Katalog

7 ARALIK 2001 CUMA CUMHURİYET + SAYFA H j l v l f i ı v J l V J L l / ekonomi(ocumhuriyet.com.tr 11 Eriş yine İKV başkanı Ekonomi Servisi tktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinden daha önce istifa edcn Meral Gezgin Eriş, görevine döndü. İKV kunıcu iiyeleri, yönetim kurulu iiyeleri ve hükümet temsilcilcrinin devam etmesi konusunda ncada buluııduklannı belırten Eriş, "Türkıye'nın AB'ye tam üyelik hedefine gönülden ve içlenlikle inanıyorum. Türkiye için doğru bir hedefve bu konuda bugüne kadar gösterdiğim mücadeleye devam edeceğim" dedi. DPT Müsteşan îzmirlioğlu, Bakan Derviş'in Brüksel'deki yakınmalannı haksız bulduğunu söyledi Bahçeli'nin onayıyla sitem kuruluşlann görüş ve katkılarının ahndıği, ekonomik büyüklüklerin 11 Ekim 2001 tarihinde yapılacak YPK toplannsında mutabakat sağlandıktan sonra bu progranıa dahil edileceği taranmdan ifade cdilmişDPT Müsteşan, Derviş'in Brüksel'deki iddialannın gerçeklerle bağdaşmadığını belirtirken, "Sayın Bakan'ın orta vadeli rakam ve strateji sunmayan tek ülkenin Türkiye olduğu değerlendirmesini anlamak mümkün değildir. Hiçbir ekonomik büyüklük DPT tarafindan tek başına belirienmemiştir. Siyasi otorite tarafından kabul edilen büyüklükler esas kabul edilmiştir" diye konuştu. îzmirlioğlu, Derviş' i aramadığını belirtirken, "Cok hassas bir dönemden geçmekteyiz. Böyle bir dönemde süratle düzeltme yapma ihtiyacı duyduk" dedi. tzmirlıoğlu'nun soru üzerine bağlı olduğu Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli'den görüş alarak bu açıklamayı yaptığını belirtmesi, MHP'yle Derviş arasındaki gerginliği bir kez daha su yüzüne çıkardı. Ekonomide çok başhlık olmadığını savunan îzmirlioğlu, değerlendirmelerin zaman ve zeminin, gerçeklerle bağdasmasının önemli olduğunu belirtirken, "tstikrar programlan geçicidir. Plan ve yıluk prognunlar esastir" sözleri de dikkat çektı. Îzmirlioğlu, sunulan Katılım Öncesi Ekonomik Programın 5 yıllık plan hedefleriyle uyumlu olduğunu vurguladı. Sosyal riskî azaltma arayışı • EREĞLİ(AA)Ekonomik krizden etkilenen kesimlere sosyal açıdan destek sağlamak amacıyla Dünya Bankası ile hükümet arasında başlatılan Sosyal Riskin Azaltılması toplantısının ilki yapıldı. Sosyal Yardımlaşmayı Teşvik Fonu Genel Sekreteri Selami Namal, son 5 yılda 23 milyon kişiye 1 katrilyonu aşkın yardım yapıldığını belirterek "Fon, 2002 yılında 925 trilyon lira sosyal yardım planlaması yapmaktadır" dedı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Müsteşan Akın hmirlioğlu, Devlet Bakanı Kenıal Derviş'in Brüksel'de AB'ye sunulan Katılım Öncesi Ekonomik Program'ın orta ve uzun vadeli hedefleri içermemesine dönük eleştirisi ve eşgüdüm sorunundan şikâyet etmesine tepki gösterdi. Îzmirlioğlu, programın DPT koordinatörlüğünde 11 kuruluşun katılımıyla hazırlandığını vurgularken AB'ye iletilen bu metnin altında Derviş'in de imzasının bulunduğunu anımsattı. Derviş, "Müşterek iradeyle karar alüna alınmış, tüm üyelerce imzalanmış, hukuki yollardan Dışişleri kanalıyla dış şahsiyete sunulmuş bir program hakkında cumhuriyet tarihinde ilk defa bu kurulun bir üyesi, bir bakan tarafından karşı tarafın dcğerlendirmesi gelmeden açıklanıa yapmaktadır" dedi. DPT Müsteşan tzmirlioğlu, Devlet Bakanı Derviş'in Brüksel'deki sözleri üzerine dün yaptığı basın toplantısında, kurumun 28 Şubat'ta ilgili kuruluşlardan Katılım öncesi Ekonomik Program'ın kapsam ve içeriğine ilişkin bir not göndererek görüşlerini sorduğunu, ancak Hazine'nin 21 Mart tarihli yazısıyla bu konuda görüş vermeyip, taslak metinle ilgili görüş verilmesınin daha uygun olacağını bildırdiğini aktardı. Îzmirlioğlu, dığer 10 kuruluşun ise görüşlerini bildirdiğine dikkat çekerken, tas MHP'den tepki, ANAP'tan destek Derviş 'in yurtdtşma çıkınca çivisi çıkıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in bakanlıklar arasındaki eşgüdüm eksikliğinden yakınarak "Yabancı yaünmcı bir bakanlıktan imza atayor, başka bir bakanlık buna karşı çıkabiüyor" sözleri, iktıdar ortaklannı böldü. Hükümetin MHP kanadı, Derviş'i eleştirirken ANAP sahip çıktı. Derviş'in AB Ekonomi ve Maliye Bakanlan Konseyı ile aday ülke bakanlanmn ortak toplantısı için gittiği Belçika'da yaptığı açıklamalar, hükümet ortaklan arasında farklı değerlendirmelere neden oldu. MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, Derviş'in sözlerini eleştirerek "Sayuı Derviş, ne söylerse söylesin hükümetin uzlaşmacı tavn devam edecektir. Eften püften nedenlerle kavgaya tdn vermeyeceğiz" diyc konuştu. Bazı MHP'li milletvekillerı de "Derviş burada farkh, yurtdışuida farkh konuşuyor. Sonra da buraya geHp hata yaptığını söylüyor. Derviş'in yurtdışma çıkınca çivisi çüayor" dediler. ANAP Genel Başkan Yardımcısı Salih Yıldınm, ekonomideki eşgüdüm eksikliğinin giderilmesini en çok kendilerinin istediğini belirterek "Bu konuya, kamuoyuna açıkladığunız öneriler paketinde yer verdik Devletin hantal yapuuıdan kurtarıbnası, etkin bir yapıya kavuşturulması lazım" dedi. Yıldınm, Devlet Bakanı Derviş'i bu konuda desteklediklerinı sözlerine ekledi. DPT'nin rapor dalgmlığı ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) internet sayfasına yanlışlıkla AB'ye gönderilen Katılım öncesi Ekonomik Program'ın revize edilmemiş halinin konulduğu ortaya çıktı. Cumhuriyet ın 11 Kasım2001 tarihli sayısında yayımlanan "AB'ye Yanlış Hedefler Gitti" başlıİdı habere karşın DPT, internel sayfalak metne ilişkin 21 Eylül'de kuruluşlardan görüş sorduklannı aktardı. Hazine'nin 1 Ekim'de taslağa ilişkin görüş ve önerilerini ilettiği, ancak programın YPK kararı eki olan taslak metnine yönelik resmi görüşünü ancak YPK'de görüsında kamuoyuna revize edilmemiş Katılım öncesi Ekonomik Raporu duyurduğunu ancak dün fark etti. DPT'de düzenlenen basın toplantısında gazetecilere revize edilmemiş metnin dağıtıldığı ortaya çıktı. Ancak DPT yetkilileri, AB'ye gönderilen raporda son rakamlann verildiğini bildirirdi. Raponı düzeltmek için de çalışmalar başladı. nomik Program için Hazine Müsteşarlıgı ile tenıas kurulmadığı ve kendilerinin görüşünün alııınıadığını belirtmiştir. Bu iddiaııın doğru olmadıği, Katılım Öncesi Ekonomik Program lıa/jrlıklannda Hazine Müsteşarlığı dahil ilgili tüm Şeker zammı yüzde 125 • KAYSERİ(AA)Yaklaşan Şeker Bayramı öncesi şeker fiyatlarının geçen seneye göre yüzde 125 arttıgı bildirildi. Geçen yıl en lüks çikolatayı 6 milyon liraya satan şekercilerde fiyatlar bu yıl 13 milyon liraya kadar yükseldi. Dar gelirlinin aldığı en ucuz şekerin fiyatı 800 bin liradan I milyon 800 bin liraya çıktı. Şekerciler satışlann oldukça düşük olduğunu belirttı. şüldüğü tarih olan 10 Ekim'de faksla DPT'ye ilettiğini açıklayan Îzmirlioğlu, dar kapsamlı olarak 27 Eylül'de yapılan YPK toplantısında da Derviş'le yaşanan tartışmayı şöyle anlattı: "Derviş, Kaahm Öncesi Eko ABD Dışişleri Bakanı Powell'a sunulan ekonomi dosyasında serbest bölgelerin oluşturulması da sıralandı Colîn PowelPın çantası Msteklerle' doldu Beko, Grundig üretecek İSTANBDL(AA)Beko Elektronik AŞ, Alman Grundig fırmasıyla yıllık yaklaşık 1 milyon adet TV ihracatını ıçeren 3 yıllık sözleşme imzaladı. Elektronik tüketici cihazlan üretiminde dünya markası olan Grundig'in tüm dünyaya sattığı 37, 51 ve 55 ekran televizyonları, bundan sonra Beko Elektronik üretecek. Grundig, bu yıl sonundan itibaren 3 yıl boyunca Beko'dan her yıl 1 milyon adct TV satın alacak. • BaşbakanEcevit'in ABD Dışişleri Bakanı Povveira sunduğu ekonomi dosyasında, iki ülke arasındaki ticaretin daha etkin ve serbest yapılması için ahnması gereken önlemler arasında 'kotalann indirilmcsi, serbest bölgelerin oluşturulması' da sıralandı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye, ekonomik bunalımdan çıkmak ve ticaretinı arttırabılmek ıçın ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalamak istiyor. Başbakan Bülent Ecevit'in ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell' a sunduğu ekonomi dosyasında, iki ülke arasındaki ticaretin daha etkin ve serbest yapılması için ahnması gereken önlemler arasında "kotalann indirUmesi, serbest bölgelerin oluşrurulmasr da sıralandı. Türkiye'nin ABD'ye ihracatı, ABD'nin tüm dışalımlannın sadece binde 2'sini oluşturuyor. İki ülke arasında siyasi ve güvenlik alanında oluşrurulan "stratejik ortaklık" ilişkisini ekonomiye de taşımayı daha önce Israil ve Ürdün ile imzalamıştı. • Alınabilecek bir başka önlem de 3.4 milyar dolarlık ihracat ikiye katlanır ABD'li sanayici ve yatınmcılann da yer alacağı serbest bölgelenn kurulması olabiEkonomi Servisi ABD Dışişleri Bakanı Colin Poweü"ın ilan etmesine karşın uygulanmakta olan kotalar söz lir. ABD, benzer serbest bölgeleri lsrail ve çantasına başta tekstil kotalan olmak üzere Türkiye'nin konusu. 21 tekstil ürün ve 21 konfeksiyon ürününde Ürdün'le de oluşturmuştu. ABD ile yaşadığı ekonomik sorunlar dosyası konuldu. mevcut olan Türkiye tekstil ve konfeksiyon ihracatının • Türkiye'nin ABD'ye ihracatının yakSöz konusu dosyanın çantaya sıkıştınlması her ne kadar yüzde 85'ini oluşturan kotalar, iki ülke arasında önemli laşık yüzde 42'sini tekstil ve konfeksiyon kotalann çantada kekHk bir duruma gelcccği anlamı bir gündem maddesi. 1995 'ten itibaren tekstil sektörü oluşturuyor. Ancak ABD'nin uykotalan ile ilgili üç anlaşma yapılarak belli taşımasa da, Powell'ın Türkiye'ye gelmesi ve bu guladığı kota rejimi nedeniyle Türk ürünesneklikler sağlandı. En son 1999'da 108 milyon konunun hükümet düzeyinde ele alınmasının anlamlı lerinin Amerikan pazanna ulaşımı sınırlı dolar tutarında bir esneklik 2000 Aralık ayında olduğu belirtildi. Türkiye lhracatcılar Meclisi oluyor. Bu kotanın kaldınlması ya da sıkıdoldu. özellikle pantolon ve çarşatta kotalardaki (TÎM) Başkanı Oğuz Satıcı, kotalann şıklık yaşanan ürünlerde kota düzeylerisıkışıklık önem kazandı. llave esneklik için kaldınlmasının hükümetin, ilgili bakanlık ve nın anlamlı oranlarda arttınlması ikili ticaAğustos 2000'de başvuru yapıldı. Ancak olumlu bürokratlann ısran ve iş dünyasının da takibi ile rette büyük bir ıvme yaratabilir. ABD en bir sonuç alınamadı. ABD'nin Türkiye kalkabileceğini dile getirerek, "ABD'ye yapılan son 1999'da tekstil kotasında esnekliğe gitmenşeli demirçelik ürünleri ile ihracat bugün 3 3 milyar dolar, bunun yansı miş ve Türkiye'ye 108 milyon dolarlık ek makarnaya uygulamakta olduğu antitekstil Kotalann kalkması halinde bu rakam satış olanağı vermişti. damping ve telafi edici vergiler ikili ticari en azUd katma çıkar" dedi. 1995 yılında ilişkilerde sorun oluşturuyor. • ikili ticaretin arttınlması için bazı ABD, Türkiye'yi gelişen 10 büyük pazar Türk ürünlerinin Amerikan pazanna ulaşımı konusunda da bazı ayncalıklar verildikkat çekiliyor. Türkiye'nin ABD'ye ih^ İki ülke arasında serbest ticaret anlaş mesi yararlı olabilir. Türkiye'nin ABD'ye amaçlayan hükümet, Powell'a sunduğu racatı ABD'nin toplam dışalımının binde ması imzalanmah. Türkiye ve ABD'nin ekonomi dosyasında önemli istemlere yer dışsatımında tütün, demirçelik ürünleri ve 2'sini, ithalatı ise toplam dışsatımının binkarşılıklı ticaretleri serbest bir ortamda germakarna gibi işlenmiş gıda ürünleri yer verdi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin de 5'ini oluşturuyor. Türkiye'nin sunduğu alıyor. Bu ürünlcrc uygulanan antidamçekleşmeli. Bu anlaşma gerçekleşemiyor2000 yılında 7 milyar dolara çıkmasına ping ve telafi edici vergiler ikili ticarette dosyada, bu rakamlann düzeltilmesi için sa Türkiye ile tercihli ticaret anlaşması yakarşın, ABD'nin tüm dışalım ve dışsatım sıkıntı yaratan konular arasında. şu önlemlenn ahnması isteniyor. pılmalı. ABD, tercihli ticaret anlaşmasını rakamlanna oranla çok düşük kaldığına Brandt işçisi içln pazarlık • PARİS (ANKA) Fransa'da Moulinex grubunun iflas eden beyaz eşya üreticisi yan kuruluşu Brandt şırketinin satışına ilişkin ihaleye katılan Arçelik'in 3 bin Brandt çalışanını istihdam etmeyi önerdigi bildirildi. Brandt'te 5 bin 500 kişinin çalıştığını anımsatan La Tribune gazetesi, işçilerin gelen teklifler nedeniyle hayal kınkhğına uğradığını yazdı. Küresel alanda yerimiz içler acısı Düzensiz işlerde sayılıyor Türkiye, dipteki 'en'lerin lideri GURKAN ATA ERZURUM Osman Gazi Üniversitesi Teknoloji Araştırma Merkezi tarafından yapılan "Türkiye ProfiH" konulu araştırmada, Türkiye'nin 'en'leri belirlendi. 11 ayrı kategorıde yapılan çalışmalar sonucunda "tstatistiklere göre DUnya Li^i'niıı dibindeyiz, sürünüyoruz" yorumu yapıldı. Türk Metal Sendikası'nın aylık yayın organı Türk Mctal dergisinde yer alan araştırmadaki bazı veriler şöyle: >/ Yüksekokul mczunlan arasında işsizlik oranı en yüksek ülke. • OEC'D'ycüye 29 ülke içınde 25 yıldır enflasyon şampiyonu. • Dış ticaret açığında dünyada 2. sırada, • Kayıt dışında 16.5 katrilyon lira ile birinci. • TL en çok değer kaybeden para. • Günde 12 ölü ile trafik kazalarında Avrupa birincisi. • UNICEF'e göre en katı çalışma mevzuatına sahip. • Sağlığa en az para harcayan 35 ülkeden biri. • 22 milyon tiryaki ile en çok sigara tüketen 22. ülke. • Mahkemelere intikal eden davalar Avrupa'da yüzde 95 oranında sonuçlandırılırken bu oran Türkiye'de yüzde 39'larda kalıyor, • Yüzde 4.4 olan kadın milletvekili oranıyla, en kötü orana sahip ilk on ülke içinde yer alıyor. ^ Nüfusun yüzde 20.2'si sosyal güvenceden yoksun.. *^ 1 milyon sokak çocuğu ve 6 milyon çocuk işçi var. DÎE'nin 'işsiz' tanımı bir garip ANKARA(ANKA)lşsizlerin sayısını 1.9 milyon olarak açıklayan Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE), anket yaptığı dönemde düzensiz olarak birkaç gün olsa da herhangi bir işte çalışmış 1 milyon 351 kişiyi "eksik isü'hdam" tanımma sokarak ışsız saymıyor. DİE'nın, temmuzeylül dönemini kapsayan hane halkı işgücü anketinin satır aralan incelendiğinde sayının düşük çıkmasının DİE'nin "işsizlik" tanımından kaynaklandığı, gerçek işsiz sayısının bundan kat kat fazla olduğu dikkati çekti. işsiz olan, ancak iş arama kanallanndan bırını anketin yapıldığı dönemde kullanmayan 675 bin kişi ile işbaşı yapmaya hazır olmasına karşın iş bulma umudu olmadığı için girişimde bulunmayan 264 bin kişi ise ev kadınları, özürlüler, öğrenciler ve emeklilerle birlikte "işgücüne dahil ounayan nüfiıs" içinde gösteriliyor, bu kişilerin işsizliği de kabul görmüyor. Bu kişiler de eklendiğinde işsiz sayısı 4 milyonu aşıyor. Ancak, bunlann dışında ve daha büyük boyuttaki gızlı işsizlik ise "ücretsiz aile işçiliği" adı altında yaşanıyor. 5 milyon 455 bin kişi, ücretsiz aile işçisi tanımı kapsamında "istihdanıdaki nüftıs" içinde gösteriliyor. Ücretsiz aile işçileri, 21 milyon 875 bine ulaşan toplam istihdamdaki nüfusun yüzde 24.9'una denk geliyor. lstihdamdaki toplam nüfusun 46 'sı oranındaki 10 milyon 57 binini ücretli ve yevmiyeliler, yüzde 29.1 oranındaki 6 milyon 364 binını ise kendi hesabına çalışanlar ve işverenler oluşturuyor. Tarım için 6 milyar Euro şart • ANKARA (ANKA)Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, Türkiye tanmının AB mevzuat ve uygulamalarına ayak uydurabilmesi için AB'nın destek ve yardımına ihtiyacı olduğunu belırtti. Gökalp, gerekli reformlann yapılması için, en iyi tahminle 6 milyar Euro'ya gereksinim duyulduğunu söyledi. Fransa 'da yaşamfelce uğradı Çahşanlann üç gündür sürcıı eyleınlcriylc günlük yaşanu sekteye ugrayan Fransa'da, hava trafik kontrolörlcrinin grev yapması, dün de iç hatlarda ulaşımı felce ugrattı. Avnıpa Birligî içinde hava ıılaşım sahası kontrollerinin özclleştirilmesine yönelik karann protesto edildiği grev nedeniyle, iç hatlarda öngörülen uçuşlann yüzde 85'inin yapılamadıgı bildirildi. Konuyu değeriendiren Avrupa Birliği ulaşürma bakanlaruun bu hafta sonu bir toplann yapması beklcniyor. Öte yandan işçi sendikalannın, çalışma koşullannı ve ücrctleri protesto etmek amacıyla üç gündür ülkenin çeşitli bölgelcrinde sürdürdtikleri eylemlere, jandarmalann da kauldıgı bildirildi. Eylemciler, 3 bini aşkın jandarmanın barikatlar önünde üniformah olarak heklediklerini, ancak görevlerini yapmamakta direttiklerini ifade etti.