Katalog

5HAZİRAN2OO1 SALI CUMHURİYET SAYFA r L J v U i ı I _ I İ T U . / ekonomiiScumhuriyetcom.tr 13 Yeni modellep rafa kalctı • DETROİT(AA)- ABD'de otomotiv sanayiinin satışlannın azalması ve Amerikan ekonomısinin zayıflaması nedeniyle, yeni otomobil ve kamyon modelleri geliştirme programlan. maliyetlenn kısılması amacıyla rafa kaldınldı. Otomotiv yedek parçalan ve oto sanayii danışmanlannın Detroit News Gazetesi'ne verdıği bilgiye göre, General Motors(GM), Ford Motor ve Daimler- Chrysler'inChrysler Grubu. gelecekteki otomotiv modellerinin geliştirilmesi işini çoğunlukla ertelıyor ya da yeni model sayısını azaltıyor. Sonyde kemer sdcıyor • TOKYO (AA) - Japonya'nın ünlü Sony şirketi, maliyetleri kısmak, verimliliği artırmak ve global hesaplama risklerini azaltmak amacıyla, Tokyo, New York, Londra ve Singapur'daki dört global mali işlemler merkezini tek çatı altmda Londra'da toplayacak. Sony şirketinden yapılan açıklamaya göre, global döviz kurlanndaki dalgalanmalara karşı kalkanlama fonlan (hedging), fon temini ve malı risk yönetimi işlemlerınin tek merkezde toplanmasıyla, yılda 6-7 milyar yen (50.37-58.77 milyon dolar) tasarruf edilecek. Hazhıeciler terleyecek • ANKARA(AA)- Hazine Müsteşarlığı'nda ılave elektnk masrafını karşılayacak yeterli ödeneğin bulunmaması nedeniyle soğutucu klimalan çalıştmlamıyor. Edinilen bilgiye göre, ödeneğı biten Hazine Müsteşarlığf nın yanı sıra ek ödenek alamayan diğer bazı kamu kurumlannın da klimalannı çalıştırmadıklan öğrenildi. Ek bütçenin çıkanlmasının ardından alınacak ödenekle klımalann çalıştınlabıleceği ifade edildı. TTGV sanayide ödülverecek • İSTANBUL(AA- Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV). sanayide uygulandığı kuruluşun rekabet gücünün artmasına katkıda bulunan en iyi yüksek lisans veya doktora tez çalışmalan ile uygulayıcı sanayi kuruluşlanna ödül vereceğini duyurdu. AB, yeni adres peşmde • *NKARA(AA)- AvrupaBirliği(AB) iiyderi. birliğe üye ülkelenn ınternette alan adıuzantılannı ".eu" olarak değıştirmeye rmanrlanıyor. ICANN'nin yapacağı değerlendirme s-orucu AB'ye üye ülkelere aıt \veb siteleri .cocn, .org. .net veya .edu alan adı uzantılannın yanı sırı .eu uzantısını da »lacılecek. Yıl sonunda akaryakıtm fiyatı yaklaşık 1 milyon 200 bin liraya çıkacak Beııziıı alev aldıOLCAYBÜYÜKTAŞ Otomatik Fiyatlandırma Sistemı (OFS) çerçevesinde, dünden geçerli olmak üzere akaryakıta yüzde 3.24 ile yüz- de 3.29 arasındazam geldi. Ye- ni zamlarla birlikte benzinin pompa fiyatına. dalgalı kur sistemıne geçildiği 22 Şubat 2001 tarihınden bu yana orta- lama yüzde 71.7 ile yüzde 72.3 arasında değişen oranlarda zam yapılmış oldu. • Üst üste gelen zamlarla Yunanistan, İrlanda. Portekiz ve îspanya benzin fiyatlannı geride bırakan Türkiye'de, beklenmedik dalgalanmalar olmasa bile yıl sonu zam oranı yüzde 110'u geçecek. Kurşunsuz benzinin bir litre- si 1 milyon 18 bin liradan 1 milyon 51 liraya çıkarken, nor- mal benzinin litre fiyatı da 1 milyon 6 bin liraya ulaştı. Otomatik Fiyatlandırma Sis- temi'nin, "Güçlii Ekonomiye Gcçiş" programı ile IMF'ye verilen sözler doğrultusunda .^nygulanmaya başlaması. ben- zin fiyatlannın şubattan itiba- ren hızla yükselmesine yol aç- tı. Son zamla 86.8 sent olan sü- per benzinin fiyatı 95 sente yükselerek Avrupa ortalaması- nı yakaladı. Ancak alım gücü Avrupa ortalamasının epey al- tında kalan Türkiye'de, tüketi- ci tepkisini yükseltti. Son zam- laria birlikte Türkiye benzin fi- yatlan açısından Yunanistan, İrlanda, tspanya ve Portekiz'i geride bırakırken 94 sent olan Avrupa ortalamasını da yaka- ladı. Türkiye Akaryakıt Bayi- leri ve Gaz Işverenleri Sendi- kası Başkanı AnkKetenci, ya- pılan zammın OFS'den kay- naklandığını dile getirerek ar- tık her ay enflasyon rakamla- nnın açıklanmasının ardından bir önceki ayın Toptan Eşya Fiyatlan enflasyonunun Akar- yakıt Tüketim Vergisi'ne (atv) uygulandığını hatırlattı. Ketenci, bu hesapla yıl so- nunda bir litre benzinin 1 mil- yon 200 bin lira civannda ola- cağını belirtri. Bu hesaplara gö- re kurşunsuz benzine yıl sonun- da gelecek zamma oranı yüzde 110'u geçerken, süper benzin- de yüzde 100, normal benzin- de de yüzde 99'a ulaşacak. A İMÎEKSİKKİMÎDEKALİTESÎZ BENZİNSATIYOR Akaryakıt bayüeri vurguh peşinde FATMA KOŞAR ^ _ _ _ Akaryakıta aralıksız gelen zamlar- la boğuşan tüketiciler, haksız kazanç sağlamaya çalışan kımi bayiler tara- fından ikinci kez mağdurediliyor. Ki- mi bayiler, kalitesiz yakıt satarak ki- mileri de eksik dolum yaparak tüke- ticiyi dolandınyor. Kontrol şart Neyapümah? Uzmanlar tüketiciye sayacın sı- fir olduğunu kontrol etmeyi ihmal etmemesi yönünde uyan yapıyor- lar. Yakıtın miktanndan şüphe du- yan tüketicilere de hemen istasyon yetkililerinden sayaç kontrol ciha- zını istemelerini ve ölçüm yapma- lannı öneriyorlar. Hassas ölçeğin eksik dolum iddiasını haklı çıkar- ması halinde tüketici suç duyuru- sunda bulunmalı ve ana fırmaya da haber vermeli. Yakıtın kalitesınden şüphe du- yulması halinde ise tüketicinin za- man kaybetmeden ana firmaya bil- dirim yapması gerektiği behrtili- yor. TABGfS Başkanı Atrf Keten-" ri şunlan söyledi: "Ana dağrtım fırması hemen ürünün kendbine ah olup olmadı- ğmı aıdayacakor. Bugüne kadar rastiamadiğımız halde befirtmeti- yim, eğer şirket kendi ürünû oldu- ğunu görürse tüketkinin zararmı karşüar. Aksi hakk bayiyi cezalan- dınr, hatta sözlesmesini bozar. Hiç- bir şirketkendimarkasıadıalünda başka ürünkr saülmasını istemez." Akaryakıt dağıtım şirketleri. bir anlamda kötü niyetli bayilerin yakı- ta çeşitli maddeler eklemesini engel- leyerek ürünlerinin güven içinde sa- tışını sağlamak amacıyla belli aralık- larla kontroller yapıyorlar. Bunun ya- nı sıra sanayi ve ticaret müdürlüğü de istasyonlan denetliyor. Ancak "uya- ıuk" bayilerin önüne geçmek ıçın büm'nbunlara*tüketicidikkativede- netiminûT de eklenmesi zorunlu. 64lük depoya 77 Btre Kamiloba-Selimiye karayolu üze- rinde, Total bayisinden yakıt ahrken yaşadıklan SinanKayayı çileden çı- kardı. Söz konusu istasyonda Ka- ya'nın 10 yıldır kullandığı ve depo- su 64 litreyle dolan aracına 77 litre yakıt konulduğu iddia edilerek ken- disinden buna göre para istenmiş. Sa- nayi ve ticaret müdürlüğünün sayaç kontrol cihazını isteyen Kaya'ya "di- renemeyen" istasyon yetkilileri, so- nunda 64 litre karşılığında ödeme ya- pılmasını kabul etmişler. Daha önce de başka yolda buna benzer bir olay yaşadığuıı ve haksız yere birkaç lit- renin karşıhğını ödemek durumunda bırakıldığını anlatan Kaya. bu dene- yimlerinden sonra sayaclara güvenil- memesi gerektiğini belirtiyor. Kaya, herkese deposu boşalınca yakıt alma- yı öneriyor. Yakıt konusunda mağduriyet yaşa- yan bir diger tüketici SevalTaşdenür. Opel Vectra marka aracının Çiftlik Kavşağı Istanbul BP Servisi'nden al- dığı benzin nedeniyle bozulduğunu ıddia ediyor. Yakıtını aldıktan hemen sonra aracın verdiği arıza sinyali üze- rine Opel'in yetkili servisine giden Seval Taşdemir'in aracının deposu boşaltılarak temizlenmiş. Uzmanlara göre vatandaş tüketemez hale geldiği için enflasyon düşük çıkü. Sevinmek için erken Ekonomi Servisi - Son iki aya oranla düşük çıkan mayıs ayı enflasyon oranlan pıyasalarda olumlu karşılanırken akademisyenler bu durumun yanıltıcı olabileceğini, sevinmek için bir süre beklemek gerektiğini belirtiyor. Bu durumun ekonominin artık olumlu yola girdiği anlamına gelmediğini dile getiren akademisyenler, enflasyonun düşük çıkmasında talep daralması ve mevsimsel etkenlerin rol oynadığını ifade ediyor. Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Uygur, talep atırım onlarında erkes atırımcı.n ' s s e senedi, tahvil, bono, repo gibi aracların ortak portföyde isletildiği, avantajlı bir yatırım aracı... Akbank uzmanları, tiım yatırımctların bırıkımlennı bir arada ışlettıkterı için paranızın mıktarı ne kadar olursa olsun, buyuk olcekli yatırımcı işlemi görüyor. Yani kücuk tasarruflarınızla bıle, kazanç potansıyelı yuksek menkul kıymetlere yatırım yapabılıyorsunuz Fon alım-satım işlemleriniz için tüm Akbank şubeleri, Akbank İnternet Şubesi, Akvvap, Aktel ve Akservis hizmetinizde... AKBANK www.akl>at\k.com.tr Memura enflasyon zammı yüzde 5 ANKARA (Oıitt- huriyetBürosu)-Tü- ketici fiyatlannda mayıs ayuıda yüzde 5.1'lik artış yaşan- masıyla 15 Hazi- ran'da verilecek me- mur maaşlanna da yüzde 5 düzeyinde enflasyon farkı yan- sıtılacak. Böylece en düşük memur maaşı, 9 milyon liralık arüş- la 190 milyon 344 bin liraya, en yüksek memur maaşı da 65 milyon liralık artışla 1 milyar 374 milyon liraya çıkmış olacak. Memur maaşlanna 15 Temmuz'da da ikinci yanyıl zammı IMF'ye verilen taah- hüt doğrultusunda eski enflasyon hede- fine göre yüzde 5 zam yapılacak. Sos- yal güvenlik yasasın- daki değişiklikle uyannca da refahtan pay almalannın önü- ne geçilerek düşük düzeyde sabitlenen işçi emeklilerinin en düşük aylığı da 7 milyon 300 bin lira artarak 155 milyon 131 bin lira, en yük- sek emekli ayhğı ise 14 milyon 129 bin li- ra artışla 295 milyon 858 bin lira oldu. canlı olmadığı için zaten enflasyonun da düşük çıkacağım tahmin ettiğini belirterek talep düşüklüğüne krizden kaynaklanan belirsizlik de eklenince tüketimin iyice azaldığını ve bunun da rakamlara yansıdığını anlatıyor. "Hem tüketim hem de yatınm hacmi azaldı. Ücretlerin reel olarak düşmesine, yatinmlan dövizde olmayanlann servet kaybı da eklenince yaürun hacmi de düştü" diyen Uygur, enflasyonun önümüzdeki aylarda da hız kesmeye devam edeceğini dile getiriyor. Gayri safi milli hasılada (GSMH) 50 milyar dolarlık bir gerileme beklendiğini de belirten Uygur, 201 milyar dolar olan GSMH'nin 155 milyar dolara gerileyeceğini, bunun da talebin daralmaya devam etmesinde önemli bir gösterge olduğunu vurguluyor. Türidye ciddi bir yolaynmmda Mayıs ayı enflasyon rakamlannın önemli bir gösterge olmadığını savunan Prof. Dr. Faruk Selçuk da, sevinmek için bir sürecin geçmesi gerektiğini kaydediyor. Mevsimsel etkenler ve talep daralmasının altını çizen Selçuk, hükümetin iç borç sorununu gündeme alması gerektiğinin altrnı çiziyor. İç borç konusunda toplumsal bir uzlaşma yakalanmazsa sonbaharda, Türkiye'de hiç olmayan şeylerin yaşanacağma dikkat çeken Selçuk, pıyasaların sevinmesi için durumun henüz çok erken olduğunu da sözlerine ekliyor. İŞÇİNİN EVRENtNDEN ŞUKRAN SONER Kırmızı Kalem "llimiz Devlet Hastanesi Tabipleri'nin kırmızı ka- lemle reçeteyazdıklannın ihban üzerine görevli em- niyet güçlerinin Devlet Hastanesi'ne intıkal ettıkle- ri ve sanıklann kırmızı kalemle reçete yazdıklannın tespit edildiği, yapılan incelemede Türk Tabıpleri Birliği'nin 'Reçetemizi kırmızı kalemle yazıyoruz, hakkımızı istiyoruz, daha iyi bir hekımlik ortamı için, daha iyi sağlık hizmeti verebilmek için, daha iyi bir ücret için...' yazılıpankartının ele geçinldiği, sanık- lann görevlerini kötüye kullandıklannın anlaşıldığı, adı geçenler hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Di- ğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındakı Kanun gereğince işlem yapılması..." TürkTabipleri Birliği'nin yervermek istediğim, an- cak ekonomik kriz günlerine rastladığı için bir türlü söz edemediğim "reçeteleri kırmızı kalemle yazma eylemi"n\ duymuş muydunuz? Medyamız hiç de- ğilse rengi nedeni ile bu eyleme ilgi gosterebilırdı. Emek haklanna arkasını dönduğü için bu şırin, kim- seye zaran olmayan, yasal hiçbir engelin bulunma- dığı eylem bile yok sayıldı. Medyamız yok saydığın- da eylemler, gücü ne olursa olsun kamuoyuna mal olamıyorlar. Dün postadan yukanda tırnak içinde alıntı yaptı- ğım soruşturma belgesi fotokopisi eki ile birlikte Türk Tabipleri Biriiği Başkanı Füsun Sayek'ten bir not geldi. Sayek, belki güleriz, hiç değılse konuya değiniriz dileği ile göndermiş. Şanlurfa Valiliğı'nın soruşturması Aziz Nesin'lik bir kara mızah ömeğt. Soruşturma ile ilgili Füsun Sayek'ten gelen not da öyle. Türk Tabipleri Birliği'nin bu sempatik, dikkatlerı sorunlarına çekmeye çalışacak eylemi öncesi tüm hekimlere dağrtılabilecek sayıda kırmızı renkli kalem bulunmaya çalışılmış. Ismarlanan ilk parti kalemle- rin dışı kırmızı imiş ama içleri mavi mavi yazıyormuş. Tekrar bir çaba ile doğru kalemler elde edilmiş. Son- ra doktorlar kırmızı kalemle reçeteler yazmaya baş- lamışlar. Derken kırmızı kalemle reçete yazan dok- torlara suçüstü yapılmış. Üstelik "daha iyi sağlık hizmeti" yazan bir de suç pankartı ele geçirilmiş. Sayın Sayek gibi ben de ne diyeceğimi bilemıyo- rum ve ne yazık ki gülüp geçemiyorum. Kırmızı ka- lem soruşturması kadar trajikomik bir başka soruş- turmanın yargılama aşamasında olduğunu da anım- sıyorum. TürkTabipleri Biriiği, mesleklerinin doğru- dan sorumluluk ve görev alanlanna gıren ölüm oruç- lan ile ilgili açıklamaları nedeniyle de "örgütün amaç dışı faaliyet göstermesi" suçundan yargılanmıyor mu? • • • Trajikomikliği görülmeyen bir başka haber de dün ana haberier arasına giımişti. Ne de olsa 47 bin ci- vannda eski geçici işçi statüsünde çalışanı ilgilen- diriyordu. Türk-lş Başkanı Bayram Meral, hükumet üyeleri ile adı geçen çalışanlara, hanı şu "sıfırzam" olarak adlandınlan sözleşmenın uygulanmasını sağ- lamak üzere görüşüyordu. Haberin trajikomik boyutu elbette kavgalı tartış- malar değil. Haberlerde bu işçilere anlaşma sonun- da ödenecek ek bilmem kaç milyardan söz ediliyor- du. Yani pazarlıkla koparılmış, kotarılmış bir para varmış gibi. Kamu sozieşmelerinde bu yıhn altı ayı- na alınan yüzde on beş zammın gelecek yıl öden- mesi gerçeği bir yana, sözleşmelerden önce geçi- ci statüden kadroya alınmış, yasal anlamda otoma- tik bu sözleşmelerin kapsamındaki işçiler için yeni- den pazariık neyin nesi? Neyin lütfu, ek maliyeti?.. Sadece ve sadece hükümetin içinden birilerinin, edepsizce, yasa, hukuk çiğnemek ya da bir şeyler lütfetmiş oyunu için bir kara mizah denemesi. Tabii koskoca devlet adına hükümet milyonlarca işçıye bunları yapmaya kalkarsa, fırsatçı ortamda başka- lan neler neler yapmaz?.. Bursa'da Üçyıldız'ın 270 ışçisı 28 gundur kapının önünde. Suçlan Petrol-lş'te örgütlenmeye kalkış- mak. Mayıs başında sendikaya üye oluyorlar, sen- dika yetki için başvuruyor. Haydi toptan işten atıl- ma. Eskiden bu türden bir atılma hiç değilse haber olurdu. Işçinin hakkının hukukunun artık hiçbir de- ğeri yok. Böyle olunca hak hukuk gaspetmenm sı- nırlan, işverenler arasında yanş halinde zorlanıyor. Yeni yöntemler keşfediliyor. En son dün de Akşam çalışanlanndan, atılanlar dışında kalanlar için tabii, ücretlerinden yüzde 15 ile 25 arasında değişen oranlarda düşürmeyi gönüllü kabul ettıklerinin im- zası toplanıyordu. Beterin beteri var.. e-posta: sukransonerayahoo.com Paketlemeciler dolandınyor Standart dışı çay uyarısı • Çay imalatçısı olmayan paketlemeci firmalann, iç piyasaya yasal olmayan yollarla standart dışı kuru çay sürdükleri iddia edildi. ÖMERŞAN RİZE (Cumhuri>et) -Çay Işletmecileri Der- neği Başkanı Resul Okumuş, Doğu Kara- deniz Bölgesi'nde üre- timi ohnayan bazı çay paketlemecisi firmala- nn; yurtdışmda, ulusla- rarası borsalarda satıl- mayan, standart dışı \e sağlığa zararlı çaylan yasal olmayan yollar- dan Türkiye'ye sokarak piyasaya sürdüklerini ileri sürdü. Yaptıklan araştırmâ- larda bu yöndeki önem- li bulgularla karşılaştık- lannı ve bazı belirleme- lerde bulunduklannı kaydeden Okumuş. bölge dışında kurulan ulusal ve uluslararası çay firma ve fabrikala- nnın Doğu Karadeniz çay sektörü açısından önemli bir tehlike oluş- turduğunu da sözlerine ekledi. Açıklamasında böl- gede kuru çay üretimi yapan firmalann, bu gi- bi firmalara satış yap- mamalannı önerirken, "Bölgemizde üretimi ol- mayan bazı paketleme- ci fırmalann. yurtdışıiH dan. uluslararası çay borsalannda satılma- >an. standart dışu sağn- ğa zararlı ve kalitesiz çaylan illegal yoUarla yurdumuza sokup böl- gemizde üretilen ça> lar- la harmanla\arakpi> a- saya sürdüğünü belirle- dik. Aynca piyasa>a sü- riilen standart dısı çay paketleri üzerinde "Rı- ze Çayı' yazıyorolması da Türk çavı için olum- suzimaj v^ratmaktadır. Bölgemizde üretim ya- pan firma ve kuruhışla- ruı bu gibi firmalara dökme kuru çay sarışı yapmamalannı öneri- yoruz" dedı.