Katalog

23 EKİM 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomKS cumhuriyet.com.tr 13 Tofaş'tan özel müşteriye Doblo'mm W versiyonu • BURSA (AA) - TOFAŞ, işadamlanna hitap eden hafif ticari aracı Fiat Doblo'nun "Vip' versiyonunu üretmeye başladı. Diger versiyonlara göre donanım seçenekleri farklılıklar gösteren Vip Doblo'da, müşterinin sıparişi doğrultusunda, maun-deri kanşımı direksiyon simidi ve vites topuzu, deri döşetne, CD çalarlı müzik sıstemi, park destek sisteminın yanı sıra çıft hava yastığı. ABS. EBD gibi güvenlik donanımlan bulunuyor. Sadece siyah renkte üretilen Vip Doblo'nun fiyatı ise 30-35 milyar lira arasında değişiyor. Tüpkmen petrokme Danrmarkah ortak • AŞKABAT (AA) - Türkmenistan'ın Hazar Denizi kıyısında yer alan petrolü çıkanna ve işleme işi, Danimarka sermayelı petrol şirketi Maersk Oil'e verildi. Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Türkmenbaşı ile şirketin Genel Müdürii Kela Flego taraftndan imzalanan kontratta, Maersk Oil'e, aynı zamanda üretilen petrolün pazarlama işlerini de yenne getirme görevi veriliyor. ABDIi gırudan pazarlama dersi • tSTANBUL (AA) - ABD'lı pazarlama gurusu Jack Trout, "Türkiye'ye yabancı sermaye gelmesi konusunda kullanabileceğiniz önemli bir aracınız var, o da Müslüman olup laik olabilen tek ülke olmanız" dedi. Türkiye'nin uluslararası piyasada farklılaşabilmesi için ürünlerine bakması gerektiğini söyleyen Trout, dünyanın en büyük findık üretıcisi Türkiye'nin kendisini liderlik konusunda farklılaştırarak sesini duyurabileceğini ifade etti. DenMökûm ABO'yle ortak yatnma girdi • tSTANBUL (AA) - T. Demir Döküm Fabrikalan AŞ, Amerikan York International Fırması ile Türkiye'de sistem klımalan konusunda ortak yatınm ve üretime yönelik olarak gizlilik anlaşması imzaladı. 2004 yılında Türkiye'de ortak üretime başlamanın planlandığı işbirlığiyle beraber, sistem klimalan alanında Türkiye'de pazar liderliğinın hedeflendiğı bildirildi. Petrol fiyatlan düştü • StNGAPUR (AA) - Birleşmiş Milletler'ın Irak sorunu konusunda uzlaşma çabalannı hızlandırmasıyla, askeri harekât tehdidinde gerileme, petrol fıyatlannı düşürdü. Singapur borsasında yüzde 1 düşüşle son yedi haftamn en düşük düzeyine inen petrolün varil fiyatı. Batı Teksas türünde 23 sent düşüşle 28 dolar 14senteındi. TirktammınaYunanilgisi • ANKARA (ANKA) - Eylülde tanm ürünleri almak için Türkiye'ye başvuran firmalann ülkelere göre dağılımında, 17 fırma ile Yunanistan ilk sırada yer aldı. Yunan fırmalar, Türk içkileri ve taze balık talebinde bulundu. Tanm ürünleri ithal etmek için aynca tsraü'den 7, Singapur ve Polonya'dan 3, BAE, Macaristan, Avustrarya, Pakistan ve Iran'dan 2'şer fırma başvuruda bulundu. • İSTANBUL (AA) - Türkiye Giyim Sanayicileri Demeği (TGSD) hazırladığı "Hazır Giyim Sektörünün Türkiye ve Dünyadaki Gücü" adlı raporu, seçimlerden sonra hükümete girebilecek partlere sunarak, sektörün önünün açılması için yapılması gerekenleri gündemlerine almasını isteyecek. Türkiye'de kullandınlan 29.2 miryar dolarlık kredi içinde hazır giyim sektörünün payımn yüzde 2 olduğuna işant eden TGSD Başkanı Umut Oran, "Hüümetler artık reel sektörü gündemine almalı" dedi. OtoppodüktöPtere kötü haber • ANKARA (AA) - Otoprodüktör ve otopfodüktör grubu lisans sahibi tüzeiışıler, bır önceki takvim yıluıda üretıikleri elektrik enerjisinin yüzde 25'i oramndaki miktannı, izleyen takvim yılında, serbest rekabet ortamında satahlecekler. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK), Resmi Gazrte'nin bugünkü sayısında yaymlanarak yürürlüğe giren karanna göre serbest rekabet ortamında sablan elekrik enerjisi miktannın, önceki yılki üretnin yüzde 25'ini aşması halinde üretnı lisansı alınacak. Yeni belirlemelere göre Türkiye'nin en değerli yeri metrekaresi 4 milyar lira olan Ankara Zafer Meydanı Emlakvergisindezamlı dönem• 18 milyon yurttaşın önümüzdeki ay ikinci taksitlerini zamlı ödeyeceği emlak veıgisi birim değerleri yeniden belirlendi. Yeni değerlemeye göre artık Istanburun değil Ankara'nın taşı toprağı altın. En değerli il Ankara saptanırken Istanbul'da metrekaresi 5 milyar lira olan İst Caddesi'nin birim değeri 3.3 milyar liraya indi ANKARA (AA) - Emlak vergisinde zamlı tarife uygulamaya giriyor. 18 milyon dolayında vatandaş, önümüz- deki ay, belirlenen yeni birim değerler üzerinden emlak vergisi ikinci taksiti- ni ödeyecek. Komisyonlann geçen yıl belirledik- len metrekare birim değerlerin vatan- daşın büyük tepkisini çekmesi nede- niyle mart-nisan-mayıs aylannda Ba- kanlar Kurulu'nun belirlediği yeniden değerleme oranıyla vergi veren gayri- menkul sahipleri, ikinci taksiti yeni ra- yiç bedellere göre yatıracak. Böylece oluşturulan merkezi komisyonlann tekrar gözden geçirdiği ve büyük bö- lümünde indirime gittiği rayiç değer- ler, arsa, arazi ve binalann emlak ver- gilerinde hesaba girmiş olacak. Bu yıl çıkanlan bir kanun ile emlak vergisinde beyanname verme işlemi sona erdinlirken vatandaşlar tespit edi- len yeni değerler üzerinden binalar için binde 2. arsalar için binde 3, araziler için de binde 1 oranında vergi verecek. Bu tutarlar, büyükşehirlerde oruran- lar için 2 kat olarak uygulanacak. Böylece, Ankara, îstanbul, Izmir ve diğer büyükşehirlerde oturan emlak sahipleri, binalar için binde 4, arsalar için binde 6, araziler içın de binde 2 oranında vergi ödemesinde buluna- cak. Maliye Bakanlığı yetkililerine göre, büyükşehirlerde oturan emlak sahiplerinden bu şekılde yılhk 300- 350 tnlyon lira dolaymda ek bır ver- gi alınmış olacak. Değerler düytü 81 ilde yeniden gözden geçırilen emlak vergisine tabi birim değerler, Gelirler Genel Müdürlüğü'ne de gön- derildi. Buna göre, yıllardır taşrada ya- şayanlarca "taşı toprağı altm* denilen îstanbul, yeni değerlerle bu rüteliğini Ankara'ya kaptırdı. Belırlemeler sonrasmda, Türki- ye'nin en değerli yeri, metrekaresi 4 milyar lira olan Ankara'nın Zafer Meydanı ile Atatürk Bulvan oldu. Tes- pit komisyonlan, bu iki yere daha ön- ce de 4'er milyar lira de- ğer biçmişti. Istan- bul'da ise özel ko- misyonlar, belirle- nenrakamlanol- dukça aşağı çek- ti. Ük tespitte ül- • kenin en değerli yeri olarak ortaya çıkan Istiklal Cadde- si'nde metrekare birim de- ğer, 5 milyar liradan 3 milyar 300 milyon liraya indirildi. Türkiye'nin üçüncü büyük şehri Izmır'de de özellikle Konak çevresınde büyük is- kontoya gidildi. ilk tespitte Istiklal Caddesı'nden sonra ülkenin en pahalı yeri olan Nadir Nadi ve Opera cadde- lerinde birim değerler met- rekare başına 3 milyar 50 milyon lira düşürüldü. Böy- lece ilk belirlemede, 4 milyar 750 milyon lira olan metre- kare rayiç bedeller, 1 milyar 700 milyon liraya geriledi. A fiyatlar yenilendi Yüzde 100 bine yaklaşan i Yerteştıtı Biritnteri İSTANBUL Ataköy Kiyûkdere Cad Aobadem MaçkaCad- ANKARA UlucanlarCad. Toralıhıh Cad. Atatürfc Bulvan İZMIR Aibnyoj GimeBuJvan Konak/ASatürkCad. Birim Dejjerier Şm Türk Lirası) 1998 85.000 135.000 36.000 150.000 20.000 20.000 90.000 36.000 60.000 250.000 2001 680.000 1500.000 600.000 2.750.000 200.000 1.000.000 4.000.000 250.000 360.000 2.500.000 2002 319.000 1.080.000 432.000 1.000.000 200.000 1.000.000 4.000.000 250.000 360.000 1.700.000 ILLER Adana Bursa Edime Diyarbakır Denizli Çanakka Antalya Muğia Rize Trabzon RAYİÇ DEĞER En düşük (Bın TL) 7.000 4.000 1.000 1.000 4.500 5.000 2.800 5.000 1X00 2,000 Enyüksek (BınTL) 200.000 412.500 40.000 250.000 160.000 150.000 180.000 225.000 440.000 2.000.000 Urün kaliteli ücret düşük Kahvenin ilk keşfedildiği yer olan Etiyopya'da, çiftçfler yetiştirdikleri kaUteH flrfinün karşıbğmı alamıyoriar. Düm aıun en iyi organik kahveterinin yetiştirildiği Etiyopya'da çiftçikr, yarun kilo başına sadece 60 sent kazanıyorlar. Piyasada düşük kalite kahvenin çok oluşu, dünya fîyatlannı aşağı çekerek çiftçüeri magdur ediyor. (FOTOGRAF: ÂP) CtRO HEDEFÎ 16 MİLYAR DOLAR Kredi kartları yeniden can simidi Kredi kartı üye işyerferi cirosu (Milyon USD) Ekonomi Servisi - Krizde kullanımından kaçılan kredi kartlan yeniden tüketici için can simidi olmaya başladı. Kredi kartı üye işyerlerine iliş- kin veriler kullanımda patla- ma yaşandığını gösterirken bankalann faiz konusunda he- nüz yasalaşmadığı halde Tü- ketici Yasa Tasansı'ndaki de- ğişikliklere uygun davrandığı bildirildi. Bankalararası Kart Merke- zi'nin (BKM) bu yılın ilk 9 ay- lık döneme ilişkin verilerine göre, Visa ve MasterCard kre- di kartlannm kullanımından yaklaşık 12 milyar do- lar ciroelde edildi. Bu rakam, kriz yıh2001'in genelinde ulaşılan toplam har- cama tuta- nnınbu yı- hn sadece 9 ayında elde edilebildi- " ~ " ğini gösteriyor. BKM'nin veri- lerine göre, toplam içinde yüz- de 22.6'hk oranla kredi kartın- dan en fazla harcama benzin istasyonlannda yapıldı. Bunu yüzde 20 ile süpermarketler, yüzde 9 ile giyim mağazalan izliyor. BKM Genel Müdürü Uğur Güvenç, 2002 'nin üçüncü çey- reğine ait verileri düzenlediği bir basın toplantısıyla açıkladı. Güvenç, yurtiçinde kredi kar- tıyla yapılan aîışveriş ve nakit avans tutannın geçen yılın üçüncü çeyreği ile karşılaşu- nldığında yüzde 70 orantnda arttığını söyledi. Güvenç, "12 mDyar dolar olan cironun, yıl sonunda 16 milyar dolan geçe- ceğini tahmin ediyoruz" dedi. Tasanya uyuluyor Güvenç sorulan yanıtlarken özellikle knz döneminde "fa- hiş temerrüt faiz oranlanyla" gündeme gelen bankalann, ar- hk 4077 Sayılı Tüketici Yasa- sı'nda değişiklik yapılmasıyla ilgili tasanda öngürülen oran- lara uyduğunu kaydetti. Tür- kiye'de borcunu faizle ödeyen- lerin yüzde 40 civannda oldu- ğunu belir- ten Gü- venç, "Ta- san henüz yasalaşma- dı. ancak bankalar uyuyor. Ta- sanda, te- merrüt fa- izinin ahş- verişin ya- püdığı ta- rihteki ge- cikme faizinin yüzde 50 fazla- smı geçemeyeceği yönünde madde var" dedi. Güvenç, aynca BKM ile Bankalar Birliği'nin 8 yıldır üzerinde çalıştığı bir tasan bu- lunduğunubelirterek "Temen- nimiz her iki vasanın birtikte çıkmasıdır'' diye konuştu. Gü- venç, çalınti olaylanna dair de, kurallara göre kart sahibinin, kartını çaldırdığını bildirdiği andan ıtibaren yapılan alışve- rişlerden hiçbir şekilde sorum- lu tutulamayacağına dikkati çekerek bu konuda bazen ihti- laflar yaşanabildiğini söyledi. Sütaş uluslararası yarışamada iki altın madalya kazandı Kolay Cacık'a ödiil Ekonomi Servisi - Sütaş Kolay Cacık, SIAL d'OR (Altın SIAL) "yerel ve bölgesel ürünler'' katego- risinde altın madalya kazandı. Dünyanın en büyük fuarlanndan biri olan ve 1964 yılından ben iki yılda bir Paris'te düzenlenen SIAL The Global Food Marketplace, 1986'dan bu yana da ürünlerin ve markalann yenilikçi özelhklerini ve kendi ulusal pazar- lanndajöstermiş olduklan başanlan ödül- lendiren uluslararası SIAL d'OR yanş- masım düzenliyor. Bu yıl 25 ülkeden ürünlerin ve firmalann katıldığı yanş- manın Türkiye elemelerine 11 v kategoride toplam 28 firma ka- tıldı. SIAL fuar alanuıda dü- zenlenen törende, ödülü Sütaş adına alan Genel Müdür Muhar- rem Yılmaz, Türk süt ürünlerinın AB ihracahnın önündeki engellerin kaldınl- ması gerektiğini söyledi. MEGANE SEDAN Renault hedef büyüttü Ekonomi Servisi - Oyak Renault Genel Müdürü Dominique Correze, ilk örnekleri yapılan ve önümüzdeki yıl üretimine başlanacak yem Mega- ne Sedan ile ihracat yaptıklan ülke sa- yısını 55'ten 75'e çıkaracaklannı söyledi. Correze, sadece Türkiye'de üretile- cek yeni Megane Sedan'lar için yapıl- makta olan 150 milyon dolarlık yatı- nmın büyük kısmuu krizin en yoğun yaşandığı 2001 yılında gerçekleştir- diklerini kaydederek ihracat yapan sektörlenn krizi olumlu bir şekilde geçirmekte olduklanna işaret etti. Correze yeni otomobilin yerlilik ora- nınm yüzde 63'ler sevıyesinde ola- cağma ve üretim sayısı arttıkça yerli- leştirmenin de kolaylaştığına dikkat çekti. Bu yılkı toplam üretimlerinin 100 bin adedi aşacagını anlatan Cor- reze. "Geçen yıl ihracat ciromuz 740 milyon Euro'y du. Bu yıl da a\iu sevi- yeye doğru gidh'or'' dedi. Renault-Mais Genel Müdürü tbra- him Aybar da bu yıl pazarda en ya- kın rakiplerinden 7-8 puan arayla ve yüzde 20 pazar payı ile yine bırinci- liği hedeflediklerini bildirdi. Otomo- tiv Distribütörlen Derneği'nin bir ay önce siyasi partı liderlerine 13 konu- da görüş ilettiğini belirten Aybar, öneriler arasında, çeşitli ülkelerde uy- gulanan eski araçlann trafıkten çeki- lerek vergi teşviki ile yenilenmesinin de yer aldığıru kaydetti. TOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÛZAK ozlemyu@yahoo.com Bıkıp usanmadan Avrupa Birliği'nin 6. Çerçeve Progra- mı'nı bu köşede yazıp duruyoruz. Gerek- çelerini açıklayalım: 6. Çerçeve Programı, her şeyden önce bir araştırma ve tekno- loji programı. Avrupa'yı 2010 yılında dün- yanın en dinamik ve rekabet gücü en yük- sek bilgi ekonomisi haline getirmeyi he- defleyen bir proje. Ve bu program, üye ül- kelerle aday ülkelerin Türkiye de dahil, eşit tutulduğu tek alan. Yani diğer bir de- yişle, örneğin üye olmayan Türkiye ile üye ingiltere'nin aynı masaya oturup ortak ka- raralabileceği yegâne mekanizma. Gere- ken ise proje üretmek. Programın en önemli şartlarından biri, projelerin diğer katılımcı ülkelerden en az biri ile ortak ola- rak sunulmast. "Teknoloji, proje üretimi, yabancı or- tak..." sözcükleri işin içine girince insanın, özellikle Türkiye insanının ilk bakışta he- men cesaretini kıracak cinsten bir prog- ram. Işte bizim sürekli bu konuyu gündem- de tutmamızın nedeni de programı tanı- tarak belki de bir nebze olsun cesaret ve- rebılmek. 70 milyon nüfuslu, üstelik bu- nun önemli bir kısmı genç olan Türkiye'nin geleceği açısından önemli bir süreç. Bu yüzden üniversiteleri, sanayi kuruluşları- nı, sivil toplum örgütlerini ve hatta KO- Bl'leri yakından ilgilendiriyor. Bu amaçla bilgilendirme çalışmalarının başladığını görmek sevindirici. Geçen haftalarda bu amaçla îstanbul Dudulllu'daki Organize Sanayi Bölgesi'nde 6. Çerçeve Progra- Aday Olmadan Uye 'Gibi1 Olmak mı'nı Küçük ve Orta Ölçekli Işletmelere (KOBİ) tanrtma amaçlı bir bilgilendirme toplarrtısı yapıldı. Adana Sanayi Odası'nın da, üniversite-sanayi işbirliği projesi çer- çevesinde 6. Çerçeve Programı'na proje çalışmalan hazırlığı içinde olduğunu öğ- rendik. Dolayısı ile bir ivme var. Ancak ye- tersiz. Görüştüğümüz yetkililer, bu nokta- da koordinasyonun önemli olduğuna ve bunu henüz sağlanamamış olduğuna dik- kat çekiyoriar. Türkiye'nin avantajları, sanılandan faz- la. Gelin bu noktada îstan- bul Sanayi Odası Ar-Ge ve Teknoloji Şubesi sorumlusu Elif Deniz Sönmez'in görüşlerine yer ve- relim. "///a yaratıcı bir proje üzerinde ça- lışmak şart değil. Örneğin programın bir ayağı KOBl'lere yönelik. 13 milyon Euro tutanndaki bir projenin yüzde 15'i KO- Bİ'ler tarafından yürütülecek. örneğin Finlandiya'da üretilen bir buzdolabının Akdeniz iklimine nasıl adapte edilebilece- ği bir araştırma konusudur ve bir proje- dir. Burada Türk firması projeye ortak ola- bilir" diyen Sönmez, Türkiye'nin avantaj- lannı şöyle sıralıyor: -Başta Karadeniz Ekonomik ve Teknik İşbirliği olmak üzere Türkiye'nin bugüne kadar taraf olduğu ikili ya da çok taraflı birçok uluslarası anlaşma var. Bunlar or- tak projeler üretilmesi için 3. taraflarla iliş- kilerin geliştirilmesi açısından biravantaj. -Aynca diğer aday ülkelere oranla Türk- lerin yabancı dil bilgisi ve özellikle Ingiliz- cesi daha iyi durumda. -Türkiye, diğer adaylara kıyasla ulusla- rarası işbirliği ve bilimsel mükemmeliyet konusunda deneyım sahibi. -Türkiye, uzun vadede, Yunanistan ile biıiikte Ortadoğu ve Karadeniz ile Avru- pa arasında bir köprü görevi görebilir. "Türkiye, 5. Çerçeve Programı'nda, hiçbir finansal katkı almadan 40'ın üze- rinde projeye dahil olabilmiş ve önemli başarılar elde edebilmiş bir ülke" diyen Sönmez, son olarak şu sözleri vurgula- mak istiyor: "Zor ama imkânsız değil. Sabırlı olmak lazım."