Katalog

EKİM 20O: ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMt ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 TÎM verilerine göre son aylarda 3 milyar doların üzerinde gerçekleşen dışsatım yüzleri güldürüyor Ihracattarekorüstünerekor rütünde sancılı bekleyîş • SAMSn\*(AA)-Samsun'da .•ütünlerin kurutulmaya t»aşlanmasıyla endişeli bır bekleyiş içine giren areticiler, taban fiyatın en az 7 milyon lira olmasını istiyor. Samsun Ziraat Odası Başkanı Hıdır Mınk, tiitün üreticisinin zor duruma düşmemesı için hükümetın tütün flyatlannı enflasyonun üzerinde belirlemesı gerektiğini söyledi. Üreticiler ise tütüne dikımden satışa kadar 8 ay emek verdikJerini belirterek '"Emeğimizin karşılıgını .almak bir yana, yaptığımız masrafi bile karşılayamıyoruz" dediler. Yeşîl zeytine yeni pazar • BURSA(AA)-Marmarabirlik'in, ABD pazanndan gelen talep ve ürün çeşitlendırme planı çerçevesinde, ilk kez yeşil zeytin alımma başladığı bildirildı. Marmarabırhk Genel Müdür tsmail Muzaffer Eren, Marmarabirlik'in, iç piyasada yaşanan sorunlar nedeniyle ıhracata daha fazla ağırhk vereceğini belirterek. halen A\Tupa Birliği (AB) ülkeleri ve ABD'ye ihracat gerçekleştirdikJerinı kaydetti. Eren, birliğin. 2001-2002 dönemınde 3 milyon 600 bin kilogram zeytin ihracatı yaptığını anımsattı. Miirefte ve Edincik bölgelennde başlanan zeytin ahmlan 15 Ekim'e kadar sürecek. • PARİS (AA) — Uluslararası Sağlık, Dietetik, Eczacılık ve Biyoteknoloji Ürünleri Fuan (CPHI), Paris'te başladı. Paris'in Nord Villepinte bölgesinde düzenlenen fuara, Türkiye'den bu yıl altı fırma katıhyor. Yaklaşık 40 ülkeden 1.139 -fırmanın katıldığı fuar, yann sona erecek. TOFAŞ işçisi tedipgin • BURSA(AA)- TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası AŞ'nin, iç pazardaki daralmanın devam etmesi halinde "Doblo" üretimini başka ülkelerdeki fabrikalara kaptırabileceği yolundaki haberler, işçileri tedırgin etti. Koç Grubu'nun Doblo'nun TOFAŞ'taki üretüninin devam edeceğini açıklamasının ardından, bir ölçüde rahatladıklannı ifade eden Türk Metal Sendikası Bursa Şube Başkanı Şenol Özaydın, işçilerin kendilerini kalıo olarak güvende hissedebilmeleri için iç pazardaki tıkanıkhğın mutlaka giderilmesi gerektiğini vurguladı. Halkbank faiz indirdî • BURSA(AA)-HalkBankası Genel Müdürü Emel Çabukoğlu, esnafa verilen kredilerin faizlerinde indirim yapılacağını belirterek "Beklentim, faizlerin 5 puan daha aşağıya çekileceğı yönünde" dedi. Çabukoğlu, bundan sonra banka aktiflerinin en az yüzde 50'sinin küçük ve orta ölçekli kuruluşlara yöneleceğini ifade etti. KOBÎ'lerin Halk Bankası'nın toplam aktiflennin, yüzde birinı kullandığına dikkat çeken Çabukoğlu, başka bankalarda sunulan gûleryüz ve hizmet kalitesini de sağlayacaklannı kaydetti. Işçi emekJisi zam istiyor • ÎSTANBUL (ANKA)-lşçive Bağ-Kur emeklileri. memur emeklilerine yapılan 100 milyon brüt zammın kendilerine de yapılmasını ve TÜFE'den doğan alacaİdanmn bir an önce ödenmesini istedi. Emekliler, zammın kendilerine yapılmamasının aynmcılık olduğunu dıle getirdiler. Berlin'de girişimci fuan • BERLİN (AA) - Essen İşletme Sahibi ve Girişimciler Fuan Start'a katılan Türkiye Araştırmalar Merkezı Yabancı Girişimciler Bağlantı Bürolan bilgi standı. başta Türkler olmak üzere çok sayida yabancı girişimci adayı ve işletme sahibinin ilgı odağı oldu. Dikiş atölyesi kurmak isteyen ev hanımlanndan bilişün sektöründe faaliyetlerde bulunmak isteyen üniversite öğrencılerine kadar geniş bir yelpazeden oluşan girişimciler, Türkiye Araştırmalar Merkezi'yle özellikle işletme planınm hazırlanması ve finansal teşvik konulannda TAM Bilgi Standı'na başvuruyorlar. Dışsatımda çıta yükseldi Sektörler 2001 2002 Değişim tsıtkıseı uaınier t Hayvansal Ürünler ^ B ^ | f l | Ağaç ve Orman Ürünleri _,, Tanma Dayalı Işlenmiş Ürünler Işlenmiş Petrol Ürünleri ç ^ Sanayi Mamullen U s ^ H i \ V^ 412.977 1 22.119 ~~ 51.474 332.679 ?> 158.869 1.588.591 415.474 26.469 70.433 368.573 253.798 2.139.971 0.6 19.7 36.8 10.8 59.8 34.7 Madencılık 41.440 54.859 32.4 Ekonomi Servisi - Türki- ^ Türkiye'nin eylül ayı dışsatımı geçen yılın aynı ayına s i ya s i v e ekonomik istikrann geçerfyüm alnTaVuSoral1 - Ş>ÖrQ ^ ^ 2 7 "7 a r t l ^a 3 milyar 300 milyon dolara, sanayi oSaSak^^ynlklfğın la yüzde 27.7 artışla 3 mil- Ürünleri İhracatl da 2 milyar 800 milyon dolara Uİaştl. îlk 9 bertaraf edılmesı, enerji ma- yar 329 milyon 577bindo- ayda gerçekleşen İhracat miktari İse 25 milyan aştl. üyetı ve\ergiadaletininsağ- lanması halinde daha büyük ki rekor seviyeye ulaşan ihracattaki başa- lar oldu. Türkiye îhracatçılar Meclisi (TÎM) ta- rafindan açıklanan verilere göre. ihracat bu yılın ocak-eylül döneminde de geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12 ar- tışla, 25 milyar 633 milyon 414 bin dola- ra yükseldi. Eylül sonu itibanyla son 1 yıüık ihracat ise yüzde 12.6 artışla 33 mil- yar 798 milyon 396 bin dolar olarak ger- çekleşti. Bellrslzllğe karşın başarı Türkiye'nin eylül ayındaki sanayi ürün- leri ihracatı yüzde 32.8 artışla, 2 milyar 762 milyon 343 bin dolara yükseldi. TÎM Başkanı OğuzSaöcı. eylül ayında- nnın, tüm siyasi ve ekonomik olumsuz- luklara rağmen kazanıldığını vurguladı. Oğuz Satıcı, ihracatta gorülen artışın, tıkanan iç piyasa karşısında tüm gücü ile dışsatrma yüklenen, bugüne kadar elde et- miş olduğu pazarlan kaybetmemek ıçın tüm gayreti ile çalışan, çe\Te ülkelere ih- racatını arttıran üretici ve ihracatçının bü- yük başansı olduğunu belirtti. Satıcı, tüm olumsuz koşullar içerisinde yıllık bazda yüzde 12 gibi yüksek bir ih- racat artışını sağlayan, hedef olarak gös- terilmiş olan 32 milyar dolarlık ihracatm üzerinde ihracat artışı sağlayabileceğinin sinyallerini veren üretici ve ihracatçılann, başanlara imza atabileceğinin garantisini vermekte olduklannı kaydetti. Irak konusunda mevcut gerginliğin da- ha sert müdahalelere dönüşmesi halinde dış ticaretin hangi yönde etkileneceği ko- nusunda tam bir fikir birliğine vanlama- dığını dile getiren Satıcı, açıklamasında şu görüşlere yer verdi: "TİM, olası bir çatış- manuı Türkhe'ye kısa vadede dış ticaret ve turizm açısmdan önemli kayıplar ge- tireceğini tahmin etmefctedir. Düeğiıniz bu konunun diplomatik çahşmalarla çözül- mesi ve Ortadoğu coğrafŞ asında yaşayan- lann başka gerginlikler içerisinde bulun- madan sosyal ve ekonomik refahlannı art- ûrmalandır." Yaşam etkileniyor Grev dalgası Avrupa'ya yayıldı Ekonomi Servisi - îngiltere'nin başkenti Londra'da yüz binlerce belediye görevlisi ücretlen konusundaki anlaşmazhk nedeniyle iki günlük grev başlattı. Ücret konusunda ortaya çıkan anlaşmazhk üzerine başlatılan grev yüzünden, çöplerin toplanması. sokaklann temizlenmesi gibi birçok hizmet aksadı. Öte yandan son iki yıldır yaptıklan grevlerle Londra'da yaşamı etkileyen metro çalışanlan da yeni bir grev başlatmaya hazırlanıyor. Kosova Kosova'da ise Öğretmenler Sendikası'nın karan üzerine, ilk ve orta dereceli okullarda görevli yaklaşık 20 bin öğretmen greve başladı. Hollanda Aynca, Hollanda'da üniversite hastanelerinde çalışan uzman doktorlar, maas, artışı istemiyle iş bırakma eylemi başlattı. Yaklaşık 3 bin doîaymdaki uzman doktorun katıldığı eylem nedeniyle hastanelerin poliklinik bölümleri çalışmazken, yalnızca çok acil durumlarda hastalara müdahale ediliyor. Üniversite hastanelerinde çalışan uzman doktorlara yıldâ 70 bin Euro dolayında maaş ödenirken, diğer hastanelerde çahşanlar 100 bin Euronun üzerinde maaş alıyor. SOFYA'DA HÜKÜMETEİSTÎFA ÇAĞRISI - Başkent Sofya'da 2 bin gösterici, Bulgar hükü- metini protesto etmek amacıyla bir anr» a geldi. Simeon Saxe-Coburg \ önetimindeki hüküme- ti istifaya çağıran protestocular, erken seçim yapılmasını istiyor. (Fotoğraflar: REUTERS) Komünist rejimin doktorlan şimdi şoförlükyapıyor Bul^aHstanYla liberal yoksuEaşma Hedef büyütenler ——~~~-~~^^—-—— VestelüeJVC güçlerini birleştiriyor Ekonomi Servisi - Türkiye'de elekt- ronik sektörünün li- der fırmalanndan Vestel, Japon JVC ile işbirliğıne hazırlanıyor. Elektronik sektörüne yeni bir dinamik kazandırdığı ifade edilen güç birliğine ilişkin açıklama, perşembe günü Zor- lu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zortu ve JVC Asya ve Ortadoğu Başka- nı TsutomiUrabe'nin katılaca- ğı bir toplantıda yapılacak. Zorlu Holding çatısı alünda bu- lunan Vestel, televizyondan be- VESTEL yaz eşyaya, klima- dan bilgisayara ka- dar uzanan geniş bir yelpazeyle elektronik sektö- ründe faaliyet gösteriyor. 100'ün üstünde ülkeye ihracat yapan fırma, özellikle Alman- ya, îngiltere, Fransa gibi Avru- pa ülkelerinde yüzde 20, dün- yada ise yüzde 5 oranında pa- zar payına sahip. 2000 yılında 548 milyon do- lar ihracat yapan Vestel, geçen yıl dünyada ilk defa canlı yayı- nı kaydedebilme özelliği olan Replay TV'yi üretmişti. Tepe Mobilya'nın gözü yurtdışında Ekonomi Servisi- Bulgaristan'da serbest piyasa ekonomisine geçiş sonrası refah düzeyleri düşen halk, komünizmi mumla arar oldu. Komünist rejimin doktor ve mühendisleri, şimdinin bakkal ve taksi şofbrleri oldu. Gallup Araştırma Ensritüsü'nün verileri, ülkede 1989'da başlayan ekonomik ve sosyal dönüşümün Bulgaristan halkmın önemli bir kesimini mağdur ettiğini ortaya koyuyor. Piyasa ekonomisine geçişle birlikte işlerini kaybedenlerin birikimlerinin de buharlaştığuıı söyleyen analist Jhko Georgiev, bunlann üçte birinden fazlasının da yıllarca işşizlikle boğuştuğunu ifade ediyor. Georgiev, geçiş sürecinin sancılannı en yoğun yaşayan ve "kayıp ienerasyon" olarak nitelendirilen bu 40-60 yaş arası kuşağın "kapitaUzm oyunu" denemelerinin ise başansızlıkla sonuçlandığını kaydediyor. Yapılan araştırmalann ortaya koyduğu sonuçlar da, halkın serbest piyasa ekonomisinden duyduğu memnuniyetsizliği destekliyor. Serbest piyasa ekonomisinin sosyal konumlannı iyileştirdiğini düşünenler yüzde 8'in altında kahrken sadece yüzde 2"lık bir kesim, yaşam standartlannın ortalamanın üstünde olduğuna inanıyor. Düşük ve orta gelir düzeyine sahip insanların yüzde 60'ından fazlasının ülkenin komünist rejim altında daha çok geliştiğine inandığı Bulgaristan'da, komünizm özleminin giderek güçlendiğine ışaret ediliyor. İTO FİYAT ARTIŞI ENDEKSI Defterzam şampiyonu • 5 ortalı defterin ortalama fiyatı 1 milyon 815 bin liraya çıkarken fiyat artış oranı yüzde 31.4 olarak hesaplandı. Ekonomi Servisi - îstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, okullann açıldığı eylül ayında. 5 ortalı defterin ortalama fiyatı 1 milyon 815 bin liraya çıkarken fiyat artış oraru yüzde 31.4 olarak hesaplandı. Defterin ardından en fazla fıyat artışı yüzde 30 ile yumurtada kaydedildi. Üçüncü sırada ise yüzde 26.6 ile yeşil soğan yer aldı. Ayhk fiyat artışlan, kabakta yüzde 26.1, çocuk süveterinde yüzde 25.6, bamyada yüzde 24.8 ve okul çantasında yüzde 23.8 olarak gerçekleşti. Araştırma kapsamındaki ürünlerde fiyatı en az artanlar ise yüzde 2.5 ile tozşeker, yüzde 2.6 ile sakatat, yüzde 2.9 ile elektrik ve yoğurt oldu. Son 12 ayhk dönemde ortalama perakende fiyatı en fazla artan hizmet ise yüzde 250.9 ile mahkeme ve avukatlık bedelleri belirlendi. Bunu yüzde 191.7 ile birinci smıf günlük hastane yatak ücreti ve yüzde 153.4 ile kadm iç çamaşın izledi. Yıllık bazda en düşük artışh ürünler ise yüzde 50.7 ile kahvaltılık margarin, salam ve çocuk maması oldu. BtLGİ Lci: ANKARA (AA) - Tepe Grubu CEO'su ve Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi AH Kanrur. Tepe Home ve alışve- riş merkezlerini yurtdışına da taşıma çahşmalanna başladık- lannı bildırdi. îzmir, îstanbul ve Ankara'da birer ahşveriş merkezi daha açacaklannı söy- leyen Kantur, aynca en önem- li hedeflerinden birinin Tepe Home'u ve alışveriş merkezle- rini yurtdışına taşımak olduğu- nu açıkladı. Tepe Grubu olarak kriz dö- neminde de büyümeye devam ettiklerini söyleyen Kantur, fa- aliyet gösterdikleri 15 işkolun- dan her birinin kendi sektörün- de 1 numara ya da sektörde ilk 10 sırada yer aldığını kaydetti. Krız döneminde pazar daral- masına karşılık, mobilyada Te- pe'nin pazarpayınınyüzde 20- 30 arasmda arttığını belirten Kantur, "Mobflyada Tepe Ho- me açıhşlanyia,safjşlarunızı do- lar bazında armrdık. Mobüya saoşlanınızdaki arüşlardan do- la>ı, 2003'te fabrikalanmızdan birine ilave tesisier \apacagE" diye konuştu. Ekonomik krizden, fırmala- nn çok şey öğrendığıni ifade eden Ali Kantur, "Yaşam tarzı- mmdeğiştirmenviz gerektiğini ve bir >abancı gözüyk Türki- ye'>i görmeyi öğrendik'' dedi. TOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÜZAK oztemyu{ffvahoo.com Yıllardan be- ri süregelen bir teranedir e-dev- let konusunda yapılan konuş- malar. Özellikle siyasılerın içi boş söylemleri. Inandırıcılığı bile ol- mayan laflar. Tam "bu böyle sü- regelir ve e-devlet yainız lafta kalır" dıye düşünmeye başla- mıştım ki, karşıma hoş bir sürp- riz çıktı: Avcılar Belediyesi'nin e- belediyecilikte attığı adımlar. Gelin. neler yapılmış görelim. Avcılar Belediyesi'nin hazırlık- ları üç yıl önce başlamış. ilçe sa- kınleri ile ılçedeki bina, bağımsız yapı, cadde ve sokaklara ait bil- giler bir araya getirilerek 'Kent Bilgi Sistemi' oluşturulmuş ve belediye hizmetleri elektronik or- tama taşınmış. Kent Bilgi Sistemi sayesinde, ilçedeki hangi binanın netürek- siği var, kaçak bölümü var mı, hangi sokakta neleryapıldı, han- gi sokağın ne tür hizmete ihtiya- cı var, şu an nerede hangi çalış- ma sürüyor, vb. bilgilere bir tuş- la ulaşılıyor. Aynı şekilde bina sakinleriyle ilgili, örneğin X binada kaç kişi kalıyor, bina sakınlerinin ışi, sağ- lık durumu, sahip oldukları kan grubu vb. bilgilerini de anında el- de etmek mümkün. Belediye Başkanı Mustafa Değirmenci, çahşmalar hazırlık aşamasınday- ken, bir yurttaşın yardım talep etmesi üzerine nadir bulunan bır Aaaa, 'e-devletin Ucu Göründü kan grubuna sahip 80 civarında kişıyi saptadıklarını ve bu saye- de aranan kanı buldukları söyle- di. Değirmenci, Gırit'ten gelen bir heyetin tercüman ihtiyacını da Kent Bilgi Sistemi aracılığıyla birkaç dakika içınde karşıladık- larını anlartı. Sonuç olarak Kent Bilgi Siste- mi, öncelikle belediye hizmetle- rinin elektronik ortamda verilme- sini sağlıyor, belediyeye başvu- ran yurttaşın işinin bilgisayar ba- şında oturan bir belediye çalışa- nı tarafından anında görülmesi- ni mümkün kılıyor, hizmette ve- rimliliği arttırıyor, hizmette tasar- ruf, şeffaflık ve karar süreçierine katılımı sağlıyor. Belediye yöne- ticilerine acıl ve doğru karar al- ma fırsatı sunuyor. Belki daha önemlisi doğal afet anında kur- tarma hizmetlerinin hızlı ve doğ- ru organize edilmesini sağlıyor. Belediye'den hizmet alan yurt- taş açısmdan bakarsak: Yurttaş, internetı kullanarak vergı borcunu öğrenebiliyor, bu borcunu internet ya da anlaşma- lı bankaların ATM'lerindeödeye- biliyor, herhangi bir konuyla ilgi- li belediyeye başvurabiliyor. Be- lediyenın gerçekleştirdiği tüm hizmetler ve ihalelerle igili bilgi- ye ulaşabiliyor. Burokratik ışlem- lerin azalması ve bilgiye kolay ulaşım olanağı şeffaflık sağlar- ken rüşvet gibi olaylan azaltıyor. Avcılar Belediyesi, "e-beledi- yecilik" işlemlerinde kullanılmak üzere. ilçedeki tüm vergi mükel- leflerine "Avcılar Kart" adıyla kart veriyor. Bu kart aynı zaman- da bir kredi kartı. Belediyenin girişimiyle Avcılar- daki işletmeler Avcılar Kart sa- hiplerine oldukça önemli indirim- ler sağlıyor. Bununla da alışveri- şin Avcılar ıçinde kalması ve 17 Ağustos depreminden sonra ciddi şekilde hırpalanan ilçe eko- nomisinin canlandınlması hedef- leniyor. Bir diğer örnek de Yalova Belediyesi'nden Yalova Belediyesi çalışmalan- nın yüzde 94'ünü halkın internet- ten izleyebileceğı harta halkı be- lediyenin karar alma süreçierine katan örnek bir uygulama ger- çekleştirmiş. Yalova'nın Rüstem Paşa Mahallesi pilot bölge se- çilmiş. Mahallesakinlerinenetür hizmete ihtiyaç duyduklarını muhtarlığa bildirmeleri istenmiş. Başvurular değerlendirilerek 16 hizmet ve yatırım kalemi belir- lenmiş. Son anda bir grup ço- cuk da muhtarlığa başvurarak halı saha istediklerini bildirmişler. Istenilen hizmet ve yatırımın tu- tarı 400 milyarı bulmuş, mahal- leye ayrılan para ise 150 milyar lira. Bunun üzerine tüm mahalle sakinlerine internet üzerinden önceliklerini bildirmeleri istenmiş ve intemetli ev oranı yüzde 18 ol- masına karşın yüzde 72'lik katı- lım sağlanmış. Sonuçta 150 mil- yarlık ödeneğin hangi işlerde kullanılacağı internet üzerinden yapılan anketle yurrtaşlarca be- lirlenmiş. (Halı saha önceliklerin başında yer almış). Usumi artık yok Gazeteci. siyasetçi, sendika başkanı ama önce dost. Çiftçi- nin dostu, üretenin dostu...Can dost, baba dost...Artık yok Sa- dullah Usumi. Geride yığınla anısını bırakarak geçip girti ara- mızdan. Gözlerinde 40 yıl önce- ki coşku ile sekiz ay önce gaze- tecilerin "Babıâli Yürüyüşü"r\e katılan Usumi...Ne zaman çiftçi ile üretici ile ilgili bir haber alsa, onlar kadar üzülüp, onlar kadar sevinen Usumi... Şimdi ise görev sırası bizde. Üreticinın yanında, ona sahip çı- karak "ÇiftçiDostu"nun yüreği- ni yaşatacağız. İçin rahat olsun sevgili Usumi...