Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 ŞUBAT 2002 CUMARTESİ 12 KULTUR [email protected] Yeni Asyalı müziğin militanlarından îstanbul'da çizgidışı bir müzik şöleni tki öncü:BadmarsMURATBEŞER Londra'daki Asya kültüriinün taşıyıcılan, bır plak şirketinin çatısı altında (Outcaste) toplandıklan ilk günlerde, adeta birer mi- litan gibi çalışıyorlardı. Şirketin dünya- ya açılmasını sağlayan Badmarsh ve Skri'nin işbirliği( *), Outcaste'in sahi- bi Shabs'ın fikriydi. 70'lerin Hindistan'ında favori olan BbckSabbanYı dinleyen ve caz-fu- sion topluluğu kurmak isteyen Shri, soluğu 1994'te Londrada aldı. Shri 'nin ilk beş yıh Nitin Sawhney ile çalışarak geçti. îlk adımıru bir tabla çalgıcısı olarak atan Shri, bilinçle po- püler müzik sektörünün dışında ka- lan, eşi emsali bulunmayan müzisyen- lerden biriydi. Zamanla vurmalı çalgıla- ra olan ilgisine bambu flütü ve kendi yap- hğı perdesiz bası başanlı bir adaptasyonla ekleyince, ortaya yeni Asyalı müziği çıktı. 97 çıkışlı sansasyonel solo albümü "Drum the Bass". kapağındaki garip el yapımı bas gitardan da anlaşılacağı üzere, erkek söylem- li, elektro-maço bir dans albümüydü. Sert, kıvrak, erkek çingene dansı ririmlerinin başat olduğu sound, agırhklı olarak tipik esmer Doğu erkeği Shri'nin ince belli kadın vücu- dunu anıştıran bası ile elde ediliyor. Davula ve basa farklı cinsiyetleri yükleyerek bir ana- loji oluşturan albüm, Doğu ruhaniliğinin, cin- sellikle iç içe geçen dansını anlatıyordu. Öncfi bir mfizika] birKktefik Çıkışını rave kulübü Labyrinth'te DJ'likle gerçekleşriren Badmarsh'ın (Hintçe yaramaz çocuk) bu işi, plaklan eleştirel bir kulakla din- lemesine yol açtı, plak yapmak isteğini uyan- dırdı. Gerçek anlamda öncü bir müzikal bir- liktelik olan Badmarsh & Shri, ilk albümleri "Danting Dnıms" ile drum'n bass, hip hop, Hint müziği ve cazdan oluşan fünky bir tını ohışturur. Günübirlik, yüzeysel trend'lere omuz silken ikilinin bütün sermayesi fikirleriydi ve müzikteki uluslararası etkiler saygı görmü- yordu. Aşın cool Ingiliz kültüriiyle, memle- ketten şarkı ithalatı yaparak bir Asya drum'n bass'i yaratmak, önceleri pek akıllıca bir iş ola- rak görünmüyordu; tamamen neşeli şeyler is- teyen, gürültü patırrıdan hoşlanmayan dinle- yici, ince sesli tablayla elde edilmiş bu kaba jungle'dan pek hazzetmemişti; onlann kültü- rel modası "sağhkh" ve "namuslu"ydu "Dan- cing Drums" onlan bu duygusuz sersemlik- lerinden uyandırdı. Sonunda iki değerli "mü- nasebetsiz", Asya soslu müzikleriyle yırtık dondan fırlamıştı. Kronikleşmiş politik so- runlan dile getiren soluk kesen tablalann tın- gırdaması, dizginlenmiş olan bir mülteciler tarihini başlatıyordu. Her ne kadar Badmarsh ve Shri, bu konuda kendilerinden daha önce yola koyulmuş Tal- vin Singh gibi rakipleri olduğunu kabul etme- se de, ondan gizliden gizliye besleniyorlardı. Badmarsh ve Shri, sadece birer breakbeat'ci olarak etiketlenmiş olabilirler, ama ikilinin bas, vurmalı ve elektronikle olan tutkulu iliş- kisi bu değerlendirmeleri çöpe attı. Birlikte- liğin yürümesini sağlayan mekanizma birbir- lerinin kültüre! miraslanna olan saygılanydı. Senfonik boyutta dans Dans müziğinde Hint - Ingiltere karması Aslan Undergroundı üreterek, dans duygu- sunu senfonik boyutta düşündüler; doğaçlama- ya her zaman gereken önemi verdiler. 90'la- nn ikinci yansında ortaya çıkan bu hareket için- de, hayatta kalanlar 'Nu-Asian cool' diye ad- landınldı; ikili bu dönemden çalışmalannı maksimum özen göstererek geçirdiler. Canlı ve stüdyo kaydı arasında gidip gelen dokunaklı ikinci albüm "Signs", ilk albüme oran- la daha düşünülmüş şarkılardan oluşuyordu; en etkileyıci olanlar, club etkisi taşıyan (Shri'nin çılgınca bas çaldığı) coşkulu parçalardı. Özel- likle 'GetUp', Apaçi twislerinin JamesBrotvn'ın şehvetli reggae patlamalannı ve klasik yaylı- lannı çağnşhnyordu. Karşılaştırma yapmak gerekirse. prodüktör Nitin Sawney, Doğu- Batı sentezini, onlara gö- re daha çekici kılmayı beceren biriydi. Onlarda ise heves ve tecrübe eksikri. Zamanla bu eksik kapanmışh. fakat kulağı zevkten deli eden mü- ziğin halen bir eksiği vardı; oyun dolu yaratıcı- lık, kültürel kimliklerine ilişkin hiç de geniş bir içerik sağlamıyordu. Kim bilir, belki bu da bir başka bahara... (*) Badmarsh & Shribu akşam Babylon 'da... Müzik dünyasından Jasakısa • Elektronik müziğin eski tüfeği 808 State, ye- ni albüm çalışmalanru ta- mamladı. Henüz adı kon- mayan albüme, Manic Street Preachers, Elbovv ve Ian Brown yardım et- ti. John Digneed, DJ der- gisi tarafindan yapüan top 100 listesinde dünyanın en iyi DJ'i seçildi. Geçen yıiın bırincisi Sasha ikin- ci, New York efsanesi Danny Tenagüa üçüncü oldu. Massive Attack ye- ni albüm malzemeleri için hanl hanl çahşıyor. Bris- tollü ekip 'Eye Against Eye' adlı bir film için Amerikalı rapçi Mos Def ile parça yapıyor. • Techno ıkilisi Grbi- taL çok uzun süredir ça- lıştıklan plak şirketi olan London'dan aynldı. Eski şirketleri London, Önü- müzdeki yaz toplama bir Orbital albümü çıkaracak. • Sweet'in grubunun davulcusu Mick Tncker, yakalandığı lösemi has- tahğından kurtulamadı. Yetmişli yıllann glam- rock devi Sweet grubu- nun davulcusu olan mü- zisyen 54 yaşındaydı. Ra- diohead"in gitarcısı Jonny Greenwood, Bryan Ferry'nin soloalbümüne kariadabulunacak. Green- wood, 15 Nisan'da tngil- tere'de yayımlanacak "Frantic" albümünün "Hiroshima" adlı parça- sında yer alacak. • KurtCobain'in gün- lüğü kitap haline getiri- lecek. Bu geniş günlük, onun gençlik ve Nirvana günleri ile NME'deki ha- berleri kapsayacak. • Enrique Iglesias, ha- len îngiliz single listele- rinde bir numara. "Hero" şarkısı tam beş haftadır zirvedeki yerini koruyor. • Country efsanesi VVaylon Jennings öldü. Uzun süredir şeker hasta- lığıyla ilgili sağlık sorun- lan yaşayan sıra dışı mü- zisyen 64 yaşındaydı. Latin müziğinin yeni ismi Innis, ikinci albümünün tanıtımı için Istanbul'daydı Türk müziği bohem ve seksi • îstanbul'da on gün kalan ve başanlı perküsyon grubu 'Harem'le ortak bir remix maxi single hazırlayan şarkıcı, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde Zarifi'de 'Harem'in yanı sıra Işın Karaca'yla sahne aldı. Türk insanlan ve müziğinin yanı sıra Türk diline de hayran kaldığını ve Türkçe bir şarkı seslendirmek üzere çahşmalara başlayacağını söyleyen Innis, Türkiye'de bir klip çekmeyi istiyor. GAMZEAKDEMİR Latin müziğin yükselen isimlerinden Amerikalı şar- kıcı Innis, çok yakında EMI etikeriyle yayınlanacak olan, bir yıllık bir çalışma sonun- da hazırladığı ikinci albümü 'Esporti'nin (Senin için) ta- nıtımı için Türkiye'deydi. Menajeri bir Türk Îstanbul'da on gün kalan ve başanlı perküsyon grubu 'Harem' le ortak remix ma- xi single hazırlayan Innis, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde Zarifı 'de 'Harem' ve Işm Ka- raca'yla birlikte sahne aldı. Albüm tanıtımında Avrupa ayağı olarak Türkiye'yi seç- mesinde Türk olan menaje- rinin de etkili olduğunu söy- leyen Innis, insanlan ve mü- ziğinin yanı sıra, Türk diline de hayran kaldığını ve Türk- çe bir şarkı seslendirmek üze- re çahşmalara başlayacağını da ekledi. Los Angeles'ta önümüz- deki aylarda Türkçe dersi al- maya başlayacak olan Innis. ülkemizden bazı sanatçılan dinleme olanağı bulduğunu, özellikle 'Harem', Ajda ve Işın Karaca'dan çok etkilen- diğini söylüyor. Burbank, Kalifomiya do- ğumlu 26 yaşmdaki şarkıcı iletişim mezunu. Müziğe il- gi duymaya 16. doğum gü- nünde annesinin hediye etti- ği gitarla başlamış. 21 yaşındayken dil öğren- mek için gittiği Meksika ise müzik yaşamında dönüm noktası olmuş. Meksikalı ef- sane şarkıcı Jose Alfredo Ji- menez'in söylediği 'El Rey' şarkısmı duymasıyla Latin müziğin kanuıa girdiğini söy- leyen Innis, 1997'de tekrar gittiği Meksika'da, Cuerna- vaca'da geçirdiği aylar bo- yunca sadece müziğe değil. aynı zamanda üUcenin güzel- İkinci albümü Esporti'nin tanıümı için Türkiye'ye gelen Innis Türk diline hayran kaldığını ve Türkçe bir şarta seslendinnek üzereçahşmalara başlayacağmı söyledL (Fotoğraf: UĞUR DEMÎR) liğine, insanlanna ve kültü- rüne de bağlandığını vurgu- luyor: "Hajata duyduklan ruîku beni büyülemişri. Mek- sika külturüvle biriikte,daha önce hiçotnıadığmı kadar ha- Fabian 'ınyeni albümü Sempatik Fransız şar- bcı ve söz yazan Lara Fabian ın yeni albümü "Nue", önümüzdeki günlerde piyasada ola- cak. Bunu vesile gören plak şirketi yeni albü- müyle beraber sanatçının başanlı eski albümleri "CarpeDiem"ve"PB- re"u da ithal ederek pi- yasaya sürmeye karar verdi. 14 yaşında Brüksel 'de- ki kulüplerde şarkı söy- lemeye başlayan Lara Fabian, uluslararası çap- ta etkileyici bir müzik kariyerinin temellerini atıyordu. Bir iki yıl son- ra, Avrupa'daki çoğu şar- kı yanşmasını kazanma- sı sonucu popüler oldu, çıkardığı albümler alnn ya da platin plak ödülü aldı. Yeni albüm "Nue" sanatçının dördüncü stüdyo çalışması, Belçi- ka doğumlu Fabian'ın bu çalışmasında parçala- nn çoğu kendısine ait. Albümden çıkan ilk hit parça, **JY Crois Enco- re". \attaolduğumuhissettim.Cu- erna\r aca'da ruhumu keşfet- Bu duygularla Ispanyolca şarkı söylemeye karar veren şarkıcı, müziğe profesyonel olarak 2000'de Meksika'da piyasaya çıkardığı 'Innis' ad- lı albümüyle başladığını söy- lüyor. Meksika'da iki mil- yonhık bir satış rakamına ula- şan ve albümün hit şarkısı 'Dime Donde, Dime Cuan- do' (Söyle Nerede, Söyle Na- sıl) ile Meksika listelerinde bir numaraya çıkan şarkıcı, dünya çapında çeşitli isim- lerle de çalışma fırsarı bul- muş. Ünlfl isimlerle çahşh hınis'in ortak konserler ver- diği bu sanatçılar arasında, Franco De Vrta, Natalia Ori- ero,Chnstina AguDera da bu- lunuyor.Latin müziği başta olmak üzere dünyadaki tüm müziklerle ilgili olduğunu belirten Innis, "Sonalüaydır Türk müziği dinüyorum. Ro- mantik tatlardan asla vazgeç- mem. Knlediğinı her rürmö- zikten etkiieniyorum ama özellikle aşk, romans ve dans benim için öncelikli. Türk müziği \edfli bunlarm >anısı- ra çokseksi vebohem bir tat- ta. drtlaktan sö>1eme olayı çok Ogimi çekiyor. VeenstrümanJar,darbuka, kanun. ud büvüIevicL Aynca tstanbul'un tarihi ortamın- da 'Harem'le 28'inde biriik- te bir knp çekmeyi çok Btiyo- nun." dıyor. Müziğin yanı sıra oyuncu- luk anlamında da 2001 yazın- da CBS dizisi 'CesurveGü- zel'in Ispanyolca versiyonun- da yer almaya başlayan In- nis'in. henüz senaryosunu okuma aşamasında olduğu ve başrolünde oynamayı plan- ladığı bir de Hollywood pro- jesı var. Innis'ın sonraki du- rağı Yunanistan olacak. SANATA BAKIŞ SELMİANDAK Opera ye Bale Mesut İktu İle Atatûrk'ün "uygar, evrensel, çağdaş sanat dev- rimi" yolunda opera ve balenin büyük önemi var- dır. îstanbul'da betediyeye bağlı bir ŞehırOperası'nın kuruluşu 1960 yılında, o zamana kadarAlmanya ve Avusturya'daki çalışmalanyla deneyim kazanmış üstün sanatçı Aydın Gün'ün, Ankara Devlet Ope- rası'nın başında bulunan büyük usta Muhsin Er- tuğrul'un görevden alınıp (!) Istanbul'a gelişiyle ger- çekleşir. Aydın Gün bu konu için Muhsin Ertuğrul'un önerisi üzerine önce Cumhuriyet gazetemizin ya- zıişleri müdürü, hocamız Cevat Fehmi Başkut'la ve sonra sanatın ve müziğin ölümsüz dostu Nadir Nadi ile etraflıca konuşur ve sonuçta Belediye Baş- kanı Kemal Aygün'ün onayı ile Istanbul Operası ku- rulur.. İlk açılış 19 Mart 1960 Cumartesi saat 21 .OO'de Tepebaşı Dram Tiyatrosu sahnesinde Italyan bes- teci Puccini'nin "Tosca" operasıylayapılır... IstanbulDevlet Opera ve Safes/adını aldıktan son- ra Atatürk Kültür Merkezi sahnesinde temsiller ver- mekte olan bu önemli ve başanlı sanat kurumunun müdüriüğüne ve genel sanat yönetmenliği görevi- ne, günümüzde tekrar değerli sanatçı Prof. Mesut Iktu'nun atanması, dünyadaki opera ve bale sana- tının, değeriyte ülkemizde gelışmesı açısından olum- lu ve sevindirici bir olaydır. Mesut İktu her şeyden önce "gerçekbirsanatçı''dır. "Ba/7ton"niteliğinde- ki sesi ve özellikle opera repertuvannın yanı sıra kla- sik ve popüler türlerde eserleri de konserler, festi- valler, resitallerde ve CD kayıtlannda başanyla yo- rumlanmaktadır. Opera ve bale yonetimi açısından Prof. Mesut İktu, daha önce 1987 yılında başlayan ve uzun süreli çalışmalanyla Istanbul Devlet Ope- ra ve Sa/es/'nin müdür ve genel sanat yönetmeni olarak deneyimini kanrtlamıştı. Prof. Mesut İktu ile söyleşimizde, değerli sanat- çı özetle amacını ve bundan böyle çalışmalannı şöyle açıklıyor "Kurvmumuzu daha çok kurumlaş- tırmak, genç sanatçılarfa birlikte geleceğe taşımak ve yönetim anlayışı olarak da tam bir ekip çalışma- sı yapmak ana hedeflerimizdendir. Bunlar kurvm içindeyapmaya başladığım çaltşmalardır. Ancakson tahlilde ana ilkem, opera ve bale sanatını daha çok insanımıza sevdihp benimsetmektir. Bu çerçeve- de repertuvar uygulaması yapacağız. Eser dağa- nmız çok renkli olacaktır. Bu düşüncemizle öme- ğin La Boheme Operası'ndan Kiss Me Kate mü- zikaline kadar bir eser yelpazesi var. AKM Konser Salonu 'nu bir opera stüdyosu gibi kullanmaya baş- ladık. Genç sanatçılanmız orada deneyim kazana- caklar, sonra Büyük Sahne'deki prodüksiyonlan- mızda değerlendinlecekler.. 2000-2003 sezonu çalışmalanna başlamak üzereyiz. Istanbullu izleyi- cilerimizin beğenilerini kazanacakyapıtlar düşünü- yoruz. Sahnelenmesı için bize verilen birçok Türk opera ve balesi var. Bu konuyu çok önemsiyonız ve Sanat Kurulumuzda bu konuyu değehendire- ceğiz. Kuruluşunun 42. yılını kutlayan Istanbul Dev- let Opera ve Balesi'nin yeni sezonda seyircileriyle buluşturmak istediği çok renkli bale eserleri de olacak. örneğin bu sezon Mehmet Balkan'/n lliş- kiler adlı balesini nisan ayında sergileyeceğiz" di- yerek özellikle "ekip çalışması" ve "repertuvar uy- gulaması" konulan üzerine eğilen Prof. Mesut İk- tu, gelecek için aydınlık veriyor. Mesut İktu, aynı za- manda bariton olarak Istanbul Devlet Opera ve Ba- lesi'nin solist sanatçısı ve Mimar Sinan Üniversite- si Devlet Konservatuvan Opera Anasanat Dalı pro- fesörü olarak da görev yapmaktadır. Eivind Aarset - Light Extracts (Jazzland- Universal) Tananatas - Alive in Jo'burg (Sony) Force One Network / Featuring Dave Hoflister (Higher Octave-EMI) King Britt Presents - Sylk 130 (Six Degrees- Equinoks Müzik) Şefika Kutiuer - Tango Goes Symphony (Balet Plak) Koechlin - The Music For Two Pianist (Sony Müzik) Charies SchiDings - It's About (Wagram-Yeni Dünya) Ah'cia Ke\T s - Songs in A Minor (BMG) Astor PiazoHa - Tangazo Ost Dutoil (Universal) Murat Kekili - Yedialtı (Boğaziçi Müzik) Tıyatro Festivarnde Yerli Yapımlar •Kültûr Servisi - Tiyatro Festivali'nden yapılan açıklamaya göre, 13. Uluslararası Istanbul Tiyatro Fesfivali'ne katılacak yerli yapımlar için proje sunumunda son tarih 28 Şubat olarak belirlendi. Bilindiği gibi çağn alan projeler, ilk kez festi\-alde perde açacak. Etkinliğe davet edilebilecek izlenmiş oyunlann sezon içinde perde açma tarihleri ise zorlayıcı ekonomik koşullar göz önüne alınarak nisan ayının ilk haftası olarak belirlendi. Bu tarihler izleyecek yıllar içinde geçerii olacak. BUGUN • ÇUBUKLU HAYAL KAHVESİ'nde Nescafe 3ü1 Arada Konserkri kapsamında saat 14.00'te Demir Demirkan konseri. (212 275 49 49) • BABYLON'da saat 23 OO'te Badmarsh & Shri konseri. (0212 292 73 68) • BEKSAV'da saat 17. 30'da Mahsen Makhmalbaf ın 'Gabbeh' ve saat 19.00'da 'Bisikletçi' adlı filmlerinin gösterimi. (0216 349 91 55) • YUNUS EMRE KÜLTÜR MERKEZt'nde saat 20.30'da 'tvan tvanoviç Var Mıydı, Yok Muydu?' adlı oyun. (0212 661 19 41) • tSTANBUL AKM SİNEMA SALONU'nda saat 13.00, 15.30 ve 19.00'da LarsVonTrier'in yönettiği 'Karanhkta Dans' adlı filmin gösterimi. (0212 251 56 00)