Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 ARALIK 2001 ÇARŞAMBA HABERLER Dahüiye Soruiarı isimli tıp kitabında Nakşibendi şeyhi Esad Coşan'a teşekkür edildi Tarikat liderine övgü • Esad Coşan'a "sonsuz teşekkür edılen" kıtabın edıtorluğunu Kocaelı Unıversıtesı Tıp Fakultesı oğretım uycsı Yrd Doç Dr Murat Alper, aıle hekımı Dr Samı Selçukbıncık ve Bartın Devlet Hastanesı doktoru Ayhan Coşgun yaptı ya'da olen lıden Esad Coşan'a teşekkür edıldı nusunda teşvik eden hocanuz Sayın Prof. Dr. M. Esad Coşan'a, kitabın hazırlık ve basımı aşamasında yardımcı olan Sayın Nurettin Coşan'a, .... sonsuz teşekkür ederiz" denıldı Tıp alanına hıçbır yakınlığı olmayan tankat lıden Esad GLOBALpOLtTtKÜLTÜR ERGÎN YILDIZOĞLU "Toplumsal patlamayla" bırlıkte, Arjantin tartışmaları daha bır başka boyut kazanmaya başladı Şımdı, tum dunya Arjantın'ı konuşuyor Turkıye'de de bır koro, panık ıçınde "Bız Arjantin olmayız" turkusunu söyluyor Panığın şıddetını, "bızım halk yapmaz çunku " dıyerek başlayan yavan psıkolojık açıklamalardan ızlemek mumkun Arjantin olaylarının yarattığı bu panık bence, ılerı surulen açıklamalardan çok daha ılgınç Arjantin Korkusu 802 milyarlık vupgun • lstanbul Haber Servisi Ingıltere'de yargılandığı mahkemenın Turkıye'ye ıadesını kararlaştırdığı eskı Şışlı Beledıye Baskanı Gulay Ashturk'un "Zımmet" ve "Ihaleye fesal kanştırnuk" suvlanndan yargılanmasına devam edıldı Mahkemeye gondenlcn bilırkı^ı raporunda, Aslıturk'un yonetım kurulu başkanlığını yaptıği ŞİPA AŞ'nın802mılyarhrahk vurgnn yaptığı belırtıldı AMKARA(ANKA)Naşıbendı tarıkatının olen lıden Esad Coşan, tıp kıtabının onsozunde yer aldı Edıtorluğunu Kocaelı Unıversıtesı Tıp Fakultesı oğre tım uyesı Yrd Doç Dr Murat Alper, aıle hekımı Dr Sami Selçukbiricik ve Bartın Devlet Hastanesı doktoru AyhanCoşgun'un yaptığı "Dahiliye Sorulan" ısımlı tıp kıtabının onsozunde, Nakşı bendı tarıkatının Avustral Teşvik etmiş Kıtabın onsozunde, "Sizleri kitabımızla başbaşa bırakırken, kitabın ha/.ırlanmasında cmeği geçen tunı yazar ve dostlara, bizi kitap ko Coşan'ın ısmı kıtabm daha sonrakı baskılarından çıkarıldı tkinci baskıda Esad Coşan'ın ismi çakanldı Aıle hekımı Dr Samı Selçukbıncık, Esad Coşan'ın "Dahüiye Sorulan" kıtabı nuı çıkması ıçın kendısını teşvik ettığını bıldınrken, Coşan'ın ısmının kıtaba katkıda bulunanlann ısmı gıbı onsozde yer aldığını kaydettı Esad Coşan'ın ısmının bınncı baskımn onsozunde yer aldığına dıkkat çeken Selçukbıncık, ıkıncı baskıda ısmını çıkardıklarını belırttı Selçukbıncık, yazdığı kıtabın onsozunde ıstedığı kışıye teşekkür edebıleceğını soyledı 'Serbest Piyasa'nın gerçeğine hoş geldiniz!' Slavoj Zızek, 11 Eylul saldırısının hemen ardından kaleme aldığı yorumuna "Gerçeğın çölune hoş geldiniz' başlığını koymuştu Çunku, 11 Eylul olayları kureselleşme surecı bağlamında uretılen fantezılerın bastırmaya çalıştığı "şeyın", kureselleşme surecının "gerçeğının", ABD halkının sozde "sakın veıstıkrarlı"yaşamına bırdenbıre ve buyuk bır şıddetle gırmesınden başka bır şey değıldı Prof John Gray de "Artık dunyanın buyuk kesımınde kureselleşmenın yan urunu olarak ortaya çıkan anarşı görmezden gelınemez" dıye yazacaktı 11 Eylul saldırısı, kureselleşme surecının "gerçeğının" çok acılı bır belırtısıydı (semptomuydu) Bu "gerçek", insanın kendi kaderini, ellerine almaktansa, metaların hareketıne terk etmesinin bizzat, insanın doğasına aykırı olması gerçeğıydı 1980'lerde ve 1990'larda unutulan, ama artık tum şıddetıyle gerı gelmeye başlayan bu gerçeğı, daha 1944'te Karl Polanyı şoyle dıle getırmıştı "Toprağın (doğanınE Y) ve insanın kadennı pıyasanın ellerine bırakmak, onların ımha edılmesınden başka bır anlama gelmez " Çunku pıyasa toplumun urunudur, toplum pıyasanın değıl Toplum pıyasayı denetlemezse, kâr amacıyla meta alışverışınden başka bır şey olmayan, insanın onurundan organlarına kadar her şeyını metalara dönuşturen pıyasa, kendısını saran toplumsal ıhşkılerı hızla tahrıp etmeye başlar Mılyarder spekulator George Soros da 1990'ların ortasında benzer bır yaklaşımla, serbest pıyasanın, demokrasının hatta kapıtalızmın en buyuk duşmanı olduğunu vurguladı Dunya Bankası'nın en son kureselleşme raporu da adeta bu gerçeğı kabul edıyor Prof Danı Rodrık'e gore "Banka ılk kez, tıcaretın serbestleştırılmesının, buyumeyı teşvik etmeyı bırakın, dunya ekonomısıne entegre olmak ıçın bıle etkın bıraraç olmadığını kabuledıyordu" (Rodnk: 6/12/01 www.ksg. harvard.edu/rodrik/ papers.html). Ama bırçok ulke ıçın artık çok geçti, serbest piyasa zıncırlerınden boşanmış ve kendısını sarmalayan toplumsal ıhşkılerı çurutmeye, dağıtmaya başlamıştı. IMF reçetesıyle yıllardır Arjantın'e dayatılan serbest pıyasa ıhşkılerı de gelıştıkçe toplumsal dokuyu tahrıp ettı ve sonunda çatlattı Bu çatlaktan ıçerı, ışte bu toplumsal patlama gırdı Şımdı, Financıal Tımes'ın aktardığına gore yenı Devlet Başkanı Mr Rodriguez, "Geçen 12 yılın serbest pıyasa ılışkılerınden radıkal bır bıçımde uzaklaşıyor" Rodriguez, Arjantın'ın borçlarını odemeyı belırsız bır sure erteledı Bu yolla elde edılecek kaynaklar toplumsal yaraların sarılması ıçın kullanacak SP Milletvekili Kalkan: Islam ülkeleri vahşi ve çağdışı ANKARA (ANKA)SP Hatay Milletvekili Metin Kalkan, Islam ulkelennın yonetımlennı "vahşi ve çağdışı" olarak nıtelendırdı Dunyada gerçek anlamda ve ıdeal bır Islam ulkesı bulunmadığını soyleyen Kalkan, halkı "Müslüman", adı "Islam" olan ulkelcrdekı yonetımlenn hıçbırının demokrat olmadığını, tumunun antıdemokratık yontemlerle halklarını baskı altında tutfuklan nı kaydettı Kalkan, "Bugun Islam ulkesi denilen ülkelerde ya Islanıı rczil edecek vahşi yönetimler var ya da çağdışı beyinlfleriniktidan.Yadahalkına ve ailesine başortusü taknrmış, ama Amerikan prensinden, Amerikan valisinden farklı olmayan despotlann yonetimi" dedı Bu ulkelenn antıdemokratık ve totalıter nıtelıklerıyle dunyayı somuren zengın ulkelenn tam aradıklan yonelımler olduğunu behrten Kalkan, yenı bır ıddıa ortaya attı "Acımasi7 globalleşmenin yoksul ülkeleri ne hale getirdiğini en son Aıjantin'degordükZengin ulkclcrin escrleri ortada. Ama Scattle ve Cenova toplanulanııda küresel karşıtlannın gostcrilerinden gozleri korktuğu için gidecekleri tek yer olarak dabtıİslanı ulkesi denilen ulkeler kaldı. Ben küresel karşıtlanyla iletişimi sürdürüyorunı. Çok enteresan bir bilgi aldım. Aruk bu Atngin ulkeler toplanolannı gizli bir şekilde bu çağdışı ülkelerde yapıyorlar. Ceçen günlerde Yemen'de gizli bir toplanü yapnklan duyduk. Yoneümleri vahşi ve faşizan olduğu için bu ülkeleri tercih ediyorlar." IĞNELt FIRÇA ZAFER TEMOÇİN Tüpklş'in biPleşme önerisi • AISTALYA(AA)Turklş Genel Eğıtım Sekreten Salıh Kılıç, DÎSK ve Haklş'e seslenerek "Turklş'te bırleşehm" dedı Dunyada sermayenın bırleştığını anlatan Kılıç, şunlan soyledı "Dunya sermayesı, çalışanların haklarına karşı buyuk bır saldın gerçekleştınyor Bız çalışanlar da, gucumuzu bırleştırmelıyız DlSK ve Haklş, fızıkı ve maddı olarak orgutlenmede zorluk çekecek Bırleşmede fayda var Turklş'te bırleşehm " DHKPC operasyonu (Cumhuriyet) Içel'de, DHKPC'ye yonelık duzenlenen operasyonlarda, DSP'nın Yenışehır ve Mezıtlı belde orgutlerı ıle bır bankaya bomba koyduklan ılen surulen ıkısı unıversıtc oğrencısı 10 kışı gozaltına alındı Sanıklann sorgulanmalan sonrasında, ev ve gosterdıklen yerlerde yapılan araınalarda, ıkı el yapımı boru tıpı bomba, çok mıktarda bomba yapımında kullanılan malzeme bulundu • MERSİN V Kubilay'a tahammülleri yok Anadolu'da Vakit gazetesi, 71 yıl önce Menemen'de gericiler tarafmdan katledilen devrim şehidinin anılmasını bile 'şov' olarak değerlendirdi tstanbul Haber Servisi Şerıat yanlısı Anadolu'da Vakit gazetesi, devnm şehıdı Kubilay' ın katledılışının 71 yıldonumunde anılmasını "şov" olarak değerlendırerek, "Menemen Olayı"nın provokasyon olduğunu ıddıa ettı Kubüay'ın oğlu Vedat Kubilay'ın sozlerını de çar pıtan gd7ete, "Kubilay Şov" başlığıyla verdığı haberde, demokrası ve laıklık ıçın oldurulenlere "şehit" denılemeye ceğını savundu Bır sure once tazmınat davalannı gerekçe gostererek "Akft" olan adını "Anadolu'da Vakit'' olarak değıştıren gazete oncekı gunku sayısında Kubılay'ı anma torenlerını "Kubilay Şov" başlığıyla manşetten yaymıladı "Menemen Olayı"nın her yıl gundeme getınlerek "mu 'Bizde olmaz' diyorsunuz, peki ama siz aslında ne diyorsunuz? Turkıye'de, bırakın 1980'lerden bu yana yaşananlara, Kasım ve Şubat krızlerınden sonra toplumsal dokuda oluşan tahrıbata bakarak, "Bız Arjantin olmayız" dıyenlere, "Kör musunuz, çoktan olduk b//e'"dıyebılırız örneğın, Arjantın'de12yıldır surmekte olan "serbestpıyasa" macerası, aynı bızdekı gıbı, emekçı kesımlerın, koylulerın refah duzeyını sureklı duşuruyordu Son ıkı yıldır uygulanan IMF programları, bu çökuşe yenı bır boyut ekledı Artık orta sırfın, yanı kapıtalıst toplumun çımentosunun, çurumeye ve dağılmaya başladığı goruluyordu Arjantın'le Turkıye arasında bu noktada da buyuk bır benzerlık var Her ıkı ulkede de IMF polıtıkaları, artık emekçı sınıflardan hortumlayacak bır şey kalmayınca orta sınıfların gelırlerını hortumlamaya başlamıştı Bu, denızın bıttığının, serbest pıyasa gemısının karayaoturduğunun en çarpıcı ıtırafı değıl mıydı? Orta sınıfların bıle ışıne yaramıyorsa bu polıtıkaların ışlevı neydı'? Bu soru da bızı, Prof Erınç Yeldan'ın Kureselleşme Surecınde Turkiye Ekonomisi (2001) çalışmasında ışaret ettığı bır olguya, kısa donemlı sermaye hareketlerı uzennde yukselen rant ekonomısınden geçınen, uluslararası malı sermayeyle butunleşmış, sermaye kesımı, polıtıkacı ve medyanın çıkarlarına getırıyor Gırış bolumunde değındığım gıbı, şımdı bu kesım panık ıçındedır "BızArjantın olmayız" dıyebılmek ıçın bınbır dereden su getıren, hatta topluma "IMF ıle zıtlaştı battı" fantezısını satmaya çalışanlar, aslında, bızım çoktan Arjantin oldugumuzu, denızın bıttığını, buna rağmen IMF ıle yenı bır standby anlaşması yapacak kadar gozlerının donduğunu saklamaya çalışıyorlar Yoksa, onların derdı sokaklara dokulenlerın yağmalayacağı uç beş dukkân, arbedede ölecek 2030 kışı değıl Olsaydı, uyguladıkları polıtıkaların yol açtığı ıflaslara, gıttıkçe artan gasp ve ıntıhar olaylarına, aıle ıçı şıddet sonucu canını kaybedenlere ılgı gosterırlerdı Onların derdı, altına sığındıkları "kureselleşme", "guçluekonomıyegeçış" gıbı fantezılerın bırdenbıre yırtılarak onları çırılçıplak ortada bırakması Bu "toplumsal patlama", yıllardır ılk kez, Arjantın'de, serbest pıyasa ayetullahlarından, "gızlı el" hurafesınden kurtulmak ıçın bır fırsat yarattı Şımdı "bızde olmaz" dıyenler bır taraftan kendı kendılerıne "Bızım duzenımız sağlam, kımse bızı yerımızden edemez" dıyerek moral yukseltmeye, dığer taraftan da toplumun gerı kalanına "Boşuna heveslenmeyın"mesajı vermeyeçalışıyorlar Korkunun ecele faydası var mı? 'Pantolon'da imzalar tamam • ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Kamuda çalışan kadınlann pantolon giyebılmelenne olanak tanıyan karamame uzennde Bakanlar Kurulu uyelennın ımzalannın tamamlandığı bıldınldı Kararnamenın bugun C umhurbaşkanı Sezer'ın onayına sunulması beklenıyor Kamuda çalışan kadınlann "utulu pantolon" eylemı kılık kıyafet yonetmelığı değışıklığını gundeme getırmifjtı Basbakan Bulent Ecevıt "Pantolon gıymenın neden sakıncalı olduğunu şu ana kadar anlamış değılım" dıyerek kadın memurlara destek vermıştı Kubilay şov! Haberde, devrim şehidi Kubilay'ın oğlunun sozleri de çarpıtüarak yayunlandL hafazakâlann" rencıde edıldığının savunulduğu haberde, Kubilay'ın şenatçılar değıl, "esrarkeşler" tarafındankatledıldığını ılen surdu Haberde, "Fransızişgalcilerine karşı silaha sanlan Sutçu tmam gjbi dindar ınsan ornekleri varken 'Menemen Soflalan' diyerekdindaıiar horlamyor. Her rutbeden er, erbaş ve subay son 20 yılda kinı vurduya gitti. Kubilay için her yıl gösterilen çabalann binde biri, ulkesi için gorev yaparken suikastlara kurban gidenlere aynlmadL ' lezgâh' olan Menemen olayı siyasi şova alet edildi" goruşu savunuldu Vakit, Menemen'dekı torenlere katılan Kubilay'ın oğlu Vedat Kubilay'ın sozlennı de çaptırarak verdı Gazetının yazarlanndan Hasan Karakaya da "Menemen Vak'ası ve Atatürk'un Son Mesajı" başlıklı yazısında "Menemen Olayı"nın Serbest Cumhunyet Fırkası'na ılgıyı yok etmek amacıyla "tezgâh"landığını ıddıa ettı Gazetenın dunku sayısında da "Menemen'in Ötekı Yuziı" başlıklı haberde Ataturkçu Dusunce Derneğı (ADD) hedefgostenlerek, ADD'nın "Menemen Olayı"nın yıldonumunu fırsat bılerek "tahrikçi" açıklamalar yaptığı ıddıa edıldı [email protected] IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR 2001 yılı ıçındeen buyuk darbeyı yıyen alanlardan bırısı de yayıncılıktı Kâğıt fıyatlarının dolann artışına bağlı olarak olağanustu yukselmesı, kıtap malıyetlerını de aşırı pahalı hale getırdı Zatenazokuyanbırtoplum olduğumuz ıçın ılk elde kıtap okumayı bırakıverdık Zaten fıyatlar da artmıştı, bu da bahaneoldu Dunyanın gelışmış ulkelerının tamamında yayıncılık bır şekilde kamu fonlarıyla desteklenır Bızdeıse yayıncılık devletın tehlıkelı görduğu alanlardan bırısıdır Butun bu sıkıntılara ve açmazlara rağmen yayıncılar 2001 yılı ıçınde ayakta kalmayı başardılar Kıtap yayımlamayı, dergı yayımlamayı surdurduler Yılın son gunlerınde yenı yıla kıtap okuyarak gırmek ısteyenlere önumdekı bazı krtaplan tanıtmak ıstıyorum Arkadaşım Nilgun Cerrahoğlu'nun soyleşılerınden derledığı "Annem Batıya Gıdın Dedı>" kıtabı OM Yayınları'ndan çıktı Nılgun'un bu söyleşılerınden belkı de en ılgı çekıcı olanı Çetin Altan ıle yaptığıydı Susurluk kazasından bır sure oncekı konuşmada Çetın Altan, Nıl Kitaplar Arasında gun Cerrahoglu'na, "Devlet çete olmaktan çıkıp hukuka otur sun " demıştı Bu söyleşı nedenıyle Çetın Altan ve Nilgun Cerrahoğlu bırlıkte devlete hakaretten yargılanmaya başladılar Yargılama surerken Susurluk kazası oldu ve devletın ıçıne çetelenn doluştuğu tum kamuoyunun malumu oldu Tabıı açılan davanın da bır anlamı kalmadı Altan ve Cerrahoğlu kısa surede aklandılar KıtaptaTurkıye'nın onde gelen çeşıtlı yuzlerı var Bu soyleşılerden Turkıye'nın bır resmı nı çıkarmak da mumkun Gerıye donup kım ne demıştı dıye duşunuyorsanız guzel bır arşıv bu kıtap Son yılların Turkıye arşıvı ••• Elımdekı ıkıncı kıtap Mehmet Faraç'ın Faraç, Hızbullah'ın şeceresını çıkarmış "Batman 'dan Beykoz'a Hızbullah 'ın Kanlı Yolculuğu"nda Hızbullah hakkında oğrenmek ıstedığınız çokşeyvar Hızbullah'ın acımasız bır teror orgutu olarak, nasıl buyuyup gelıştığını, Guneydoğu'dakı ortamdan nasıl yararlandığını bu kıtapla daha lyı anlayabılırsınız Hızbullah neden Guneydoğu'dagelıştı'? PKK ıle mucadele sırasında devletın hoşgorusune ne kadar sığın dı"? Tabıı bu soruların cevabını da aramayı surdurmelıyız Faraç'ın bu kitabında daha çok Hızbullah'ın Guneydoğu'dan Batı'ya yolculuğu ele alınıyor Gunızı Yayıncılık'tan çıkan bu kıtap meraklısına zengın bılgıler ıçerıyor Pamuk Yıldız, bır 12 Eylul tutuklusuydu Mamak Askerı Cezaevı'nde geçen yıllarında nelere tanık olmamıştı kı Mamak'tan ınsanlargöturulup asılmıştı Mamak'tadayakatılarak tutuklularoldurulmuştu Hayatta kalanlar ıse yıllarca buyuk bır zulme rağmen ayakta kalmaya çalışmışlardı "Hucreye konulan kız, ıçerı gırerken bır anlık doğan loş ışıkta orayı görmuş ve anıden kapı uzenne kapanmıştı Adımını attığı noktada öylece kala kaldı, gozu karanlığa alışana kadar olduğu yer den arkasına bıle dönmedı Bır sure sonra konulduğu yen seçmeye başladı Yer ıslaktı, yer kadar ıslak bır battanıye vardı, çamurgıbı bır koşeye yığılmıştı Hucrenın enı ıle boyu bır metreydı Kısa kapının çok çok uzennde kuçuk bır havalandırma delığı vardı Duvann bıryanında su bıdonu, ördek (lazım lık) ve tabak vardı Yaşamayanın anlamayacağı turdendı hucreler Gen donduklennde (gunler sonra) koğuşu bır koku aldı Hucre kokusuydu bu Ne kadar yıkansa da çıkmazdı tenden ve eşyadan Insan vucudunun hucrelenne sınerekyerleşırdı " Aylarca bırçok ınsan bu hucrelerde yaşadı Gunlercedayakyedı Mamak böyle bır yerdı 12Eylul'de Belge Yayınları'ndan çıkan "O Hep Aklımda" kıtabına Yıldız'ın avukatı Şenal Sarıhan onsozyazmıştı "12Eylul'uaklımızda tutmazsak, yenıden kasırganın tutsağı olabılırız 12 Eylul aklımda " önumdekı bır başka cezaevı kıtabı ıse Ismail H. Sadıç'ın "Puslu Aydınlık" başlıklı kıtap, Şubat Yayın ları'ndan Belleğını yıtıren bır ölum oruççusu yaşadıklarını anlatıyor Halen suren ve onlarca cana, yuzlerce sakata mal olan bır eylemın tanıklıgı bu Aras Yayıncılık'ın son kıtabı, "KırkorZohrab" Osmanlı Meclısı'nde Ermenı bır mebus olan KirkorZohrab'ın oykulen bunlar Aynca onun yaşamına ve kımlığıne ılışkın bılgıler de ıçe nyor Zohrab, Ermenı cemaatının bnemlı ısımlerınden bırısıydı 1915yılındalttıhatTerakkıhukumetının "Ermenı tehcın" polıtıkası çerçevesınde, Erzurum mebusu Varteks Serengulyan'la bırlıkte tutuklanıp Konya'ya, ardından Adana ve Halep'e göndenldı Zohrab'dan alınan son haber, karısına yazdığı 15 Temmuz 1915 tanhlı mektuptur Halep'ten Dıyarbakır'a, Harp Dıvanı'na sevk edılırken yolda çetebaşı Çerkez Ahmet ve Nâzım tarafmdan olduruldu Bır hukukçu olan Zohrab'ın öykulerınde 1900'lu yılların başından ınsan manzaralannı göreceksınız Yenı yılda yayın hayatımızın 2001 'den daha lyı olması dıleğıyle • •• Pekor: Onuruma dokunuyor • tstanbul Haber Servisi Ulkucu mafya lıden Sedat Peker dun yaptığı açıklamada, DGM'de yargılanmasının onuruna dokunduğunu belırterek, "Çete suçlannı ÜGM kapsamından çıkaran Kanun'dan yararlanmama karşın, halkın paralarını çalarak zımmetıne geçıren kışıler de bu yasadan yararlanmaktadır Kanunun Anayasa'ya aykınhğı tespıt edılırse mutlu olmadığım hdklc DGM'de yargılanacağım Ama halkın paralarını çalanlar da DGM'de yargılanmaya devam edecek" dedı Nüfus sayımı tartışması sürüyor • ANKARA (Cumhuriyet Burosu) ANAP Kahramanmaraş Milletvekili Alı üoğan, Kahramanmaraş'ta fazla odenek almak amacıyla nufusun fazla sayıldığı ıddıalan uzenne dun TBMM'de basın toplantısı yaptı TBMM'de 30 mılletvekılının haksız seçıldığı yolundakı ıddıalann parlamentoyu yaraladığını savunan Doğan, 2000 yılı nurus sayımına dayanarak Kahramanmaraş'ın 3 mılletvekılhğının fazla olduğu yonundekı haberlere tepkı gosterdı 2000 yılı nufus> sayımına gore 1999 seçımlennın değerlendınlemeyeceğını kaydeden Doğan, seçım bolgesındekı sayımda fahış yazımlar olduğu yonundekı ıddıayı da kabul etmedı