Katalog

15HAZİRAN2001CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Türtften ihzar geneigesi • ANKARA (AA)- Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, cumhuriyet başsavcılığı ve DGM başsavcılıklanna genelge yayımladı. Türk, ihzar müzekkerelerinin (zorla götürülme) çıkanlmasında, anayasa ve yasalarda belirtilen hükümlerin göz önünde bulundurulmasını istedi. Tiiric, yasal zonınluluk bulunmayan hallerde tanık ve bilirkişilerin davetiye, sanıklann ise sorgu için celpnameyle davet ediimesini talep etti. tepöp destekçist • ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) - Sağlık Bakanı Osman Durmuş, ölüm oruçlannda gösterdiği tavır nedeniyle Türk Tabipleri Birliği'ni (TTB) "teröre destek vermekle" suçladı. Durmuş, dün bu konudaki sorulan yanıtlarken TTB yöneticilerine, "Açhğı özendirdiniz, teşvik ettiniz. Hekimlik etiğine değil, terör etiğine uygun davranıyorsunuz " suçlamasında bulundu. Programa telefonla katılan TTB Başkanı Füsun Sayek ise Durmuş'un kendileri hakkında ortaya attığı suçlamaları yargı yoluyla halletmesi gerektiğini kaydetti. Fehriye Erdal'ın duruştnası • BRÜKSEL(AA)- Sabancı suikastı faillerinden Fehriye Erdal'ın, Türkiye'de işlediği suçlardan dolayı Belçika'da yargılanmasına ilişkin dava dün sabah Brüksel Danıştay Mahkemesi'nde devam etti. Duruşmaya dün de gelmeyen Erdal, 3 avukatı tarafından temsil edildi. Avukatlar hâkime, Erdal'ın Belçika'da bulunduğunu, Içişleri Bakanlığı'nın talimatlanna uyduğunu ve kendileriyle temasta olduğunu söylediler. Öte yandan dünkü duruşma sırasında DHKP-C'den gelen "baskın tehditleri" nedeniyle, Brüksel Adüyesi'nde olağanüstü güvenlik önlemleri alındığı gözlemlendi. Sayılan 10 kadar olan örgüt üyeleri, adliye önünde gösteri yaparak pankart astılar. Partilerarası Uzlaşma Komisyonu, 37 maddenin değiştirilmesi konusunda anlaştı Anayasada söz liderlerdeANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - TBMM Partilerarası Uzlaşma Komisyonu Başkanı Nejat Arseven, anayasanın 37 maddesinin değiştirilmesi ko- nusunda uzlaştıklannı açıkla- dı. Anayasa değişikliği paketi- nin TBMM tatilinden önce çı- kanlması zor görünürken göz- ler liderlere çevrildi. Arseven, dün komisyon üye- leriyle birlikte düzenlediği ba- sın toplantısında ulusal progra- ma göre kısa vadede gerçek- leştirilmesi gereken tüm deği- şikliklerin pakette yer aldığı- ru, YÖK ve cumhurbaşkanınnı görev ve yetkileriyle ilgili maddeler üzerinde ise çalışma- ya devam edeceklerini ve ayn bir paket hazırlayacaklannı bildirdi. Hazırladıklan paketi partilerin, liderlerin, milletve- kilerinin değerlendirmesine sunduklannı vurgulayan Arse- ven, "Bundan sonrası fiderte- rin vereceği kararla şekilkne- cek" dedi. Arseven, Kürtçe ya- sağıyla ilgili bir soruya "Kal- dınldL Türkiye'de zaten yasak- lanan bir dil yoktur. Bu hük- mün kakünlması yeni bir dü- zenleme değil, fîili durum çıka- nlmışür" yanıtını verdi. Bir soru üzerine, idam konusunda "Öcalan'ın idamını engefleme- yen bir düzenleme" yapıldığı- nı bildiren Arseven, partilerin kapatılmasıyla ilgili 69. mad- dede tam bir uzlaşma sağlan- dığını vurguladı. Başlangıç bölümü • Anayasanın başlangıç bö- lümünde yer alan "hiçbir dü- şünce ve mülahazanın Türk milli menfaatlannn, Türk var- PAKETTE YER ALAN BAZI DECİSİKLİKLERİN ANA BASLIKLARI: • Kürtçe yasağı kalkacak. • 'Savaş ve terör suçlan' dışında idam kalkacak. • MGK'nin yapısı değişecek. Başbakan yardımcılan ile adalet bakanları da MGK'ye girecek. • Parti kapatma zorîaştınlacak. • Milletvekiü dokunulmazlığıyla ilgili süreç hızlandırılacak. • Milletvekilleri Yargıtay'da yargılanacak. • Genel yadaözelafçıkarmak için en az 330 oy gerekecek. • Adil yargılama hakkı anayasal güvence altına alınacak. • Asgari ücretin saptanmasmda çalışanların geçim şartlan göz önüne aiınacak. • Milletvekülerinin kıyak emekliliği anayasal güvence altına alınacak. • Cumhurbaşkanının iade ettiği yasalann yalnızca itiraz ettiği maddeler görüşülecek. • 12 Eylül yasalan kanun hükmünde kararnameler ve uygulamalann anayasaya aykınlığı öne sürülebilecek. iığının, devieti ve ülkesiyle bö- lünmezliği esasının, Türklüğün tarihi ve manevi değerieriniıu Atatürk milliyetçiliği, ilkeve in- kdaplan ve medeniyetçiliğinin karşısuıda korunma göreme- yeceği ve laikiik ilkesinin gere- ği olarak kutsal din duygulan- run. devlet işlerine ve politika- ya kesinlikle kanşünlamayaca- ğı" ifadesindeki "hiçbir düşün- ce ve mülahaza" ıbaresi "hiç- bir eytem" biçiminde değiştiri- liyor. • Anayasanın 26. maddesin- deki "Düşüncelerin açıklan- ması ve vayılmasında kanunla yasaklannuş olan herhangi bir dfl kuUaıulamaz" ıbaresi me- tinden çıkanlıyor. Anayasanın 28. maddesindeki "Kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dildeyayım yapılamaz" fıkrası da metinden çıkanlıyor. • idam kaldınlıyor. "Gend müsadere cezası ile savaş, ya- kın savaş ve terör suçlan halle- ri dışında ölüm cezası verileme- yecek." • Geçici 15. maddenin, 12 Eylül döneminde çıkanlan ya- salar, KHK'ler ve uygulamala- nn anayasa aykınlığınm öne süriilemeyeceğine ilişkin fık- rası metinden çıkanlıyor. öcalan'a af yok • Anayasanın 87. maddesin- deki afla ilgili değişikliklerin "anayasa değişikliğinin yürür- lüğe girmesinden önce anaya- sanın 14. maddesindeki fiilleri işleyenler hakkında uygulana- mayacağına" ilişkin bir geçici madde pakete eklendi. Böyle- ce, Anayasa Mahkemesi'nce affın kapsamının genişletilme- si ve Abdullah Öcalan'a af yo- lunun açılmasuun önlenmesi- nin amaçlandığı bildirildi. Partilerin kapatılması • 69. maddede partilerin ka- patılması konusunda odakla il- gili olarak şu tanım yapıldı: "Bir siyasi parti. bu nitelikte- ki fiilkr, o partinin iiyelerince yoğun bir şekilde işlendiği ve bu durum o partinin büyük kong- re, genel başkan, merkez karar ve yönetim organlan veya TB- MM'deki grup genel kurulu ve- ya grup yönetim kurulunca zımnen veya açıkça benûnsen- diğL yahut bu fîiller doğrudan doğruya anılan parti organla- nnca kararhuk içinde işlendiği takdirde, söz konusu fiiUerin odağı haJine gelmiş sayılır." • Anayasa Mahkemesi'nin temelli kapatma yerine, fiille- rin ağırlığına göre ilgili parti- nin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakıl- masına karar verebileceği de hükme bağlanıyor. Anayasa Mahkemesi, anayasa değişik- likJerinde iptale ve parti kapat- maya beşte üç çoğunlukla ka- rar verebilecek. Mahkeme şu anda üçte iki çoğunlukla karar veriyor. MCK'nln yapısı / »<. • Anayasanın dokunulmaz- lıklarla ilgili 83. maddesinde değişiklik yapılarak, bu konu- daki işlerin TBMM'ye ulaşma tarihinden başlayarak en geç 3 ay içinde sonuçlandınlması ve dokunulmazlıkla ilgili oylama- nın genel kurulda gizli olarak yapılması hükümleri getirili- yor. Milletvekilleri ile ilgili ce- za davalannın Yargıtay'da gö- rülmesi de hükme bağlanıyor. • MGK oluşumu değişiyor. Başbakan yardımcılan ile ada- let bakanlan da MGK'ye giri- yor. MGK kararlannın "Ba- kanlar Kurulu'nca öncelikle dikkate alınacağuıa" ilişkin ifade, "değerlendirilir" olarak değiştiriliyor. • Genel ve özel af çıkarmak için TBMM üye sayısının beş- te üç (330) çoğunluğunun oyu gerekecek. • Milletvekillerine kıyak emekliliğe anayasal güvence getiriliyor. . .• MUHALEFETÎN DESTEĞIARANACAK Meclis'i zorlu süreç bekliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başkanlığa sunulma, komisyon ve iki turlu genel kurul aşaması dikkate alındığında, anayasa değişikliği paketinin 1 Temmuz'da başlatılması planlanan TBMM tatili öncesinde çıkanlması kolay görünmüyor. Anayasa değişikliği için TBMM'de izlenecek süreç şöyle: • Değişiklik önerisinin en az 184 imza ile TBMM Başkanlığı'na sunulması gerekiyor. Paket henüz liderlerin onayı alınıp imzaya açılmadı. • TBMM Başkanhğı'nın Anayasa Komisyonu'na sevk edeceği paket bu komisyonda görüşülecek ve son biçimi verilerek genel kurula indirilecek. • Genel kurulda anayasa değişikliği önerileri iki kez görüşülüyor. Önerinin kabul edilmesi için Meclis üye tamsayısının beşte üç (330) oyu gerekiyor. Ancak değişiklik paketinin 367'nin altında bir oyla çıkanlması durumunda, referandum gündeme geliyor. Iktidar partilerinin TBMM'de şu anda 346 sandalyesi bulunuyor. Referandum olasılığını devre dışı bırakacak bir değişikJiğin gerçekleşmesi için muhalefetin desteği zorunlu görünüyor. TBMM tatilinin yakJaştığı ve FP ile ilgili kapatma davasının sonuçlanmasının beklendiği günlerde, 37 maddelik bir paketin çıkanlmasının kolay olmayacağı vurgulandı. Ancak, AB'ye sunulan Ulusal Program çerçevesinde dar kapsamlı bir paketin TBMM tatili öncesinde gündeme getirilebileceğine dıkkat çekildi. Ç İ Z M E D E N Y U K A R I m.kart(g superonline.com.tr MUSA KART Yurtdışına çıkması yasaklanan BOTAŞ Genel Müdürü imza yetkisini kullanmaya devam ediyor. IRMIKIAYDIN ENGÎN [email protected] Neclis'te epey önceleri kurulmuş, bugüne dek 'acelesi yokmuş' gibi davanan bir kurul var: Partilerarası Uzlsşma Kurulu. Kırulun görevi, anayasa değişik- liği çin yeterti oyu sağlamak üzere parlerin 'uzlaşabileceği' noktaları bulıp çıkarmak ve anayasa değişik- liklerini bu uzlaşma çerçevesinde düzsnlemek. Braz İMF'ye verilen Niyet Mektu- bu'run dayandığı 'Ulusal Prog- rarr'm zoruyla, biraz da Avrupa Bir- liği ie verilen 'öteki' Ulusal Prog- rarrın zoruyla komisyon hızlı çalış- ma^a başladı. Dün öglen saatlerine kacar anayasanın 37 maddesi üze- rinoî uzlaşma sağlanmıştı. Uzlaşı- lan naddeler de komisyon başkanı taraından açıklandı... Ulaşma, yasalaşma anlamına gelniyor. Ldaşılan değişikliklerin Meclis Gerel Kurulu'na inmesine kadar aşıl- mas gereken epey engel, alınması geracen epey yol var. Br kere, değişiklikler 'liderler zir- ves'nde ele alınacak. Gerçi anaya- saa, yasalarımızda, Meclis Içtüzü- ğü'de 'liderler zirvesi' diye zırva bir kurjuş yok. Ama böyle bir kurum fi- Anayasayı Uzlaşarak Değiştiriyorlar... ilen var ve Meclis'ten de, hükümet- ten de güçlü, etkili bir kurum. Ko- alisyonun üç elebaşısı bir araya ge- liyor, konuşuyor, görüşüyor, pazarlı- ğı bağlayabilirlerse yasa taslağı bir hükümet tasarısına dönüşüyor. Anlı şanlı bakanlara da imza atmak kalı- yor. Yani şimdi.. uzlaşılan değişiklikler liderler zirvesinden de geçerse... MHP'li tosunlar tabanlanna 'yiğit' görünme yanşına girip "Apo'yu as- maktan vazgeçilmesin... Karılar er- keklerte eşit haklara sahip olmasın... Kürtler Kürtçe konuşmasın... Poli- sin yetkileri kısıtlanmasın... MGK da- nışma kuruluna dönüştürülmesin..." diye su koyvermezlerse.. Refahlı mollalar, anayasa değişik- liğine oy desteğinin karşılığı olarak "Partimiz kapatılmasın... Bundan böyle kapatılması için dava da açıl- masın..." gibisinden pazarlıklara gi- rişmezlerse.. ANAP'lı 'liberaller', anayasa deği- şikliklerinin içine "MaviAkım, Beyaz Enerji, banka alım-satımı ve bu alım- satımlara ilişkin aracılık hizmetleri Anayasal güvenceye alınsın; ne po- lis, ne savcı, nejandarma bu konu- larda kovuşturma açamasın" gibi maddeler eklemeye kalkışmazlarsa.. Anayasa değişiklikleri TBMM Ge- nel Kurulu'na inecek... Ancak ne zaman inecek, belli de- ğil. Çünkü tatil ateşi ile yanıp kavru- lan TBMM yiğitleri temmuz başında topluca iş bırakıp sonbahara kadar ense yapacaklar. Böylece ülkemiz çoook büyük bir demokratik gelişmenin, çooook önemli bir özgürlük genişlemesinin keyfini yaşamak için biraz daha bek- leyecek... 'Çoooook' diye dalga geçtiğimizi düşünenler çıkabilir. Ama insaf, şu birkaç örnek, deği- şikliklerin ne kadar büyük, ne kadar demokratik, ne kadar çağdaş oldu- ğunun kanıtlan değilse nedir? Buyurun: Anayasanın 26. maddesinde yer alan "Düşüncelerin açıklanması ve yayılmasında kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dil kullanılmaz" ıbaresi çıkanlıyor... "Kanunla yasaklanmış bir dil" ta- nımlaması size neler düşündürtü- yor? (Pek fazla bir şey düşündürtmü- yorsa kendi anadiliniz 'kanunla ya- saklanmış' olaydı neler düşüneceği- nizi düşünün yeter.) Bir de... Bir de Türkiye'nin de altı- na imza koyduğu Kopenhag ölçüt- lerinde 'kanunla yasaklanmış d/VÎer- de açıklama ve yayın yapmanın ser- best bırakılmasından değil, azınlık dillerinin geliştirilmesinin, zenginleş- tirilmesinin devletçe desteklenme- sinden söz ediliyor(du)... Anayasanın 41. maddesi de de- ğiştiriliyor. Inanmayacaksınız, ama 'kadın-erkek eşitliği' bir anayasa maddesine dönüştürülüyor... Nasıl ama... Yüzyıllardan yirmi bi- rincisinde, yıllardan 2001'deyiz ve 'kadınlarla erkeklerin eşit olduğunu' yüce Meclisimiz nihayet kabul edi- yor... Anayasanın 38. maddesi de de- ğiştiriliyor. Buna göre "Savaş, yakın savaş ve terör suçlan dışında ölüm cezası verilemez" ibaresi ekleniyor. Eh, Meclis'te pankart açan, YÖK'ü protesto için yürüyüş yapan, paralı eğitime karşı bildiri dağıtan gence- cik delikanlılar ve kadınlar da Terör- le Mücadele Yasası'ndan yargılanıp hüküm giydiklerine göre, ölüm ceza- sının kapsamı özellikle MHPIi tosun- ları hoşnut kılacak kadar geniş tutu- luyor... Tabii bu arada yüzyıllardan yirmi birincisinde, yıllardan 2001 'deyiz ve ölüm cezasının kendisini değil, sınır- larını tartışıp anayasamızı değiştiri- yoruz... Milli Güvenlik Kurulu'nun yetkile- rini düzenleyen 118. madde de de- ğiştiriliyor. Bundan böyle MGK ka- rariarı Bakanlar Kurulu'nda 'öncelik- le dikkate' alınmayacak, 'öncelikle değeıiendirilecek'. Aradaki farkın ne kadar 'çooook' büyük olduğunu her- halde fark etmişsinizdir... Anayasanın 86. maddesi de de- ğiştirilip milletvekilleri maaşlannın... ••• Ay sıkıldım... Anayasa değişiklikleri üstüne Tır- mık yazmaktan vazgeçtim... Bana ne!.. Aralarında uzlaşmaya varan TB- MM'deki partiler... Benimle kimse uzlaşmadı... ÜĞÜPOLİTİKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETtNKAYA Utanç İki öğretmenin suçu ne? Sol içerikli kitaplan okutmak!.. 2001 yılı Türkiyesi nde yaşananlara baktıkça insan ürküyor!.. Bülent Ecevit hükümetinin iki ortağından bi- risi, yaylalarda 'kurt ateşi' yakıp 'Çırpınırdı Ka- radeniz' türküsünü söylerken demokrasi ve in- san haklarını bir kenara itip "Önce ekonomik krizden kurtulup sonra onlara bakanz" diyor... Eh, durum böyle olunca da Artvin'in Arhavi il- çesinde iki öğretmenin başına her türlü bela- nın gelmesi olağan sayılmalı bence!.. Adı 'Demokratik Sol' olan bir parti, iktidarda olsa bile, bu siyasi oluşumun 'sosyal demok- rasi'yle ilişkisi olmadığını herkes öğrendi... Neyse, biz konumuza gelelim: Stajyer Türkçe öğretmeni Tayfun Karadayı ve rehber öğretmen Aydın Yıldınm'a önce sür- gün cezası gelmişti, şimdi de maaşlarını alamı- yorlar... Peki iki öğretmen, başlarına 'püsküllü be/a'yı nereden sardılar? Öğrencilerinin Halide Edip Adıvar'ın 'Vurun Kahpeye', Reşat Nuri Güntekin'in 'Çalıkuşu' adlı romanlannı okumalannı istedikleri için!.. Efendim, bu iki kitap 'sol içerikli' imiş!.. Hem Adıvar hem de Güntekin solcuymuş!.. Üstelik Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu, bu iki kitabı öğrencilerin okuması için onaylamamış!.. O zaman ne yapılacak? Milli Eğitim Bakanlığı müfettişleri elbet soruş- turmabaşlatacak!.. Öyle olmuş!.. ••• 2001 Türkiyesi'nde iki Türk romancısı; Halide Edip Adıvar ve Reşat Nuri Güntekin solcu!.. Ne yapacağız şimdi? 'Vurun Kahpeye' ve 'Çalıkuşu' romanlannda 'solpropaganda' yapıldığı için iki öğretmeni sür- gün edeceğiz, maaşlarını keseceğiz!.. Akıllansın keratalar!.. SoruşturmatutanağındaYaşarKemal'in 'Ağ- n Dağı Efsanesi' için de şunlar yazılı: "Türk dilinin güzelliğini bozan bir kitap..." Bitmedi!.. Tank Buğra ve John Steinbeck'in kitapları için de aynı şeyler yazılmış tutanakta: "Türkçeleri çok kötüL." İki öğretmen, soruşturma sonucu Arhavi'den alınıp Borçka ve Yusufeli'ne sürüldü... Türk dilinin ustalarından birisi sayılan Yaşar Kemal'i, Kemal Tahir'i suçlayan, çocukluğu- muzda okuduğumuz Adıvar ve Güntekin'in ro- manlannda 'solculuk' yapıldığını savlayan bir düşünce bugün Milli Eğitim Bakanlığı'nda ege- mense vay Türkiye'nin haline!.. İki öğretmen ne yapmış? öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını geliştir- mek için çağdaş Türk ve dünya yazarlarının kitaplarını sınıfa getinmişler!.. Türkiye ne çekiyorsa okuma alışkanlığı olma- dığından çekiyor, bu da ortaçağ özlemcılerinin işineyanyor... BirzamanlarOrhan Kemal, Sait Faik, Nâzım Hikmet, Aziz Nesin düşmanı olan kafalar, bu- gün kılık değiştirip Halide Edip ve Reşat Nuri'nin üzerine yürüyor... Oysa bu yazarlar, Türkiyemizin övünç kayna- ğıdır!.. • • • Tarikat şeyhleriyle, şıhlarıyla bağlantısı olan okul müdürlerı, müfettişleri 2001 Türkiyesi'nde 'solcu' avına çıkarken onlara aynı kafanın sahi- bi valiler, kaymakamlar destek veriyor... Bu olup bitenleri de Başbakan Ecevit sadece seyrediyor, adı 'Demokratik Sol' olan partinin milletvekilleri de haziran sıcağında gökyüzüne bakıp haline şükrediyor: "Bana dokunmayan yılan bin yaşasın!" Acaba, olayı soruşturan ve iki öğretmene sür- gün cezası verenler, Yaşar Kemal'in kaç kitabı- nı okumuştur; 'Ağrı Dağı Efsanesi' kitabının kapağını gömnüş müdür?.. Gerçekten Türkiye'de yaşananlardan utanç duyuyorum!.. Olümlere alkış tutan, yaşamın derinliğini gö- remeyen bu toplum, tek başına suçlu değil!.. Suçlular Türkiye'yi yönetiyor!.. hikmet.cetinkaya» cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 Kamuoyundan tepki alan yasa Sezer'in RTÜK incelemesi sürüyor ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Cum- hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, tekel- leşmeye yasal kılıf ha- zu-laması nedeniyle ka- muoyundan büyük tep- ki gören RTÜK Yasası üzerindeki incelemele- rini sürdürdüğü bildi- rildi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Metin Yal- man, dün düzenlediği toplantıda, Sezer'in göreve başladığı gün- den bu yana Köşk'e ulaşan başvurular ile yasalar ve diğer işlem- ler hakkında bilgi ver- di. Buna göre, 17 Ma- yıs 2000-31 Mayıs 2001 tarihleri arasında Cumhurbaşkanlığı'na kişisel isteklerle ilgili 35bin719adetveku- rumsal işlemler ya da çeşitli kamu hizmetle- rine ilişkin düzenleme- lerle ilgili 42 bin 20 adet olmak üzere top- lam 77 bin 739 adet başvuru geldi. Sezer, cumhurbaşkanı seçil- diğinden bu yana ge- çen 394 günde Köşk'e gönderilen 109 yasanın 107 sini, 31 kanun hük- münde kararnamenin 24'ünü, 1815 Bakanlar Kurulu kararının 173 7'sini, kamu görev- lerine atamalara ilişkin 56 Bakanlar Kurulu karannın 51"ini, 811 müşterek karamame- nin de 745'ini onayla- dı. Sezer, aynı dönem- de 1 yasa, 7 kanun hük- münde kararname. 4 Bakanlar Kurulu kara- n ve 24 müşterek ata- ma kararnamesini iade etti. 1 yasa, 79 Bakan- lar Kurulu karan ve 31 müşterek kararname- nin ise işlemlerinin hâ- lâ sürdüğü kaydedildi. Sezer. ayrıca ilgili ya- sal düzenlemeler çer- çevesinde 17 adet af karannı imzaladı.