Katalog

16 MAYIS 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HJJvt_f 11l_fIVJJ. / ekonomiacumhuriyet.com.tr 13 POAŞ'ın yeni yüziı • ANKARA(AA)- Petrol Ofisi Genel Müdürü Ertuğrul Tuncer, bu yıl 400 istasyonu modernleştirmeyi hedeflediklerini vurgularken, "bizi izlemeye devam edin" dedi. Petrol Ofısi'nin özelleştirilmesinin ardından, "gümüş projesi" adı altında istasyon yenileme çalışmalanna devam ediliyor. Bugün düzenlenen bir törenle, Ankara Söğütözü'nde yeni görünüme kavuşturulmuş bir bayinin daha açılışı gerçekleştirildi. Açılışı Devlet Bakanı Edip Safder Gaydalı ve Petrol Ofısi Genel Müdürü Ertuğrul Tuncer beraber yaptılar. Kardemir ürünlerine zam • ZONGULDAK(AA)- Karabük Demir ve Çelik Fabrikalan (KARDEMÎR) A.Ş. ürünlerine, dünden geçerli olmak yüzde 16- 64 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. KARDEMÎR A.Ş. Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, ton başına düz ve nervürlü yuvarlaklar, pikler, kütükler, kok ve yan ürünleri ile profillere zam yapıldığı bildirildi. 8 mm telliğin tonu 276 milyon lira, 8-10 mm kangalm tonu 275 milyon TL oldu. Arta, Antalya'da atodyecek • İSTANBUL(AA)- Türkiye'nin yeni GSM 1800 operatörü Aria, Antalya'da da "alo" demeye hazırlanıyor. Aria'dan yapılan açıklamaya göre, Aria'nın Antalya'ya gelişi 18 Mayıs tarihinde kentin ana merkezi Cumhuriyet Meydanfnda düzenlenecek bir organizasyon ile duyurulacak. Abone sayısını da hızla arttıran Aria, Antalya'da ilk etapta 7 bayi ile Antalyahlara hizmet verecek. Erdemir'den ödül töreni • ZONGULDAK(AA)- Ereğli Demir ve Çelik Fabrikalan (ERDEMlR) T.A.Ş Genel Müdürü Şener Macun, "ERDEMlR, Türk sanayisinin en büyük yatınmlanndan biridir" dedi. Macun, ERDEMİR'in 36. kuruluş yıldönümü nedeniyle, fabrikada 20 yıl çalışan 63 işçi için Göztepe Gazinosu'nda düzenlenen ödül töreninde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin kritik dönemden geçtiğini söyledi. Mgros'un Avrapa atağı • SOFYA(AA)-Yurt dışında Ramstore'lar ile yaptığı yatınm atılımmı sürdüren Migros Avrupa'ya da açılıyor. Migros'un Batı'daki ilk ahşveriş merkezi olacak olan Ramstore Sofya, 18 Mayıs Cuma günü hizmete giriyor. Ramstore Sofya Genel Müdürü Bülent Yıldınm, Ramstore Sofya ahşveriş merkezinde pek çok kalem Türk ürününün Sofyalılann beğenisine sunulacağını belirtti. IMF kredisi ve program hakkında Financial Times'a demeç veren Devlet Bakanı Kemal Derviş: Reformlar olmazsa istifa ederimEkonomi Servisi - Ekonomiden sorum- lu Devlet Bakanı Kemal Derviş, Finan- cial Times gazetesine verdiği demeçte, IMF'den gelecek yeni 8 milyar dolarlık kredi dilimi için söz verilen reformlan tamamlamayı başaramazsa istifa edece- gini söyledi. Gazetenin Leyla Bouhon ve Martin Wolfimzalı haberinde, Kemal Derviş'in "Üçlü koaiisyomm, IMF'nin aşamah ola- rak vereceği krediye karşıhk istediği re- formlann önünü kesmesi dunununda ne yapacağmın" sorulması üzerine "istifa 600110" yanıtını verdiği belirtildi. 'Türkiye'nin güvenini kazanmak' baş- lığını taşıyan yazıda, Kemal Derviş'in Türkiye'yi hiperenflasyondan veya borçlannı ödeyemez duruma düşmekten kurtarmak için IMF ile birlikte hazırla- dığı programın başansı açısından ek 8 milyar dolarlık kredinin belirleyici ol- duğu belirtildi. Gazete, eski bir Dünya Bankası çalı- şanı olan Kemal Derviş'in "Desteğin ge- nişlemesinin Türkiye'de berkes tarafin- dan anlaşıldığuıdan emin değDim" dedi- Financial Times'ın haberinde, eski bir Dünya Bankası çah- şanı olan Derviş'in "Desteğin genişleme- sinin Türki- ye'de herkes tarafindan anlaşıldı- ğındanemin değiüm-de- diği kaydediML • Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş, Financial Times gazetesine verdiği demeçte, IMF kredisi için söz verdiği yapısal reformlann gerçekleşmemesi halinde istifa edeceğini söyledi. ği kaydedilirken IMF Icra Direktörleri Kurulu'nun iki yıllık yeni paketi onay- laması durumunda Dünya Bankası'ndan da 2 milyar dolarlık bir kredinin serbest bırakılacağına dikkat çekildi. IMF ile yapılan 17. Stand-By kapsa- mında olan döviz sepeti uygulamasının şubat krizinde önemli rol oynadığı anım- satüan haberde, yeni iki yıllık anlaşma- nın kapsamında, sıkı maliye politikası ve özelleştirmelerden kamu sektörünün iyileştırilmesine dek uzanan yapısal re- formlar olduğu ifade edildi. Yüzde 110 gibi sürdürelemez bir dü- zeye ulaşan faiz oranlannın aşağı çekil- mesi için Devlet Bakanı Derviş'in tek seçenek olarak yıl sonunda ulusal geli- rin yüzde 80'ine ulaşması beklenen ka- mu borçlannın düzenlenmesini ya da enflasyonla mücadeleden vazgeçilmesi- ni gösterdiği belirtildi. Programın başan şansı Kemal Derviş'in özellikle yolsuzluk- larkonusunda eşi görülmemiş kamu des- teğine teşekkür ettiği vurgulanırken programın başanlı olma şansımn büyük olduğunu söylediği ifade edildi. Haber- de, hafta sonu yapılan birkamuoyu araş- tırmasında, 5 büyük partinin yüzde 10'luk parlemento barajını aşamamama- sına karşın Derviş'e yüzde 51.7 oranın- da parti başkanlığı için oy verebileceği sonucunun çıktığı da anımsatıldı. Ülke içinde Kemal Derviş'e yönelik eleştirilerin yoğunlaştığı bir sırada ya- yımlanması dikkat çeken yazı, 'Türld- ye'nin modern bir Avrupa devteti ohna- yı gerçekleştirecek becerisi var mı?' so- rusuyla bitiriyor. tmtiyarfı hissenin anlamsız olduğunu betirten Haber-Sen ÖrgiitlenmeSekreteriKahraman: Telekom'la Türkiye'nin T'si satılıyor BANUSALMAN ANKARA - Haber-Sen Genel Orgütlenme Sekreteri AbduDah Kahraman, Telekom'da imtiyazlı hissenin anlamı olmadığına, genel kurulda yetkisinin bulunmadığma dikkat çekti. "Telekom'un T'sinin Türkiye'nin T'si olduğu, çok değfl satüdıktan 2 yıl sonra ortaya çıkacak" diyen Kahraman, bunun ardından sıranın PTT'ye ve uyduya geleceğini söyledi. Kahraman, yeni yasayla kamu çahşanlan başka kurumlara II Rh K I) M • "Telekom'un T'sinin Türkiye'nin T'si olduğu, çok değil satıldıktan 2 yıl sonra ortaya çıkacak" diyen Haber-Sen Örgiitlenme Sekreteri Abdullah Kahraman, bunun ardından sıranın PTT'ye ve uyduya geleceğini söyledi. aktanlacağı için seferberlik ve olağanüstü hal durumunda Telekom'a el konulsa bile işletilemeyeceğine dikkat çekti. 'IMF operasyonu' Kahraman, 4502 sayılı yasayla, kamu arazilennin özel telekom şirketleri tarafindan istenildiği gibi kullanılmasının sağlandığım, bölgesel faaliyetler ve bölgesel ücretlendirmeyle koloniye izin verildiğini anlattı. Hem Telekom'un yüzde 99'unu satıp çahşanlara iş güvencesi sağlanamayacağı için yeni yasayla bunlann tamamlandığma dikkat çeken Kahraman, bu durumu "uzun erimli IMF operasyonu" olarak nıtelendırdi. Kahraman, yeni yasaya ilişkin şu saptamalarda da bulundu: • Yardım sandığı yasayla ikiye bölünüyor. 34 bin üyesi var. Çahşanlann da yasayla başka kunimlara nakledileceği göz önüne aundığmda bu insanlann yıllardır birikimlertyie oluşan sandığın gayrimenkuDeri ne olacak? Buna ilişkin yasada hiçbir şey yok. • Toplusözleşme kapsamında yer alan işçiler dışındaki tüm çalışanlar gidecek. Bu işçilerden bir yıl içinde işten atılanlara 4046 sayılı Özelleştirme Yasası'na göre tazminat ödeneceği belirtiliyor. Ancak 4046'ya göre işten keyfi atılan kişiye önce Iş-Kur meslek kursu verecek, bir iş bulacak, bu asgari ücretten bir iş de olabilir, eğer bulamazsa tazminat ödenecek. Tazminat da en yüksek çalışma düzeyi üzerinden 240 günlük ödenecek. Bu madde işçilere hiçbir şey getirmemektedir. 38 bin işçi topun ağzındadır. . . Banlcalar ve Telekom Yasalar Köşk J teANKARA (Cumhnriyet Bürosu) - Cumhurbaşkam Anmet Necdet Sezer, IMF'nin yeni programa ilişkin niyet mektubunu onaylama ve 14.3 milyar do- larlık parasal desteğin ön koşulu olan Bankalar Yasası ile Telekom Yasası'nı anayasaya uygunluk açısından inceliyor. Sezer'in, Anayasa Mahkemesi'ninTele- kom'un yüzde 51 hissesinin devlete kal- ması gerektiği gerekçesiyle daha önce verdiği iptal kararlan ve uluslararası fi- nans kuruluşlan- nın baskısı karşı- sındanasılbirta- vır izleyeceği tarüşıhyor. Bankalar Yasası ile Telekom Ya- sası önceki gün onay için Çanka- yaKöşkü'neile- tildi. Anayasa gereği Cumhur- başkanı'nm ya- Sezer,yasatanmcehyor. ^ içinde yaytmlama yükümlülügü bulunu- yor. Curnhurbaşkanı, uygun bulmadığı yasalan TBMM'ye geri gönderebüiyor. TBMM, geri gönderilen yasayı aynen ka- bul ederse Cumhurbaşkam yasayı onay- lamak zorunda kalırken anayasaya aykı- nlık gerekçesiyle de Anayasa Mahkeme- si'ne başvurabiliyor. Telekom Yasası'nda lisans devri yetki- sinin Telekomünikasyon Kurumu'na ve- rihnesinin anayasaya aykırı olduğu belir- tilirken Sezer'in Anayasa Mahkemesi üyesi olduğu 1994 yüında Telekom'un özelleştirilmesine ilişkin yasaya muhale- fet şerhi koyduğuna dikkat çekildi. Benzin, mazot ve tüpgaz fiyatlan bu'kez de katma değer vergisi oranlanndaki artış nedeniyle şahlandı Akaryakıtta zam fırtınası krizden beri durmadı A Olkeler Belçika Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Irlanda ttalya Hollanda Portekiz Ispanya Isvıçre Ingiltere Avrupa Ort. Türkiye (1) SÜPER Ryat (Cent/LT) VergH 96.8 99.6 103.5 69.5 92 98.1 110.6 84.1 — 76.4 109.8 94 86.8 Avrupa'da vergi oranları BENZİN Vergi Oram(%) 636 67^ 69.7 58.6 60.2 , 66^ 64.7 4« 60.6 75.7 63.9 57.8 KURŞUNSUZ BENZİN Ryat (CenVU) Vergöi 92.8 97.6 93.2 93.4 B5& 76J3 942 103.4 60.6 71.3 82.1 106.1 86.1 86.7 Vtagi Oram(%) 65.6 68.1 70^ 69.8 55.5 57 65.5 68.2 46.2 59.9 59.6 77.9 64.6 56.6 MOTORİN Ryat (CentA.T) Vergili 0 68.7 76^ 73^ 73.1 55.5 68.3 77.3 70.5 57.3 60.8 83.3 109.8 72.9 60.4 Vergi 54.6 59.8 61.6 63.2 54.6 48.9 60.3 56.2 52.5 53 60.5 74.4 59.4 53.1 OLCAYBÜYÜKTAŞ Yılbaşından bu yana do- kuz kez zam yapılan akarya- kıt ve rüpgaza bu kez de Katma Değer Vergisi (KDV) zammı geldi. KDV oranlannın dünden geçerli olmak üze- re 1 puan yükseltilmesınin ardından akaryakıt fiyatlan yeniden belirlendi. Dalgalı kur sistemine geçilen 22 Şu- bat tarihinden bu yana ortalama yüz- de 66.3 ile yüzde 66.9 arasında deği- şen zamlarla akaryakıt fiyatlan Avru- pa ülkeleri ile yakın bir seyir izleme- ye başladı. Istanbul'da kurşunsuz benzin 1 mil- yon 7 bin liradan 1 milyon 16 bin li- raya, normal benzin 964 bin liradan 972 bin liraya çıkarken Ankara'da kurşunsuz benzin 1 milyon 15 bin li- raya, normal benzin de 972 bin liraya ulaştı. Özellikle dalgalı kur sistemi ve yüz- de 40 civanndaki devalüasyonun ar- • KDV oranlannın 1 puan artması, akaryakıt ve tüpgaz fiyatlannı da yükseltti. Süper benzinin fiyatı 1 milyon 8 bin liradan 1 milyon 19 bin liraya çıkarken tüpgaz da îstanbul'da 12 milyon 300 bin liraya yükseldi. dından benzine gelen zamlar ve uygu- lanan vergiler, akaryakıt fiyatlannı Avrupa düzeyine iyice yaklaştırdı. Gelirler Genel Müdürlüğü'nün yaptı- ğı bir karşılaştırmaya göre Türkiye'de 4 Mayıs'ta kurşunsuz benzinin litresı 86.7 cent iken 1 litre benzin Isviçre'de 82.1, Portekiz'de 80.6, Ispanya'da ise 71.3 cent civannda. Söz konusu ra- kamlann yanıltıcı olmamasını dile ge- tiren Türkiye Akaryakıt Bayileri ve Gaz Işverenleri Sendikası Başkanı Aüf Ketend, Türkiye'de alım gücü- nün düşük olduğunu hatırlatarak ben- zin fiyatlannın tüketiciyi çok daha de- rinden etkilediğini belirtti. KDV artışlanndan tüpgaz da nasibi- ni aldı. Türkiye Likit Petrol Gazcılan Derneği'nden yapılan açık- lamaya göre dağıtım Fırma- lan, tüpgaz fiyatlannı bu- günden geçerli olmak üzere, ortalama yüzde 0.5 ile yüz- de 0.9 arasında değişen oran- larda arttırdı. Buna göre 12 kilogramlık mutfak tüpü Ankara'da 12 milyon 420 bin liraya, Îstanbul'da 12 milyon 300 bin lira ve Izmir'de de 12 milyon 250 bin liraya yükseldi. Bir depo en az 45 milyona Dünkü artışlarla araba depolannı doldurmak için ödenen miktar da art- tı. Benzin yerine lira akıtılan depola- n her geçen doldurmak da güçleşiyor. Tofaş'tn kuş serilerini doldurmak için en az 45 milyon 720 bin lira ödemek gerekirken Palio ve Siena için 48 mil- yon 768 bin, Doblo için de 60 milyon 960 bin lira ödemek gerekiyor. Rena- ult 19 Sedan'ın deposu 55 milyon 880 bin, Megan 60 milyon 960 bin, Saf- ran da 82 milyon liraya doluyor. İLGİTOPL UMUNA DOÖRU/ÖZLEM YÜZAK ozlemyu(ff yahoo.com Bir çiftçiyi başında kasketi ile bilgisayann başında, otur- muş internette sörf yaparken hayal etmek zor mu? Tarladaki ürününün verimi- ni nasıl arttıracağına ilişkin bil- gilerden, yeni pazar olanakla- nna, diğer üreticilerin ilginç deneyimlerine kadar bir dizi kaynağa önündeki ekrandan anında ulaşabileceğL bir or- tam... 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü dolayısıyla Babaeski Zi- raat Odası Başkanı Remzi Karayel'e geçen hafta tele- fonla ulaşmaya çalışırken ken- disini uzun bir uğraşın sonun- da Karaali köyünün kahveha- nesinde bulduğumuzda böy- le bir hayal canlanmıştı gözü- müzde. Kıraathanenin bir kö- şesine yerleştirilmış bir bilgi- sayar. Birkaç köylü başında oturmuş, açık duran internet sitesinde kendi ürünleri için pazar araştırması yapıyoriar... Oysa, önceki gün Dünya Çiftçiler Günü'nün buruk kut- lamasına damgasını vuran yi- ne gübre ve akaryakıt başta olmak üzere girdi maliyetleri- nin yüksekliği olmuştu. Bunun yanında hâlâ net bir tanm po- Çiftçiyi Bilgisayann Başında Görmek Hayal Değil litikasının oluşmamış olması, Başbakan Ecevit de dahil ol- mak üzere birçok kesim tara- findan tanm kredi faizlerinin kriz öncesi oranlara geri çekil- mesine yönelik sözlerin lafta kalmış olması burukluğu, da- ha da arttınyordu. Tarıma özel önem Halbuki tartışılması gereken ne çok konu var. Ülkelerin ta- nm sektörlerıne özel önem verdikleri zaten bilinen birger- çek. Avrupa Birliği'nde (AB) ortak tanm politikası için yılda ortalama 37 milyar dolar har- cama yapılıyor. (Fona devredi- len bankalann devlete maliye- tinin yaklaşık iki katı kadar). Bu, başka bir deyişle AB büt- çesinin yaklaşık yüzde 47'si. llgi çekici bir diğer nokta da AB'deki toplam işgücünün yalnız yüzde 4'ünün tanm sek- töründe ıstihdam ediliyor ol- ması. Bugün AB'ye girmeye hazırlanan aday ülkelerin he- men hemen tümü tanm politi- kalannı güçlendirici mekaniz- maları devreye sokuyorlar. AB'yi şimdilik bir kenara bı- rakıp biraz daha uzaktaki bir bölgeye doğru uzanalım. Ya- zının başında anlattığımız bil- gisayar ekranı başındaki kas- ketli çiftçi hayalinin gerçek ol- duğu bir ülkeye, Jamaika'ya... Tanmda sektörtemsılcilerinin bir araya geldiği yuvarlak ma- Bir Danayı Evlat Edi Bir tanm ülkesi ofan Hollanda'da çiftçil günlük yaşamın öyle içine girmiş ki so» aylarda kâbusa dönüşen deli danaya h düzenlenen kampanyalann içinde "Bir danayı evlat edinin" kampanyası da yer alıyor. Bu amaçla bir internet sitesi oluşturutmuş. Haberi veren ülkenin en saygın medya kurumianndan biri ofan Hollanda Radyosu katılımın tahminlerin çok üzerinde olduğunu belirtiyor. Radyonun internet sitesinde kampanyanin "Çevresel Bitinç Giıişımı tarafindan başlatıldığı, toplanan parala çiftçilere hem moral hem de finansal nmeyi Düşünür müsünüz? ik destek sağlanmasının amaçlandığı, öte T yandan da çiftçintn doğal yemleri jarşı kullanmaya teşvik edildiği kaydediliyor. Ytlda 100 gulden karşılığında evlat edinen ı ._IMtl . 1 kişi, danayı yetiştiği çiftlikte ziyaret jUğ^^m**- edebiliyor ya da internet aracılığıyla * ^ ^ ^ ^ P ™ | ftrtoğrafını görebiliyor. Bu güne ^ B u kadar 1500 dananın evlat edinildiği H H belirtiliyor. Kampanya yetkilileri IV j amacın danayı koruma aitına almak ğ l i otmadiğını vurguluyorlar. "Elbette ' süres/ gelince hepsi kesime " gklecek" diyen yetkiütere göre amaç deö ria dana hastalığının ardından büyük bir çöküntü yaşayan çiflçiye destek olmak. satoplantılannın birinde birfi- kır oluşur Tanm sektörünü bil- gisayar ağı ile donatmak. Böylece doğal kaynaklan faz- la olmayan, ancak gıdada kendi kendine yeten bir üike olmaya çalışan Jamaika'da ABIS adı verilen projeye baş- lanır. İlk önce sektörierle ilgili veriler toplanıp bir bilgisayar ağı içinde bir araya getirilir: Ürünler, sektördeki katılımcı- lar, pazar araştırmalan... Ar- dından ABIS'e kayıt yaptırma dönemi başlar. Çiftçiler, tüc- carlar, hizmet sağlayan ku- rumlar, sektörie ilgili sivil top- lum kuruluşlan, sendikalar, il- gili eğitim kurumlan... Jamaika henüz ABIS'in pi- lot uygulaması aşamasında. 2003'te ülke genelinde ağın yaygınlaşması amaçlanıyor. Jamaika Tanm Bakanlığı tara- findan yürütülen proje sonucu üreticılenn, piyasanın taleple- rini önceden öngörmeleri, de- neyimlerini birbirieri ile paylaş- malan, daha fazla tüccara da- ha kolay ulaşmalan hedefleni- yor. Jamaika'yı ömek olarak ak- tarmak istedik. Kimbilir belki bu tür projeler bir gün Türki- ye'de de kimilerine ilham kay- nağı oluverir... Bımkaterınyüksek£Ü2İesnafin$abnnıtaşırriu0ı. Krizfaizikalktı ANKARA (AA) - Esnaf ve çiftçi kredilerine, yıl sonuna kadar kriz öncesi faiz oranlannın üygulanmasına yönelik karar yürûrlüğe girdi. Bakanlar Kurulu, karan 16 Nisan'da aimasma karşın, Resmi Gazete'de yayımlanmaması nedeniyle esnaf ve çiftçiler, borçlannı, yürürlükte bulunan yüksek oranlardan ödemek durumunda kalarak mağdur olmuşlardı.