Katalog

MAYIS 2002 SALI + CUMHURİYET SAYFA H J J V U i l U l V l l ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Asgariücret bdirleniyor (CTımhuriyet Bürosu) - A.sgan Lcret Tespıt FCornisyonu çalışmalanni fc»iAgün başlıyor. fşçı, iş-veren ve hükümet teiT.silcilerinden oluşan iconisyon, 1 Temmuz'dar. ıtifcaren uygulanacak asgari ücreti belırleyecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na dışandan tnüdahale olduğu şerekçesiyle çalışmalardan çekildiğini belirtti. Saücı, kurdan rnemnun • İSTANBUL(AA)- Fürk Lirası'nın aşın değerlenme sorunu yaşadığına ılişkın eleştirilenni her platformda dile getiren Türkiye thracatçılar VIeclısi(TtM)Başkaıu Oğuz Satıcı, döviz aırlannda yaşanan ani yükselişin tamamen gerçekçi olduğunu savunarak "Artık spekülatörlerin de kuru bastırma şansı kalmadı" iedi. Ramstone'dan yem yatırım • MOSKOVA(AA)- Moskova'daki en büyük alışveriş merkezi zincirine sahip Migros ve Fnka ortakhğındaki Ramstore, bu zincırin en büyük tesisi olacak olan, "Leningradski Alışveriş ve Eğlence Merkezi"'nin temelinı cumartesı günü atıyor. 40 mılyon dolar yatınm yapılacak \ e toplam 12 bin metrekare kullanım alanma sahıp olacak olan merkez, öncekılerden faridı olarak eğlence merkezı" özelliğıne de sahip olacak. Teknoloji ödüeri dagıtılıyor • Ekonomi Servisi - Türkiye Bilımsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBÎTAK), Türkiye Teknolojiyi Geliştirme Vakfi (TTGV) ile Türk Sanayicıleri ve tşadamlan Derneğı (TÜSlAD) tarafından düzenlenen "Teknoloji Ödülleri" bugün sahıplennı bulacak. Teknoloji Ödülleri yanşması, büyük ödül ve başan ödülü olmak üzere 2 kategoride yapılıyor. Airbus sattştarına onay • tSTANBUL(AA)- Türk Hava Yollan (THY) Yönetim Kurulu, filodaki yediadetA310-300 tıpi uçağın satışıru onayladı. ÜçadetA31O-3OO'uçağı ile ikı adet yedek motor, bir adet APU'nun 68 mılyon dolar bedelle satışına ilişkin anlaşma ile dört adet A310-300 uçağı ve iki adet yedek motorun 76.6 milyon dolar bedelle satışının yönetim kurulu tarafından onaylandığı bıldirildi. TV üreticisinin yüzü gülüyor • tSTANBUL(AA)- Hazıran ayında Güney Kore ve Japonya'da oynanacak olan Dünya Kupası. özellikle büyük ekran televizyon satışlannı artrırarak sektörün yüzünü jüldürdü. Siemens Beyaz 5şya Pazarlama Müdürü 3ahriye Bayraklı, Dünya Kupasfnın tele\izyon satışlannı büyük ölçüde jTttırdığını belirtti. FC'den Türkiye'ye kredi • Ekonomi Servisi - Jluslararası Finans Kurumu (IFC). Türkiye'ye yeni bır kredi /erecek. Sağlanacak <redı. şirketin işletme sermayesinin jüçlendirilmesi ve ihracatının arttınlmasına yönelik yatınmlan için kullanılacak. Kiralık daire fiyatlan kimi semtlerde geçen yıla oranla yüzde 50 düştü Kiracının sultanlıkdevri• Dövize endeksli kiralardan Türk Lirasf na dönen ev sahipleri artık dairelerinin uzun süre boş kalma riskini ortadan kaldırmak için depozitolarda dahi indirime gidiyorlar. YAVUZBARLAS Krizle alım gücünün düş- mesi emlak piyasasını dur- gunluğa sürüklerken özellikle büyükşehirlerde kiralık ko- nutlann fiyatlan ucuzluyor. Kimi semtlerde kiralık daire fiyatlannda 2001 yılına oran- la yüzde 5O'ye varan düşüşler gözlenirken kimi semtlerde ise fiyatlar yerinde sayıyor. Dövize endeksli kiralardan Türk Lirası'na dönen ev sa- hipleri ise dairelerinin uzun süre boş kalma riskini ortadan kaldırmak için depozitolarda bile indirime gidiyorlar. Yargı- tay'ın kira artışlannın enflas- yon oranında yapılmasını ön- gören karannın yanı sıra 2000 yılında kira artışlanna sınırla- ma getirilmesine büyük tepki gösteren mal sahipleri artık ki- racılannın çıkmaması için ki- ralara zam da yapmamaya ra- zı oluyorlar. Diğer yandan olası deprem senaryolan da tstanbul'da em- Kiralık daire fiyatlan düşüyor ANKARA 120 m: . Aralık '00 Mayıs '02 I ISTANBUL A.Ayrancı Bartçeltevler Çankaya Dikmen Elvankent Keçiören Kızıiay 195 195 385 160 70 100 160 250 250 450 200 80 100 160 Acıbadem Bostancı Kadıköy Suadiye Aksaray Bakırköy Beşiktaş 300 250 200 400 150 250 300 250 225 200 300 125 200 200 100 100 Dava kazanmak bile ise yaramadı Karşıyaka Bostanlı Balçova Mavişehir Guzelyalı Karataş 150 200 100 350 300 200 200 250 250 350 400 250 Etiler Şişli ._ n 450 200 300 250^» lak piyasasındakı durgunluğa etki etti. Yaşanan devalüasyona kar- şın Ankara ve Izmır'de ise ki- ralar birçok semtte yerinde saydı. Ateş: 3 yıl geriye gittik Kiralık dairelerde 3 yıl ön- ceki fiyatlara dönüldüğünü söyleyen Istanbul Umum Em- lak Komisyonculan Odası Başkanı Sabri Ateş. büyükşe- hirlerde konut kiralannın ge- çen seneye oranla yüzde 70 ile 50 oranında düştüğüne işaret ediyor. Ateş, "İstanbuTda her binada en az 2-3 daire boş du- ruyor. Boş daireleri için ev sa- hipleri pek çok şarttan vazge- çiyor. Şimdi kiracüann suftan- hk devri, mal sahipleri evler boşalmasın diye zam bile yap- mıyorlar" diyor. Enflasyonun düşüşe geçme- siyle beraber sektörün az da olsa canlandığına işaret eden Medin Emlak Hizmetleri'nin sahibi Reha Medin ise krizin ardından gerek satılık gerekse kiralık konutların fiyatlannın yerinde saydığını hatta düşrü- ğünü belirtiyor. Medin, krizin ardından emlak piyasasının ağır yara aldığını, ancak yeni projeler gelıştirilmesiyle ha- reketlenmenin yeniden gözle- neceğine dikkat çekiyor. Raylarda eylem Tren şeflikleri tarih oluyor ANKARA (AA)-Bir- leşik Taşımacıhk Çalı- şanlan Sendikası (BTS) Genel Başkanı Fehmi Kutan. bölge müdürlük- lerinin kaldınlmasının, zaten zor durumda olan demiryollanna vurulan son darbe olduğunu sa- vundu. TCDD 2. Bölge Müdürlüğu önünde dün toplanan küçük bir grup TCDD çalışanı ve sendi- ka üyeleri, alkışlı protes- to yanında, çeşitli slo- ganlar attılar. Türki- ye'nin, uluslararası pet- rol ve otomotiv sektörü- nün çöplüğü haline geti- rilmek istendiğini ileri süren Kutan, 31 Mayıs "ta tren şefliğinin kaldınl- masının can, mal ve seyir güvenliğini tehlikeye so- kacağını iddia etti. OLCAYBÜYÜKTAŞ Emlak vergisine esas teşkil eden emlak rayiç bedellerinin yüksek bulunması ve yeniden değer tespit komisyonlarının oluşturulması ile başlayan süreç. bazı kazanılmış haklan da ortadan kaldırdı. Pek çok bölgede açılan ve indirimle sonuçlanan davalar yok sayıldı. Bır önceki dönemde rayiç bedellerin yüzde 500'leri aşması üzerine dava açan Altunizade Mahalle Muhtan Cafer Koç, mahkemenin, mükellef lehine yüzde 35 indirimle sonuçlanmasına karşın bunun vergi ödeyeceklere hiçbir yaran olmadığını söyledi. Çünkü, ilçe belediyesi, tapu dairesi, ticaret odası ve muhtarlann katılımıyla oluşan Değer Tespit Komisyonu. mahkeme karannı dikkate almadı. Rayiç bedeli 2 milyar lira olarak saptanan sokağın, rayiç bedeli karar sonucu 1 milyar 400 bın liraya ınmışken komısyon, aynı sokağa 1 milyar 800 milyon lira rayiç değer biçti. Koç, aynı durumda olan pek çok mahalle olduğunu dile getirdi. Aynca, emlak vergilerinin büyükşehirlerde iki katına çıkanlması da mükellefin, rayiç bedeller inmiş olsa bile yüksek vergi ödemesine yol açtı. Şimdi, uygulanan yeni yöntemle, mahallelerde oluşturulan Değer Tespit Komisyonlan, bu ay sonuna kadar çalışmalannı tamamlayacak. Ortaya çıkan sonuçlara itiraz varsa önce tl Değer Tespit Kotnisyonlanna yapılacak. Söz konusu birim yeniden bir çalışma yaparak yeni değer saptayacak. Hâlâ bir itiraz varsa o zaman komisyonda yer alan üyelerden biri dava açabilecek. Emlak vergilerinin ilk taksitinin mayıs sonuna kadar ödenmesi zorunlulugu ise mükellef açısından bir sorun yaratmayacak. Geçen yıl ödediği verginin iki katını ödeyecek mükellef, yeni rayiç bedeller belli olduktan sonra aradaki farkı, Emlak vergisinin ikinci taksiti, kasımda ödeyecek. Kupaya grev tehdidi ç ş ç gJT •/ C olan Guney Kore de, hukiı- metin özeOeştirme politikalanna muhakfet eden Kore İşçi Sendikalan Federasyonu, maçlann yapıla- cağı 31 Mayıs-30 Haziran tarihleri arasmda greve gitme tehdidinde bulundu. Konfederasyondan ya- pılan açıklamada, hükünıetin grevdeki elektrik işçilerine yönelik kaü rurumu değişmediği takdirde, sağhk, metal ve ağır sanayi sektörlerinde çahşan binlerce işçinin greve gideceği bildirihrken devlet ta- rafindan yürütükn kamu hizmetlerinin özeDeştirme kapsamına sokulmaması talebi de yer akn. 1 Haziran'da Pompa istasyonlan kapanacak AKINBODUR İSKENDERUN - Kâr azhğı ve petrol fiyatlan- nın yüksekliği nedeniyle koalisyon hükümetini eleştiren akaryakıt dağı- tım ve satıcılan, l Hazi- ran'da bir günlük petrol satış istasyonlannın ka- patılması karannı aldı. Petrol Ürünleri îşverenle- ri Sendikası (PÜÎS) Ge- nel Başkan tsmail Ayte- miz ve Türkiye Akarya- kıt Petrol Gaz tstasyonla- n (TAPGİS) Genel Baş- kanı Aüf Ketenci, düşük kâr payının yanı sıra kre- di karüyla sıfir kârla ça- hştıklannı vurguladı ve l Haziran günü yapılacak protesto eylemine 12 bin bayinin katılmasuun bek- lendiğini söyledi. kazaları tren yolculuğundaEkonomi Servisi - Kamuoyunun günde- minde pek yer almayan, ancak neredeyse tra- fik kazalan kadar can ve mal kayıplanna ne- den olduğu belirtilen iş kazalanna karşı ha- rekete geçildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bünyesindeki Iş Sağlığı ve Gü- venliği Genel Müdürlüğü'nün (ISG), proje kapsamında 9 Mayıs'ta yolculuğa çıkardığı HESME treninin konakladığı illerde çeşitli eğitim etkinlikleri düzenleniyor. Bu çerçevede, Dünya Sağlık Örgütü'nce geliştirilen Işyerinde Sağlık, Güvenlik ve Çevre Yönetimi Programı'nı (HESME) "Edirne'den Kars'a uzanan uzun bir tren yokuluğuyla" gündeme getiren genel mü- dürlüğün, sorunlann çözümüne dönük pro- Meslek hastalığı trafik kazasından beter Türk Tabipleri Birliğinden Ozcan BaripoğJu'nun verdiği bilgiye göre son 30 yılda 4.5 milyon sigortalı iş kazasına maruz kaldı ve 110 bin sakatlık ile 40 bin ölüm meydana geldi. Meslek hastalıklanyla ilgili veriler yeterli olmamakla beraber her yıl yaklaşık 1200-1400 sigortalının meslek hastalığı tanısıyla kayıtlara geçtiğini ifade eden Baripoğlu, işçi sağlığı ve güvenliğinin Türkiye*de 6 milyon sigortalıyı ilgilendiren bir süreç olduğunu bildirdi. PASİTEKULLANIMORANINİSAN'DADÜŞTÜ jesi Avrupa Bırliği'nce (AB) finanse edildi. AB'nin projeye 2-2.5 milyon Euro hibe yardımı yaptığını bildiren İSG Genel Müdü- rü Vedat Reha IVlert, Türkiye'nin sanayileş- miş 21 ilinde laborafuvarlar ve danışma bi- rimleri kurulacağını bildirdi. Şirketler batü, ûlkekr kaçıyor Mert, iş kazalannın yüzde 93'ünün de 10 ve daha az kişi çalıştıran işletmelerde yaşan- dığını belirtti. Öte yandan Almanya Iş Sağ- lığı Entitüsü Direktörü Hans J. Woitowitz, işyerlerinde ortaya çıkan hastalıklar nede- niyle ABD'de birçok büyük fırmamn batü- ğını, AB'de ise bunun kronik bir sorun hali- ne geldiğini bildirdi. Woitowitz, işyerlerin- deki hastalıklann listesini oluşturmak için ülkelerin bır araya gelmediğıni belirtti. ISfASA MOTORLARINA YAKJTTASARRUFUSAĞL4DI Geçenyıla oranla artiş var TUSAŞbaşarıya doymuyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DtE'nin İmalat Sanayıı Aylık Eğilim Anketı"ne göre mart ayında yüzde 76.1 olan kapasite kullanım oranı nisan ayın- da yüzde 74"e kadar genledi. Ankete göre. geçen yıl yüzde 46.4 olan üretim- deki gerileme, bu yılın nisan ayında yükselişe geçti ve yüzde 48.7 olarak gerçekleşti. DİE"den konuyla ilgili yapılan açık- lamaya göre, geçen yıl nisan ayında T«nı kaptsite çalışamamanın nedenleri tç pazarda talep >etersızlığı Dış pazarda talep yetersızhğı \erlı malda hammadde )etersız\ığı Msan20O2Cİ.) 50 0 \2 1 yüzde 68.5 olan kapasite kullanım ora- nı. bu yılın aynı döneminde yüzde 74 olarak gerçekleşti. DlE'nın açıkladığı rakamlara göre mart ayı içerisinde yüzde 76.1 olan ka- pasite kullanım oraru. nisan ayında >TJZ- de 2.1 'lik bir genlemeyle yüzde 74'e düştü. Açıklamada şu saptamalara yer verildi: • Ankete katılan işletmelerin yüzde 48.7'si üretimlerinde nisan ayı içerisin- de gerileme olduğunu belirtti. t/ Ankete katılan firmalann yüzde 46.6'sı mayıs ayı içerisinde üretimlerin- de artış olacağını belirtti. CANHACIOGLU ESKİŞEHİR -Toplam 85 mılyon dolarlık satışıyla 2001 yılında Tür- kiye'nin en büyük ihracatçılan ara- sma yükselen TUSAŞ başanlanna bir yenisini daha ekledi. Askeri ve ti- cari uçak motorlan ile gaz rribünle- nne yönelik üretim kapasitesini sü- rekli arttıran TUSAŞ, son olarak NASA'nın uzay uçuşlannda kullan- dığı motorlann yakıt tasarrufunu sağlayan sıstemı buldu ve lısansını aldı. Aynca NATOnun kullandığı er- ken uyan uçaklanndan olan Awacs uçaklannın motor bakım ve onan- mını, 1. Hava îkmal Bakım Merke- zi Komutanlığı'yla birlikte üstlenen tek firma konumundaki TUSAŞ, ürün geliştirme faaliyetlerini 1996 yılından bu yana General Elektrik, NASA ve TÜBİTAK ışbırlığı ile yü- rütüyor. TUSAŞ son buluşu ile NA- SA'nın uzaya gidecek pilotlann eği- timınde kullandığı uçakların T-38 motorlannda önemlı oranda yakıt ta- sarrufu sağladı. TUSAŞ'ın bu bulu- şu aynca T-38 motorlannın çevreyi kirlermelerini de azalttı. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Yeni Bir Yüz Yeni bır aşk, yeni bir ev, yeni bir mobilyalazım... Düş kınklığına uğramış genç kıza, reklamda şar- kısı ile öğüt veren Sertab Erener'in söylemi öy- lesıne uyduğu için seçilmış değıl. Gunümüz dün- yasında yaşamın her alanında geçerli kılınmış de- ğerier dünyasının urünu. Acıiarı, yitirılenleri yeni bir yüzle, yeni bır aşkla, eşyayla unutma, giderek da- ha etkili bir yaşam felsefesine dönüşüyor. Benim- sendikçe de var olanın ömrü, geçerlilik süresi kı- salıyor. Kolh'ün gıttiği, Schröder'in seçildiği Almanya seçimlerini izleyışim, bana dün gibi geliyor. O ta- rihten bu yana Kohl ikı Almanya'yı birleştıren say- gın lider kimlığinden yolsuzluklara bulaşmış poli- tikacıya indırgendi. Seçımleri solda alternatif bir program ürettiği için değil, sadece "yeni bir yüz" olarak kazanmış olan Schröder ve partisınin, yak- laşan seçimlerde oylannın düşmesine ise ıktidar- daki koalisyon ortakları Yeşiller Partisi ile birlikte kesin gözü ile bakılıyor. Yeni Dünya Düzenı, Küreselleşme modelini AB ülkelerinde yeıieştiren merkez sağ iktidariar, bu ül- kelerdeki ekonomik verılerde büyük zenginleşme- ye karşın gelirdağılımı, sosyal devlet polıtikalann- da geriye gıdış, ışsızlik ile yıpranmışlardı. Modeli değiştirmeden toplumun havasını almanın arayış- ları gündeme geimişti. Küreselleşen, tekelleşen sermaye, Marksist tehdidin olduğu süreçlerdeki sosyal bedeli odemek istemıyordu. Doğu bloku varken Marksızmden esinlenmiş kapitalist dünya- nın sol, sosyal demokrat partileri ile sendikal ha- reketinin kımliği artık istenmiyordu. Yeni sol ruzgârları; eşitliği, sosyal paylaşımı ön- celik yapmış, sosyalizmden yola çıkmış sol parti- lerin ideolojilerınin içinin boşaltılmasının aracı ol- du. Küreselleşmenın yıpranan iktidarları, liderleri, ekonomik model, programları değiştirmeden "ye- niyüzlerte" değıştırme, kitlelen oyalama, deşarj et- me stratejileri böylece gündeme girmış oldu. AB ülkelerinde yeni sol rüzgârlan ile iktidarage- len lider ve partılerin ömurlerinın, Yeni Dunya Sö- mürü Düzeni, Küreselleşme modelinin katı uygu- layıcıları, merkez sağ partılerden çok daha kısa ömürlü olması henüz sorgulanmaya başladı. Bel- ki de bu sorgulama, özeleştiri, ekonomik büyüme- de merkez sağ partilerden bile daha fazla serrna- yeye hizmet etmiş merkez sol partilerin, sol para- vanasında dönüştükleri sağ kımlikten vazgeçme- yi, yeniden gerçek sol arayışlarını gündeme getı- recek. Bizde ise her şey yıllar gecıkmelı, kötü kopyalı yaşandığından biz hâlâ merkez sağ ve solda "Yok birbirimizden farkımız"\ oynama sürecindeyız. Ne- rede ise hergün yeni bır partı kuruluyor. Ya da ke- narda kalmış partılere yeni liderlerle kan venlme surecine gırılıyor. Düzene alternatif iş yapmaya ni- yetlı partı ortaya çıkmıyor. Şaka mı bu? Bizde ik- tidara aday lider, partı görünümu kazanmak için bır de ABD'nin vizesıni almak gerekiyor. Çok par- tili düzene gırdiğımiz gunden bu yana Türkıye'nin yazgısı değişmemiş gibi. Yeni partıler, yeni yüzler, hele de sağda iseler, hep ABD'ye yakınlıklarını, vi- ze aldıklarını kanıtlamanın çabası ıçinde olmuşlar. Menderes'lerle başlayan gelenek, Demırel'ler- le, özal'larladaha bırçarpıcı ortaya çıkmış, ondan sonrasındadincı kesimın liderleri bile ABD'ye bağ- lılıklarını, yakınlıklarını kanıtlama zorunluluğunu duymuşlardır. Erbakan'ın ılımlı Islam kimliği, ABD'nin ilışki kurulmasını ıstemediğı ulkelerveör- gütler nedeniyle kırlenınce, Fethullah Gülen ma- vi boncuklu perde arkası liderliğe soyunmuştu. Şimdilerde Tayyip Erdoğan, ABD zıyareti ile uy- gun aday olduğunu kanıtlama çabasında. öte yandan erımiş merkez sağı toparlamak uzere bir yandan Kemal Derviş, dığer yandan MehmetAH Bayar "yeni, ıdeal yüzler" olarak yarıştırılacağa benziyorlar. Doğrusu ikisi için de çizilen imajlar, ABD paten- tı, onayı yanında, medyatik, siyasi pazarlama öl- çülerine çok uygun. Mehmet Ali Bayar'ı seçildiği kongre konuşmasında izlerken konuşulan dil dı- şında, ABD ya da AB ülkelerinde yeni pazarlanan herhangi bir lider gibiydi." Eşı ve çocuklarıyla iyi aıle, toplumun geleneklerine saygılı, eski liderlere selam gönderirken vefalı, dinamık, espnli, zeki, uyumlu, pratik, güleryüzlü, her kesıme seslenen, herderdedeva.." Çaresızlık ıçinde bunalanlara, "yeni bir yüz la- ztm". soner@cumhuriyet.com.tr Kürşat Tüzmen görevden alındı • Sezer, Dış Ticaret Müsteşan Kürşat Tüzmen'in görevden alınmasına ilişkin kararaameyi onayladı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Tunca Toskay'ın, kendi bakanlığı döneminde göreve atamasına karşın anlaşamadığı Dış Ticaret Müsteşan Kürşat Tüzmen görevden alındı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in Tüzmen'in görevden alınarak Tokyo Ticaret Müşavirliği'ne atanmasına ilişkin kararnameleri onayladığı bildirildi. Alınan bilgiye göre Devlet Bakanlığı, Tüzmen'in Tokyo Ticaret Müşavirliği'ne atanması için hazırlanan kararnameyi 2 Mayıs 2002'de Cumhurbaşkanlığı'na gönderdi. Ancak Cumhurbaşkanlığı, Tüzmen'in müsteşarlık görevinden alınmadan Ticaret Müşavirliği'ne atanamayacağını belirterek kararnameyi iade etti. Bunun üzerine Tüzmen'in müsteşarlıktan alınması ve Tokyo Ticaret Müşavirliği'ne atanması yönünde iki ayn kararname hazırlandı. Kararnamelenn Cumhurbaşkanı Sezer tarafından onaylandığı ve Resmi Gazete'de bugün yayımlanacağı bildirildi. Kürşat Tüzmen