Katalog

1«fiSAN2002S-ALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kulturta cumhuriyet.com.tr 13 IVüzik endüstrisinde Fransızca Rock yaparak direnen NoirDesir, ruhunu satmamakta kararlı "Maskeli diktatörlüğe karşıyız'YKL'-IAZ GÜNEYV MELTEM nRATLl Hizgâr bu kez Tiiric müzikseverler- den .ana esti. Urrmt yûklü şarkılan le \fe« nous portera 'da 'Her şey yok ola- caJtunarüzgârtaşırbizi' diyerek ken- di lertni rüzgâra teslirn eden Fransız rockgrubu Noir Desir, konser vermek için iilkemizdeydi Gitar ve vokalde BertrandCantat, davulda Denis Bart- he. atarda Serge Teyssot Gay , basta J e a n Paul Roy ve keyboardda Chris- tophe Perruchi'den oluşan grup Efes Dark Konserleri kapsamında geçen cu- m a ginü Venue Maslak'ta sahneye çık- tı. Fransız rockırun hırçın grubu kon- serin ilk dakikalanndan itibaren seyir- ciyi etkisi altına alırken kendi deyim- leriyle 'mütevazi bir şamanizm seansı' yaşattılar. - İlk önce grubu nuzun adıylaflgiBbir soru. Neden 'Noir Desir' (Kara Arzu) aduu seçn'niz, bu sizin için ne anlam ta- şıyor? BERTRAND C ANTAT - Bu adı seç- tiğimizde daha ergenlik çağındaydık, bizim için bir sürü şeyi simgeliyordu. Artık düşünmüyoruz bile nedenini. O zamanlar bu isim bize şiirsel ve ateşli geldi. Bu iki kelimeyi bırleştirmek, bir tarafta kara, bir tarafla arzu: biraz ölüm ve yaşam... tyi ve kötü. aslında siyah, birçok şeyin simgesi. Açıkve yenifikçiyiz - Ban havranlaruuz son albümünüzü, önceki albümlerinizle karşdaşürdıkla- rmda hayal kmkbğma ugradıklannı söy- lüyorlar, sizce neden? - (Gülüyor) Bu bence doğru değil. Ba- zı insanlar bir yere yapışıp kalıyor. A- ma hayat bir yere saplanıp kalmaktan değil, daha ileri gntmekten ve kendıni geliştırmekten ibaret. Noir Desir'in ıfa- de etmek istediği ve simgeledıği şeyler -müziğinde olsun, sözlerinde olsun- bu albümde hiçbir zaman olmadığı kadar var. Bu insanlar bunu anlamayan, kapa- lı, dar kafalı ve bizim değişik, daha açık ve yenilikçi olmamızdan memnun ol- mayanlar. Kısacası böyle düşünen in- sanlar bizi anlamamış insanlar. - Bu albümdeki şarküar, çok değişik mekânlarda kayıt edflmiş, örneğin Ni- K,oir Desir, 2 saati aşktn bir süre sahnede kalırken solist Bertrand Cantat'nın ekibindekilerie boğuşmaya varan şakalaşmalan dikkat çekti Türkiye'deki Banş Girişimcileri'nin başlattığı Filistin 'de Aydınhk İçin Bir Dakika Karanhk' eylemine katılan grup, insan haidan konusundaki hassasiyetierini de böyiece dile getirmiş oldu. mes, Lyon veya New York_ Bir albüm çahşması sırasında bu size ilham nu ve- riyor? Kafanızda şarkdaruuza bir nevi dekor mu ohışturuyor? - Bazen evet, ama her zaman değil; fa- kat bu. özellikle New York ıçın geçerli. Seyahat zaten her zaman bizim için bir ilham ka>Tiağı olmuştur ve bu yeni in- sanlar, yeni olaylarla karşılaşmak için iyi bir firsat oluyor. Değişik şehirlerin yaydığı 'dalgalar' ve orada olanlar bizi etkiliyor. Ama bu albümlerimizi her za- man direkt bir şekilde etkilemiyor. Ba- zen bu etkileşim daha dolambaçlı yol- lardan geçiyor. - Bir şarkuuzın sözleri Leo Ferret'ye ait. Neden Ferret? - Çünkü onu çok seviyoruz, çünkü o büyük bir şarkıcı-şair. Tabii ki başka bü- yük şairler de var. Ama o Baudelaire'in zamanıyla bizim modern zamanımızın arasında köprü kurmuş tek kişi. Ona hep hayrandık ama, hiç ona ulaşmaya ve böyle bir şey önermeye cesaret edeme- dik. Bir gün bir şiir dergisinin yazıişle- ri müdürü tarafindan arandık, şiir söz- lerinden oluşan bir CD yapmayı düşü- nüyordu ve bize "Sizin için en uygunu Leo Ferret ohır" dedi. Sonra Ferret'nın ailesiyle tanıştık ve anlaştık. Aynca bu şiir, Ferret'nin hiç yayımlanmamış bir şiiridir. AvTupa'nın katedecek yolu var - Albümünüzün son şarkısı "L'Euro- pe'da, Brigitte Fontaine "Avrupa'nın gül- leri. Satan'ın ziyafeti olacak" diyor, bura- da neye değinmek istediniz ve AB'ye ba- kış açınız nedir? - Bu söz şiirsel, kıştartıcı ve biraz da delice. Fakat aynı zamanda, hangi zama- nın Avrupası olduğuna ve Avrupa'nın ge- leceğine dair bir soru işareti. AB'ye kar- şı değiliz, fakat AB'nin şimdiki durumu- na pek iyi bakmıyoruz, çünkü bu birlik temelde ekonomik çıkarlara dayaruyor. Bizce AB'nin esasen, siyasal ve etik te- melleri de atılmalı. Biz kendimizi önce dünya vatandaşı olarak görüyoruz. Avru- pa insancıl değerler ve sosyal adalet ko- nusunda biraz daha yol katetmeli diye düşünüyoruz. - Son albümünüz diğer albümlerinize krvasla en çok Fransızca şarta içeren ça- bşmanız» Bu, köklerinize sadık kahnanın bir ifadesi mi? - Tabii ki. Fransızca muhteşem bir dil, neden kullanmayalım? Ingilizce ve Is- panyolca şarkılar da yazmayı seviyonım, ama kendi dilimdeki derinliği veremiyo- rum. Buna rağmen kendi dilinizde yaz- mak çok daha zor, çünkü çok daha deri- ne inmeniz gerek yazmaya başladığınız zaman. - Peki U2'nun solisti Bono için ne düşü- nüyorsunuz? İnandığı da\a için ödün mü veriyor? Oyunun kurah bu mu? - Bono, CBnton'la görüşerek oyunu ku- rallanna göre oynuyor. Bizim böyle bir sorunumuz yok, biz Amerikalı değiliz. Biz bu oyunlann içinde değiliz, daha öz- gürüz. Bono'yu tanımam. Yalnızca bir davasının üçüncü dünya ülkelerirun borç- lannın silinmesinden ibaret olduğunu bi- liyorum. Bu da çok normal. Zaten üçün- cü dünya ülkelerinin borçlannın silinme- si çoktan gerçekleşmeliydi. Bir de o bu- nu çok daha yüksek bir seviyeden yapı- yor. gidiyor, cumhurbaşkanlanyla görü- şüyor. Ama biz ondan çok daha özgürüz. - Universal'ın ödül töreninde sert bir çıkışınız oldu. Sizce uluslararası şirkedcr- le başetmek mümkün mü? - Bence gerekli. Çünkü büyük patron- lann 'iyi', 'cool', 'herkesi seven' vs. gibi büyük mitoslan var hep. Universal'ın patronu aslında o törende bize şu imajı vermeye çahştı: "Universal şirketi muh- teşem bir şjrket, ama bakın biz Noir De- sir gibi asi gruplara da yer veriyonız." Biz de buna izin vermek istemedik, çünkü biz onlara ilk önce para kazandınyoruz; geçmişimızi, şarkılanmızla söyledikle- rimizi böyle bir dakikada 'kuÛanması' bizi biraz sinirlendirdi. Kimse insanlarm ruhunu sahn alamaz. Orada söylediğimi- zi, yalnızca kendimiz için söylemedik, bir sürü insan, "Gülümseyen bir maske arkasında saklanan diktatörlüğe karşT. Savaş bir deülik! - Tûrkiye'ye geuneden önce Ortado- ğu'da konser verdiniz. tsrail-Füıstin ara- sında yaşanan savaş hakkında ne düşü- yorsunuz? - Ortadoğu'ya gıttiğimizden beri bu konuya adeta 'taktık'. Her şeyden önce bir delilik bu! Bizim gibi düşünen insan- lar da gördük Ortadoğuda. Lübnan'da bir protesto yürüyüşüne katıldık. Işgal edı- len topraİdardan Israil'in çekilmesinden başka bir çözüm düşünülemez. Bir de Şa- ron'un uyguladığı politika üzenne söy- leyecek çok şey var, aynca Amerika'nın 'durun' demesi de bize biraz saçma ge- liyor, çünkü bu olaylar onlann geçmişte yaptıklan hatalardan da kaynaklanıyor. Bir Arap birliğinin hâlâ kurulamamış ol- ması üzerine söylenecek çok şey var. As- lında Filistin-tsrail'in şimdiki durumu herkesi ilgilendirmeli.. çünkü bir yerde hepimiz Amerikalıdan çok Filistinliyiz. Filistin'de bir konser vermeyi çok istiyo- ruz. Çok zor olacak, ama yapmak istiyo- ruz. • "Yurttaşlar Anıtı" projesini bir "demokrasi ve bağımsızlık simgesi" olarak gören heykeltıraş Halis Başanr, Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. ve 100. yıllarmı kutlamak için tasarlanmış iki anıttan oluşan bir bütünlük düşünmüştü. • 26 Nisan'a dek AKM'de kalacak "Yurttaşlar Anıtı" 28 Ekim-28 Kasım'da Ankara'da, Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde; 20 Nisan-20 Mayıs 2003'teiselzmir Sabancı Kültür Sanat Merkezi'nde sergilenecek. Yurttaşlık., Hemen, şimdi buradal AYŞE EMEL MESCt Çok sevdiğim ve değer \erdiğim bir us- tı. "İnsan, yasamı boyunca kendi heykeü- ri yapar ashnda" demişti. Gerçekten de (mrümüz boyunca birer kalem darbesi gi- h inip duran kararlarımızla. tercihlerimiz- fc, adımlanmızla başlangıçta şekilsiz bir nermer kütlesini andıran benliğimizi bi- amlendirmez miyiz? Eski Romahlar. her bireyin doğarken •anında ideal benini de dünyavagetirdiği- ıe. 'genius" adı verilen bu derin benliğin tir anlamda tannlaştınlmış bilincının ki- ıyi konıduğuna inanırlarmış. Belki de mür denen şey, sayısız etkenle imgelemi- nızde yarattığımız ideal benle hayatımız rasındaki gerilimin gergefinde dokunan ahaf bir desenden ibaret. Heykel. tüm o donmuş, tamamlanmış :örünümünün altında bu gerilimin dina- nizmini de taşıyan bir sanat dalı sankı. teştan sona zıtlıklarla örülü: En sert mal- smelerin üsründe beliriveren yumuşacık avnmlar: donmuşluğun içinde öne çıkı- •eren bir hareket. bir yüz anlatımı: yaratı- ının ölümsüzlük peşinde yarattığı yapıtın nsanınkini çok aşkın ömür potansiyeli; ızam içinde hareket olanağı elinden alınıp taşa hapsedilmiş bir figürün çağlar ve za- man içinde sonu belırsız bir koşuya çıkma- sı... Yurttaşlar Anıtı Değerli heykel sanatçımız Halis Başanr. 1988'de bir büstümü yapmak istedığinde önce irkilmiş. sonra kabul etmiştım. Orta- ya çıkan yapıt karşısında ise yabancılaş- ma, şaşkınlık, sonlu olduğumuzu bilmenin çaresizliği ve tuhaf bir gurur gibi karma- şık. çelişik duygular içinde kalmıştım. Ha- lis Başanr, bu çalışmay ı. "Yurttaşlar Aru- ü" adını verdiği bir proje kapsamında ger- çekleştirmişti. Ana fiknnı "Cumhuriye- tin kazanımlanrun \ıırttaşa sağladığı onur- lu konumu, çağdaş devlet kurma coşkusu- nunsimgesel olarakdu\Aimsanması" olgu- sunu vurgulama ısteğinin oluşturduğu pro- jeyi bir "demokrasi ve bağımsızlık simge- si"' olarak gören sanatçı, Türkiye Cumhu- nyeti"nin 75. ve 100. yıllannı kutlamak için tasarlanmış iki anıttan oluşan bir bü- tünlük düşünmüştü. Sonunda proje tamamlandı ve 29 Mart'ta AKM Sanat Galerisi'nde sergilen- meye başladı. 26 Nisan'a dek AKM'de ka- lacak "Yurttaşlar AnıtT 28 Ekim-28 Ka- sım tarihlen arasında Ankara'da, Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galeri- si'nde olacak; 20 Nisan-20 Mayıs 2003'te ise tzmir Sabancı Kültür Sanat Merke- zi'nde sergilenecek. AzizPavlus Halis Başanr, 75. ve 100. yıl anıtlannın temel malzemesini oluşturan 175 büstün modellerini, çeşitli toplumsal kesimlerden yurttaşlar içinden (işçi, işadamı. memur. gazeteci. doktor, çiftçi. sanatçı vb.) öznel seçimiyle belirlediğini açıklıyor. Anıtlara bakarken akhmdan bir sürü yerli yersiz soru geçiyor: Bu büstlere mo- dellik yapanlar 75. yılda yaşıyordu, acaba kaçta kaçı 100. yılı görebilecek? Bu ülke 100. yılına hangi koşullarda girecek? Yurt- taş nedir? Yurttaşhk bilinci nedir? Batı dillerinde. en azından Fransızca ve tngılizcede, bizdeki "yurttaş" sözcüğüne denk düşen terimin (cıtoyen, citizen), kent- ten (cite. city) türetılmış olmast, herhalde Batı hukukunun dayandığı Roma uygarlı- ğının kentten çıkmış bir devlet \ e ımpara- torluk çerçevesinde oluşmasından kaynak- lanıyor. MÖ 1. yüzyıldan MS 4. yüzyıla dek tüm Akdeniz dünyasını egemenliğı al- tına alan Roma Imparatorluğu'nda "Ro- malı" olmak. "Roma yurttaşı" olmak in- sana birçok hukuki a\antaj sağlayan bir ayncalıktı. Yurttaşlık. önemli bir konuydu. Hıristiyanlığı Anadolu'daki İyon kentle- rine yayan. tarihin kaydettiği en parlak ör- gütçülerden biri olan Aziz Pavlus. o sırada illegal olan bu dini vazettiğı için ne zaman ihbar edılip ko\"uşrurmaya uğrasa, "Ben bir Roma vurttaşryım, haklannı var" dı- yor ve huzuruna çıkanldığı Romalı aske- ri valiler nezdinde bu cümle ona hemen belli bir dokunulmazlık kazandınyordu. (Pavlus'un linç edibnekten zor kurtuldu- ğu Kudüs'te veya dolaştığı. zindana atılıp bekletildıği Anadolu kentlerinde değil de, davasını imparatora iletme talebiyle götü- rüldüğü Roma'da öldürülmesi ilginçtir.) Kulluktan yurttaşhğa Yurttaşlık insana belli yükümlülükler getirdiği kadar belli haklar da tanıyan bir aidiyet tanımı aslında. Üstelik bu aidiyet, parçanın bütün tarafindan mutlak olarak belirlenmediği. bir tabiyet (uyrukluk) de- ğil. karşılıklı hak ve öde\ler zemininde şe- killenen ve parçanın (yani bireyin, yurtta- şın) çevresinde belli haklardan oluşan, do- kunulmaz bir yaşam alanı çizen bir ilişki. Cumhunyetin en görkemli tasansı olan "kulluktan yurttaşbğa geçiş" hem devlet ve genel anlamda erkle bireyin karşılıklı ilişkilerinı yeniden düzenleme. hem de so- rumsuz kulluktan sorumlu yurttaşhğa ge- çiş bağlamında değerlendirilmesi gereken bır süreç oluşturuyor. "Bir zamanlar" yollara dökülen sendi- kalı işçiler önemli bir sloganı haykınrlar- dı: "Hak verümez, ahmr!" Yurttaşlık hak- kı da ancak sahiplenildiği, uğruna müca- dele edildiği. tsmetPaşa'nın deyışiyle na- muslu insanlar, namussuzlar kadar cesur olmayı göze aldığı oranda hayatta anlamı- nı. yerinı bulabilecek bir kavram. Başka bir deyişle yurttaşlık. geçmişe veya gele- ceğe dönük olarak değil, şu anda. şimdiki zamanda yaşanılması gereken bir ınsanlık hali... 21. yüzyılda jTirttaşlık. sadece ken- di memleket sınırlannı da değil. tüm dün- yayı yurt bilmesi gereken birbilinç hali... Yurttaşlık. dün Susurluk'a. bugün Filis- tın'de lsrail zulmüne karşı bir dakika elekt- rik düğmesini açıp kapayan parmaklarda, yurttaşlık ezilenden yana sesini yükselt- mekten korkmamakta, yurttaşlık memle- ketine, kültürüne. ınsanına, sanatına sahip çıkmakta... Yurttaşlık. kendini geçmiş re- feranslarla tanımlamakta değil. yurttaşlık hemen. şimdi, burada... ANTDOBde Kamelyaü Kadın' balesi • Kültür Servisi - Antalya Devlet Opera ve Balesi (ANTDOB), 20 Nisan Cumartesi günü saat 20.30'da .AJCM Aspendos Salonu'nda 'Kamelyah Kadın' adlı baleyi sahneleyecek. Koreografi ve rejisini Antalya Dev let Opera ve Balesi Başkoreografı Mehmet Balkan'ın yaptığı eseri, konuk orkestra şefi Andrzej Barlog yönetecek. G. Verdi, P. Mascagni ve A. Haçaturyan'ın müzikleriyle oluşturulan eserin müzik yönetmenliği Andrzej Barlog'a ait. Ünlü Fransız yazar Alexandre Dumas'nm 'Kamelyah Kadın' adlı romarundan esinlenilen eserin koro şeflığini ise Nikolay G. Merdzhanov üstleniyor. "Kamelyalı Kadın'ın en önemli özelliği, tüm opera korosu ve solistlerinin bir bale eserinde sahnede şarkı söylemeleri. (0 242 243 88 49) İsmail Yıldnm resim ve heykel sergisi • Kültür Servisi - TC Ziraat Bankası Tünel Sanat Galerisi'nde 8 Nisan'da başlayan İsmail Yıldınm Resim ve Heykel Sergisi, 26 Nisan'a kadar devam edecek. Sergi, yağlıboya tuval resimleri, bronz ve ahşap heykellerden oluşuyor. tstanbul Çapa Öğretmen Okulu Resim Semineri'nde öğrenim gören sanatçı, 1986'da Fransız Kültür Bakanlığı'nın iki yıllık bursuyla değişik atölyelerde serigrafi eğitimi yaptı. Yıldınm, 1984 yıhndan bu yana Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri'nde çok sayıda kişisel sergi açtı. Sergi, pazar, pazartesi günleri hariç saat 10.00- 19.00 arasında görülebilir. TC Ziraat Bankası Tünel Sanat Galerisi: Müeyyet Sok. No: 1 Tünel. YBOJV Ödüllepi belli oldu • Kültür Servisi - YEKÜV Tiyatro Gençlik Ödülü, bu yıl Kenter Tiyatrosu'nda 'Çözüm' adlı oyundaki başansıyla 'Yeşim Koçak'a 14 Nisan'da Kenter Tiyatrosu'nda yapılan ödül töreniyle verildi. Ödül töreninde aynca, YEKÜV'ün 10. yıl kültür - sanat etkinlikleri kapsamında projelendınlen YEKÜV 10. Yıl Ödülleri'nin ilki usta sanatçı Yıldız Kenter'e sunuldu. İSTANBUL FİLM FESTİVALİ'NDE BUCÜN • EMEK'te saat 10.30'da 'Boğa', 13 30da ÖlümcülDevir', 16.00'da'BatakluV, 19.00'da •ÖlümcülDevir' ve 21 30da BataUık' adlı filmler. (212 293 84 39) • ATLAS'ta saat 10.30'da 'Hav! Ha\!'. 13 30da'SenBenimsin', 16.00'da 'Böcek Kadın', 19.00'da 'Sen Benimsin' ve 21 30'da 'Böcek Kadın' adlı filmler. (212 252 85 76) • StNEPOP'ta saat 10.30'da 'Dipsiz', 13.30'da 'Muüu Adam', 16.00'da'Pornografi', 19.00'da Bisikkt Hn-sızlan' ve 21 30da 'Ben,Canavar'. (212 25111 76) • BEYOĞLU'nda saat 10.30'da 'Yuvasızlar', 13.30'da 'Kafka- Parçalar', 16.00'da 'Anam', 19.00'da 'Kafka - Parçalar' ve 21 30 da 'Aşkın Yedinci Güneşi'. (212 251 32 40) • REXX'te saat 10.30'da 'Bir MutiulukAnı", 13 30da 'Kazanova'nın Dönüşii', 16.00'da 'Selam, Tereşka', 19.00'da Banka' ve 21.30'da 'Kajıp ve Çügm' adlı filmler. (216 336 0112) BLGUN • TAXEVI SHAFT'ta Onder Focan konseri. (0 212 252 53 76) • BABYLON'da saat 21.30'da Innis konseri. Konuk grup: Harem (0212 292 73 68) • İŞ SANAT'ta saat 19.30'da Dee Dee Bridgewater konseri. (0 212 3161083) •BORUSAN KÜLTÜR ve SANAT MERKEZİ nde saat 19.00'da Ricardo Moyena (gitar), Yaz BaltacıgO(kontrbas), Orhan Topçuoğlu (Mirnıalı çalgüar) konseri. (0 212 292 06 55) • BEKSAV'da saat 15.00'te 'Ka>nama Noktası', 17.30'da 'Hana - Bi' ve 19.30'da 'Bir Deniz Manzarası' adlı filmler. Yön: Takeshi Kitano. (0 216 349 91 55)