Katalog

3» MAY1S3O2 PEFŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Steze ve Puth,sıcak savaşın eşiğine gelen Hindistan'la Pakistan arasında arabuluculuk yapacaklar Rusya'yla Keşmirgirişimi• Romda kısı bir görüşmtyapan Putiı ve Sezer, 34 Haziran'di yapılaca: Orta Asya'ia Gıiven /rttıncı Önlenle Zirvesi'rie araoulucılui yapacakır. Se2er'in Müşerre ve Vacpayi ile ayn ayrıjörüşmesi beklenir.en Putin'in ie jd lideri biıaraya getirneye çalışacağ öğrenildi. SERKAN lEMtRTVŞ ANKARV - TürLiye veRvuya Federasyonı, küresel banş 'e istk- rar açısındaı büyük tehdit Muşru- ran Hindistn-Pakistan gemnlği- nin giderilnesi için ortak ıarefcet etme kararı aldılar. NATORuiya zirvesinde ->ir arayı geler Cun- hurbaşkanı Uımet >ecdet Saerıle Rusya Devet BaşLanı Vhdinir Putin, geleck hafta Kazakstanda yapılacak 'Orta Asya'da Gür»tn Artüncı Öriemler Zirvesi "ıde Dİr araya gelmckaran aldılar. ki lke- rin, aynı zireye katıiacak Pıkisan Devlet Başlanı PervezMüşerrefve Hındistan Bışbakanı Atal Bdıari Vac- payi ile görişerek gerginligt sor ver- melerini isttmeleri bekleni/or. Türkiye ib Rusya arasındı sot yıl- larda gelişen ilişkiler, böUesel ve küresel gergnliklerin giderimesı ça- balannı da beraberinde getrdi Av- rasya Eylen Planı'nı imzüayarak ışbirliği alaıını daha geni ş bir :oğ- rafyaya yaym ıkı ülke, böljesel nü- fiızlaruıı nükleer sa\aşın eşğıne ge- len Hindistan-Pakistan gergnliğınin gıderilmesüıe çalışacaklar. Ortak gi- rişim karan Roma'da yapılan NfA- SAYDAM Keşmir'de yaşayan birçok sK İL ild ülke arasındaki çaüşnıalar yüzünden sığınmacı konumuna düştü. (Fotoğraf: REUTERS) TO-Rusya zirvesı sırasında karar- laştınldı. Sezer ve Putin, Roma'da yaptıklan görüşme sırasında Güney Asya'daki gergınlikten duydukJan kaygıyı dile getirdıler. Liderier onu- runa verilen öğle yemeğınin sonun- da Putin, Sezer"in yanına gelerek ge- lecek hafta Kazakıstanda yapılacak Orta Asya zirvesi sırasında Sezer'le görüşmek ıstediğinı ve bu sorun için ortak çalışabilecekkrini iletti. Sezer'in de memnunlukla karşıla- dığı bu önennın yaşama geçirilmesi için diplomatik temaslann yapılma- ya başlandığı öğrenildi. Putin'in Ka- zakistan zırvesine katılacak iki lide- ri bir araya getirmeye çalışacağı kay- dediliyor. Sezer'in programında Mü- şerref ile ikili görüşme bulunuyor. Cumhurbaşkanı'nın Vacpayi ile de bir araya gelmesi ve taraflara "sağdu- yulu davranma" telkinınde bulun- ması öngörülüyor. Zirve Ka/akistan'da yapılacak Putin'in iki lideri bir araya getir- mesi durumunda Sezer'in de toplan- tıya katılıp katılmaması konusunda henüz net bir gelişme bulunmuyor. Türkiye-Rusya ortak girişimi, ittifa- ka yenı katılmış Rusya'nın NATO ile ilişkileri açısından sembolik bir önem de kazanıyor. Kazakistan'ın Almatı kentinde yapılacak zirveye Orta Asya ülkelerinin yanı sıra Tür- kiye, tran. Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan, Mısırgibi ülkeler katılıyor. Toplantının temel amacı Orta As- ya'da güvenlik ve istikrann sağlan- ması için başta terorizmle mücadele olmak üzere gerekli işbırliğinin sağ- lanması olarak kaydediliyor. çatısmalar sürüyor Asya dikeıı üstünde Dış Haberler Servisi - Hindistan ve Pakistan güçlerinin sonınJu Keşmir bölgesi sınınndaki çatışmalan sürerken Avustralya ve Yeni Zelanda, vatandaşlannın bu ülkelerden aynlmalannı istedi. Pakistan, Cammu-Keşmir eyaleti sınınndaki Pakistan köylerine Hindistan' ın gece boyunca açtığı ateşte en az 5 kişinin öldüğünü, 8 kışınin yaralandığmı belirtti. Hindistan'ın kontrolündeki Keşmir'de bir gazete burosu, kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından tarandı. Olayda Zafer tkbal adlı gazetecinin ağır yaralandığı belirtildi. tngiltere ve ABD'nin ardından Avustralya ve Yeni Zelanda da vatandaşlannı bu ülkelerden aynlmalan konusunda uyardı. Gerginliği azaltmak için yapılan uluslararası girişimler çerçevesinde Japonya Başbakanı Juniçiro Koizumi, Hindistan Başbakanı Atal Behari Vacpayi ile görüşrü. Vacpayi, "Savaştan kesinükle kaçnunak gerekiyor. Ancaksabnmızındabirsının var" dedi. OSKOVA Şimdide Avrupa Doruğu Dış Haberler Servisi - Rusya'nın başkenti Moskova'da dün başlayaa 9 AB-Rusya Doruğu ile bırlikte Rusya'nın Batı ile yakınlaşma hamlelerine bir yenisi daha eklendi. Geçen hafta ABD ve NATO ile önemli ilerlemeler kaydeden Rusya, Avrupa ile ilışkılerinde de yeni aiımlar atma yolunda. Kremlin Sarayı'nda başlayan Dorukta AB'nir Baltıİc ülkelerine genişlemesi durumunda bu bolgede bulunan Rusya 'mn Kaliningrad kesiminin durumu, AB'ıun Rusya'>ı pızar ekonomisi olarak tanıması konusu, bilimsel a.-aştırmalar, uzay çâlışmalan gibi başlıklann İ£ alınması planlanıyor. Rusya Dışışleri Bakanlığı Sozcüsü Aleksandır takuvenko, Rusya'nnı son hr haftadır gerçekleştirdiği temaslarla ilgili olarak "Veni bir Avrupa-AÜantik güvenlik yapısının öığuşuna tanık ohıyoruz" (Eğerlendirmesini yaptı. Dorukta gerilimli bir bışlığı, AB'nin snişlemesinden sonra kaliningrad bölgesine girış \e çıkışlar konusu duşturdu. Devlet Başkanı Futin, "Soğuk Savaşın enazesi nihayet bitti" sklinde başladığı bnuşmasında Kaliningrad lolgesi için imtiyaz istedi \? ılişkilerin gelişmesini bu bşula bağladı. Putin, Eaîtık Denizi'ne kıyısı dan Kaliningrad'a, bmşulan Polonya ve litvanya'nın AB'ye ermesinden sonra, Rus utandaşlannın ve nallannın serbest giriş ve (Jaşlanna izin verilmesini ütedi. AB Komisyonu Bajkanı Romano Prodi de AB'nin Rusya'ya, pazar dcenomisinin şartlannı tam da'ak yerine getiren ülke saîüsü vereceğini açıkladı. NATO siyasileşme yolunda NİLGÜN CERR\HOĞLU ROMA-Uzun yıllar Moskova'da bulunmuş bir İtal- yan diplomatı "Roma deklarasyonunun" anlamını "Cumhuriyet''e şöyle özetledi: -Ruslar aynen sizin gibidir. Sembollere önem ve- rirler. Şeldl içerikten çok daha büyük önem taşır. Kuzey Atiantik İttifakı doğuya genişlerken. Ruslar'ı görmezden gelmek olmazdı. Bu onlan karşımıza al- mak demek ohırdu. Ruslar çünkü, geneayıiı sizin gi- bi, 'dışardakalmak". 'dışardabırakılmak' konusun- da çok hassasüriar. Kendüerini 'dışlanmış' hissettık- len anda bunu'tehdit" olarak algılarlar. Sembolik ve biçmisel de olsa NATO üyeleriyle' aynı masaya otur- mak' Moskma için bü>ük önem taşıyor.." Kimilerince "sanalüyeük" sözleriyle tanımlanan Rusya - NATO ortaklığı. biraz bizım "sanal .AB aday- tağmuzı" andınyor yani. Her ne kadar biz "şeklen" de olsa, he- nüz AB üyeleriyle u avnı masa- ya" oturmasak da... Rusya'yı "sanalü>«fik"formü- lüyle yörüngesine çeken NATO için ne anlama geliyor bu değı- şün? "Değişinıçoktanbaşlamış- n" diye yanıtlıyor bu soruyu mu- hatabım: "Du\arveVarşovaPak- ta'nm \ikumasrv1a çoktan startal- dL 11 Eyiül dönüm noktası oldu. 11 Eylül'ün ardından Baü için- deki askeri ittıfaklar'^^BDön- deröğinde yapılan ad- Hoc" (kı- sa süreii, degişken) bir biçim al- dı. NATO siyasileşecek bu du- nımda. Askeri önemi azalacak Vebüyük olasıhkla AGİT benze- ri birorganizasvonadönüşecek-" Kördüğüm: Prag Zirvesi •99'da Çek Cumhuriyeti, Po- lonya ve Macaristan'ı saflarına katan NATO'nun önümüzde bir var. Güz aylannda Prag'da gerçekleşmesi beklenen bu "ikinci tur"da, Estonya, Lıtvanya, Letonya, Slovenya. Romanya. Bulgaristan. Slovakya NA- TO'ya katılacak. Ruslar bu genişlemeye, "Roma antlaşmasına" rağmen olumlu bakmıyor. Rus Dışışleri Bakanı tgor tvano\'. bu konuda yöneltılen sorulan "Değerlen- dinnelerimiz Roma buluşmasmdan öncene idiyse şnn- di de o!" diye yanıtlıyor. Roma'daki imza töreni ar- dından Prag'a ilişkin sorulan açıkta bırakan Putin'in gelecektekı tutumunun ne olacağı bilmece. Zirveye katılırsa; bundan '•genişlemeoperasyonunaaçıkona\ verdiğr anlamı çıkartılmasından korkuyor belli ki. Rus onuru: 'Rusopjatsvo cephesi' Aynı bizde olduğu gibı Rus kamuoyu da "Batı yandaşlan" ile "Rusopjatsvo" (Rus onurunu) savu- nan "Ban kuşkuculan" arasında ikiye bölünüyor. trili ufaklı Doğu A\Tupa ülkeleri NATO'ya resmen üye olurlarken, koca Rusya'nın "sanal üyeük"le ye- tınmesi "Rusopjatsvo cephesini" tatmin etmiyor. Sezer: 'Rusya rakip değil ortak' Rusya ile ortaklığın pratikte nasıl işleyeceği me- rak konusu bu şartlar alttnda. Herkesin gözü 6 Ha- zıran'da ılk kez bir araya gelecek "20'H NATO Kon- seyinde". Her şey Roma'da Berlusconi'nin trilyonlar harca- yarak kurdurttuğu "sahne dekorlan" önünde cere- yan ettiği denli kolay olmayacak besbelli. ttalyan solunun etkin yayın organı "Unita" "Karton dekorlar önünde tarihi gün!" başlığını kullanmış. Lıberal u La Stampa" ise "NATO - Rusya" ittifakının önemini üç noktada topluyor: 1. Terörle mücadele. Vladi- vostok'tan Vancouver'a dek or- tak mücadelenin denetimi. 2. Kimyasal - nükleer silah üreten "anormal devtefleri'' de- netim. 3. Rus askerlerinin katılımıy- la gerçekleştirilecek banş gücü operasyonlan. "Repubbuca" ise "NATO - Rusya" anlaşmasının içerdiği en büyük tehdidi Vaclav Havel'in sözleriyle özetliyor. "Bu yeni it- tifakla" diyor Haval: "(Zengin) kuzeyin (fakir) güneye karşı bir- k^nğiidenimini\«rmektenkacın- malryız!" Aznar.Blairve Schroder'le bir- likte Cumhurbaşkanının Ro- ma'dan yaptığı açıklamalanna da yer veren gazete Sezer'in " Rusya Avrupa -Atiantik bölge- sinde güv enlik. istikrar ve refahın anahtar unsurudur. Rus>a bizim için rakip değil bir ortakür!" söz- "ikinci genişleme" randevusu Roma'daki N\TO Zirvesi'ne kanlan Bush, Papa II. Jean Paul ile Vatikan'da bir ara>a geldL (AP) lerinı aktanyor. Ankara, NATO-Rusya yakınlaşmasından memnun, ancak olası sonuçlanndan kaygılı Türkiye'den gönülsüz evetANKARA (Cumhurhet Bürosu) - NATO'nun tarihi açısından yeni bir dö- nem anlamına gelen Rusya-NATO Or- taklık Konseyi'nin kuruhnası Türki- ye'de ihtiyath bir memnuniyetle karşı- lanıyor. ttalya'da önceki gün imzala- nan Roma Bildirgesı, 53 yıl önce Do- ğu Bloku'na karşı kurulmuş NATO'nun yeni bir döneme girdiğini gösteriyor. Rusya ile bütünleşmesinin sonuçlan Ankara'da değerlendınliyor. Avrupa ülkelerine oranla çok daha istikrarsız bir bölgede bulunan Türkiye'nın, hâ- lâ NATO'nun "caydıncıhgma" gerek- sinüni bulunuyor. NATO'nun yeni dö- nemde caydıncıhk görevini ne kadar sürdürebileceği kaygılann temelini oluşturuyor. Afganistan'da başlattığı "Sonsuz Ozgürhlk'' operasyonunu baş- ka bölgelere de yayma amacındaki ABD, Rusya'yı da ittifak içine katarak en ciddi muhalefeti yanına aknış oldu. Bu gelişmelerle kurulan NATO-Rus- ya Konseyi'ne ilişkin Türkiye'deki de- ğerlendirmeler şöyle: • Rusya'nın ittifakla birlikte hare- ket edecek olması hem Avrupa güven- liğine hem de bölge istikranna olum- lu bir ivme kazandıracaktır. Türkiye de Rusya'nın NATO'da yer almasındanya- rarlanabilecek politikalar izleyebilir. • NATO'nun bundan sonraki müca- delesı küresel terorizme karşı olacak. ABD'mn öncülüğünde yapılacak bu mücadelede ittifak unsurlannın bir araç olarak kullanılması tehhkesi bulunuyor. • NATO bünyesinde terorizmle mü- cadele gereklihğini gündeme getiren ilk ülkelerden biri Türkiye'dir. Ittifakınte- rör gibi tehditlere karşı yeni yapılar ge- liştinnesi gerektiği de toplantılarda di- le getirildi. Ancak NATO ıçinde de üyeler arasında çifte standarda varan uy- gulamalar görülüyor. 11 Eylül olayla- nnın ardından haklı olarak NATO 'nun 5. maddesinin işletiLmesi kararlaştınl- dı. Ancak aynı istem Türkiye söz ko- nusu olduğunda yerine getiriİmedi. Ge- nelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, önceki günkü konuşma- sında "NATO'nun Türkiye'ye aynı has- sasrveti göstermemesi tarihe önemlibir not olarak düşmüştür" dedi. • Rusya Federasyonu'nun uzun va- deli stratejileri. NATO gibi Batı kurum- lanyla bütünleşerek bu kurumlan za- yıflatmaya dayanıyor. Türkiye gibi güncel güvenlik gereksinimleri olan ül- keler açısından bu, ciddi zaafiyetler doğurabilecektir. YALÇIN DOĞAN Slovakya ve Romanya'yı AB Bölmek (stiyor!.. İki ülke. Slovakya ve Romanya. AB'ye aday. Bel- ki hafif farklı, ama bizimkine benzeyen sorunlan var. Bakın o sorunlara ve çözümlerine!.. Slovakya'da değişik azınlıklar yaşıyor. Macarlar, Bulgariar, Hırvatlar, Çekler, Almanlar, Polonyalılar, Ukraynalılar ve Romanlar. AB, Slovakya'ya Katı- lım Ortaklığı Belgesi ile, bu azınlıkların sorunlarının çözümünü istiyor. Yani, anadilde eğitim ve ana- dilde yayın. Bızdeki gibi. 2001 Haziran'ında Slo- vakya çözüm getiriyor. Nüfusun yüzde yirmiyi geçtiği bölgelerde, hangi azınlık daha fazla ise, orada, onlara ana dillerinde eğitim ve yayın hakkı tanıyor!.. O dıllerde hem merkezden TV ve radyo yayını yapılıyor, hem de yerel olarak, o bölgelerde kendi dillerinde yayın hakkı verihyor. Nitra Üniversrtesi'nde, Macar Hükümeti'nin des- teğıyle, Macarca yükseköğrenim yapmak mümkün hale geliyor. Slovakya'da yaşayan Romanlann (halk dilinde çingeneler, toplam nüfusun yüzde 1.6'sı), insan hakları ihlali ile karşı karşıya kaldığını belirten AB, bunun düzeltılmesinı istiyor. Şimdi, bu da düzel- me yolunda. Idam zaten kalkmış. Romanya'da AB devrimi Romanya'daki azınlıklar, Macarlar ve Roman- lar. AB Katılım Ortaklığı Belgesiyle, Macarlar ve Ro- manlara ana dilde eğitim ve yayın hakkının veril- mesıni istiyor. Romanya iki hakkı da tanıyor. Ayrıca, Macar azınlığın nüfusun yüzde yirmisinı aştığı bölgelerde, Macarca dilekçe hakkı getiriyor. Devlet üniver- sitelerinde Macarca eğitim hakkı ile sadece Ma- carca eğitim veren özel bir üniversite kurulmasına izin veriyor. Bükreş'teki devlet TV ve radyosu günde bir ile beş saat değışen Macarca yayın yapıyor. Onlann RTÜK benzeri on bir üyeli kuruluna, bir Macar ata- nıyor. Macarlar, Romanya'da nüfusun yüzde 7.1 'i, toplam bir buçuk milyon kişi. Katılım Ortaklığı Belgesi, Romanya'da yaşayan Romanların yaşam standardının yüksettilmesini is- tiyor. Bunun üzerine Romanya, onlarla ılgıli on yıl- lık plan hazırftyor. İnsan haklan ihlalleri sona eriyor. Idam orada da yok!.. Bir kâbus: Üçüncü dünya!.. Biz sanıyoruz kı, AB sadece bize dayatıyor!.. Hayır, işte ortada!.. Aradakı fark, bizde bölünme korkusu var, onlarda öyle bir kaygı yok. Slovakya 2004'te, çok büyük olasıhkla AB üye- si. Ekonomik kriterler açısından daha geride bu- lunan Romanya ise, Bulgaristan ile birlikte 2007 ile en geç 2010 arasında AB üyesi. Tüm aday ülkelerde, AB hayatın merkezi. Biz- de, kaygı ve tıkanıklık. Oysa, Kıbrıs'tan başlaya- rak, idam, ana dılde eğitim ve yayın, OHAL'in kalk- ması gibi sorunlar AB olmasa da, çözüm bulma- mız gereken sorunlar değil mi?.. Kaldı ki, süresiz aday adaylığı söz konusu de- ğil. Bu işin nihaı takvimi aralık ayında Kopenhag Zirvesi. O zamana kadar bunlan çözduk çözdük, çözemedik, gelsin üçüncü dünya ülkesi olmak kâ- busu!.. Slovakya ile Romanya'yı AB gözüne kestirmiş, bölmek istiyor!.. Bu arada bizi de!.. MHP ile Bah- çeli'yi kutlamakgerek!.. Çünkü, busarsılmazger- çeğı önce onlargörüyorve onlan izleyenbirtakım!.. Ya AB'ye girmek isteyen halkın yüzde 70'i?.. 45 milyonluk bu kıtle, kendi ülkesinin bölünmesinden mi yana?.. Sayın Bahçeli, Slovakya ile Romanya'yı biliyor musunuz?.. E-mail: ydoganCg cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 KKTC karasulam 12 mile çıkıyor • LEFKOŞA (AA) - Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti, karasulannı 3 milden 12 mile çıkanyor. Buna ilişkin hazırlanan yasa tasansı Bakanlar Kurulu'nun dünkü toplantısında onaylanarak, ivedilik istemiyle Cumhuriyet Meclisi'ne sevkedildi. Bayındırlık ve İskan Bakanı Salih Miroğlu, Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yaptığı açıklamada, KKTC karasulannın 3 milden 12 mile çıkanlması yönünde karar almdığını bildirdi. Miroğlu, "En yakın komşu ülke konumundaki Güney Kıbns Rum Yönetimi'nin karasulannı 12 mile çıkardığına'" işaret ederek, olayın, "hakkaniyet ve adalef çerçevesinde değerlendirildiğini kaydetti. Miroğlu. söz konusu tasannın Meclis'te görüşülüp karara bağlandıktan sonra KKTC'nin karasulannın 3 milden 12 mile çıkanlmış olacağını söyledi. Le Pen'in görüşiers benimseniyor • RARİS (AA) - Fransız Le Monde gazetesinde yayunlanan bir araştuTna, Fransızlann aşın sağcı Ulusal Cephe Partisi lideri Jean-Marie Le Pen'in görüşlerinı giderek benimsemeye başladığını ortaya çıkardı. Araştırmaya katılan Fransızlann yüzde 28'i, Le Pen'in görüşlerine karşı olmadığını ifade etti. Fransız gazetesi, 2000 yılında yapılan araştırmada Le Pen'in fikirlerine karşı olmayanlann oramnnı yüzde 17. 1999 yılında yapılan araştırmada ise bu oranın sadece yüzde 11 olduğunu hatırlattı ve aşın sağın son üç yılda nasıl güçlendiğine dikkati çekti. Yunanistan'da grev • ATİN.\ (AA) - Yunanistan'da kamu çalışanlan, hükümetin sosyal güvenlik reformu tasansuu protesto etmek amacıyla 24 saatlik grev başlattılar. Yunanistan Kamu Cahşanlan Sendikalan Konfederasyonu'nun (ADEDl) çağnsıyla başlahlan greve, devlet daireleri ve yerel yönetim çalışanlan ile eğitim görevlilerinin bir bölümü katılırken hastanelerde yalnızca acil vakalara müdahale edecek sayıda personel bulunuyor. Bu arada, Olympic Havayollan çalışanlannın eylemi desteklemeleri nedeniyle her istikamete tek sefer uçuş yapılabiliyor.