Katalog

SAYF/V CUMHURİYET 30 MAYIS 2002 PERŞEMBE 14 JvLJJLil LJ J \ kuttur@cumhuriyet.com.tr 'Kadınlar Devleti' erkeğe sıra dışı bir yolla başkaldıran kadınlarla örülü güleç bir yapıt Aristofanes'in oklan günceleGAMZE \KDEV1İR '13. l lusUrarasj tstanbuJ Tnatro Festivali'bugunve \annsaat21 OO'de Rumelıhısan"nda bir Yücd Erten pro- jesını tıyatroseverlerle baluşturacak 'KadmlarDevlea"' Erten ın, Aristofa- nes'in MO 392'de yazdığı sanılan 'Eiddesiazusen' adlı oyunundan esın- lenerek yazdığı \ e sahneledığı ıkı per- dehk oyun, her alanda ıktıdan elınde bulunduran erkeğe sıradışı bir yolla başkaldıran kadınlarla onilıi gûleç bir yapıt Yonetmen yardımcılığını Kemal Kocatürk, Emine Lmar ve Emrah Eren'ın gerçekleştırdıklen oyunda Şebnem Köstem. Gülbin Yeşil Ozfcm Çakman, Şebnem Zoriu, EJif Ongan, Onurya} Evrentan, Çetin Teldndor, EminOkay, Emrah Eren, ÇağJar Yi- gjtoğullan, Korhan Başaran ve xMu- rat Ozan rol alıyor Yapıtın muzığı Çiğdem Erken'e, koreografısı Yase- min Gezgjn'e. kostumlen Dujgu Tûr- kekul a.ışıktasarımıHakanOripek'e aıt Orkestrada ıse AjçaOztarhan (pı- yano), EKf Candan Yalçm (pıyano), BurcuKamaa (Jdarnet) ve Ceren Ak- çab (kontrbas) yer alıyor - Yapıün konusunun hem evrenseL hem güncel olması ozgun metinden uzaklaşmama konusunda bir avantaj sağladımı? YÜCEL ERTEN - Bu uyarlamayı aşan bir dramarurgı çahşması oldu Aristofanes'in oyunu kısmen eksık kalmış olduğu ıçın tamamlama çaba- sı benı yazarlığı andıran bir yola su- rûkledı Tabııkı Aristofanes'in nere- deyse 2400 yıl once attığı duğum ve durduğu eşıİc oylesıne dın v e alımlı kı temel onermelere yaslanıp yuru- diım 1 Oyunun gerçekten evrensel bir çı- kışı, taze bir onermesı var Kadınlar, erkekJenn yonetırrunden hoşnut ol- madıkları ıçın erkek kılığına gırıp ücel Erten'in sahneye koyduğu 'Kadınlar Devleti'. yer yer tuluat geleneğının atmosfennden yararlanan, yergi, taşlama, şaka ve göndermeleri güncelleyen ve akademik bir disiplinde bütünleştırmeyi amaçlayan bir çalışma. Meclıs'egıdıyorlarveıkı temelvasa koyuyorlar 'Her şey herkesindir' \e 'Herkes herkesindir' Oyunun eksık kalmış olması, Anstofanes'ın bu so- rulara yanıtlannın ne olduğunu tam olarak anlamamıza olanak tanımıyor Bana da burada bıraz kendı coğrafya- mı belırlemek, bıraz da varsayımlar oîuşturmak duştu - Kurguda ne gibi değişikliklere git- tiniz? ERTEN - 'Her şey herkesin' ılkesı- nın karşısında duran, > asaya karşı hı- le yapmaya çalışan bir oporturust \ ar Onu cezasız bırakmak ıstemedım Bu ılkenm getırdığı sapmayı, onu ceza- landırmak uzere bu- firsat olarak kul- landım Fınal gıbı gorunen 'şölen' şar- kısuıı da bu donemeç ıçın kullandım Kadınlann Meclıs'e gıtmezden once toplanıp pro\a yaptıklan bır sahne \ ar Onun erkekler tarafındakı sımet- nğı Anstofanes'te yoktur, tumuyle bana aıttır Doğal kı bazı şarkılar, ba- zı pasajlar \e tıyatroya ozgu olması- na ozen gosterdığımız fınahmız de oyle -' Kadınlar De\1eti'ni 25 yıl önce de Aimanya'da sahneledinizve "Folkvvang Odulu'nu kazandınız, O sahneleme- nizJe bugünkü arasında fark var nu? ERTEN-Oyunun zemını v e onu sar- malayan ortam, o sahneleyıştekı yak- laşıma çok yakın Bır yanıyla rahat, bır yanıyla da huzursuz % e dengesız 'döşeklerortamT ıle karşıt 'ahşapyıik- selti' o zaman da vardı O zaman da bır torso, yanı kolsuz- bacaksız ve başsız ınsan heykeh kullanmıştım Kızıl bayraklar da vardı Sonra oyu- nu 6 kadınla 6 erkeğın oynamalan fikrı de değışmedı En buyuk farklılık. Anadolu'dakı geleneksel tıyatro vapma tutumuna yaslanmaarayışımızdandoğuyor Çun- ku oyunun grafığını \ e oyunculuk bı- çemını behrleyecek yoğunlukta, bır tu- luat \e oyundan kopma atmosfennı ara- dık Akademik bır dısıplınle guleç \ e anında doğmuşçasına taze olsun ıste- dık Ozetle soylemek gerekırse Sah- neleyışte, benım 'alaturka epik' dıye adlandırdığım bır alandan beslenme- ye çalıştık Aristofanes'e yakışır sahne dili - 'Kadınlar Devieti'ndeki bu miza- hı açar mısınız ? YTJCEL - Anstofanes, çağının po- lıtıkacılannı, yazarlannı, duşunurle- nnı, sanatçılannı, unlulennı, hıcvın acımasız oklarıv la kalbura çevınr, yer- den yere çalar Sozunu sakınmayan, eleştınyle belden aşağı şakalan per- vasızca bırbınne sarmalajan bır va- zardır Omeğın sanılmasın kı ben yaz- dım, sahnenın orta yerıne def-ı hacet eyleten Anstofanes'tır' Yanı deyım yenndeyse, gevrektır' Hoş, aslında halk tıyatrosu her zaman bıraz boyle gevrek değıl mıdır0 Donun bakın koy seyırlıklenne, ba- kın commedıa deH'arte've' Işte bu nedenle, Anstofanes'e kravat takıp, uç duğme ceket gıydınp, butun duğme- lenru ılıklemek gıbı bır hakkımız yok- tur Dolayısıyla, ona yakışır bır sah- ne dılı oluşturmaya çalıştım Onemsedığımbırbaşkaaçışu Ans- tofanes'ın gondermelen, >ergı, taşla- ma ve şakalan kendı guncelıne yone- lıktır Demek kı bızım gondermelen- mız de, çağımızın \e toplumumuzun guncelıne yonelık olmalıdır Aksı, Anstofanes'ı ve antık 'eski komed- ya'yı ıskalamak olur 'Kadınlar Dev- leti' yenne gore doğrudan seyırcıye yo- nelen, yer yertuluat geleneğının atmos- fennden yararlanan, yergı, taşlama, şaka ve gondermelen de olabıldığın- ce güncelleyen, ama butun bunlan akademik bır dısıplın ıçınde butunleş- tırmeyı amaçlayan bır çalışma Oyun/Kimlik/Bellek Nilufer Ergin'in ahşap çekmeceleri talaş, go- malak, mum, pusula, yumurta, kırmızı top- rak boya \e altın varakla dolu. AYŞEGÜL GUÇHAIN Nedenı ne olursa olsun, ağırlıklı olarak ço- cukluğa değgın bır edım olan ovouıu Johan Hu- izinga '(„) canlıvarhk oyun oynadığında,(._) ha- vatm ondan talep edeceği ciddi faaliveüere ha- zuiık antrenmanı > apmaktadır' dıye yorumlar Huızınga'mn saptamasına gore, çocuk, -yazar kapsamı genış tutarak 'canlı varnk' tamlama- sı kullanıyor- oyun yoluyla yaşama hazırlan- maktadır Hemen herkesın çocukluğunda onem- lı yer tutan bır lunapark oyunu olan tahtereval- lı. nasıl bır hazırlık aşamasıdır yaşamm 9 YüceJ Kale'nın Galen Apel'de 12 Hazıran 2002 tanhıne değın açık kalacak olan 'Tahta İşler' başlıklı grup etkınlığınde yer alan v e kar- şılıkJı ıkı geyık formundakı ahşap tahtereval- lisinde -kı, ışlevsel olan bu tahterevallı, ızleyen- den katılım beklıyor- bu sorunun akla gelme- mesı olası değıl Dengeye dayanan bu- duzenek olduğu ıçın, oncelıkle, oynayacak ıkı kışı, hem de yaklaşık aynı ağırlıkta ıkı kışı gereken tah- terevallı, tek kışı ıle de, değışık ağırlıkta ıkı kı- şı ıle de oynanamaz Bu oyun, yanşmaya da- yanmadığına, dolayısıyla kazanan da yınren de olmadığına gore, amacı eşıt koşullardakı ınsanlann dengelı bır bıçımde hoşça vakıt ge- çırmesıdır Bu kuralın dışına çıkıldığında, fı- zıksel olarak 'ağuiığuu' kullanan taraf. 'aşağı- da' kalu-, karşı taraf havada asılı durup sıkılır- ken aşağıda kalan da aym sıkıntıyı yaşar Salt yehşkın ınsanın değıl, yengıye programlı v r e yen- gıyı kışkırtan bılgısayar oyunlan çağında, ço- cuklann bıle unuttuğu bır dengeyı anıyor Yu- cel Kale Rekabetın olmadığı, uısancıl değer- lenn egemenhğınde bır yaşam Bunu en gele- neksel bıçımde ahşap yontuyla dıle getırmesı ıse anma olgusunu ozleme donuşturuyor Çekmecelerde gjzlenen geçmij Geçmışı, Galen Apel'ın yer aldığı Apelyan Apartmanrmn geçmışıyle ortuşen bır sanat- Başarınız başarımızdır, Prof Dr Atilla Yucel 'Sapanca Yedı Evler Konut Yerleşımı" ıle 2002 Yapı Dalı Başarı Odûlü Elif Ozdemir ve Ahmet Yılmaz "Istanbul Bılgı Unıversıtesı Dolapdere Kampusu" ıle 2002 Yapı Dalı Yaşam Çevresı Basarı Ödulu Kerem Ergınoglu .e Hasan Çalışlar "Harp Akademılerı Kapalı Yuzme Havuzu" ıle 2000 Yapı Dalı Başarı Odulü . tebrikler!Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği'nin düzenlediği "Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri" yarışmasında ödül alan başarılı mimarlarımızı tebrik eder, yapılarında Yapıbloku tercih ettikleri için teşekkür ederiz. çı ıse bu ortuşumu yapıta donuşturen Nilüfer Ergin Akademı'yı bıtırdıkten sonra ılk atolyesıru Apelyan Apartmam'nda açan Ergın, yaşamı- nın en guç, ancak en anlamlı olduğunu soyle- dığı donemıne aıt amlan, sakladığı çekmece- lerden çıkararak kendı urettığı yedı ahşap çek- mecede sunuyor Artızana urunu olan çekme- celerın, galen yapısının on dokuzuncu yuzyıl karaktennı çıplak olarak sunan ust katta de- ğıl de, gn metalık duvarlı hı-tech çağnşımh alt katta sergılenmesı çalışmanın anlamlandı- nlması açısmdan çok yennde bu- seçım Sanatçının ahşap çekmecelen talaş, goma- lak, mum, pusula, yumurta, kırmızı toprak boya ve altm varakla dolu Kuşkusuz, her bır çekmecede yer alan malzeme. ya sımgesel bır anlama sahıp, ya sanatçı tarafından soz konu- su malzemeye bır anlam yuklenmış, ya da sa- natçı malzemenın çağrıştırdığı ıkonografık anlamı ıçselleşhrmış Omeğın talaşla cıla mal- zemesı olan gomalak, doğrudan doğruya Ga- len Apelın olduğu me- kânda bır atolyesı olan Ermenı marangoz Ar- menak l sta ıle ılışkılen- dınlırken bır yandan da galennın tam ortasında yer aldığı Hınstryan azın- lık kulturune marangoz Isa eğrehlemesıyle me- kânsal katılımı sağlıyor Ergın'm komşusu usta- dan kalanlar olarak bı- nktınlıp belleğe donuş- turulen altın varak da ay- nı ışlevı ustlenerek aynı anda bu malzemenın Hı- nstıyan kulturunde tınsel varsılhk sımgesı oluşunu anımsatıyor Evrenın yaratıhşını sımgeleyen yedı sayısı- nın hem çekmece, hem de çekmecelenn bınnde- kı mum sayısı olarak kul- lanılması ıle tınsel çev- nm v e goğe yukselme an- lamı taşıyan yumurtalar da mekânın ılmtılı oldu- ğu kulture vapılan gon- dermelen pekıştınyor Uzak'yalan geçmışe ya- pılan bu gondermelenn çarpıcılığı sanatçının bı- reysel geçmışı ıle yaşadı- ğı topraklann çok - kul- turluluğunun ortuşmesı uzenne kurulu Yerel ve ya da evrensel tartış- malannda folkJorık ol- madan evTensel değerle- n ıçselleştınnek bu olsa gerek dıye duşunmemek elde değıl yapı merkezi Bulutsuzluk Özlemi Açıkhava'da • Kültür Servisi - Harbıye Cerml Topuzlu Açıkhava Tıyatrosu'nda 2 Hazıran 20 OO'de Bulutsuzluk Ozlemı muzıksev erlerle buluşacak Nejat Yavaşoğullan (vokal-ntm gıtar), Serdar Oztok (solo gıtar), Sma Koloğlu (klavye), Burak Guven (bas) ve Utku Onal'dan (daml) oluşan topluluğun konsennde on grup olarak Duman sahneye çıkacak (212 292 95 18 - 292 5782) 'Efes Dark Roxy Müzik Günleri' • Kültür Servisi - Muzık dunyasına yem gruplar kazandırmak amacı> la duzenlenen 'Efes Dark Roxy Muzık Gunlen'nın bınncısı, 'Playground'. ıkıncısı 'Lane', uçuncusu ıse 'X - Rated' adlı topluluklar oldu 'Hayır' adlı topluluğa En îyı Performans odulu venluken 'Fauuz Denn Bulut' Jun Teşvık Odulu'nu, 'Sığ Suda Boğulanlar Bandosu' ıse Roxy Teşvık Odulu'nu aldılar Roxy Muzık Gunlen'nde 121 topluluk yanşmış ve finale kalan 15 topluluk 14-22 Mayıs tanhlennde ROXY'de sahneye çıkmışlardı Türkü Konserleri 2002' • Kültür Servisi - Yon FM tarafından duzenlenen 'Turku Konserlen 2002 "run bmncısı 1 Hazıran 19 00'da Harbıye Cemıl Topuzlu Açıkha\a Tıyatrosu'nda gerçekleştınlecek Yakın zamanda kaybettığımız Âşık Mahsum Şenf'm de anılacağı konserde, Grup Çığ, Kıvn-cık Alı, Arzu, Kâzım Koyuncu ve Alı Haydar Tunısı muzıksev erlerle buluşacak (212 253 36 36) Clint Eastvvood'a ödül • HOLLYTVOOD (VARIETY)- Waılea'da duzenlenen 'Mauı Fılm Festıvalı'mn buyuk odulu 'Sılversword' bu yıl oyunculuğunun yanı sıra yapımcı v e yonetmenlığıyle de beğenı toplayan Clınt Eastvvood'a venlecek Festrval 12-16 Hazıran tanhlen arasmda gerçekleştınlecek Sıhersvvord Odulu'ne ılk olarak, 2000 yılında duzenJenen 1 Mauı Fıhn Festıvah'nde Tun Burton değer gorüunuştu BUGÜN • AYA İRtVt'de 'Mozart Gunleri' kapsamında 18 OO'de Evin İh^soglu'nun 'Türkije'de Mozart/Nadir Nadi'nin MozartY konulu konuşması ve 20 OO'de Alesei Lubünov (fortepıyano) dınletısı (Bıletvc 0216454 1555) • CEJVIAL REŞtT REY de 'İstanbul'un Fethinin 549. Yıldönümü Etkbılikleri' kapsamında 19 30'da Şef RızaRitvonetımındekı Istanbul Devlet Konservatuvan Turk Musikisi İcra Heyeti'nın konsen (0 212 317 77 48) • Y\PI KREDİ KÜLTÜR MERKEZİ SERVIET ÇtFTER KÜTÜPHANESİ nde 'İngiliz Kısa Filmleri Seçkisi Toplu Gösterimi' kapsammda 12 30da 'SokağuıGiineşü Yanı', Fanatik", 'Dümanın En Kötü Yahudi Futbol Takımı', Kızıllar l ygun \dım G«ldiklerinde', 'Sekiz', 'Uzakta Bir Gün', 'Futbolun Kalbi', 18 30da 'Toplar','Wembk>'deGoruşmek Üzere', 'Bu Çocuğun Ö\küsü' fıünlennın gostenmı (0212 252 47 00) • EYÜBOĞLU EĞİTtM KURUMLARI ÇAMLICA KAMPL SL nda 'Ejıiboğhı Eğitim Kurumlan Tryatro Buluşması' kapsamında 12 30'da Notre Dame de Sion Özel Fransız Lisesi'nın 'Ağaçlar Avakta Ölür', 19 30 da Özel ÜsküdarAmerikanLisesinın 'Trovaİçinde Vurdular Beni' adlı oyunlan (0 216 443 01 06) • GÜVEN KIRTASrYE'de 14 30'da Prof Dr Toktamış Ateş'ın ımza gunu (0 216 356 74 39) • BABYLON'da 21 30'da Orhan Osman ve Topluluğu Balkan Ekspres'ın konsen (0 212 292 •'i 68) • GOETHE EiNSTtTÜSÜ'nde 19 OO'da Sasha VValtzın 'Bedenler' gostensmın vıdeo gostenmı (0 212 249 20 09) • KÜLTÜR DOSTLARIDERNEĞÎ nde 20 00de Handan Saltanın 'Tîyatroda Kadın' adlı soyleşısı (0 216 391 54 10) M ANKARA OPERA BCSASI'nda 20 OO'de TED Koleji'nın gostensı (0 312 324 22 10/ 2010) • BELGESEL SİNEMACILAR BİRLİĞI'nde 11 00, 13 00, 15 00 ve 17 OO'de Taha Feyizii'nın 'l zak Bakışh Kadınlar' fıhnmın gostenmı (0 212 327 41 45) • İSTANBUL YEDİTEPE ÜNrVTRSİTESİ'nde 17 OO'de 'MfllerDJ Tour'partısı (0 216 382 34 00) • BEKSAV'da 'Taviani Kardeşler Filmleri' kapsamında 15 00'te 'San Lorenzo Gecesi', 17 30da 'Babam ve Ustam', 19 30'da 'Kaos' fılmlennın gostenmı (0 216 349 91 55) • İFSAK'ta 19 30 ve 20 15'te Özlem Doğan'ın 'Iki EF adlı saydam gostensı (0 212 292 42 01) • FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ nde 20 OO'de Eugene Ionesco'nun 'Ders' adlı oyunu (0 212 252 61 55)