Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 HAZİRAN 2001 CUMARTESİ 14 JVLJJLiJL U J A kultur(« cumhuriyet.com.tr Amnesiac piyasada Radiohead'ın beşinci albümü Am- nesiac dünyay la aşağı yukan a> nı za- manda Türkiye'de satışa çıktı. 1997 tanhli OKComputer ve 2000 aJbümii Kid A gibı iki önemli çalış- manın ardından ekibin haylı tıcari bir soundla döneceği dedikodulannın et- rafta dolandığını bir süre önce yazmış- tık. Tabii kı en uçta seyreden gruplann ürettikleri bile sonuçta ticari bir mal ve seçımlerde ıster istemez belirli eko- nonıik seçımler devreye giriyor. Ra- diohead'in K.id A'den geriye kalan- larla, yanı kulaklara yer etnıış bir so- undun devamıyla Amnesıac'ı üret- nıesi de eleştırilebilir: ancak grup es- ki kul\arında. aynı değerleriyle ayak- ta duruvor. Tek fark gitar bölümleri- nin, sample \e vokal distortionlann art- ması. Thom York( vokal), JonathanGre- emvood (kla\ ye) ile kardeşi Colin Gre- emvood (bass), PhiJip Selvay (davul), Edward O'Brien'dan (gitar) oluşan Radıohead" ın Amnesiac * ı yavaş yavaş gırıyor beyınlere ve kalplere. Başka bir dünvamn gerçeğini sunuyor mü- ziksevere ve karanlık. melankolik ya- pısıyla. benzetme yerindeyse, Lynch filmlerine benzer bir atmosfer yara- tıyor. Vou And Whose Army?, endüstri- yel müziğın raf ıne örneklerinden PuJl Punk Revolving Doors. I Might Be W rong. Ufe In A Glass Hell albümün en basjanlı besteleri. ~ c,- j .n-?T- Roxette'ten oda servisi Roxetteın ıki elemanı MarieFred- rikson ile Per Gessle on yedi yılı aşan geçmişleriyle uluslararası pop diin- yasının en istikrarh gruplarından bi- ri. ABBA'dan sortra İsveç'in uluslara- rası müzik pazanna armağan etîıği ikincı büyük firma olan ikili. bugün 40"lı vaşları aşmış durumda. Son de- rece kolay tüketilir yapıtlar üretmele- ri. popun zır\esinde seyretmeleri bes- te açısından vasat olduklan anlamına gelmi\ or. Örneğın 1 996tarihli lspanyolcaal- bünılen Baladas En Espagnol, Latın Amerika'da listelerin üst sıralanna çı- karken A\rupa'da da büyük ilgiyle karşılanmıştı ve uzak olduklan bir kiiltürün yapısını iyi özümsemeleri dikkat çekmışti. Roxette 2000'lerin ilk albümünü ilkbaharda Room Service adıyla yav ım- ladı Türkıye'de haziran başında yayım- lanan yeni albüm 12 parçadan oluşu- yor. İlk bakışta repertuvar ve yorum açısından diğer albümlerden pek far- kı yok çalışmanın; ancak dmamik alt- >apı ve basıt ııakaratlarlatam anlamıy- la bugünün kulaklannın istediği po- pıiler sound yakalanmış. Bir not daha; Room Service bir sü- redır The CentreOfThe Heart adlı par- ça\a çekılmış videokliple tanıtılıyor. DİSKOGRAFl: Pearls Of Passion (1986), LookSharp! (1988), Joyride (1991). Tourism (1992), Crash! Bo- om! Bang! (1994), Rarities (1995). Ro\ette"s Greatest Hits (1995). Bala- das En Espagnol (1996), Have A Ni- ce Da\ (1999). Room Service (2001). Ünlü grubun Reveal adlı yeni çalışması bir ay gecikmeyle bizde de yayımlandı REM'den ilk yaz albümüREM'in on üçüncü albümü Reve- al'i mayıs ortasında bekliyorduk, ama yaklaşık bir aylık gecikmeden sonra haziranda çıkageldi. Haziran tarihi, grup için önemli ve ilginç bir adım; çünkü bugüne dek tüm albümlerini sonbaharda yayımlayan REM ilk kez yaz albümü çıkanyor. Bu seçim en aşağı beş tane Akde- niz kokan 'yazJık parça' getirmiş re- pertuvara. Grubun, olmazsa olmaz melankolik söylemi yine devam edi- yor ama genelinde eskilere hiç mi hiç benzemiyor Reveal. Bir başka önemli nokta da şu: Söz- lerde pek rota değişikligi olmasa da Stipe' in sesi beklenmedik ölçüde da- ha iyi, canh, sıcak, samimi ve şık; da- ha kolay dinleniyor şarkılar. Aynca, Michael Stipe (vokal). Peter Buck (gitar) ve Mike Mills'den (bas) olu- şan üç kişilik ekibin, davulcu Bill Berry'siz (Up' ın ön hazırlık günlerin- de ekipteydi) ilk albümü grubun Re- veal. Sound olarak Beach Boys'un par- çalannı andıran, bol klavyeli az gi- tarlı melodik, sıkı pop denemeler var yeni çahşmada. Dolayısıyla albüm çıkmadan basına 'Rock albümü ge- Hyor' diyen grubun menajeri Bertis Dovvns'ın sözleri gerçeği yansıtmıyor. Vancouver, Dublin (U2 elemanla- n sürekli stüdyoya gidip onlan ziya- ret etmiş). Miami ve Athens'de (Ge- orgia) kayıtlan yapılan Reveal için ekip bütün parçalan aynı anda birlik- te çalmış. Prodüktörlüğünü Pat McCarthy'nin üstlendiği yeni albü- mün stüdyo çalışmalannda bir ön- ceki albüm Up'da ve son dünya tur- nesinde ekiple olmuş müzisyenler Joey VVaronker. Scott McCaughey, Ken Stringfelkm görev yapmış. Parçalara gelince... REM'in Rio Rock Festivali'nde ve Buenos Ai- res'teki konserleri aracılığıyla daha önce geniş kitlelere dinlettigi agre- sif The Lifting ve melodik She Just VVants To Be albümün lokomotıf şar- kılan.. Diğer parçalar arasında hoş balad IVe Been High. Disappeared, Beach- ball, Saturn Return dikkat çekıyor. Aslında biraz daha iddialı konu- şup bu albümün REM'in yeniden do- ğuşu diye de laflar edilebilır. Nede- ni şu: Up'dan sonra her şey eleman- lann pek istedikleri gibi gelişmedi. Bill Berry kendine başka bir yol seç- mek için gruptan aynlmıştı. Kendi açıklamalarına göre Stipe'te gecele- ri sokağa çıkamamak gibı psikoiojik sorunlar ortaya çıkmıştı. Buck sinir- li ve suskundu. Aralannda en sakini Milss gıbi gözüküyordu ama o da huzursuzdu. Ancak böyle gidemez- di ve 20 yıl melankolik havasını yi- tiremeyen grup psikoiojik olarak di- be vurduktan sonra durum değerlen- dirmesi yapıp yaşama asılmaya ka- rar vermişti. Milyonlarca hayran her seferinde yeni bir şeyler bekliyordu ama Stipe ve arkadaşları bu açıdan çok dürüst da\Tanıyorlardı. Hayranlan yeni, çar- pıcı bir şeyler talep ederken onlar ıs- rarla, o anda ne yaşıyorlarsa onlan yansıtıyorlardı şarkılanna. Bazen de hayal kınklığı yaratıyorlardı. Bu kez de farklı bir yol izlemedi REM ve ken- dileriyle banşan elemanlar pozitif enerjiyle tatlı bir yaz sürprizi yaptı müzikseverlere. Dikkat çeken bir başka nokta da par- çalann sözleri... Up albümünden son- ra bu çahşmada ikinci kez sözler ka- pakta yer alıyor. Bunun nedeni Sti- pe'in yazdıklarının, anlattıklannın artık daha fazla anlaşıldığına kanaat getirmesı ve söylemıni ınsanlara sun- maktan zevk almaya başlaması. Son söz albümün tanıtım tumesiy- le ilgili; olur ya, REM Türkiye'ye de uğrar diye umanlara kötü haberimiz var. Stipe, yaptıgı açıklamada, turne- ye çıkmayı düşünmediklerini, çünkü Reveal'in canh çalınacak özellikler taşımayan bir albüm olduğunu, sade- ce birkaç yardım konseri planladık- larını belirtti. Vanessa'nın şirinPasha'ıPavarotti, Carreras, Domingo'nun klasik müziği stadyumlara taşımalan kadar klasik müzik yaptığını iddia eden Vanessa-Mae'nin cinsel yanı, sivri şovlarla popa göz kırpması Doksanlar'ın ortasından bu yana müzik camiasını en fazla meşgul eden olaylardan biri. O dönemden bu yana Sıngapur asıllı Amerikalı yıldız Vanessa- Mae'nin her hareketi gazete manşetlerine yansıdı ve 'dâhi çocuk' etiketinin yanına yaşı ilerledikçe 'seksi klasik müzik yıldızı' unvanmın da yerleşmesı olay yarattı. İlk ciddi polemik, onu uluslararası pazara tanıtan The Violin Player (1995) albümünün kapağına, denizde üzerine yapışmış ıslak elbiseyle çektirdıği fotoğrafin koyulmasıyla ortaya çıkmıştı. Klasik müzikçiler bu tip yeniliklere kapalıydı, üstüne üstlük klasiği andıran parçalann altına serilmiş makine davulla modernizmin aranması hiç sevilmemişti. Sonra. yaşıyla ve doğum günüyle ilgili eleştiriler başladı; Paganiniyle aynı gün doğduğunu ve yaşını küçültmediğini ispat için gazetelere ilan verdi 22 yaşındaki Vanessa-Mae. Ardından bu formülle tam anlamıyla uluslararası yıldız oldu genç kemancı ve sekiz milyona yaklaşan albüm tirajı yakaladı. Bugünlerde yayımlanan yeni çalışması Subject To Change de haberlere bakılırsa pop müzik tüketicisi tarafından yıne baş tacı edilecekmiş gibi gözüküyor. Bu kez birkaç parçasını sesiyle de destekleyen Vanessa-Mae'nin çizgısınde. bunun dışında pek değişiklik yok. Geniş bir coğraryadan topladığı melodik yanı güçlü etnik parçalan elektronik kemanıyla yorumluyor ve adını zirvede tutuyor. Pasha adlı yoruma dikkat. Vanessa-Mae. sanat dünyasında birçok dalda aynı anda kendini gösterip zirveyi hedefliyor. Müzikteki popülerliğinin getirdiği avantajla beyazperde de roller bulmayı başaran genç sanatçının ilk ciddi sınema deneyimi 'Arabian Night adlı film oldu ve bu yapıtta prenses rolünü canlandırdı. Aynca Walt Disney'in 'Mulan' filminin müziklerini de yazan Vanessa-Mae'in, yönertiği bir kısa metrajlı sessiz film denemesi de var. Elektroııiğiıı etnik ozanları Şu anda dünya müzik camiasında Anokha. Tahin Singh. Nitin Sawhnej r gibi isimlerin adıyla anılan 'Asia Underg- round'un oturması için en büyük çabayı vermış isimler- den olan çok külrürlü Trans-GlobaJ Underground bu tü- rün zinesinde yalnız kaldı bizce. Daha ilk albümlen Dream Of 100 Nations'tan (1993) iti- baren A\Tupa müziğine ağırlığını koymaya başlayan dan- ce-elektronik türüne egzotik hava getiren, Templebe- ad adlı parçayla listelerin üst sıralanna kadar yük- selen ekip. onlarla birlikte yola çıkanlar zamanla ge- ride kalsalar da (Loop Guru dağıldı. Banco De Gaia eski gücünde değil) aynı kararlılıkla yolun- da yürüyor. Bir dönem grubun simgesi olmuş. onların medyada isminin geçmesini sağlamış solistleri Natasha Atlas'ın aynlmasından pek fazla etkilenmeyen Trans-Global Underground, yeni albümlen YesBossFoodCorner'da (Univer- sal) kent kültürüne daha yakın durarak hip hop- la etnik tatlan bir arada veriyor. Türkiye'de da- ha önce Kod Müzik tarafından Dream Of 100 Nations. International Times, Psychic Kara- oke ve Rejoke Rejoice albümlen yayımla- nan grup yeni albümde Afrika, Hindistan. Ortadoğu çıkışlı yerel müziği Batı'nın elektronik altyapısıyla. techno, ho- use. dubla yoğurup değerlendir- meyi sürdürüyor. Bızce bu ekibi sıradjşı yapan özelliği, ürettikleri işin içindeki etnik etiketinin ardına sığınıp el- lerine geçen malzemeyi umarsız- ca kullanmamalan ve elektroniği ustaca ehlileştirmeyi başarmalan. 2001 yazının en nitelikli albüm- lerinden biri... Nida Tüfekçi'nin zengin arşivinden... Kalan Müzik 1998 Kası- mı'nda Nida Tüfekçi'nin yo- rumlarını Sürmeli adlı al- bümde toplayarak çok önem- li bir kaynağı geleceğe aktar- mıştı. Geç de olsa arşivlerini dı- jital ortamda saklamaya baş- layan ve bunlann bir bölümü- nü CD'ler aracılığıyla mü- zikseverlere ulaştıran TRT de Tüfekçi'nin yapıtlarını 'Nida Tüfekçi' adlı albüm- de bir arayagetirdi... 1929 Yozgat Akdağmade- ni doğumlu Nida Tüfekçi ile ilgili Bavram BilgeTokel ya- pıtın kapağında şu bilgileri aktanyor: "Tüfekçi. bağla- mada bütün yöre ve tavır üs- luplannı. farklı tezene tek- niklerini en i>1 icra eden pro- fesyonel saz sanatçı kuşağının ilk ve en önemli temsilcilerin- den biridir. Yaygın tabirle 'radyo tavn' olarak nitelen- dirilen nuans. yorum \ e süs- lemenin asgariye indirildiği. geneDikkses için >a/ılnıış tür- kü notalannın bire bir icra- smdan doğan tekdüze\c stan- dart icra usulü, Nida Tüfek- çi'nin bağlamasında renkli. canh ve duygulu bh- > oruma kavuşurr Gerçekten de Nida Tüfek- çi'nin halk müziğinin arşiv- lenmesınde. modern anlam- da değerlendirilmesinde kat- kılan çok büyük. Yöresel okuyuş biçimle- riyle enstrüman icralannda- ki ta\n öğreranenin gerekli- liğini halk müziği sanatçılı- ğının birinci koşulu sayan, halk müziğinin arşive alınma- sı için çok çaba sarf eden Tü- fekçi. önce o dönemin tek yayın organı olan TRT'de. daha sonra da konservatu- varda önemli mevkilerde bu- lunarak düşüncelerini ger- çekleştirmede önemli ola- naklaryakalamıştı... Albümdekı yapıtlar ara- smda Hastahane Onünde İn- cir Ağacı, Eğdim Kavak Da- hnı, Sabahınan Esen Seher Yeli mi. Dersini Alnuş da Edi- yor Ezber, Şen Olasın Ürgüp, Maviüm Yakttn Beni'nın de yer aldığını ekleyelim... SELMİ ANDAK Ses Getirenler Bu haftakı köşemıze, yukandaki başlığı uygun gormemın nedeni: 2001 yılının yaz mevsımıne henuz tam olarak girmeden ön- ceki gunlerde belkı medyada sessiz geçen, hatta yazılarımda da gereğiyle yer verme olanağı bulamadığım önemli müzik etkin- liklerini bir arada toplamaktır. Iştedeğerta- şıyan olaylardan birkaçı: Verda Erman - Türkiye'nin uluslararası değerde piyano virtuözlerinden biri olan ve yurtiçı veyurtdışı konserlerindeki üstün ba- şanlan yanı sıra, uluslararası yarışmalarda ödüller kazanmış olan Verda Ermanin Is- tanbul Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde verdiği konser, anılardan silinmeyecek ni- telikteydı. Bulgaristan'ın tanınmış orkest- ra şeflennden Emil Tabakov un yöneti- minde gerçekleşen bu konserde, solist pi- yanist Verda Erman, Fransız besteci Ma- urice Ravel'ın (1875-1937) "Sol majör Pi- yano Konçertosu"nu çok etkileyici birtek- nik ve duygu ıçeren bir yorum anlayışı ile yücelttı. Konser Hector Berlioz'un (1803- 1869) "Op. 14 Fantastik Senfoni"sryle son bulmuştu. Borusan Konserleri - Ülkemizin en de- neyımlı orkestra şefi olarak ulaştığı ulusla- rarası başanlanyla her zaman övguye de- ğersanatçı Prof. Gürer Aykal'ın yönetimin- de "Borusan Istanbul Filarmonı Orkestra-1 s/". mevsimı parlak etkınliklerle renklendir- dı. Ozellıkle, bu orkestranın şef Gürer Ay- kal yönetımınde. solistler olarak Yunanlı pi- yanist Dimitris Sgouros. aynca Istanbul doğumlu Ermeni piyanist Şahan Arzru- ni'nin katıldıklan konserler, klas müzik olay- lan nitelığındeydı. Dimitris Sgouros, solist olarak Grieg'ın "La mınör Op. 16 Piyano Konçertosu"nu seslendirdi. Gürer Aykal yönetimınde Orkestra ile ünlu VVıenerSing- verein" Koro'su (şef Günter VValner - so- listler C. Lindsley, G. Schreckenbach, j M. Zamfir, Mesut Iktu) eşliğinde seslen- j dirilen Beethoven'ın dunya çapındaki "Re | minör Op. 125, Senfoni No. 9", büyük ba- şanyla yorumlandı. Diğer konserde Gürer Aykal yönetımınde Borusan Istanbul Filar- monı Orkestrası eşliğinde, solist piyanistŞa- han Arzruni, muzığın çeşitlı dallannda de- neyimlı bir sanatçı olarak, piyano tekniği- ni de kanıtladı. Bu konserin en önemli ve flaş olayı. şef Gürer Aykal'ın yonetiminde Beethoven'ın "Op. 92 La majör 7. Senfo- n/"sinın eşine az rastlanır bir performans içe- rığinde olağanustu bir başanya ulaşma- sıydı. Jeremy Menuhin - Bu yılın en ilginç muzık olaylanndan biri. dunya müzik lite- ratüru ve tanhının bılınen en önemli keman vırtüozlennden sayılan Yehudi Menuhin'in piyanist oğlu Jeremy Menuhin ın ülkemi- ze gelerek Istanbul'da "Borusan Oda Or- kestrası" eşliğinde solist olarak konsere katılmasıydı. Genç şef Alpaslan Ertünge- alp yönetımınde Borusan Oda Orkestrası eşliğinde Jeremy Menuhin, muzısyen bir a- leden gelen bir piyano virtüözü olarak ses- lendirdıği Mozart'ın "No. 24 Do mınör K. 491 Piyano Konçertosu"nda klasını kanıt- ladı. ENKA Sinfonietta - ENKA Okullan sa- nat etkinliklerı kapsamında olan "ENKA Sinfonietta "nın, genel sanat yönetmeni ve orkestra şefi Ender Sakpınar yonetimin- de verdığı "Bahar Konseri'ne solist olarak katılan Rus Inna Akulinina, Balalayka tu- ründen bir Rus folk çalgısı olan Domra ile, Rus bestecilerınden ve halk müziğinden ornekleri ve Ferit Tüzün'ün "Esintiler"\ni başanyla yorumladı nurjıaraYerli popta Biri Bizi Gözetüyor'un Tank'ı ilk albümü Of Deli Ğönül'le ikinci sıraya ınerken Tarkan maksi- single çalışması Kuzu Kuzu'yla lıderlığe yükseldi. Sertap Erener yeni albümü furuncu'yla üçüncü. Sanat müziğınde sıralamada değişiklik yok: Muazzez Abacı Hükümlüyüm'le birinci. Emel Sayın Dinle ile ikinci. Muazzez Ersoy Nostalji 10-11-12 ile üçüncü oldu. Halk müziğinde Tolga Sağ, Erdal Erzincan \ e Yıhnaz ÇeBk. Türküler Sevdamız-2 ile binnci sırada. Yavuz Bingöl. İ şüdüm Biraz'la ikinci; Onur Akın. Ey Hayat'la üçüncü sırada. Yabancı müzıkte toplama albümler ilk üç sırada: Povver Hits 10 birinci. Love Zone-2 ikinci. Joy FM Slow Hits 3 üçüncü. yeniler - Trouble In Shangri - La Stevie Nicks. - The Definitive Collection - Alice. Cooper. - Love Songs - Grover Washıngton Jr. - Neighborhoods - Olu Dara. - Morricone Rmx - Various. - The Sküınv - Slım Calhoon. - Au Nom DTne Fem - Helene Segara. - Rachmaninov: Piano Concerto - Helena Gnmaud. - Tan-Dun:«& Christopher Rouse - Sharon Isbin. -More-VıtaminC. - Dancing On The VVater - Bob James. - In Santiago De Compostela - Gregorian. - Metropolis 2000: Scenes From New York - Dream Theater. - Rien Ne Safface - Patnck Bruel. -Olivia-Olıvıa. - Tnıe Love and High... - Grand Drive. - Road Mus - Grand Drive. - Dhane Âşık Gibi - Maçkalı Hasan Tunç. - Bugün Bize Hoşgeldiniz... - Hüseyin Çırakman - Şen Olasın Ürgüp - Ürgüplü Refik Başaran.