Katalog

25 ARALIK 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA JvUJJ.1 U K . kultur(« cumhuriyet.com.tr 13 Babylon 'da bu hafta'Sessi Kiiltür Servisi Babylon, bu hafta, Cem Karaca & Kurtalan Ekspres'tcn Arkın Allen'e ve llarem'e kadar geniş bir yelpaze sunuyor. Çarşamba günü saat 21 .3O'da Cem Karaca & Kurtalan Ekspres, müzikseverlerin karşısına yeni performansıyla çıkıyor. 30 yılhk bırikimin sergileneceği gecede, Tiirk Rock'ının olgun performansı ve ülümsüz tarzları sunulacak. I'erşembc günü ise saat 21 30da Zipİstanbul Yübaşı Partisi yer alıyor. Murat Abbas ve Murat Beşer'ın DJ'lik yapacağı partıye Harcm konuk grup olarak katılacak Cuma günü saat 23.00'te DJ Ismet ve Banş'ın 'White Chocolate' adlı programlan gerçekleşecek. Cumartesi günü saat 22.00'de 'OxiGcn Room Scrvice 003' ve Pazartesi günü saat 23.00'te Arkın Allen, müzikseverlerin karşısına '2002'ye Seyahat' adlı performansıyla çıkıyor.f0 212 292 73 68) FOTOĞRAFIN DİLİMerih Akogul'un verecegi 'Fotograhn Dili' adlı foloğraf seınineri, 14 Ocak'ta Bir Kiiltür Merkezi'nde başlıyor. Pazartesi ve perşembe günleri gerçekleşecek ve 6 hafta süreeek seminerde, bir kavram olarak foloğraflan, sanat tarihine etkisine, fotoğraf felsefcsi ve estetiğe, fotoğrafı okumaya kaclar geniş bir perspektif sunulacak. (0 212 291 28 71) Iliiseyin Karabey'in yönettiği, geçen yıl lstanbul Film Festivali'nde de gösterilen 'SessizÖlüm', BEKSAV tarafından düzenlenen özel gösterimlc, bugün saat 20.00'de Kadıköy llalk Eğitim Merkezi'nde izlenebilecek. Geniş kapsamlı bir belgesel niteliğindeki film, tecrit olgıısıınu işliyor; Türkiye'nin yanı sıra, farklı Avrupa ülkelcrindc tccriti yaşamış kişileıİe yapdan özel röpörtajlar ve Jülide Kural'ın tecrit mahkumunu canlandırdığı bölümden oluşuyor. (216 349 91 56) Mehmet Gürhan, Şehir Tiyatroları'nda sahnelenen 'Suç ve Ceza'ddki başrolüyle izleyiciden büyük alkış topluyor Raskolnikov'u sahneye taşırken MELTEM KERRAR var. Bu süre içinde tek başına kalmayı yeğlemiş, birtakım şeylerden yola çıkarak Raskolnikov'u anlamaya çalışmış Gürhan. Bir cdebiyat klasiğinin kahramanı, bizim için belki sınırlan çizili ya da çok köşeli olarak tanımlayabileceğimiz bir rol. Gürhan ise olabildiğince geniş bakmak gerektiğini düşünüyor. Bu noktada yönetmenin payı büyük onun için. Provalar sırasında fazlaİıkJarın, aşağıdan bakıldığında budanması gerektiğini söylüyor. "Öyle derler ya, kumaşı ne kadar fazla getirirseniz biçümesi daha kolay olur, çünkü dar bir kunıaşa bir şey eklenıekyanıa olacaktır." Giirhan'ı daha önce 'Vişne Bahçesi'nde Trofımov rolüyle i/lemiştik. Trofimov'dan çok farklı bir öğrenci olan Raskolnikov rolünün en • DÜNYANIN en eski uygarhklanna ev sahipligi yapan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki tarihi eserler, gün ışığına çıkanhyor. Türkiye'nin turiznı mcrkezi olabilmesi, bölgenin dünyaya tanınlması ve kültür yapılannın gelecek kuşaklara aktanlması kapsamında 'Hasankeyf Ka/.ı ve Kurtarma Çaüşması', 'Mardin'de Kaühmcı Kentsel Rehabiütasyon', 'Güneydoğu Arkeolojik Yerleşmelerin Tarannıası' ve 'Acırh (MidyatMardin) Sit Alanı Çevre Düzenleme' projeleri bulunuyor. 'Tiyatromuz artık kendi yıldızlannı yaratmalı'dıyordu söyleşide her şeyi tiyatro olan Işıl Kasapoğlu, genç yeteneklerin keşfedilmesi gerektiğıne dikkat çckcrek. Büyük şaşaalarla adı söyDostoyevski'nin yapıtını dönemle birlikte dülenen pop müzik 'star'lanndan, her biri ayn bir şünmüş hep Gürhan. Turgenyev, Tolstoy ve Gohaber bülteni konusu , ülkemizin medan iftihagol gibi dcvlerin arasından çıkan Dostoyevsn mankenlerimızden fırsat kalırsa belki bir gün ki'nin farklı konumuna dikkat çekiyor. Dostobizım tıyatromuzun da yıldızlan olacak(!) ycvski'nin politik söylemi ve o söylemden yoO yıldızlardan bıri de, bugünlerde Şehir Tila çıkarak ulaştığı yer öncmli onun için. "Özelyatrolan'ndasahnelenen 'SuçveCeza'dakiRaslikle Turgenyev ve Tolstoy, o dönemde akıl almaz kolnikov rolüyle perde kapandığında dakikalarşatolarda yağ bal içinde yazıyorlar, ama Dostoca alkışlanan Mehmet Giirhan olacak kuşkuyevski çok farklı. Öyle bir söylemle çıkmış ki büsuz.. Gürhan'la klasıklerı, Dostoyeski'yi, Rastün kafalar ona dönmüş birdenbire." kolnikov'u konuştuk. Zorluklan ve rısklerine karşın klasiklerin, 'Suç ve Ceza' ülkemizde ilk oyuncunun kendıni gösterebilkez 67 yıl önce yine Şehir Timesı için çok uygun bir alan oliV/ehmet Gürhan, klasiklerin sahnelenirken yatroları'nda sahnelenmiş. Taduğunu düşünüyor. Çünkü klamodernleştirilmesine karşı. Sanatçı, teknik olarak en modern lat Haltemer çevirisi ve Muhsin sik bir oyunda oynamak çok oyunculuktan yana, fakat her klasiğin kendine has bir kokusu Ertuğrul rejisiyle sahnelenen farklı bir deneyım. oyunun kadrosunda Cahide olduğunu, yapıta olabildiğince müdahale edilmemesi Özellikle Shakespeare, bir Sonkıı da varmış. Bu kez Franoyuncu bütünlüğü isteyen bir gerektiğini söylüyor. sız tiyatro yönetmeni Gaston alan ona göre. Bütünlüğünü yaBaty'nın sahne ıçin yeniden yazdığı metin temel zor yanı, aslında bir adamın değıl, toplumun işkalayabilmek ya da yakalatabilrnek de yönetmealınaraksahneleniyoroyun. RagıpYavuz, 21 yıl lediği bir suçu ortaya çıkanrken o adamı olağa nin üstüne kalmış bir görev. Klasikleri günüsonraki bu yönetmenlik deneyiminde, metni müzde sahnelerken yapıtların modernleştirilnüstü hastahkJı bir ınsan olarak göstermemek. sahneye taşırken dramaturg Arzu Işıtman'la ça "Birdenbire zengin olmak isteycn bir üniversite mesine karşı. Mümkün olduğunca yapıta müdalışmış. Yavuz'un uzun yıllardır aklında olan bu hale etmemek, ama teknik olarak en modern öğrencisi Raskolnikov. Bir tefeci kadını üldiirüprojede Raskolnikov deyince ilk aklına gelen, yor, sonra da Sibirya'ya gidiyor. Hikâye bu. Aoyuncıılugu kullanmaktan yana "Çünkü onun Mehmet Giirhan olmuş. Konuşa tartışa geçen kendisine has bir kokusu var, modernleştirmeye ma asıl hikâye, neden öldürdüğü. Adamın bir uzun bir prova döneminden sonra eksiği fazlabaşladığınız zaman o koku bozuluyor. Klasisizepilepsi durumu sriz konusu. Ama bunu sahne sıyla hep birlikte kotarmışlar bu işi. minin bozuhnamasından yanayım, çünkü o boüzerinde çok fazla kazıdığını/da hastalıklı bir Belleklerde yer etmiş büyük bir yazann dün adanı çıkıyor ortaya. Taııı bir bıçak sırtı. Tabii ki zuldugu zaman taşlar yerinden oynayıveriyor. yasını sahne üzerinde kurmak, girift yollarla bir hastauklan var, onlan parçalar halindc yaydık, Shakespeare, Arthur Mıller, Tennessee Wılhams onlanyazarken çok büyük birustahklayazbirine bağlanan çok çeşitli olasılıklan içeriyor ama tümc yaydıguıızda başka bir şey olabüiyor." mış. Ama çok fazla oynayınca 'başka' bir şey haoyuncu ve yönetmen için. Bütün bu olasıhklar Yargıçlar, polisler, tefeci kadın... 167 karakline geliyor. Oyunculuk tarzında degil, ama meBU İŞİN DOĞRUSU YOKDüııya edcbiyatının cn büyük klasiklerinden biri içmde en sağlıkh olan, en doğruya yaklaşmak ter var kitapta. Kitaptaki tüm bu karakterler, riıı anlamında, sahneye koyuş anlanunda ıtıoni pek çok olasılık dahilinde sahneye taşırken en sağlıklı olaııııı duğruya yak onun ıçııı; çünkü bu işın 'doğru'su yok Bu açı Raskolnikov'u cinayete götüren unsurlar ona laşmak olduğunu söylüyor. Çünkü ona görc bu işin 'doğru'su yok. dan, role hazırlanış döneminin ayn bir öncmi göre. Pek çok karakter içermesi, bir kitabı oyun dernleştirmeye karşıyım." laştınrken çoklu bir anlatım getirmesinin yanında, dezavantaj da olabiliyor, çünkü kitaptaki her karakter için ayrı bir rol oluşturma durumu var. Bu da sahne üzerinde çok mümkün de •TÜRKlYE'nin en uzun soluklu heavy metal grubu Pentagram'ın tamamı Ingilizce olan 5. albümü 'Unspoken'ı Böcek Yapım/ Universal Müzik'ten çıktı. Grubun Türkçe parçalardan oluşan 'Bir' adını taşıyan diğer albümü 1 iki ay içinde gene Böcek Yapım/ Umversal Müzik etiketıyle piyasaya çıkacak. • OSMANGAZİ Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Karşılaşbrmalı Edebiyat bölümü tarafmdan düzenlenen 'Anadolu gülmeceleri, konulu konferansta bir konuşma yapan ünlü yazar Muzaffer Izgü, 'Gülmeyi unuttuk. Somurtkan bir toplum olduk' diye konuştu. • VARIETY dergisi, aksiyonkomedi filnılerinin oyııncusu Jackıe Chan'ı Yılın Uluslararası Star'ı olarak belirledı. Rush Hour (Bıtınm Ikili) serisinin dünya çapında kazandığı başandan sonra Hollyvvood'un A kategorisi oyunculan arasına yükselen Jackie Chan'a bu ödül, oyuncuyapımcı kimliğinden dolayı verildı. Chan şu sıralar Steven Spielberg'in yapım şirketi Dreamworks için The Tuxedo isimli filmi çekiyor. • RESSAM Emel Şahinkaya'mn 7. kişisel sergisi 3 Ocak tarihinden iribaren Garanti Sanat Galerisi'nde sanatseverierin beğenisine sunulacak. 28 Ocak'a dek görülebilecek olan sergide sanatçuun, tuval üzerine y^glıboya teknigiyle yaptığı resimlcr yer ahyor. (212 293 63 71) IM KÎMDİR / ENİS BATUR Galatasaray Ünıversıtesf ndc ders veriyor. Şiirleriyle Cemal Süreya, Altın Portakal, Sibilla Aleramo ödüllerini; denenıeleriyle TDK ödülünü kazanan Batur'un, sayısı 70'in üzerinde olan kitaplan, 1500'ü bulan dergi ve gazete yayınlan Dr. llatice Aynur taratından 'Enis Batur Bibliyografyası 197095'te toplandı. Şiir kitapları Italyanca, Acemce, Fransızca ve Flemenkçeye çevrildi. "Görsel deneme"lerini TRT II'de danışmanlığını yaptıgı "Okudukça" programında, "sözel denemeleri"ni u Şifa, Şifre, Deşifre" başlığı altında, kuruculan arasında yer aldığı Açık Radyo'da gerçekleştirdi. AhmetOktay'ın 'Opera 14004'ü inceleyen kitabı 'Israfil'in Sunı', Bursa Uludağ Üniversitesi'nin öncülüğünde yapılan "Opera Seıııpo/yuınu"nda venlen bildinlerin toplandığı 'Opera Odagında Enis Batur Şiiri' ve Batur hakkında yazılmış yazılardan bir seçmeyi derleyen 'Enis Batur için OtuzKuşBakışı', hakkındakı başlıca kaynaklardır. 1978'denbaşlayarak ga/.etelerde (Dünya, Milliyet, Güneş, Aydınlık, Cumhuriyet) haftahk, Cumhuriyet Bılım Teknik dergisinde ise aylık yazılar yazan Enis Batur, Cumhuriyet'teki haftahk yazılannı sürdürüyor. ORHAN KOÇAK Yirmi iki derginin (Adam Sanat, Akatalpa, Ay Aralık, Budala, Çıkın, Dergah, Dize, Düşlük, E. Edebiyat ve Eles,tiri, Eski, Evrenscl Kültür, Gösteri, CJüney, Kitaplık, Kuzey Yıldızı, Kül, Patika, Yaba Edebiyat, Yonı Sanat, Yenibinyıl Şiir ve Varlık) aralık ve kasım/ aralık sayılarında çıkan şiirleri Arif Damar ve Memet Fuat'la birlikte okudıık ve oybirliğiyle EnisBatur'un Edebiyat ve Eleştiri'de yer alan "Negresco, 1915" başhklı parçasını "ayın şiiri" olarak belirledik. Batur'un şürı, son aylarda dünyada yaşanan gcnel ve toplu dehşetin bıreysel bir duyarlıkta nasıl yankılandığını hcm nesnelliğe lıenı de öznelliğe haksızlık etmedenaralarındakı çekimi ve gerilimi hissettirerekbetimliyor. DERtNLIĞİN HAYALETLERİ Canıeron, 'Derinüğın HayaleÜeri' adlı belgeselde Titanic vc Bismarck gemilerinin uğradığı trajik kazalan inceliyor. Negresco, 1915 Denizln karşısında taştan bir ironi. Lüks bir otel olarak yapılmış burası, Banş'ın sonunda. Şimdi başmdayız Savaş'm: Tek bir kişi kalana dek sürecekmiş gibi uçuşuyor top mermileri uzakta. Uyuyamıyorum geceleri. Odaları dolduran inlemeleri dinledikçe, ağrının terkettiği bacaklarıma bakıyorum mum ışığında. Bu kış daha sert geçecek diyor kepenklerin arkasından homurdayan deniz. Biliyorum konuşmaz deniz, gece konuşmaz, kelimeleri yoktur ölümün, yalnızca Hayat seslenebilir, seslenecekse: Balo salonunun köşelerinde kalakalmış birkaç neşeli tını, yatağımm altına gizlenmiş nefes nefese aşk fısıltıları, koridordan sessizce geçen kat görevlisi şimdi beni dindiren hemşire. ENİS BATUR James Cameron Tîtanic'e geri dönüyor... ASLI SELÇUK 11 Oscar ödüllü (film, yönetmen, görüntü, müzık, şarkı, kurgu, ses, kostüm, sanat yönetimi, ses ve görüntü efekti) "Tîtanic" (1997) filmınden dört yıl sonra Amcrikalı yönetmen James Cameron (Termınator, Aliens Abyss), yeniden okyanusun derınliklerinde yatan hayalet gemi Titanıc'e dönüyor. Ağustos ayı ortalannda çekimi başlayan "Ghostsof the Abyss" (Derinlıgın Hayaletleri) adını taşıyan bu belgeselde Cameron, Titanic ve Bismarck gemilerinin uğradığı trajik kazalan inceliyor. "Televizyona çalışmak beni manevi açıdan çok zenginleştirdi. Ay nca bana sinemadan daha çok doygunluk veriyor" diye düşüncelcrini belirtıyor Cameron. "Sinema yaparken aylarca beklcmck, ummadığun degişik engellemelerk kaışılaşmak beni cammdan bezdirmiştL Televizyonda çalışmalannızm sonuçlannı anmda gört'biliyorsunuz." Cameron, yapım şırketi Lightstrom Entertainment adına ABC televizyon kanalı için bir okyanus belgeseli de hazırlıyor: Ocean Challcnge (Okyanusun Cağnsı). Bu gırışımındekı ortağı ilgınç bir ad, kaptan JacquesYves Cousteau'nun büyük oğlu JeanMichelCousteau Göriintü yönetmeni de Luc Besson'un "Atiantis"ını çeken ünlü Christian P'erron. Bu profesyonel ekiple, James Cameron dünyanın tüm okyanuslarının derinlıklerine inecek. Aynı zamanda Mars gezegeni projesi içinde NASA ıle birlikte çahşan Cameron: "Yazmak, yönetmek, yapuncıhk yapmak, dalmak, yeniden yukanlara yükselmek, uzayda film çekmek istiyomm" diyor. "Tîtanic'iıı getirdiği büyük başarı bana bu özgürlüğü sağladı, başka iletişim araçlanyla ilgilenme lüksünü. BUiyorsunuz Oscar tören gecesinde kendimi evrenin kralı ilaıı etmiştim. O geceden beri de kendimi gcrçekten dünyaya açtım." Bclgesellenn yanı sıra dört sinema fılmı projesi üstünde çalışıyor James Cameron. Kuşkusuz bunlardan en önemlisı de Rus yönetmen Andrei Tarkovski'nın 1972'deçektıği "Solaris"ın yeniden çevirimi. Tarkovskı, yazar Stanislas Lem'in yapıtından sinemaya uyarladığı Solaris'te aşk, yaşam ve insanhk üstüne etik ve bir noktada mistik değerlendirmeler yapıyordu. Cameron'un ötekı tasanlan da: Bir savaş filmi, senaryosunu Randal Wallace'ın yazdığı "VVıngs as Eagles / Kartal Kanatlanyla", Fox televizyonuna bir bilim kurgu dizisi "Dark Angel / Kara Melek", "True Lies 2" (Gerçek Yalanlar 2) filminin de salt yapımcılığını üstleniyor. Dört yıllık aradan sonra James Cameron, belh kı sinemaya görkemli bir dönüş, yapacağa benziyor... BUGUN • ADAM KİTABEVİ'nde saat 17.30'daEdebiyatçılar Derneği'nin geleneksel onur ödüllcri verilecek. (0 212 2934! 05) • ROXYde'BilgiCaz Geceleri' kapsamında saat 22.00'de Cengiz Baysal DörÜüsü'nün performansı yer alıyor. (0 212 216 22 22) • BEKSAV da saat 16.00'da Harmony Korinc'in yönettiği 'Julien DonkeyBoy', saat 19.00'daStanley Kubrick'ın yönettiği 'Otomatik Portakal' adlı filmler gösterilecek. (0 216 349 91 55) • CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU'nda saat 19.30'daHUal Çalıkoğlu'nun 'Klasik TürkMüziğiPiyano Resitali' dinlenebilir. (0 212 232 98 30) • ATATÜRK KlTAPLlĞI'nda saat 19.00'daAndrey Tarkovski'nin yönettiği 'Ayna' adlı film izlenebilir. (0 212 317 77 00) Enis Batur, 28 Hazıran 1952'de Eskişehir'de dogdu. llkyazısı 197O'te, ilk şiir kitapları Paris'te bulunduğu yıllarda (197376) yayımlandı. Yuıda dönüşünde, önce Ankara'ya yerleşti; aylık üluşum ve Tan, üç aylık Yazı ve MEB dcrgilerini çıkardı; MEB Yayın Daıresi Başkanlığı yaptı. 1983'te Istanbul'a gclerek Mılliyet'te çalışmaya başladı; başta Mılliyet Büyük Ansiklopedı olmak üzere çeşıtlı yan yayınları yönetti, "Kültür Mirasunız" kampanyasını yönlendirdi, gazetenin yayın kurulu üyeliğini yaptı. 198788 arası, Döncmli Yayıncılık'ın kuruluşunda görcv aldı; Gergedan, Şehir ve Argos dergılerini çıkardı. 1988'denbuyana Yapı Kredi K.ültür Sanat Yayıncılık'ta yöneticilik yapan Enis Batur,