Katalog

22OCAK2002SALI CUMHURİYET SAYFA H J J V U i l vJIVlJ. / ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 • K0T0N. daha once yaptığı ındınmlı fıyatlar uzennden, nâkıt veya kredı kartlannda tek odemede yıne yüzde 25 ındınm fırsatı sunuyor • ZORLUENERJt ınşa edeceğı 55 MW'hk çevnm santralı ve tesıslerde vapacağı venmlılığı arttırma çalışmalan ıçın Fortıs Bank'tan yaklaşık 50 mılyon dolarlık fınansman sağladı • PAMCARD, Profılo Alışvenş Merkezf nde 5 mılyon ve uzen ahşvenş yapan muştenlenne, hedıye kazanma olanağı sunuyor • THECRUISELINE ISTANBUL'un SevgılılerGunu nedenıyle sunduğu yolculuk ıçın Nonvegıan Star gemısı, Honolulu'dan demır alacak 7 gecelık turun fiyatı ıse 2400 dolardan başlıyor • COCACOLA,Pızza Hut muştenlennden gelen talep uzenne, Turkıye çapındakı tum restoranlannda Pızza Hut'la ışbırlığıne gıttı • EMIRATES şubat ayı sonuna kadar devam eden kampanyasıyla, her hafta bır yolcusuna Dubaı'de 4 kışılık bır tatıl hedıye edıyor • PENTt ıthal ettığı Fransız ıç çamaşın markası DIM'ın Mıcrofıbre sensını Turkıye'de satışa sundu • PINAR, urettığı ıçme suyu ambalajı ıle Dunye Ambalaj Teşkılatı tarafindan 2001 yılının altın ambalaj odulune layık goruldu • PHHJPS,e\aletlen ve kışısel bakım urunlennde garantı suresını yılbaşından ıtıbaren Avrupa yla aynı zamanda 2 yıla çıkardı • AKBANK, bıreylenn ıhtıyaçlannı daha kolay ve zamanında karşılayabılmelen ıçın 'Bıreysel Kredıler'ın vadelennı uzattı ve faızlerını duşurdu ^B ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ • İSTÎKBAL, kanepeler, koltuk takımlan\e TV koltuklanndan oluşan Studıo Collectıon 2002 sensıyle gençler ıçm altematıf oluşturuyor • ARÇELİK, gorme ozurluler ıçın, gelıştırdığı beyaz e>valarda kabartma Braılle ışaretlen ve seslı uyanlarla hayatı kolaylaştınyor Aranan koşullar nedeniyle, kriz işsizlerine çare olamayacak işsizlik ödeneği şubatta başlıyor Şanslıişsizgün sayıyor• Son 3 yıl ıçınde 600 gün ve ışten aynldığı günden genye dönük olarak 120 gün kesıntısız prım ödemiş olan ışsizler, şubatta ışsızlık ödeneği ıçın Iş- Kur'a başvuracaklar OLCAY BÜVUKTAŞ Içerdığı koşullar nedenıyle, venle- cek ışsız bulmakta zorlanacak olan Iş- sızlık Fonu, şubat ayından ıhbaren u> - gulanmaya başlıyor Son 3 yıl ıçınde 600 gun pnm odeyenler ve ışsız kal- dıklan gunden ıtıbaren genye donuk olarak kesıntısız 120 gun pnm yatır- mış olanlar, ışsızlık odeneğı alabıl- mek ıçın şubat başından ıtıbaren Iş- Kur'a başvurmaya başlayacaklar Marttan ıtıbaren odenmeye başlaya- cak odenek mıktan en fazla asgan uc- ret kadar olacak Odenekler pnmlere kıyasla olduk- ça dengesız ve duşuk kalacak, çunku sıgorta tabanından yanı 210 mılyon lıra uzennden ışsızlık pnmı odeyen ışsıze de, sıgorta tavanından yanı 1 mılyar 50 mılyon lıra uzennden pnm odeyen ışsıze de en fazla 163 mılyon lıra odenek sağla>acak Hazıran 2000'de pnm kesıntılen başlanan ışsızlık sıgortasından ışsız- lık odeneğı uygulaması gun sayıyor \ncak, soz konusu uygulamadan ya- rarlanarak ışsızlık odeneğı alabılen ış- sıze şanslı gozuyle bakılıyor Çunku, uygulamadan yararlanmak ıçın son 3 ı Alman işçisi 50 yıldır güvencede • Almanya (ş guvencesını sağlamaya yonelık mevzuat 1951 yilında oluşturukju Avustralya 1984 te haksız ışten çıkarmalar baskı haksızlık pedensız ve aynmcı olarak gnjplandınlarak ış guvencesı sağlamaya yonelık mevcut yasa genışletıkjı L 1tFransa 1984 te ışverene ekonomık nedenle ışten çıkaıma yetk s veren yasa hukmu yuaırlukten kaldın dı 1989 da toplu ışten çıkarmaların sosyal plan ıle yapıtması zorunluluğu getınldı 1996 da haftalık çaiışma suresı 39 dan 35 saate ındı | Irianda. 1989 da part tıme çalışmaiar da ış guvencesı kapsamına ahndı (talya 1990 da haksız ışten çıkaımalara ılışkın tum hukum ve haklar 15 ten az ışçı çalıştıran firmalara da geçertı kılındı Petrol-İs Sendikası ısrarlı İş giivencesi hemen simdi Ekonomi Servisi - Ça- lışma Bakanı Yaşar Okuyan'ın "tşGüvence- si Yasa Tasansı en geç 15 Ocak'ta Mechs'e gıde- cek" açıklamasına kar- şın, hâlâ somut bır adım atılmaması çalışanlan endışelendınyor Petrol- Iş Sendikası Başkanı Mustafa Oztaşkın,yasa- nınl ^yıldırTBMM ve sevk ettınlememesının geçerh bır nedenı olma- dığını beurttı Mevcut taslağın ıçengıne ılışkın ıtırazlan bır yana, OECD ulkelen ıçınde ış guvencesı olmayan tek ulkenın Turkıye oldugu- na dıkkat çeken Oztaş- kın, bu nedenın bıle ya- sanın bır an once çıka- nlması ıçın onemlı bır neden olduğunu vurgu- ladı yıl ıçınde en az 600 gun pnm odemış olmak gerekıyor Aynca ışsız kalındı- ğı gunden ıtıbaren genye donuk ola- rak da 120 gun kesıntısız pnm vatır- mış olma koşulu aranıyor Yanı 600 ya da 900 gun ışsızlık sıgortası odeyen bır sıgortalı, son 120 gun ıçınde çeşıt- lı nedenlerle bır gun dahı pnm oden- memışse ışsız kaldığında ışsızlık sı- gortası odeneğınden yararlanamaya- cak Primler indirüdi Işsızlık sıgortası pnmlen sıgortalı- dan kesılen yuzde 2, ışv erenden kesı- len yuzde 3 ve yuzde 2 devlet katkı- sından oluşuyor Ancak 4726 sayıh 2002 Yıh Butçe Kanunu gereğınce pnmler tum taraflardan bırer puan ın- dınldı Bu dabaşladığı gunden bu ya- na 2 2 katnlvon lıra bırıken fonda bundan sonra daha az para bınkeceğı anlamuıagelı>or Işsızlık sıgortasından alınacak ış- sızlık odeneğı, pnm odeme suresıne gore değışıyor Işsız kalmadan once son 3 yıl ıçınde 600 gun yanı yaklaşık 2 yıl pnm odeyenler 180 gun yanı 6 ay, 900 gun yanı yaklaşık 3 yıl pnm odeyenler 240 gun yanı 8 ay ışsızlık odeneğınden yararlanacaklar 300 gun yanı yaklaşık bır yıl odenekten yarar- lanmak ıçın en az 1080 gun pnm ya- tırmış olmak gerekıyor Ote yandan ışsızlık sıgortası, ode- nen pnmlerle dengelı olmayan ve ol- dukça duşuk sayılabılecek bır ışsızlık odeneğı odeyecek Işsızlık odeneğı son 4 aylık ortalama kazanç uzennden hesaplanacak ve ortalama kazancın yansı kadar odenecek Ancak, sıgortalının son 4 aylık ka- zancı ne olursa olsun odenen ışsızlık sıgortası asgan ucretın net tutanndan fazla olamayacak Yanı son dort ayda ortalama maaşı 1 mılyar lıra bıle olan sıgortalı en fazla 163 mılyon lıra ışsız odeneğı alabılecek BAINTJSALMAN Enerjide yeni sözleşme arayışı ANKARA - Işletme hakkı devır ıha- lelennde sozleşmelenn yenı Enerjı Pıya- sası Yasası çerçevesınde değıştınlmesı ıçın bu hafta toplantı yapılması beklenı- lıyor Henuz şırketlere bu konuda dave- tıve gondenlmezken yenı sozleşmelerle "Hazine garantisi, munhasırtak vetkisi- nin kaJdınbnası" beklenıyor Yenı soz- leşmelere, Enerjı Pıyasası Yasası'na uyulacağı konusunda şırketlenn taahhu- dunun de konulması amaçlanıyor An- cak tahkım kozunu da ellennde bulun- duran şırketler, tanfeden Hazine garan- tısıne uzanan kendı lehlenne duzenle- melenn yer aldığı eskı sozleşmelerden gen adım atmak ıstemıvorlar Elektnk Dağıtım Hızmetlen Derneğı (ELDER) Başkanı Ankara-Kınkkale dağıtım ıhalesını kazanan konsorsıyum ıçınde yer alan BARMEK Holdıng'ın sahıbı Huseyin \rabui Enerjı ve Tabıı Kaynaklar Bakanı ZekıÇakan ıle Dev- let Bakanı Kemal Derviş'ın ımzaladık- lan protokol uyannca şırketlenn kendı- lenne göndenlecek dav erıyeyı bekledık- lennı soyledı "Fakat protokol esas ab- narak Danıştav onayh sozleşmenin ver- dttği yasal haklannda ısrarh olacaklannı befirttfler" dıyen Arabul, henuz kendı- lennebırçağngelmedığınıbıldırdı Ara- bul, sozleşmelerde değıştınlmesı talep edılen ıkı temel noktayı şoyle ortaya koy- du u Dev1ete verikcek kmfi bedetine Ha- zine garantisi vermemek. Münhasırhk hakkmdan (Bir bolgede tek başma bir şirketinyetidli ohnası. Bu duruma Reka- bet Kuruhı da karşı çıkryontu.) vazgeç- mek." Arabul, şırketlenn halen Hazine garantisi talep edıp etmedıklenne, han- gı kredı kuruluşunun gen odeme garan- tisi olmadan borç v ereceğı sorusuyla ya- nıt verdı Almancılar patronluğu sevdi • Almanya'da kendı ışını kuran Turklerın oranı son yıllarda yuzde 75arttı Ekonomi Servisi- Ahnanya'da 63 bın ışv eren bulunduğunu açıklayan Baden Wurttemberg Demokrat Esnaflar Bırlığı (DES-BlR) temsılcısı Muzaffer Gül, Alman ekonomısıne buyuk katkılan bulunan Turk ışverenlenn, Turkçe ve Almanca bılen kalıfiye eleman bulma sıkıntısı ıçınde olduklannı belırth ATA Consult Şırket Danışmanlıkve Hızmet Merkezı, DES-BİRveStuttgart Turk Toptancılar Derneğı tarafindan düzenlenen toplanhda, Almanya'dakı Türk KOBrîenn durumlan konusunda bılgı veren Dr Ahmet Ertekin. kendı ışyennı kuran Turklenn oranınnı son yıllarda arttığını soyledı Ertelan, ozellıkle Baden Wurttemberg eyaletınde yabancılara aıt bu ışyerlennde toplam 126 bın ışçı çalıştığının ve yılda 10 mılyar Eurocıro elde edıldığının altını çızdı Teşvıklenn arttınlması durumunda mev cut olan 36 bın yabancı ışyen sayısuun 20 bın daha artabıleceğını vurgulayan Ertekm, bu ışyerlennde 80 bın yenı ıstıhdam yaratılabüeceğını kavdeth A k b a n k T ü k e t i c i K r e d i l e r i Gerçek dost yine yanınızda! Bankacılık anlayışında dostluk kavramına büyük önem veren Akbank yine yanınızda. Size son derece cazip tüketici kredisi koşulları sunuyor. Bu faiz oranlarıyla ve uygun ödeme seçenekleriyle arzulannızı gerçekleştirmeniz şimdi çok kolay. İŞÇİNtN EVREMNDEN ŞÜKRAN SONER Özal'dan Ecevit'e Ecevrt ın ABD gezısı uzenne haber ve yorumlann bık- kınlık vefdığının, bır o kadar da havada kaldığının bılın- cındeyım Gıderken ekonomık beklentılenn çok fazla pompalandığı donuşte ABD nın Irak ta hemen bır sa- vaşa gırmeyeceğı tesellısının one çıktığı gezı ıçın dun borsa yupılennın yaklaşımları çok çarpıcıydı "Beklentıler satın alındı Bu ış kapandı Şımdı sıra Cumhurbaşkanı'nda bekleyen yasalarda ' öyle ya, ABD nın Turkıye ıle dogrudan hanı bızımkı- lenn hevesle umutla, ekonomık ortaklık olarak tanımla- dıklan ılışkılere gırmedığı, IMF ve Dunya Bankası nı ara- cı olarak kullandığı, bu gezı ıle bır daha çok net olarak oğretılmış bulunuyor Doğal olarak borsa yupılen ıçın IMF'nın ısteğı olarak hazırlandığı soylenen Bankalar Ya sası'nın Cumhurbaşkanı tarafindan onanması oncelık alıyor Elbette IMF Dunya Bankası aracılığı ıle olanlar da so- nuçta ekonomık ılışkı Kurallan gelecek paranın gelmış paranın guvencesı olarak ışlıyor Oncelıkler hep borç ve- renın verdığı borçlann guvence altına ahnması çerçeve- sınde belırlenıyor Hanı ABD ye gıderken sıkçadıllendınlen "TurkıyeAB ıle gumruk bıriığıne gırdığıne gore, AB ulkelenne tanı- nan gumruk kolaylıklannın Turkıye 'ye de tanınması He- le de omeğın tekstıldekı kotalann kaldınlması Turkı- ye'de ekonomıye nefes aldınr Canlanma olur" umutla- n başka bahara kaldı Özal sırtını12Eylulyonetımınedayamış 24Ocakka- rarlannın eksıksız uygulanmasını sağlamış unlu vız- yon, mısyonunu" tamamlamış olarak kendıne guvenlı ABD yolunu tutmuştu IMF Dunya Bankası nıyet mek- tuplannda ıstenenlen para polıtıkalannın tumunu dı- rektıflen eksıksız yenne getırdıkten sonra ekonomının duze çıkmasında ABD'den destek alacağına çok guven- lı olarak grtmıştı ABD Dışışlen nın Turkrye ıle ılgılı masasının en yetkı- lılen, gelenek olduğu uzere gazetecılerle konuşmuşlar- dı özal'ın ABD gezısının en yararlı yanının nelenn ola- mayacağını oğrenmesı olduğunu soylemekte bır sakın- ca gormemışlerdı ABD ekonomısının boyutlan ıçınde devede kulak Turkıye ekonomısınde buyuk bır açılımı getırebılecek kotalann kalkmasının soz konusu olama- yacağını o gunun koşullanna uygun gerekçelerle anlat- mışlardı Turkıye nın kım bılır kaçıncı kez gen çevnlen bu ıste- mı ıçın kaçıncı komısyon oluşturulmasından sonra ya- pılmış bu turden açıklamalarda özal donemınde sığı- nılmış 12 Eylul gerekçelen de geçerlı değıl özal done- mınde bırıncı ağızdan dınledığım gerekçelenn geçersız- lığı karşısında bu kez uzaktan duyduklanmda bır gerek- çeye de gerek duyulmuyor "ABD de ışler Türkıye'den de daha yavaş yurur Ortada olumsuz bır durum yok Ama olumlu bıryanıt ıçın de aylar, yıllar gerekır" den- mekle yetınılıyor 20 yıllık bır zaman dılımı ıçınde degışen bır şey yok IMF Dunya Bankası aracılığında venlecek borçlar ıçın, Turkıye ye ABD tutun tekellennı sokmak uzere Turk TE- KEL'ının kaldınlması hem ışçı hem de tutun uretıcısının ışsızlığe yoksulluğa mahkûm edılmesı dayatılabılıyor ABD 20 yıldır Turk uretıcısının onundekı, kendı ekono- mısı olçulennde devede kulak bır kotayı kaldırmıyor ABD kendı ulke ekonomısını uretıcısını, ışçısını sıkı sıkı kotalaria koruyor Turkıye'ye venlen her borç taksıtınde ulke ekonomısını ışletmelennı koruyan uygulamalar bır bır yıkılıyor ortadan kaldınlıyor Dunyanın en zengın, en guçlu ekonomısının kendı ul- kesıne donuk alabıldığıne korumacı bıze gelınce açık pazar olma konusunda dayatmacı olması en azından çıfte standart haksızlık değıl mı 1 ? Tabıı kı ABD nın tek ba- şma Turkıye tekstıl sanayıınden korkup ulkesının tekstıl sanayıını korumaya alması gıbı buyuklukler açısından geçersız bır savla ortaya çıkmıyorum Ama ABD yı ko- rumacı kotalar Turkıye dahıl emek ucuz butun ulkeler- den dunyanın her bır yanından ABD pazanna gırmek ısteyenlere yonelık Turkıye dahıl ucuz emekle, ucuzure- tım yapan butun ulkeler kapıya dayanmış kotalann kalk- masını ıstıyortar ABD'nın kendı tekel ışletmelennın ucuz ulkelerde yaptıklan uretıme karşı bıle korumacı duvarlar orduğu bır sureç yaşanıyor Japonya Uzak Asya ulkelennın ABD pazarlannda dortte bırden fazla uçte bırlen aşan yarıya yaklaşan paylar almalannın ardından ABD de kapılann kapatılması, yeriı malı kampanyalan gundeme geldı Hız- la sıcak paranın çekılmesıyte Japonya, Asya knzlennın patlak verdığını sağır sultan bıle duydu Şımdı bu ulke- ler ekonomılennı bır turiu topariayamıyoriar Sıstem acımasız kurallan ıçınde sonuçta hep zengın Kuzey den yana ışlıyor olsa da ıdeolojısı yapılan ama gerçekte uygulanmayan serbest pıyasa ekonomısını bı- le kaldırmıyor Kuralsızlık çıfte standartlar geçerlı oluyor Yoksul Guney'den zengın Kuzey e sureklı kaynak akta- nmı ıçın kurallar durmadan duruma gore değıştırılıyor Borç sarmalında çaresız yoksul Guney'ın kapılannı her tur kaynak aktanmına uygun sonuna kadar açması da- yatılıyor Zengın Kuzey'ın ıse ışıne gelmeyen noktalarda kendısı ıçın korumacı olması sorgulanamıyor Diyarbakır mermer ihracatında iddialı İBRAHtVI KARAASLAN DÎYARBAKIR-Dı- yarbakır'da donemın Cumhurbaşkanı Suky- man Demirel tarafin- dan 1997 yıluıda teme- lı atılan Beroner Ma- dencıhk fırmasına aıt mermer fabnkası ıkı aylık deneme uretımı- nın ardından 1 Mart'ta sen uretıme geçecek 80 kışıye ıstıhdam sağ- layacak olan fabnka, sektorunde Turkı- ye'nın onde gelenlenn- den olma konusunda ıddıalı DıyarbalorOr- ganıze Sanayı Bolge- sı'nde 280 donumluk arazıde 7 bın metreka- relık kapalı alan uzen- ne kurulan mermer fabnkasındakı tum ma- kıneler Itarya'dan ıthal edıldı Fabnkanın tam uretıme geçmesıyle Dı- yarbakır'dan ABD, Uzakdoğu. Ortadoğu ve Avrupa ulkelenne mermer ıhracatı yapı- lacak Elazığ, Mardın, Tun- celı ve Şanlıurfa'dakı mermer ocaklanndan getınlen ham mermer fabnkada ışlenecek Fabnka sorumlu mu- durujeolojı muhendısı Necdet Karakuyu,çev - reye olan saygıdan do- layı antma sıstemı de kurduklannı ıfade ede- rek, 280 donumluk ara- zıyı de yeşıl alana do- nuşturme karan aldık- lannı vurguladı