygıh ola- rak geBştirmesi bakunından kı\ anç ve- ricidir. Türk riyarrolannın EUen ya- pıüarmı ve EDen tiyatrolannın Türkya- pıtlannı sergUemeleri sonucunda ohı- şan diyalog sıradan bir taröşmayı aşa- rak iyi örgütlenmiş bir teatral. yani külrürel bir oluşum olarak çıkryor kar- şumza." Bu ılk buluşmanın hedefi, ilk çağ- lardan bu yana bırçok ortak külrürel ve sanatsal değerleri örtüştüren Ana- dolu v e Yunanistan topraklannın zen- gın mırasının sanatsal yönlerini birlik- te gehştirmek. gelecekte birlikte pro- jeler üreterek uluslararası banş, dost- luk temellerine katkıda bulunmak. "Türk - Yunan Oyunlan Buluşma- sı" kapsamında, yann ve 11 Mayıs'ta Ankara Devlet Tıyatrosu StravrosDo- ufesis'ın sahneledığı Yakovos Kam- beneDis'ın 'OdiseaEvineDön', 12-13 Mayıs'ta Volos Sanat Tıyatrosu Nâzım Hikmet'ın 'Unurulan Adam', 14-15 Mayıs'ta Antalya Devlet Tiyatrosu Di- mitri Psathas'ın 'Yalancı Aranıyor'. 16 Mayıs'ta Atina K. Belediye Tiyat- rosu Tuncer Cücenoğhı'nun 'Çıkmaz Sokak', 17 Mayıs'ta Selanık Beledi- ye Tiyatrosu Aziz Nesüı'in "Hadi Öl- dürseneCanikom' adlı oyunlannı sah- neleyecek. Bütün oyunlar Taksim Sah- nesi'ndesaat 20.00'deoynanacak Tak- sım Sahnesı'nde aynca 18 Mayıs'ta et- kınlık kapsamı dışında Özel Zoğraf- yon Rum Erkek Lisesi 'Cengizhan'ın Bisikleti" adlı oyunu Yunanca olarak sahneleyecek. (0 212 251 56 00) Balkanlı sanatçılar Selanik'te NEX\ ÇALİDİS Selanik Çağdaş Sanat Müzesi 31 Mayıs'a dek "Çağdaş Avrupa Sana- ü: Balkan tlkelerinden Sanat" başlık- lı sergiye ev sahipliğı yapıyor. Sergı. Selanik Limanı'ndaki yenilenmiş ant- repolarda düzenlenıyor. Etkınliğe Türkıye 'den İnsel tnal, İs- nıet Doğan, Selda Asal \ e Genco Gü- lankatılıyor. Sergıde aynca Bulgans- tan, Arna\Titluk, Makedonya, Yunanis- tan, Romanya, Yugosla\ya, Slovenya, Bosna-Hersek'ten sanatçılann da \i- deo, heykel, yerleştirme. resim ve fo- toğraf gibi çalışmalan sergılenıyor. Sergırun Türkıye bölümü Istanbul Çağdaş Sanat Müzesi'nın müdürü Genco Gülan tarafından düzenlendı. Gülan serginın oluşum sürecıni ve iz- lenimlenni şöyle açıklıyor: "tstanbul Çağdaş Sanat Müzesi sa- nal âlemde faaüyet gösteriyor. Başlar- da müze kendi projem olduğu için tek başıma kaühnayıdüşünüyordum. ITu- sal baglanülanmız ve onlann verdik- lerireferanslariabu sergide yer aldık." Balkan ülkelerindeki sanatçılann çok dinamik olduğunu söyleyen Gü- lan, etkinliğin alternatif isimlere açık olduğunu ekliyor. Böylece keşfedilme- mış isımlen görme ve tanıma imkânı bulduklannı belirtiyor. Balkan sanatçılannın ortak özellik- ler taşıdığını düşünen Gülan. "Bienal esprisi ile yapümış bir çağdaş sanat sergisl Hepimizin ayıu diü konuştuğu- muzufarketmekinanılmazgüzekü. Ay- nca işler de birbirlerine benziyordu. Balkan sanatçılann işleri Avnıpa ve ABD'ye oranla daha politik ve deney- seL Mescla, Sırplarla Bosnahlar, Ma- kedonlarve\unanUarmaralanndapo- litik savaşlar olmasına rağmen orada herkes bir arada idi. Ortak bir kültür- den geldiğinıizi fark ediyoruz. Onlar Osmanlı kültüriinü içlerine sindirdi- ler, bundan da gocunmuyoriar. Özel- likle sanatçı entelektüeDer arasında çok ortak platformlann olduğunu ve gelişme umudunu görmek çok güzel- di" diyor. tki bın beş yüz metre karelik bir alanda üç farklı mekândan oluşan ser- gi mekânında 100 iş sergilenıyor. Tür- kiye ıse sergiye 6 parça ile katıhyor. Bu yıl ılkinin yapıldığı bu etkinliğin 2004 yılında tekrarlanması istenıyor. Genco Gülan gelen farklı teklifler dogrultusunda yeni sergi tasanlan da oluşturduklannı söylüyor Selanik'te. Sergiye katılan sanatçılardan Selda Asal isimsiz bır video çahşması ile İnsel Inal'sa bir mekân düzenlemesi ile katıhyor. Genco Gülan ise 11 Ey- lül'den bır gün sonra Nevv York'ta çe- kılen, üstünden araba geçen bır güver- cın fotoğrafıyla yer alıyor. Resimle- nnde yazı ve bedeni kullanan, ve ikiz resımleriyle tanıdığımızİsmet Do- ğan'ın yine aynı çizgide yaptığı re- sımler de sergide. 'Yer/Sahne: Fındıklı Parkı' • Kültür Senisi - Ev ın Sanat Galerisi'nde 7 Mayıs'ta açılan Nedret Sekban'ın Yer Sahne: Fındıklı Parkı" adlı sergisı. 19 Hazıran'a kadar devam edecek. Fındıklı Parkı'nı, dünyayı ve insan ilişkilenni gözlemlediği bir sahne olarak gören Sekban, çiçekçılen, tinercılen. öğrencilen ve müzısyenleri, çe\Temizde gördüğümüz, olağan ve bıldik olduklan ıçın bakmadığımız bu insanlan yenıden sahneye çıkanyor. kurguladıklannı Fındıklı Parkı aracılığıyla anlatıyor. Sergı, pazar hariç her gün 11.00-19 00 saatlerı arasında görülebılır lO 212 265 81 58) Colosseum'da ilk konser • ANKARA (AA) - İtalya'nın başkenti Roma'dakı tarihı Colosseum, 2000 yıllık tarihinde ılk kez bır konsere sahne olacak. Küresel uyum ve banşı teşvik ermek amacıyla düzenlenen 'Yaşamak Zamanı" adlı etkınlık 11 Mayıs"ta yapılacak. Özellıkle "Ortadoğu'da banş'a adanan ve tsrailli Noa ile Fılıstinli müzısyen Nebıl'ın bir araya geleceğı konserde caz muzığinin usta Ray Charles. Cezayırlı pop şarkıcısı Khaled ile Arjantınlı sanatçı Mercedes Sosa da yer alacak GMK genç kuşağa emanet • Kültür Servisi - Grafıkerler Meslek K.uruluş.u (GMK) Derneği, olağan genel kurul toplantısında 2002-2004 dönemı yönetim, denetleme ve onur kurulu üyelerinı belirledı. Yönetim kurulu başkanlığını Gökçe Şahbaz. 2. başkanhk görevıni Llaş Eryavoız. genel sekreterliğı Burcu Kayalar Yörük. saymanhğı Zeynep Tercan, yönetim kurulu üyelıklerinı Çağla Turgul, Kenan Cnsal \e Elif Yalçınkaya'nm üstlendığı yeni kurul, GMK'nın en genç yönetımı oldu. Onur Bayıç, Gözde Oral. Nejat Emrah Yörük denetleme kuruluna seçilırken llhan Bilge, Bülent Erkmen, Sadık Karamustafa da onur kurulunda yer ahyor. (0 212 234 2? 28/113) 'Discovery 2002' başlıyor • Kültür Servisi - Bulgaristan'ın Varna kentinde düzenlenen 11. Uluslararası Müzik Festnalı 'Discovery 2002' yann ve 11 Mayıs'ta yapılacak. Uluslararası jüri üyesi olarak Türkıye'yı gazetemiz sanat yazan ve bestecı Selmi Andak temsil edecek. Festivalde müzık yanşması, beste \ e yorumcu olarak iki kategoriyi ıçennekte. Yarışmada Vedat Sakman'ın bestesıyle solist Füsun Coşkun yer alacak, y anşma dışı olarak da Selmi Andak'ın yeni bir bestesi seslendinlecek. BUGLN • BORUSAN KLXTÜR SANAT MERKEZİ nde 18.3O"da Ahmet Güner'ın 'Ligetti' konulu söyleşisi. (0 212 292 06 55) • YAPIKREDİ KLXTXH MERKEZİ SERMET ÇİFTER AR\ŞTTRMA KLTÜPHANESİ'nde 18.30'da Bülent Ortaçgil ve Doğan Cankunun müzikli söyleşisi. (0 212 252 47 00) • BELGESEL SİNE>L\CILAR BİRLİĞİ nde Ortadoğu fdmleri gösterimi ve sunuş kuşağı" kapsamında 20.00'de YavTiz Sanaüoğlu'nun sunacağı, Eran Riklis \ e Nurit Kedar'ın yöneteceği 'Suuriar' filminin gösterimi. (0 212 327 41 45) • DULCtNEA'da 19 30da Emine Ceylan'la 'Bir Kuş... Bir Rüzgâr™ Bir lşık!..' adlı seraisı üzenne söyleşi. (0 212 245 10 ^1) • JAZZ CAFE'de 22.30'da Playground'ın konseri. (0 212 245 05 16) • BABYLOVda 21 30da Abfunk ın konseri. (0 212 292 73 68) • İKÜ KEV SALONU'nda 14 OO'te Güzel Sanadar Uy gulama ve Araşürma Merkezi'nin düzenledıği tstanbul Kültür Lniversitesi Tiyatro Dahnın 'Yanhşhklar Komedy^a'' adlı oyunu. (0 212 639 30 24) • AYA İRTNt'de 'I. l luslararası tstanbul Bahar Festh^H' kapsamında 20.00'de Cihat Aşkın (keman\iolin) ve Hakan Şensoy'un (keman'vıolin) solist olarak katılacağı tstanbul Oda Orkestrası'nın konseri. (Biletix: 0 216 454 15 55)