Katalog

16 EKİM 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J V LJ lu x LJ M\ kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 ALLECRO EVÎN İLYASOĞLU Müziğimizin güleçbestecisi21 Ekim 1977 tarihinde, kırk se- kiz yaşında aramızdan aynlan bes- teci ve orkestra şefi Ferit Tûzün, müzik dünyamızm sıra dışı kahra- marüanndan birıdir. Aydın bir Cumhuriyet öğretmeninin oğlu ve ilk opera eğitimı görmüş Bedriye Tüzûn'ün kardeşi olarak edındığı bırikimı, büyük müzık yeteneği ile birleştırmıştir. Kısa yaşamı içinde büyük çaph, uzun yapıtlar değil; kı- sa, çarpıcı. rengârenk besteleryaz- mıştır. Türk halk müziğını büyük orkestrada yüreklilikle yansıtmış- tır. Elimızde Tüzûn'ün yapıtlarını ıçeren o kadar az yoğunçalar var ki! Rahmetlı Hikmet Şimşek. "Ana- dolu SüitT'nı Münıh Fılarmonı Or- kestrasıyla; "Esintiler"i Budapeş- te Füarmoni Orkestrasıyla: "Çay- da Ç ı r a " bale müziğini Moskova Radyo ve TV Senfoni Orkestra- sı'yla kaydehnış. Yalçın Adıgüze- lov, yıne aynı orkestraya "Söyle- şi"yi çaldırmıış. Rengim Gök- men, Ankara Devlet Opera ve Ba- lesıyle "Midas'ın Kulaklan" ad- lı satirik operasını ve lzmir Devlet Senfoni Orkestrası'yla "Türk Kapriçyosu"nu seslendirmiş. Geçen haftaki yazımda söz etti- ğim dileğımi ymeleyeceğim: Ön- ceki yıl Gürer Aykal yönetiminde Borusan Fılarmoni Orkestrasrnın sırayla tüm orkestra yapıtlarını çal- dığı kayıtlar bır an önce Tüzün CD'leri olarak piyasaya çıkartılma- h. Zira bütün bu saydığım CD'lerin hiçbirine plakçıların raflanndan ulaşamazsımz. Tüzûn'ün ustalıkh çalgı kullanımıyla dokuduğu renk cümbüşünü herkes alıp evinde din- Ieyebilmeli. Ferıt Tüzûn'ün müziğindeki bü- yük haykınşlann incecik dantel ör- rürk Beşleri olarak anıîan ilk kuşağın öğrencisi olan Tüzün, ikinci kuşak çoksesli bestecilerimiz arasında yer almıştır. Konservatuvar günlerindeki popüler, coşkulu, esprili kişiliği, yürekten gülen parlak renklerle müziğine de yansımıştır. gülerde eridiğini; çarpıcı yükseliş- ler kadar sessizlik öğesinin bir plas- tik sanatlar ustası gibi kullanılışını; dörtnala bir coşkunun rüzgâr yele- li atlarla koşturmasını; ya da en ya- nık, en gizemli ezginın dennden ru- hunuzu kavramasını duyarsınız. Türkiye müzik tarihinde bale ıçin yazılmış ilk çalışma olan "Çayda Çıra"da Stravinsky'nin "tlkelci- Hğinden'Carl OrfTun peri masal- lanna uzanırken, Türk folklorunun bütün renklerini bulabilirsiniz. "Çeşmebaşı"nda vurma çalgılar- daki yanardağ lavlanmn oya gibi nazlı bale adımlanyla yarattığı kar- şıtlığa şaşabilirsiniz. Karşıtlıklar, gölge ışık oyunlan, hemen her sen- fonik yapıtının özelliklendır. Ayn- ca hiciv dolu, nükteli söylemi de güleç bir boyut katar her bir çalış- masına. Fent Tüzûn'ün piyano yapıtlan- nı hıç duymadık. kim çaldı, nerede çalındı, notalan kimdedir bilmıyo- ruz. tki oda müziği çalışması da öy- le, çalındığına hiç tanık olmadık. İkinci kuşak bestecisi 24 Nisan 1929'da tstanbul'un Eyüp semtinde dünyaya gelmiş. Kı- nalıada'da yetişmiş, altı yaşında ba- basını yitirmiş. Evdeki piyanoya ve ablasının müzik çalışmalanna ilgi duymuş. Ankara'da Atatürk Lıse- si'ndekı eğitimınin yanı sıra kon- servaruvara gırmış. Ul\i Cemal Erkin ve Necil Kâzım Akses'in öğrencileri olmuş. Piyano, şeflik ve bestecilik eğıtımı görmüş. Türk Beşlen olarak anılan ilk ku- şağın öğrencisi olan Tüzün, ikinci kuşak çoksesli bestecilerimiz ara- sında yer almıştır. Konservatuvar günlerindeki popüler, coşkulu, esp- rili kişiliği, yürekten gülen parlak renklerle müziğine de yansımıştır. Liko Amar'ın özendirmesi ve Akses'in desteği ile Almanya'da Münih Müzık Akademisı'nde Firtz Lehmann, Adolf Menne- rich ve G.E. Lessing gibi ünlüler- le çalışma fırsatı bulmuş. Carl Orff ve Hartmann gıbı bestecilerle yakın dostluklar kurmuş. öğretmeni, ün- lü şef Mennerich, onun 1956'data- mamladığı Türk Kapriçyosu'nu bir yıl sonra, 1957'de Münih Müzesi Salonu'nda yönetmiş, böylece Tü- zün'ün Münih'te tanınmasını sağla- mış. Ve Münih Filarmoni Orkestra- sı kendisine yeni bir yapıt sipariş et- miş. Böylece "Nasreddin Hoca" adlı "humoresque" ortaya çıkmış. 1958'de yine Mennerich tarafından çaldırtılan ve Bavyera Radyosu'nca yayınlanan bu yapıt, ancak on bir yıl sonra Türkiye'de seslendirihniş. Münih Devlet Operası'nda bir yıl şef yardımcılığı da yapan sanatçı, Türkiye'dekı zorunlu hizmeti ıçin Avrupa'daki tüm teklifleri bir yana bırakarak 1959'da Ankara'ya dön- müş ve devlet operasında şef yar- dımcısı olmuş. Bu süre içinde aynı zamanda konservatuvarda kompo- zisyon öğretmenliği yapmış, birçok halk rürküsünü çokseslendirmiş, radyoda çocuk masallanna müzik bestelemiş. Daha sonra Ankara Devlet Opera ve Balesi Genel Mü- dürlüğü'ne getirilmiş, 1977'de öl- düğünde bu görevi sürdürmektey- miş. Ferit Tüzün, 1971 'de verilen ilk Devlet Sanatçıhğı unvanını alama- yan bestecilerdendir. Sevda Cenap And Vakfi 2000 yıh onur ödülü al- tın madalyasını Tüzün'e "post mortem" olarak verdi Şefik Kah- ramankaptan da onun yaşamını anlatan "Çeşmebaşından Esinti- ler"e başlıkh bir kitap yazdı. Elde- ki çok az belgeye karşın tıtizce ha- zırlanmış bır çalışma. Tüzün'ü ve yaşadığı dönemı tanımak ısterseniz bu kitap güvenilir bir başvuru kay- nağı. evini@boun.edu.tr CEMAL REŞÎT REY, 1 EKİM'DE PATRICIA BARBER VE JOE ZAWINUL'U AĞIRLADI Çıplak ayaklı kontes ve Zawinıü'ıın dünya karması MURAT BEŞER Joe ZamnuL vocoder fütreli \ okaliy- le "M> People'dan parçalar sundu. Cemal Reşit Rey Konser Salonu, 11 Ekim Cuma ak- şamı New York'lu melanko- lık caz solistpiyanist Patri- cia Barber'ı ve Weather Report efsanesinin baş mi- man klavyeci Joe Zawi- nul'u ağırladı. Basta Michael Amapol, gitarda Neal Alger ve davul- da Eric Montzka'run bulun- duğu Amerikan standartlan- na son derece hâkim grubu- nun eşliğinde sahne alan Barber, her zamanki sahne alışkanlıklan içinde, ayakka- bılannı çıkanp pıyanonun yanına bıraktı ve salona bak- makta zorlanarak, bütün al- bümlennden parçalar sergi- ledi; bir parçada en saygı duyduğu piyanistlerden Jackv Terrasson'uandı. S- es tesisatına özen gösteren CRR, Barber'm 5 kez 'Sah- ne ışıklaruu kısın" uyansı- na rağmen, aynı titizliği bu konuda gösteremedi. Sahne korkusu yaşayan sanatçı, al- kışlar eşliğinde bis'e geldi ve The Doors parçası 'Light MyFire'ısöyledi. Aynı akşam 21.45'te 6 ki- şilik Zavvinul Syndicate ile sahne alan Joe ZawinuL Ko- rg-Triton'un başında, voco- der filtreli vokali ile agırlık- lı olarak "My People"dan bu yana çıkan albümlennden parçalar seslendirdi. Hintli gitarcı Amit Chatterjee, Ja- co tonlannı benimsemış yüksek teknik sahibi Kame- runlu basçı Etienne M'Bap- pe, Porto Riko'lu perküsyon- cu Manolo Badrena. Güney Afrikah davulcu Paco Sery ve Belçikalı solist Sabine Kabongo ile Avustralyalı klavyeci Zavvinul'un grubu Zawinul Syndicate tam bir dünya karmasıydı. PatriciaBarber gecede tüm al- bümlerinden parçalar sundu. KULTUH • S»N»T www.perareklam.com.tr * (0212) 293 89 78 i ekol drama S A N A 1 F \, \ Kuramsa! ve Uygulamalı Çağdaş Tıyatro Eğitir,,, Stanıslavskıden Grotovskı'ye 8 ay • haftada 5 gün - günde 3 saat - 3 kişiye burs • başvuru ıçin son tarıh 4 kasım - sevgıier... Ahmet Cemal Ayla Algan Beklan Algan Erol Babaoğlu Erol Keskın Feyza Zeybek H. Ş. Ataseven Onur Bayraktar Toron Karacaoğlu Prof.Dr.Ayşın Candan Prof.Dr.Cevat Çapan Çetin ipekkaya Doç.Dr.Dikmen Gürün Filiz Sızanlı Pror.Dr.ismaıl Ersevım Prof.Dr.Metin And Hayati Asılyazıcı Mehmet Ulusoy Mustafa Kaplan Selahattin Hilav Prof.Dr.TalatHalman Şevi Algan Üstün Akmen Tennessee Willıams KuvayiMi%eS o n 3 Q y u n 26 Ekim, 1 Kasım Saat 20.30; 27 Ekim Saat 15.00 İlanlannız İçin (0212)293 89 78 perareklam@perareklam com.tr percreklam@svperonline.com www.perareklam.com.tr ERMIŞLER YA DA GÜNAHKARLAR r Etem P t y n * S a t 21 M • 18 Bam Cumı $ H t M.3I 19 Ekım Cjnuıtesı Sjlt 21 39 • 20 Elcm Paor Sut 1I.M ZUHAL OLCAY Tol: (O-21G) 345 39 39 SırçaKümeslYtldız Kenter-Hakan Gerçek- 6,7,14,16 Kasım Saat 20 30 | Güneş Berberoğlu-Engin Hepileri 17 Kasım Saat 15 00 ^ 20 Ekim Saat 15.00 25 Ekim Saat 20.30 E F E S PUsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek E F E S PUsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek Türk halk kütüphaneleri Kitap sergileri açûıyor Kültür Servisi - Almancayazan yazarlann Türkçeye çevribniş 30 kitabından oluşan 'Kitaplar Sınırlan Aşıyor: Türkçede Çağdaş Alman Romanlan' başlıklı sergi bugün Orhan Kemal II Halk Kütüphanesi'nde açıhyor. Açılış günü saat 15.00'teDoç. Dr. Mahmut Karakuş, 'Alman Yazmında Yeni Eilimler' konulu bır konuşma yapacak. Ankara, Istanbul ve Izmir'deki halk kütüphaneleriyle işbirhği içinde Goethe Enstitüsü taraündan hazırlanan sergi, 14 Kasım-3 Aralık tarihleri arasında Atatürk Kitaplığı'ndave 10 Aralık- 4 Ocak tarihleri arasında ise Kartal llçe Halk Kütüphanesi'nde sergilenecek. 15 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında lzmir Atatürk Halk Kütüphanesi'nde açılacak sergi, 11 Kasım-14 Aralık, tarihleri arasında ise Ankara Polatlı llçe Halk Kütüphanesi'nde olacak. Sergi sonunda bu kütüphanelere bırakılacak kıtaplann birçoğu Ahnan ve Avrupa tarihinin çeşitli dönemlerini yansıtırken bır kısmı da Bernhard Schünk'ın 'Okuyucu'su, Marcel Beyer'ın 'Yarasalar'ında olduğu gibi Nazi dönemini dile getınyor. Günter Grass'ın 'Teneke Trampet', 'Yûzyıhm' romanlanndaki tarih yolculuğundan, genç yazar Zoe Jenny'nin 'Çiçektozu Odası'na dek birçok yazan tanımak isteyenler için halk kütüphanelerini keşfe çıkabilirler. (Bilgi için: 0212 5181047) Emre Bîvar bugün Boğaziçi'nde • Kültür Servisi - Piyanıst Emre Elivar, bu akşam 19.30"da Boğazıçi Üniversıtesı Albert Long Hall Kültür Merkezi'nde bir resital verecek.Kamuran Gündemir ile piyanoya başlayan sanatçı DAAD bursu ile Dresden 'Carl Maria von VVeber' Müzik Akadenusı'nden 'master' aldı. Halen Berlm'deki 'Hans Eisler' Müzik Akademısi'nde Prof. Sava'run sınıfinda doktorasını tamamlamakta. 1993 'te The British Council'ın yanşmasında ve 1998 Nısan ayında tspanya'mn Valencia kentindeki 7. Uluslararası 'Perfecto Garcia Chorent' yanşmasında ödüller kazanan Emre, Bremen kentindeki yanşmada 'En iyi Bach Yorumcusu' ve 'En Iyi Romantik Eser Yommu' özel ödüllerim aldı. Amerika'nın Cincinnati kentinde 2000'de düzenlenen 44. Uluslararası piyano yanşmasmda üçüncülük elde etti. 2001 yılmda Steinway ödülü aldı. Geçen eylül ayında yüzlerce piyanıst arasından Abnan Yayın Birlıği (ARD) yanşmasının finalinde 7'ncihğe kadar yükseldi. Emre Elivar Boğaziçi konserinde sırf J. S. Bach'm yapıtlanndan oluşan bir program sunacak. (0 212 358 15 40/1703) Mersin Festivaü sona erıf • Kültür Servisi - Mersin I. Uluslararası Müzik Festivali, Cumhurbaşkanlığı Senfoni orkestrasf nın verdiği konserle sona erdi. Rengim Gökmen'in yönettiği orkestranuı solısti Cihat Aşkın'dı. Konserde Hector Berlioz'un Roma Karnavah Uvertürü, Ulvi Cemal Erkin'in Keman Konçertosu, Antonin Dvorak'ın 9. Senfoni mı minör op.95'i seslendirildi. 1 Ekım'de Nevit Kodallı'nm Hürrem Sultan Balesı'yle açılan festıvalde cazdan klasik Batı müziğine, blues'dan sahne sanatlanna kadar pek çok eser Mersinli sanatseverle buluştu. TBMA Vakfı'ndan serg • Kültür Servisi-Ataköy Yunus Emre Kültür Merkezi, 25 Ekim tarihine dek TEMA Vakfı Edirne - Azatlı Köyü'nde sürdürülen 'erozyonu önleme amaçh kırsal Kalkınma projesi'ne katkı sağlamak amacıyla düzenlenen, 'TEMA Gönüllüsü Ressamlar Derneği' üyesi ressam ve heykeltraşların yapıtlannın yer aldığı karma sergiye ev sahipliği yapacak. Sergi, 'TEMA - K Çalışma Grubu' tarafından gerçekleştiriliyor. (0 212 283 78 16) BUCUN • ALMAN KÜLTÜR MERKEZt'nde 19.00'da Manfred Noa'nın yönetmenliğini yaptığı 'Helena - Truva'nın Batışı' adlı fıünin ikinci bölümü. (0 212 249 20 09) •İTALYAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde 14.00'te Francö Zefirelli'nin yönetmenliğini v yaptifı 'Un tecon Mussollni' adlı fihninin ve 16.00'da Andrea Bocelli'nın 'Tuscan Skies' adlı operasının gösterimi. (0 212 293 98 48) M CERVANTES ENSTİTÜSÜ'nde 20.00'de 'Atame' adlı filmin gösterimi. (0 212 232 32 40) • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZİ SİNEMASI'nda 18.00'de 'Kazakistan Almatı Kültür Günleri' kapsamında 'Ata Mekanı' adlı belgesel filmin gösterimi. (0 212 293 12 70) M CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU'nda 20.00'de 'Kazakistan Almatı Kültür Günleri' kapsamında 'Abay Kazakistan Dev- let Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'ndan 'Abay' adlı bale. (0 212 232 98 30) •AKBANK KÜLTÜR SANAT MERKEZt'nde saat 14.00'te Sunay Akın'la buluşma. fÖ 212 252 35 00) CEZİCİ FESTIVALDE BUCÜN • ANKAPOL StNEMASI'nda 12.15'te 'Ah Güzel tstanbul'. 14.30'da 'Bir tsveç Aşk Öyküsü', 17.00'de 'Kısa Filmler', 19.00'da •Sonbahar tlkbahar' ve 21.15'te 'Mephisto.' (0 312 419 39 59) R Ü L T U R I Ç t Z İ K K Â M t L M A S A R A C I