Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 6 ŞUBAT 2002 ÇARŞAMBA
HABERLER
Yurttaş Girişimi, Ağarve Bucak'ın dokunulmazlığınııı kalduilnıası için TBMM BaşkanbğVna başvurdu
MeclisyargıyadirenmesinANK\R.\/tSTANBLîL(Cumhu-
riyet) - "Aydınuk İçin Yurttaş Girişi-
mi" temsilcilen, Elazığ Bağımsız
Milletvekıli Mehmet Ağar ve DYP
Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip
Bucak'ın dokunulmazlığının kaldı-
rılması için TBMM Başkanlığı'na
başvurdu. Milletvekillerine de gön-
derilen bu dilekçede TBMM'nin
"anayasaya, yargı kararlanna ve ka-
mu vicdanına direnıneyi sürdürme-
sinin görevini kötüye kullandığı ka-
nısını yaratabfleceğT vurgulandı.
Susurluk davasının Yargıtay'da so-
nuçlanmasının ardından Yurttaş Gi-
rişimi, bu dava kapsamında olması-
na karşın dokunulînazhklan kaldırı-
lamayan Ağar ve Bucak hakkında
işlem yapılması yönünde kampanya
başlatıyor. Girişim temsilcilerinin
dün TBMM Başkanı Ömer İzgi'ye
gönderdikleri dilekçede, şöyle de-
nildi:
"Yargu ağır suç isnaüan taşryan
fezlekeJerryle, dokunulmazhklan ge-
çen dönem kakbnlan milletvekilleri
Ağar ve Bucak'ın yargı önüne çıka-
nlmalannı ısraria talep etmektedir.
Yargıtay'ın onama karanndan son-
ra da anayasaya, yargı kararma ve ka-
mu vicdanına direnmenin sürdürül-
mesi Mecüs'in görevini kötüye kul-
landığı kanısuu yaratabilir. Yasama
organının, kendi koyduğu kurallara,
yasalara ve anayasaya önceükle uy-
masını bekliyoruz. Çok iyi biüyoruz
ki, ayiarca ışıklannı yakıp söndüre-
rek, bu toplumun da beUeginin, vic-
danının, sesinin var olduğunu göste-
ren miryonlarca yurttaşm talebi de say-
dam hukuk devieti idi."
Girişım temsilcilen, millervekille-
rine de aynı dilekçeyi ileterek "Arük
görev TBMM'nindu-. MecKs'in göre-
vini yapmasL 2 yddır gündeminde
bekleyen dokunulmazlık dosyalannı
biranöncegörüşebflmesi içinaktifdes-
teğinizi bektiyor, bu konudaki tavnnı-
zuı da siyasi hayatuuzdaki başanlar
açısmdan bir kriter oluşturacağına
inanrvornz" uyansında bulundu.
İstanbuTdan mektup
Yurttaş Ginşüni üyeleri, Ağar ve
Bucak' ın dokunulmazlıklannın kal-
dınlması için Galatasaray Postane-
si 'nden TBMM Başkanbğı 'na mek-
tup gönderdi. Yurttaş Girişimi katı-
lımcılanndan Ahmet Dindar. Ergin
Cinmen, Ersin Salman, Mebuse Te-
kay ve Yüksd Setek, "Suçlularsa hak
ettikleri cezayı çekmeleri, suçsuzlar-
sa kamu vicdanındaki mahkumiyet-
lerinin son btıbnas için MehraetAğar
ve Sedat Bucak'ın dokunulmadıkla-
nnın bir an önce kaldmbnasuu talep
edryoruz. Aksi halde Meclis tüzelki-
şfliği aleyhine manevi taznıinat dava-
sı açmak durumunda kalacağunızı
üzülerek bfldiriyoruz'' dedıler.
îktidar partileri aralannda anlaşıp
dokunulmazlık dosyalannın öne alın-
ması yönünde Danışma Kurulu ka-
ran çıkartmadan bu dosyalar görü-
şülemiyor.
felekulakve
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Ankara 1 No'lu DGM,
"Telekulak" ve "Bedaş"
davalannda "görevsizlik"
karan vererek, dosyalan
yetkili ve görev li Ankara
Ağır Ceza Mahkemesi'ne
gönderdi. "Telekulak"
davasında Eski MtT
Kaçakçılık Dairesi Başkan
Yardımcısı Korkut Eken'in
de aralannda bulunduğu 8
sanık, '•cürüm işlemek
için teşekkül
oluşturduklan, teşekküle
yardım ettikleri ve telefon
dinleyerek haberleşme
hürriyetini bozduklan"
gerekçesiyle yargılanıyor.
Bakan Türk'ten
OHAL açıklaması
• A1SKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Adalet Bakanı
Hikmet Sami Türk,
yayımladığı genelgede,
olağanüstü hal (OHAL)
bölgesindeki hükümlü ve
tutuklulann her keresinde
10 günü geçmemek üzere
ceza infaz kurumu veya
tutukevinden
ahnmalannda gereksiz
süre uzatımına
gidilmemesini istedi.
Türk, hükümlü ve
tutuklulann cezaevinden
aynlış ve dönüşlerinde
sağlık durumlannın
doktor raporu ile tespit
ettirilmesi gerektiğini de
anımsattı.
Soysal: Terörü
kmıyorum
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
"Devletin hâkimıyeti
altında bulunan
topraklardan bir kısmını
devlet ıdaresinden
ayırmaya matuf fiil
işlemek" suçundan idam
istemiyle Ankara 1 No'lu
DGM'de yargılanan
terörist Cevat Soysal,
dünkü duruşmada yaptığı
esas hakkındaki
savunmasında, terörist
olmadığını ve terörü
kınadığım söyledi. Soysal,
"Devletekarşıdeğil,
örgütlü mücadelenin,
muhalefet olmanın bile
ateşten gömlek giymek
anlamına geldiğinın
bilincindeyim'" diye
konuştu. Hakkındaki
suçlamalan kabul etmeyen
Soysal, savunma
haİdannın tam olarak
sağJanmadjğını iddia etti.
MHP'li Enginyurt
Kişisel
internet
sitesiaçtı
ANKARA (ANKA) - MHP Ordu
Milletvekili Cemal Engtayurt, kişi-
sel bir internet sitesi açtı.
DSP Tekirdağ Milletvekili Bayram
Fırat Dayanıkh'nın teknik desteğiyle
oluşturulan, "www.cemalenginyurt
com" adresindeki internet sitesinde,
"HizmetierinT, "lşteHayaüm", "Öz-
geçmişim". "Şür Köşesi" gibi bölüm-
ler yer alıyor. Siteyi ziyaret ederderin
sohbet edebilecekleri bir "sohbetoda-
sı" da kullanıma sunulurken yalnızca
mesaj gönderilen, ancak gönderilen
mesajlann okunamadığı "Ziyaretçi
Defteri" de sitenin bölümleri arasın-
da bulunuyor.
Enginyurt, özel yaşamına ilişktn özel-
likle çocuklanyla çektirdiği fotoğraf-
lara da yer verdi. Sitede Cemal Engin-
yurt'un yaşam ve çalışmalannı merak
eden yabancılar için sayfalann "tngi-
fizce" versiyonu da yer alıyor. MHP'li
SadiSomuncuoğhı'na saldın ve TBMM
lokantasındaki kavgasıyla gündeme
gelen Cemal Enginyurt, sitesine, Dev-
let Bakanı Tunca Toskay'ı makamın-
da tabancayla kovaladığı haberlerini
yalanladığı demecini de koydu.
Danimarka Dışişleri Bakanı Per Stig Möller, Ankara'daki temaslanna başlıyor
AB, 312'yi 'yakın markaj'a aldı
İHD'den uyum yasalarına protesto
tnsan Haklan Derneği (tHD) tstanbul
Şubesi üyeleri, Avrupa Birliği çahşmalan
arasuıda bulunan uyum yasa tasansııu,
"düşünceye özgürlük" yazıh balonlan
padatarak protesto ettL Beyoğhı Mis
Sokak'ta pobs taranndan ahnan geniş
güvenük öntemleri arasuıda topianan 30
kişilik grup adına açıklama yapan İHD
tstanbul Şubesi Başkanı Eren Keskin, "mini
demokrasi paketi" olarak bilinen uyum
yasa tasansırun düşünceyi ifade hakkuu
daha da lasıüandığuu söyledi Açıklamanın
ardından üzerlerinde "düşünceve
özgürlük" yazdı balonlan patlatan
tHD'KIerin cvienıi alkışlar arasmda sona
erdl (Fotoğraf: UGUR DEMÎR)
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - AB Dönem Başkanlı-
ğı'nı haziran ayında devrala-
cak olan Danimarka'nın Dışiş-
leri Bakanı Per StigMöDer An-
kara'ya geldi. Resmi temasla-
nna bugün başlayacak olan
Möller, AB' ye uyum reformla-
n ile TCY'nin 312. ve 159.
maddelennde öngörülen deği-
şiklikleri mercek altuıa alacak.
tlk olarak bugün Dışişleri Ba-
kanı İsmaflCem ile bir araya ge-
lecek olan konuk bakan, heyet-
ler arası görüşmelerin ardm-
dan Cumhurbaşkanı Ahmet
NecdetSezer, Başbakan Bülent
Ecevit ile Devlet Bakanı ve Baş-
bakan Yardımcısı Mesut Yü-
maztarafından kabul edilecek.
Möller'in temaslannda önce-
SP Genel Başkanı Recai Kutan'dan AKP liderine suclama
Erdoğan, kraldan çok kralcı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - SP Genel
Başkanı Recai Kutan, ABD gezısindekı
görüşleri nedeniyle AKP Genel Başkanı
Recep Tayyip Erdoğan'ı "Okyanus ötesinde
meşruiyet aramak ve kraldan çok kralcı
olmakla" suçladı. Kutan, partısının grup
toplantısında, IMF politıkalan konusunda
iktidann yanı sua AKP yönetimine de sert
tepki gösterdi. Erdoğan'ın ABD'de dile
getirdiğı "EVIF pohtikalannı deştirenleri
üzüntüvle izu'yorum" yönündeki sözleri ima
eden Kutan, şunlan söyledi: "Şimdi partilerin
niçin kapatıküğ] daha iyi anlaşıhyor. New
York'ta IMF politikalarnıa itiraz edeokre
şaşûklannı söyleyenlere sözüm yok. Onlar
'kral çıplak' diyeceklerine kraldan çok krakı
oklular. Mükt bize ana muhalefet görevi
vernuşti, ama şimdi bunu vapamıyoruz. Fakat
miDeti de bırakıp okyanus aşın merkezlerde
meşruiyet arama cabalarma da girecek
değihz. Ama derttenmeyiniz, itiraz
gefeneğüniz devam ediyor. Sizin kavganızı
verecek Saadet kadrosu var."
'IMF progranu kriz çıkmasma ayarh'
Hükümetin, küreselieşme aldatmacasırun
ekonomik bunalımlarla teslım alma taktığıne
tam teslim olduğunu savunan SP lideri, "IMF
progranu, kriz çıkmasuıa ayarianmış bir
program" görüşünü dile getırdı.
likli gündem maddesini, AB
üyelik süreci ve demokratik-
leşme alanındaki reformlar
oluşturacak.
Avrupa Birliği, hükümetin
Türk Ceza Yasası'nın 312 ve
159. maddelerinde öngördüğü
değişiklikleri Kopenhag kriter-
leri açısuıdan yetersiz buluyor.
AB'li diplomatlar, yasa tasan-
lannın mevcut şekJiyle geçme-
sinin, Türkiye'nin adaylüc sü-
recine zarar verebileceği uya-
nsında bulunuyor.
KıbnsveAGSP
konulan da ele ahnacak
Danimarkah bakanınbugün-
kü temaslannda aynca, Kıbns,
Avrupa Güvenlik ve Savunma
Polıtikası (AGSP), NATO'nun
genişlemesi ile terorizmle mü-
cadele konulan da ele alına-
cak. tnsan haklan örgütleri ve
sivil toplum örgütleri temsilci-
lerini büyükelçiükte kabul ede-
rek bilgi alacak olan konuk ba-
kan, aynı gün Türkiye'den ay-
nlacak.
Bakan Türk
AİHM'de
işkenceden
159 dava
açüdı
ANKARA(Cumhurh^
Bürosu) - Adalet Bakanı
Hikmet Sami Türk, 2001
yıhnda Avrupa tnsan Hak-
lan Mahkemesi'nde
(AÎHM), gözaltmda işken-
cenedeniyle Türkiye aley-
hine 159 dava açıldığını
belirterek "tşkenceiddiala-
n devam ediyor. Bunlan
düzeftmekdurumtındayrz"
dedı. AlHM'ın Türk yargı-
cı Rıza Türmen. Türki-
ye'nin son 2 yıldır en çok
dava gelen ülke durumun-
da olmadığını, ancak top-
lam bekleyen dava sayısı
bakımından ilk sıralarda
olduğunu bildirdi.
Adalet Bakanı, AÎHM'in
Türk yargıcı Rıza Türmen'i
makamındakabul etti. Ba-
sına kapalı 30 dakika süren
kabulün ardından, Türk ile
Türmen gazetecilere açık-
lamalarda bulundu.
Adalet Bakanı Türk, Tür-
men ile Avrupa tnsan Hak-
lan Sözleşmesı (AÎHS) açı-
sından Türkiye'yi ilgilen-
diren bazı konularhakkın-
da görüştüklerini belirtti.
Türk, anayasada yapılan
değişiklikler dogrultusun-
da hazırlanmakta olan
uyum yasalan konusunda
bilgi sunduğu Türmen'in
de AÎHM'de Türkiye aley-
hine açılan davalar bakı-
mından dikkati çeken ba-
zı konularüzerinde durdu-
ğunu söyledi. Türk, 2001
yılında Türkiye aleyhine
gözaltı sırasında işkence
nedeniyle 159 dava açıldı-
ğını, bu rakarrun Avrupa
Konseyi'ne üye diğer dev-
letlere göre önemli bir ra-
kam olduğunu belirtti.
Yargıç Rıza Türmen, bir
gazetecinin, "AİHM'nin
verdiği kararlar doğnütu-
sunda \ argüamanın yeni-
lenmesininyoiunu acan dü-
zenleme bazı sakıncalan
nedeniyle ertelendL Yargı-
lamanm yenilenmesi dü-
zenlemesi getirilmeli mi"
sorusuna, yargılamanın ye-
nilenmesi yolunun açılma-
sı gerektiğini belirterek bu-
nun çok olumlu bir adım
olacağını, bazı güçlükleri
ortadan kaldıracağını ve
bürünlük sağlayacağım
söyledi.
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
Tiyatro, bir ülke sanat yaşamının
önemli ölçülerinden binsi. Londra'ya.
Pans'e giden sanatseverter önce bu
kerrtlerin tiyatrolannın, müzelerinin bü-
yüsune kapılırtar. Tiyatro biletleri bu iki
dünya kentinde kuyruklara girerek el-
de edilebilir. Birçok oyun için ancak
aylar sonrasına bilet bulabilirsiniz.
Londra'yı Londra yapan unsurlardan
birisidirtiyatro. Aynı şeyleri New York
içindesöyleyebiliriz.
1968'li yıllarda Istanbul'da da tiyat-
ro bir tutkuydu. Ankara Sanat Tiyat-
rosu'nun Istanbul turneleri kapalı gı-
şe oynardı. Dormenler, Kenterler, Şe-
hirTıyatrolan, GülrizSururi-Engin Cez-
zarTopluluğu, Muammer Karaca ak-
lıma ılk gelenler. Biz üniversite oğren-
cilerı için o dönemin tiyatrolan yaşa-
mınızın önemli bir parçasıydı. Tiyat-
ro oyunları, gunlük sohbetlerimizin
vazgeçilmez konularındandı.
• • •
"72. Koğuş", "Sarıpınar 1914",
"Keşanh Ali Destanı", "Ana" hâlâ ta-
dı camağımda kalan oyunlardan ba-
zıla'i. Erkan Yücel, Ayberk Çölok,
Tiyatroda 40 Yıl
Muammer Karaca ve daha nice ti-
yatro emekçisi bugün aramızda yok-
lar. Daha da acısı onlann bıraktığı ti-
yatro sahnesi, tarihinin en sıkıntılı dö-
nemini yaşıyor.
Tiyatro, bu ülkede hep bir sevda
olarak yaşadı.Tıyatrocular, birtutkuy-
la sanldıklan bu mesleği, hep aşkla ve
özveriyle sürdürdüler. Sevgili arkada-
şım Erkan Yücel nedeniyle bu sevda-
nın ne olduğunu çok iyi bilirim. Onun
Anadolu yollanndaki sıkıntılı ve eğ-
lenceli serüveninin yakın tanığıyım.
Yaşamını, Anadolu yollannda yitirdi-
ğinde aynı aşkın peşindeydı.
Hadi Çaman da işte bu tiyatro de-
lilerinden. Tam 40 yıl olmuş bu çılgın-
lık serüvenine atıla.lı. Neler görüp ne-
ler yaşadığını 40 yıl sonra kelimelere
dökerek tiyatro sahnesinetaşıyor. Elın-
de bir cep telefonu, kucağında sev-
gili köpeği Candaş Çaman'la bu 40
yılın muhasebesini yapmak amacıy-
la yeni bir yolculuğa başlıyor.
Dile kolay tam 40 yıl. Bu 40 yılın ba-
zı dönemleri var ki, oyunlar kapalı gi-
şe oynardı. İşte o günlerden bugün-
leregelenlerarasında Hadi Çaman. Ha-
di Çaman direnenlerden, tiyatroyu ya-
şatmak için kendini ortaya koyanlar-
dan. Hadi Çaman 20 yıldır da Yedite-
pe Oyunculan'nı yaşatmaya çalışıyor.
Nişantaşı'ndaTeşvikiyeCaddesi'nde
kurulu bu tiyatro direniyor. Tiyatroyu
yok etmek isteyen yeni yüzeysel dal-
gaya rağmen yıllardır ayakta kalma-
ya çalışıyor.
Hadi Çaman'ın son oyunu "Deniz
Feneri". "Standup Komedi"ye nazi-
re olsun diye bu oyuna "Sitdovvn Ko-
medi" adını vermiş. Oyun, geçmiş ti-
yatro anılanylayüklü. Yaşar Kemal'in
"Yer Demir Gök Bakır" oyununda rol
alabilmek için yaptıklan başlı başına
bir öykü. O sırada yedek subay öğ-
retmenliğini Bursa'nın uzak bir kö-
yünde yapan Hadi Çaman, rolü kapa-
bılmek için ne yapıp yapıp Istanbul'a
dönmek istiyor ve sonunda kapağı
Ankara'ya aüyor. Tıyatronun ondeki yıl-
dızlanndan Muazzez Kurdoğlu ara-
cılığıyla Profesör Rasim Adasal'a gi-
diyor ve kendi ifadesince "deli rapo-
m" alarak Istanbul'a naklini sağlıyor.
Oyunda köyün delisi "Vurgun Ah-
met") oynama mutluluğuna erişiyor.
Hadi Çaman'la zaman zaman tiyat-
ronun hali üzerine konuşuruz. Oyun-
lannı izlemeyeçalışınm. Hadi'nın yap-
tıkları bana delilik gıbı gelir. Son de-
rece sınırlı olanaklarla, tiyatronun bit-
kisel hayata gırdiği bir dönemde bir
sahneyı ayakta tutmaya çalışmak akıl
kân değildir. Koca Haldun Dormen'in
dayanamadığı koşullara Hadi yıllar-
dır dayanıyor. Onun bu direncine say-
gı duyuyorum. Tiyatroyu ayakta tut-
ma isteğini anlıyorum, sevgi ve sem-
patiyle karşılıyorum, bana umutsuz
bir çaba gibi geliyor, bir hayal gibi
geliyor.
• • •
Böyle düşünüyorum, sonra gidip
oyunu izlediğimde herseferinde "he-
/a/o/sun"diyorum. Böyle insanlarol-
masa zaten sanat olmazdı, yaşamın
tadı olmazdı. Istanbul bir dünya ken-
ti sayılabilir mi? Çok tartışmalı. Tarihi
açıdan bakarsak evet bir dünya ken-
ti. Doğal güzellikler bakımından evet.
Sanat açısmdan ise ne yazık ki Istan-
bul diğer büyük kentlerie karşılaştınl-
dığında çok yoksul. Giderek de yok-
sullaşıyor. Tiyatro en çok sıkırrtı çeken
sanatdallanndan. Hadi Çaman gibi bir-
kaç tiyatro tutkunu olmasa özel tiyat-
ro bitecek gibi.
"Deniz Feneri" oyunundan sonra
Hadi'yle sohbet ettik. "Tıyatroyu ya-
şatalım" dedi. Haklıydı. "DenizFene-
ri", tiyatroya bir ömür vermiş bir us-
tanın deneylerinden süzülüp gelen bir
oyun. Geçmişle hesaplaşma. Hadi
Çaman'ın bu sempatikoyununu per-
şembeleri 20.30, pazarlan 15.00'te
izleyebilirsiniz. Izleyin...
GLOBALPOLİTİKÜLTÜR
ERGİN YILDIZOĞLU
daTarthinAtaşı
Yeniden Hızlamyor
Bush'un Amenkan halkına yaptğı konuşma, ABD'nin
Ortadoğu politikasında bir değışikliği haber verirken
geçen hafta, bir taraftan Arafat'ın New York Ti-
mes'taki yazısı, diğer taraftan Şaronun. ABD ziya-
retı öncesinde, Fılistin Yonetımi temsılcıleriyle bek-
lenmedik bir görüşme yapması, bu cephede bir ha-
reketlenmeye işaret ediyor.
'Şer ekseni'
Iran terorizme karşı savaş'ta ABD'nin karşısın-
da yer almadı. Bu gelişmeyi geçen aylarda Iran'da
vakıf gelirlerine getirilen ek vergilerie radikal grupla-
nn hedef alınması, Hatemi'nin yavaş yavaş da olsa
Iran'ı "demokratikleştirme", Batı'ya yakınlaştırma
çabasıyla birleştıren dıploması çevreleri, ABD ve Iran
arasında bir "diplomatik flörtün" başladığını düşünü-
yorlardı. Ancak, bu köşeden daha önce aktardığımız
gibi Iran'la, Irak ve Suudi Arabistan arasındaki yakın-
laşma, Suudi Arabistan'ın ülkesindeki ABD üssünden
rahatsız olmaya başlaması, bu arada iddiaya göre
Iran'dan Filistin'e silah taşıyan bir geminın yakalan-
ması, gerçekliğin çok daha karmaşık bir yönde evril-
diğıni gösteriyordu.
Gerçekten de Bush'un Ulusa Seslenme konuş-
ması sırasında, "şer ekseni" tanımlaması altında,
Iran'ı da ABD'nin temel düşmanlan arasında sayma-
sı, bir politika değişiklığine işaret ediyor. Bu gelişme,
Stratfor'un işaret ettiği gibi "ABDyönetimriçinde Po-
viett'inetkisininkınldığını, Irak'agerekirse, ABDmüt-
tefiklerinin onayını almadan saldırmaktan yana olan
Rumsfeld-WoHfowrtz çizgisinin egemen olduğunu da
göstenyor. Hafta sonu yapılan Münih Güvenlik Kon-
feransı'nda, Worfowitz ve Perle, ABDnin bu karar-
lılığını, hıçbır tereddüde yer vermeyecek bir biçımde
Avrupalı bağlaşıklarına açıkladılar. Perte, konferans-
ta "terorizme karşı kendimizi savunmakla, uzun
bir dostlar listesi arasında tercih yapacak olur-
sak, kendimizi terorizme karşı savunmayı seçe-
riz" dedi. Bush hükümetinın üst düzey dış politika
danışmanı Perte, "ABD'nin çok kararlı olduğunu
ve gerekirse tek başına davranacağını vurgula-
dı" (The Guardian, 04/02).
Bu gelışmeler, ABD'nin Irak'la ilışkılı olarak karar aşa-
mastnı geçtığtni duşunduruyor. Israıt'tn yüksek tirajd
gazetelennden Yediot Aharonot da adlannın açık-
lanmasmı istemeyen, üst düzey Israil savunma uz-
manlarınadayanarak ABD'nin Irak'a, mayıstamüda-
hale etmeye karar verdiğıni yazdı (04/02, aktaran Jor-
dan Times). Bu uzmanlara göre ABD daha şimdiden
Israil ordusuyla, ön eşgüdüm girişimlerine başlamış.
Bu uzmanlar. bu kez ABD'nin, körfez savaşındaki tu-
tumundan farklı olarak Israil'e, askeri alanda Irak'a kar-
şı bir kısrtlama getirmeyeceğini de söylemişler.
Diğer taraftan, ABD'nin doğrudan Iran'ı hedef gös-
termesinin, Iran ve Irak arasındaki yakınlaşmayı, Irak'a
yönelık bir saldırının Suudi Arabıstan'la Iran arasın-
daki yumuşamayı geliştireceğini düşünenler de var.
Bu resmin önemli parçalarından biri de tabii kı Suri-
ye. Geçen ay, ABD-Suriye diplomatik trafığinin hız-
landığını, Suriye hükümetınin, ABD'nin Afganistan
operasyonunun, kendi tarihındeki Hama katliamını hak-
lı çıkardığını düşünerek memnun olduğunu, bu yeni
olanaktan dışa açılmak için faydalanmayı amaçladı-
ğını aktarmıştık. ABD yönetıminın John Armrtage
gibi kimi üst düzey yetkililerınin Sunye'yi hedef alma-
ya devam etmesine karşın (Los Angeles Times,
03/02), Bush'un "şere/(sen/ne"Suriye'yı katmama-
sının arkasında da bu gelişmeler vardı. Geçen hafta,
Israil-Suriye trafiği de hızlandı. Daily Star'a (Bey-
nrt) göre (04/02) Şaron. ABD kanalını kullanarak Su-
riye'ye 6 maddelik yeni bir teklifte bulunmaya hazır-
lanıyordu.
'Dar alanda kısa paslaşmalar'
Geçen hafta, Arafat'ın New York Times yazısı ve
Şaron'un, çarşamba günü Fılistin yonetımınden üst
düzey yöneticilerte görüşmüş olduğunun açıklanma-
sı, her ikı lider açısmdan "dar alanda kısa paslaşma-
lar" olarak nitelenebilir. Arafat, haftalardır fiilen ev
hapsinde, ABD ve Şaron Arafat'ı gözden çıkardıkla-
rını tekrarlıyor, hatta Şaron keşke 1982'de tasfiye et-
seydik diyerek gözdağı veriyor. Arafat "işlevini yitir-
miş"\ Edvvard Said'den aktardığımız gibi yeni ara-
yışlar da söz konusu. Bu koşullarda Arafat belki de
elindekı son kozu oynayarak New York Tımes'ta, Fi-
lıstinli göçmenlerin geri gelmesi sorunu Israil'in de-
mografik gereksinimleri göz önüne alınarak çözülme-
lidir dedi ve Israilli sivillere yönelik "terörist saldınla-
nn" Filistin halkına zarar verdiğinı ve mutlaka engel-
leneceğini vurguladı (03/02). Ne kı, Arafat'ın bu yeni
tavizi ve sert çıkışı, şimdilik kimseyi tatmin etmişe ben-
zemiyor. Condaleeza Rice, "hiçbir faydası olmadı"
(Jarusalem Post, 04/02) dedi, Cheney de inanma-
dıklarını açıkladı (CNN). Jarusalem Post'un. Şa-
ron'un üst düzey Filistin yoneticilenyle görüşerek bir
ara anlaşma önermesiyle ilgıli "Şaron'un Kuman"
başlıklı yorumuna göre Arafat'ı "geçersiz" ilan etme-
sine karşın, Şaron'un, üst düzey görevlilerle bir gö-
rüşme başlatması, Arafat'ı devreden çıkarma çaba-
sının bir parçası olabilirdi. Ama bunun, Arafat'ın ye-
niden güçlenmesine yol açmayacağının hiçbir ga-
rantisi yoktu (04/02). Nitekim Filistinlilenn bildirdiği-
ne göre Şaron'la görüşen Filistin yetkililerınden Ci-
nassar, daha sonra Arafat'a, Şaron'un istediği gü-
venlik tedbirferini alırsa yine banş sürecinde ortak ka-
bul edilebileceği mesajını götürmüş. Şaron ise "Ci-
nassar'ın niyetıni bılemem. Ben Arafat'a hiçbir me-
sajgöndermedim" (Ha'aretz, 04/02) diyor. Belli ki top
yuvarlanmaya başladı. Şaron'un istediği yönde mi gi-
decek, yoksa Arafat'ın o efsanevi sabn, bir kez da-
ha sonuç verecek ve onu pazarlık sürecine geri mi
getirecek? Bu sorulara cevap vermek zor ama, olay-
lann yeniden hızlandığı kesin.
Kapkaç genelgesi
• ANK4RA (Cumhurtyet Bürosu) - Adalet
Bakanı Hikmet Sami Türk. kapkaç olaylan ile
ilgili, cumhuriyet başsavcılıklannı uyardı.
Başsavcılıklara genelge gönderen Türk, faillerin
en kısa sürede yakaîanması için "azami gayretin"
gösterilmesini istedi. Türk, yargılamanın hızla
yapılması, suçu sabit olanlara ceza verilmesi ve
yasa hâkimiyetinin sağlannıasının yargının en
önemli görevlerinden olduğuna dikkat çekti.
Fethiye'de 439 kaçak yakalandı
• MUĞLA (Cumhuriyet) - Muğla'nın Fethiye
ilçesinde yasadışı yollardan Yunan adalanna
geçmek isteyen 273'ü Türk, 162'si Asya ve Afrika
kökenli 439 kaçak yakalandı. Kaçaklan
tstanbul'dan Fethiye'ye getirdiğı belirlenen 7
otobüs sürücüsü de gözaltuıa alındı. Fethiye'de
topianan kaçaklar ilçe merkezinde yeterli
büyüklükte salon bulunmaması nedeniyle Üzümlü
Belediyesi Düğün Salonu'na yerleştirildıler.