Katalog

I SAYFA CUMHURİYET 25ARALIK2001SAU 8 KAVŞAK DÜNYA V E T Ü R K Î Y E dishab(^cumhuriyet.com.tr Türkiye, Afganistan'a gönderilecek asker sayısı konusunda Ingiltere ile anlaşamıyor Hollywood İçin Bir Savaş Öyküsü Savaşın acımasızlığı içinde yaşanan ayrıntı sayılabilecek insancıl olaylar Hollywood yönetmenlerinin sıkça yarariandıklan öykülerdir. 2. Dünya Savaşı'nda Stalingrad savunmasında biri Rus, ötekisi Alman, birbirine düşman iki keskin nişancının bireysel yaşamlannı, tutkulannı ve duygulannı anlatan "Enemyat the Gate (Kapıdaki Düşman)" adlı film bu konudaki son güzel örnektir. 70'liyıllarınbaşındaAnkara'daKırım göçmeni bir Türk şoför tanımıştım. Almanlar2. Dünya Savaşı'nda Kırım'ı işgal ettiklerinde pek çok genç Kırımlıya yaptıkları gibi kendinden birkaç yaş büyük ağabeyini de alıp Ruslara karşı savaştırmışlardı. Ağabey, Ruslara tutsak düşünce tutsaklar kampına konulmuştu. Acı gerçek ise, kaçmasını önlemek için kapısına diktikleri Rus askeri ise şoför dostum olan kardeşiydi. Savaş iki kardeşi kendi istemleri dışında karşı karşıyagetirmişti. Hollyvvood yönetmenleri için ilginç bir öykü olabilirdi! Afganistan'da da bu türolaylaryaşanıyor. Kuzey Ittifakı ünlü Cenk Kalesi'ni işgal ettiğinde 70 kadar Taleban savaşçısını tutsak aldı. Yöreye indirilen CIA paraşütçüsü Johny M. Spann adlı gencin görevi tutsaklarla konuşup Usame bin Ladin'in konumu hakkında bilgi toplamaktı. Tutsaklar arasında, saçı sakalı birbirine karışmış, soruları yanıtlamayan bir kişi dikkatini çekti. 20 yaşındaki bu tutsak genç, adının Abdül Hamid olduğunu söylemekle yetiniyor, soruları yanıtlamıyordu. Bir süre sonra Spann, nasıl olduğu anlaşılmayan bir biçimde öldürülürken, Afganistan savaşının ilk Amerikalı kurbanı oldu. Ancak sonra Abdül Hamid'in, John VValker Lindh adında bir Amerikalı olduğu anlaşıldı. Afganistan savaşı ile ilgili olarak çekilecek bir filmde, bu ayrıntıyı yönetmen, bir "hain" ve bir "kahraman" Amerikalı olgusu içinde filminetemel konu yapabilir. Filmde "kahraman çocuk" Pearl Harbour günlerinin ünlü "From Here To Eternity (Insanlar Yaşadıkça) adlı filminde Montgomery Clift'in trompet sahnesınin hüznünü anımsatan askeri törenle yağmurlu, soğuk bir günde toprağa verilir. 0 an, beyazperdeye, "hain çocuğun" cezaevindeki penceresinden son kez doğacak güneşi bir kez daha görme umuduyla bekleyişi yansır! Abdül Hamid yada John VValker'ın ilginç öyküsünü okumuşsunuzdur. Katolik ailesinin tanıdığı özgürlükle 16 yaşında kendine yeni bir din arayışına girer ve ünlü siyah önder MalcolmX'in kitabını okuduktan sonra Müslüman olmaya karar verir, önce Yemen'e sonra Afganistan'a gider. Ailesi mayıstan sonra kendinden, CenkKalesi'ndeAK47otomatiktüfekle birlikte tutsak düştüğü güne değin haber alamaz. İki gencin rastlantısal acı öyküsü 11 Eylül olaylarını yaşamış Amerikan toplumunda olağanüstü şaşkınlık yaratmakta gecikmez. Bir kamuoyu araştırmasında, "Yargıç olsaydınız bu 'hain' gence nasıl birceza verirdiniz" sorusu Amerikan halkına sorulur. "Bırakıngitsin"yüzde 5.2, "Akıl hastanesine konulsun" 4.8, "10 yıl hapis" 5, "30 yıl hapis" 9.7, "ölüm cezası" 38.3, "Bin Ladin resimli bir fanila ile ikiz kulelerinin kalıntısında zorunlu çalışma" diyenler yüzde 37 olarak belirlenir. Yanıtlardan kovboy filmlerinde uygulanan başlıca iki ceza kuralı bu olayda da kendisini gösterir. "Gün doğarken, boğazına ip takıp sallandırmayı" isteyenler yüzde 38.3 ve "üzerine zift sürüp hayvan tüyü yapıştırmak" yönteminden yana olanlar yüzde 37'dir. Dolayısıyla toplam yüzde 75.3'lük bir oran, sözde insan hakları savunucusu ABD'de hâlâ "kovboy hukukunun" varlığını kanıtlıyor. VValker, şu anda Afganistan'da deniz piyadelerinin gözetımindeki tek kışilik tutukevinde çok sıkı bir biçimde "tutsak" olarak korunuyor. Askeri mahkemeye mı, yoksa olağan yargıcın önüne mi çıkarılacağı; "vatana ihanef'ten mi, yoksa "savaş tutsağı" olarak mı yargılanacağı ise tartışılıyor. OZGEN ACAR Banş Gücü inatlaşması Dostum, bakanyardımcısı KÂBİL (AA) Afganistan'daki 6 aylık geçici yö netimin başbakanı Hamid Karzai, Ozbek General Raşid Dostum' u Savunma Bakan Yardımcısı olarak atadı. Devlet •*1'? Başkanlığı Sarayı'nda Dostum ve Savunma Bakanı Muhammed Kasım Fahim ile bir toplantı yapan Karzai, kendisi ve Fahim tarafından imzalanan atarna yazısırun Dostum'a vcrildiğini söyledi. dü. Türkiye, lngiltere'nin görevi 3 ay sonra bırakacak olması üzerine ikinci dönem komutanhğına da talip oldu. tan'ın yeni yönetiminin sayının sınırlı tutulmasuıı istediğini ve belirlenen görev için yaklaşık 5 bin askerin yeterli olduğunu savunarak diğer katılımcılann asker sayısını arttırmasma sıcak bakmadığını kaydetti. Türkiye, maliyeti de 1000 asker üzcrinden hesaplamıştı. Bin askerin bir aylık maliyetinin bir buçuk milyon dolar tutacağı öngörülüyordu. Gönderilecek asker sayısı 34 Ocak'ta yapılacak toplantılarla belirlenecek. Bu toplantıdan çıkan karar ışığında Türk • Çokuluslu güce 1000 askerle katılmak isteyen Türkiye, tngiltere'nin asker sayısının 600'de tutulması yönündeki ısrarı üzerine kararını gözden geçiriyor. Türkiye'nin hiç asker göndermemesi de söz konusu. SERKAN DEMİRTAŞ ANKARA Afganistan'a konuşlandırılacak Barış Gücü'nün ikinci dönem komutasını alacağı açıklanan Türkiye'nin askeri katılımı henüz netlik kazanmadı. BM kararının çıkmasına ve Londra'da planlama görüşmelerinin tamamlanmasına karşın Türkiye'nin henüz net bir açıklama yapmaması, Ingiltere ile uzlaşamamasına bağlanıyor. Edinilen bilgilere göre Londra'da geçcn hafta yapılan toplantıda Banş Gücü'nün komutasını üstlenecek olan tngiltere'nin 1500 askerle katılımı, dığer ülkelerin de 600'ü aşmamalan öngörül 28. Mekanize T\ıgayı Türkiye, Türk birliğinin sadece askeri görevleri üstlenmesı değil, ülkenin yeniden yapılanmasına yönelik bazı çalışmalarda da bulunması öngörüldüğü için 1000 asker göndermek istediğinı vurguladı. Ancak bu istem Ingiltere tarafından kabul görmedi. Ingiltere, Afganis askerinin 15 Ocak'ta Afganistan'da görevine başlaması öngörülüyor. Mamak'taki 28. Mekanize Tugayf ndaki askerlerin uzun bir süredir hazır tutulduğu, gönderilmeleri konusunda bir sıkıntı yaşanmayacağı belirtiliyor. Ingiltere ile anlaşma sağlanamaması durumunda iki olasılık üzerinde duruluyor. Birincisi, 100 kadar Türk askerinin göndcrilmcsı. Ikincısi de asker gönderılmemesı, sadece komuta merkezine birkaç Türk subayının yerleştirilmesi. Böyle bir gelişme durumunda Türkiye'nin ikinci dönem komutanlığı konusunun da behrsızleşeceğı belirtiliyor. Türkiye, bölgeye gönderilecek askerlerinin yerel Afganlılarla çatışmaya girmesi ve çift taraflı can kaybının yaşanması olasılığı üzerinde de duruyor. Ürdün askeri Mezarı ŞeriTe Ürdün insani yardımlara katılmak üzere Afganistan'a önceki gün bir birlik gönderdi. Afganistan'a gidenıilk Arap birliği olan Ürdün birliği,Mezarı Şerif'te bir sahra hastanesi kuracak. Beytüllahim \le zorNoel Dış Haberier Servisi tsrail ile Filistin arasındaki Noel bunalımı, dün gece son ana kadar sürdü. lsrail dün erken saatlerde Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın, geçen ekim ayında suikasta uğrayan lsrail Turizm Bakanı Rchavam Zeevi'yi öldürenlerin yakalanması koşuluyla Beytüllahim'e gitmesine ızin vereceğini bildirdi. Israilli üst düzey bir yetkili, "Halcn Ramallah'ta bulunan, Zccvfnin öldürülmesi olayına kanşanlar ile bu kişilerin ncrüde olduğunu bilen Filistinlikri tutuklarsa Arafat, Beytüllahim'e gjdebilir" dedi. Turizm Bakanlığı görevinden ıstifa eden, ancak istifası henüz yürürlüğe girmeden öldürülen Zeevi'ye yönelik suikastı, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi üstlenmişti. Arafat, lsrail hükümetinin yasaklamasına rağmen Noel için Ramallah'tan Beytüllahim'e gerekirse yürüyerek gıdeceğini söylemişti. Ancak haberin yazıldığı saatlerde, Arafat'ın Beytüllahim'e gidip gidemeyeceği kcsinlik kazanmamıştı. Batı $eria'da ise dün, Yahudi yerleşimcilerin açtığı ateş sonucu El Fetih örgütünün bir üyesi öldürüldü. Usame bin Ladin ve Abdullah Ocalan Insanın aklına, "John onaylarken gözünü kırpVValker için böyle bir mamıştı. ceza öngörülüyorsa, Bir an için Ingiliz biracaba Usame bin Laliklerinin Bin Ladin'i yadin canlı ele geçerse kaladığını düşünelim. ona uygulanacak ceza Acaba, Londra, Bin Lane olur" gibilerden bir din'i ABD'ye hangi kosoru geliyor. Bu soruyu şullarda verir? Ingiliz Saötekiler izliyor. Bin Lavunma Bakanı Geoff din, hangi ülkede, nasıl Hunn "İdam edilmebir mahkemede yargımesi koşuluyla, teredlanmalıdır? Bin Ladin dütsüz ABD'ye veririz. Usame Bin Ladin bir başka ülkeye "siyaÇünkü bu konudaki ansal sığınmada" bululaşmalara tarafız" diyor. nursa, ABD'ye verilme11 Eylül olayını düli midir? Verilecekse zenleyenlerden ve hangi koşulla olmalıdır? ABD'de yakalanan Fas kökenli Fransız vatandaHenüz aydınlanmaşı Zacarias Moussayan bu sorular, ister isoui (33) de yargılanatemez PKK'nin başı Abcağı günü bekliyor. dullah Öcalan'ın öyMahkemenin seçimi koküsünü de akla getiriyor. nusunda Fransa ile ABD Suriye, Rusya ve Italya Abdullah Öcalan arasında bir anlaşmazApo'yu Türkiye'ye verlık belirdi. Fransa Adamemiş, Yunanistan ise let Bakanı Bayan Marylise LebrancAfrika'da bir büyükelçiliğinde saklahau "idam cezasına" karşı olduklayıp yatakhk etmişti. Ancak daha sonnnı, "Fransız Konsolosu'nun korumara CIAMİT işbirliği ile Apo ele geçisından yararlanan bir kişi idam edirilmiş, yargılanmış, "ölüm cezasına" lemez" diyerek ABD'ye sert çıktı. çarptırılmış, ancak uygulama askıya Bush yönetimi, "20. sanık" denilen alınmıştı. bu kişiyi Askeri Mahkeme'ye gönBu arada Fransa "idam edilemedermekten vazgeçti. Ancak şimdiye yeceği" güvencesini alınca Alaattin değin en çok "idam cezası" veren bir Çakıcı'yı Türkiye'ye geri vermişti. mahkemeyiseçti. Bu arada 1981'de Içışleri Bakanı Rüştü Kazım Yücebir polis memurunu öldüren siyah len, Alman meslektaşı Otto Schily gazeteci Mumia Abu Jamal (47) için ile "ölüm cezası" uygulanmamak koverilmiş olan "ölüm cezasını" Philaşuluyla Kaplancılar'ın Türkiye'ye vedelphia Federal Yargıcı VVilliam Yohn, rilmesini görüşüyor. "sonsuz hapis" cezasına çevirdi. Avrupa Birliği yasaları ve İnsan Hakları sözleşmeleri "ölüm cezasını" Bin Ladin canlı yakalanacak mı? Yakaldırmış durumda. Oysa ABD'de kalanırsa hukuk dünyasındaki gelişölüm cezası hâlâ geçerli. Hatta, ABD meler daha uzun günler tartışılacak. Başkanı seçilmeden kısa bir süre önBu olay, Apo konusundan dolayı kuşce George W. Bush, Teksas Valilik kusuz Türkiye'yi yakından ilgilendikoltuğunda çeşitli ölüm cezalarını riyor. Katolik Kilisesi'nin bölgedcki cn üst düıey tcınsilcisi Patrik Mkheie Sabbah, Arafaf a destek ziyareti düzeıdedL Yaser Arafat'ın "hapis" kaldığı Ramallah kenti önceki günçaüşmalarasahneolmuştu.(iotüğraflar: AP) AB'nin dönem başkanı Belçika, Laeken bildirisini ilanla kamuoyuna duyurdu Belçika'dan Bu birlik sizin' mesajı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Avrupa Birliği (AB) dönem başkanı Belçika, gazetelere ilan vererek 1415 Aralık'ta yapılan Laeken Zirvesfnın sonuçlanna ilişkin bilgi verdi. "Bu birliksivin" mesajının verildiği ilanın, hükümet ortaklannın AB'ye uyum yasalannı görüşeceğı güne rastlaması dıkkat çekti. 6 ayda bir yapılan zırvelenn ardından yayımlanan sonuç bildirgesi ilk kez bir gazeteye verilen ilanla kamuoyuna tanıtılıyor. "Bildirinin Avrupa yurttaşlan tarafından olabildiğince çabıık ve tam anlaşılabilmesi için metnin geniş ülçekli yayınunın gerekli olduğunu düşündük" denilen ilanda, Laeken sonuç bildirgesinin şu bölümlerine özetle yer verildi: 6 Kav$aktakl Avrupa: AB, birba şan öyküsüdür. Yanm yüzyılı aşkın bir süredir Avrupa banş içinde yaşıyor. Birlik K. Amerika ve Japonya ile birlikte dünyanın en zengin üç bölgesinden biri. Birlik, varlığı açısından belirleyici bir kavşakta durmaktadır. Avrupa'nın bütünleşmesi yakında tamamlanacaktır. Birlik çoğunluğu Orta ve Doğu Avrupalı olmak üzere 10 yeni ülkeyı daha bünyesine katarak, Avrupa tarihinin, 2. Dünya Savaşı ve onu izleyen yapay bölünme sayfasını nihayet kapatabilecektir. mokratik ve dünyayla uyumlu bir Avrupa hayali, onun yurttaşlarının beklentilerine de tam olarak uymaktadır. Yurttaşlar, dünyanın geleceğine önderlik edecek açık, etkili, demokratik olarak denetlenen, gelişcn bir Avrupa istiyorlar. ruiyetıni tasarladığı değerler, elde etmeyi amaçladığı hedefler ile sahip olduğu güç ve mevzuattan almaktadır. Bununla birlikte Avrupa Projesı'nin meşruıyeti demokratik, şelTaf ve etkili kurumlardan da gelmektedir. Ayrıca ulusal parlamentolar da Avrupa Projesi'nin meşru Yurttaşların beklentllerl: De ıyetine katkı sağlamaktadır. Nice Anlaşnıası'nın ekinde yer alan AB'nin geleceğine dair bildiri Avrupa bütünleşnıesi içinde bunlann rollennın gözden geçırilmesinin gerekliliğini vurgulanııştı. Avrupa'nın geleceği: Avrupa Daha çok demokrasl: AB meş Konseyi, bir sonraki hükümetlcrarası konferansı olabildiğince geniş kapsamlı kılmak üzere birliğin geleceğine dair sürdürülen tartışmanın taraflarının katılacağı bir toplantı yapılmasına karar verdi. Bu toplantıda birliğin gelecekteki gelişmesine ilişkin anahtar koııular ele alınıp çeşitli olası yanıtlar bulunmaya çalışılacak. ACI KAYBIMIZ Düşünür, bılim adamı, örnek insan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Kurutu öğretim Üyesi, Dahili Tıp Bilimlcri Bölüm Başkanı, Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Saygıdeğer Hocanıız Prof.Dr. Korkut YALTKAYA Bıraktım da gittim" mi sanıyorsun îlk kez yanılıyorsun... Prof. Dr. 1 Ocak 2002'de yeni bir para birimi dünya ekonomisini etkilemeye başlayacak. Avrupa Birliği'nin ortak para birimi olarak kabul edilen "Euro" ile ilgili çalışmalar sürüyor. AB, bankalar ve medya, insanlara eski ulusal paralarını "Euro"ya nasıl kolay çevirebilecekleri konusunda özel yöntemler öneriyorlar. Bu köşede bir kez daha yazdığım gibi "Euro" sözcüğü, bizim "Avrupa" dediğimiz"£urope"kıtasınınadındantüretildi. Kökeni, Yunan mitolojlsine dayanır. Etırope, Fenike kralının güzel kızıdır. Çapkın tanrı Zeus, boğa kılığında kaçırdığı kızla Girit'te sevişir. Bundan dolayı bu kıtanın adı Europe olur. Boğanın yarattığı Avru! • * Televizyonlanmızda haber sunanlar"£uro"sözcüğünü değişik biçimde söylüyorlar. Avrupalılar bile bu sözcüğü farklı telaffuz ettikleri için doğaldır. AlmanyaAvusturya: OYro FransaBelçika: Yüro Belçika Flamanları: Urrrro Ingilterelrlanda: Yuro Danimarka: Evro Isveç: ERro Yunanca: Efro Portekiz: Eyro Italya: AYooro (müzikal) Ispanya: ayOOro Herkes kendi dilinde söylediğine göre biz neden "Avrupa"öaki sözcükten hareketle "Avru" demiyoruz? KORKUT YALTKAYA'yı kaybetmenın üzüntüsü ıçındeyız Merhunıa Tann'dan rahnıet, kederlı aılesıne ve tüm sevenlerine başsağhğı dilerız. AKDENİZ ÜNtVERStTESt ÖĞRETİM GÖREVLİSt ARKADAŞLARI INot: 25 12 2001 yuııu saal 11 OO'de (bugün) Akdeniz (Inıvcrsıtesı Atatıırk Koııferans Salonu'nıla cenaze löreni yapılacaklır. Uncalı Büyükşehır Kent Mtvarlıgı t'amıı'ndc öğlc namazını ukıbeıı kılınacak cena/.e namazından sonra defnedıleccktır AİLEN KORKUT YALTKAYA Seni hep özleyeceğiz. Içimizdeki sevgi hep yaşayacak. CUMHUR/NEZİHE ERTEKİN Sevgili dost Elmek : [email protected] 25.12.2001 (Bugün) Uncalı Büyükşehir Kent Mezarlığı Camii'nden öğle namazını takibcn kaldınlacaktır. Faks:0312.442 79 90