Katalog

SAYFA CUMHURİYET + 25 ARALIK 2001 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER olay.gorus(" cumhuriyet.com.tr EyET/HAYIR ,.«••• 4*5. OKTAY AKBAL Demokrasi Kahramanı İsmet İnönü Yekta Güııgör OZDEN Türk Hukuk Kıınmnı üdafaai hııkuk ruhu ve Kuvayı Milhyeateşiyle"Yaisliklal ya ölüm!" diyerek'uiusal Kurtuluş Savaşı'nı utkuyla sonuçlandıranların her alanda tam bağımsızlık, özgürlük ve ulusal cgemenlik amaçlı kutsal uğraşlarının çağdaşlığıerekbilen aydınlanma tutkusu, demokrasiyle özetleniyordu. Büyük Atatürk'ün "Türk ulusunun ırasına ve yapısına en uygun yönetimdir" dediğı, tam eşıtlikçi bir yurttaşlar düzeni olan cumhuriyet, gerçek bir halk demokrasısidir. ABD'deki 'Insan Haklan Izleme örgütü' birçok kişiye ödül vermiş... Adlar Hürriyet'te, Emin Çölaşan'ın köşesinde çıkmış. "Aydınlık" dergisi de o yazıları yayımlamış. Bana da, bazı okurlar konuyu yazıyla, telefonla yansıtmışlardı. Ben de, 'öyle BirListe ki' başlıklı yazımda olayı gündeme getirdim. Istediğim bu ABD'den "para almak" olayını aydınlatmaktı. Yabancı ülkelerden ödül almakta bir sakınca yok! Ülkemiz de yabancılardan borç alıyor, almak için didiniyor! Bu arada 'insan haklan' savaşımı verenler de varsın para yardımı alsın, ne çıkar! Insan haklarını savunmak her aydının işi değil mi? Niye ABD'deki yardım örgütü "belirli" insanları seçiyor. Kimi Ikinci Cumhuriyetçi, kimi şeriatçı, kimi Atatürk karşıtı!.. Yazı ilgi uyandırdı. Birçok okur aradı. Bu arada listede adı geçenler de... Kimi ödül olarak bin dolaraldığını, bunda bir sakınca görmediğini bildirdi. Çoğu da sessiz kaldı. Içlerinde en çok konuya ilgi gösteren Şanar Yurdatapan oldu... Yayımlamam için bana gönderdiği uzun bir mektupla bu ınsan hakları örgütünden altı bin dolar aldığını bildirdi. Ayrıca ABD insan haklan örgütünden son on yılda para yardımı alanların tam listesini de... Şanar Yurdatapan'ın açıklamasını olduğu gibi vermek isterdim, bunda yarar görürüm, ama hem gereksiz hem de bir köşe yazısına sığdırmak olanaksız. En iyisi açıklamanın en önemli bölümünü okurların dikkatine sunmak! " 'Human Rights Watch' (Insan Haklan Izleme örgütü) para dağıtan bir vakıf değil, dünyanın en büyük iki insan haklan kuruluşundan biridir (öteki Uluslararası Af örgütü). Heryıldünyanın her köşesinde 'ifade özgürlüğü mağduru' olan kişilere verdiği ödülün adı 'Hellman Hizmet ödülü' değil, 'Hellman Hammett ödülü'dür. Heryıl, örgütün çeşitli ülkelerle ilgili çalışmalarını yürütenler, bu durumda olan kişilerin adla Yorum Sizin! rını öneriyorlar. Bir kurul da bu adaylar arasından bir kısmını ödüle layık görüyor. ödülü ihdas eden ve sonradan kazandıkları paralarla aldıklan mülklerin gelirlerini bu ödüle vakfeden Lillian Hellman ve Dashiel Hammett, kendileri de McCarthy dönemınde çok çekmış, biri hapse girmiş, öteki aç kalmamak için takma adla yazmak zorunda kalmış birçift. ödülün manevi dayanışma unsurunun yanı sıra, yargılanan, hapse düşen insanların çektiği maddı sıkıntıyı biraz olsun karşılayabilmek için bir de maddi yanı var. Toplam fona ve dağıtılan insan sayısına göre değişiyor. Ben ekonomik krizin en yoğun günlerinde ve banka kartlarını da sonuna kadar tüketip gırtlağıma kadar borçluyken aldığım 6 bin dolarla derin bir nefes alabıldim. Beşikçi ıkı keresinde de ödülü maddi ve manevı reddetmiş. Leman dergisi ve Ali Bayramoğlu habersiz idiler. Sonradan yazışma sonucu anladık ki, onlarsadece aday olmuş ama seçilmemışler. Abdülhalim Dede ise, bir Trakya Türk'ü, Yunan yurttaşı ve Türkıye listesinde olamaması gerek, yanlış kayıt yapılmış. Bu listeler saklı filan değil. Kurumun web sayfasından herkes ulaşabilir. M 1921 Anayasasfnda 28/29 Ekım 1923'te yapılan degişiklikle başlangıçta hükümet biçimi olarak benimsenen, 1924, 1961 ve 1982anayasalarında devlet biçimi olarak öngörülen cumhuriycti özlenen içeriğine ve niteliğine kavuş,turmak kolay olmamıştır. 19231938'dc dünyanın övülen 12 cumhuriyeti arasında sayılan, yalnız Atatürk döneminde Almanya'dan 15O'ye yakın bilim adamının sığındığı, Osmanlı borçlannı ödeyen, cnflasyondevalüasyon yaşamayan, ulusallaştırma ile kendi varlıklannı edinen, bayındırhk çabalarını yurdun her köşesinde yürütüp yükselten Cumhuriyet Türkiyesi'dir. "Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir!" diyen evrensel kişilikli bir komutanın öndcrliğinde gerçekleştirilen Türk mucizesi, ölümkalım savaşı verilerek yoktan var olmaya ulaşmanın özgün destanıdır. Ortak yapılan ve yazılan görkemli bir tarihtir. Bu kutsal uğraşta Atatürk'ün en yakın arkadaşı, çağnsını alır almazer giysisiyle Ankara'ya geçen, TBMM'nin Genelkurmay Başkanı, Garp Cephesi Komutanı, Mudanya Ateşkesi ve Dışişleri Bakanı olarak Lozan Barış Antlaşması Başdelegesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı, Ikinci Cumhurbaşkam İsmet İnönü 'dür. Yazımın başlığının kimilerince kara dilleri çıkarılıp kanlı dudaklan bükülerek, kimilerince de dalkavukluk sayılıp alaya alınarak abartılı bulunacağını biliyorum. Bunlar, Atatürk'ü Buşkunı anlamadıkları gibi înönü'yü de anlamak istemeyen 1 ürkıye karşıtlarıdır. 1919'ların, 1930'lann, 1938'lerinortamını, koşullarını, sorunlarını bilmcyen, iç vc dış. oluşumların bilincinde olmayan, yetersız bilgılerle, yüzeysel yaklaşımlarla kitap yazıp film çevirerek laık Cumlıurıyetı yıkmayaçalışan yabancı destekli sapkınlann kıykırttığı zavalhların, şeriat düzenini gctirmek isteycn mezhepçi ve tarikatçı ümmetçiler; soygunu, hortumu, yağmayı, peşkeşi, partızanlığı, rüşveti, yolsuzlukları ve haksızlıkları yiızsüzlüklc sürdürcn çıkarcıların Atatürk'le birbirini tümleyen değerleri anlaması olanaksızdır 195060'ın, 1970'ın, 1980'in, 1990sonrasuıınsorumlularını bırakıp Atatürk ve Inönü'yü karalayıp kötülemek için onlann dönemlennı bilımsellik, demokratlık adına yapay sorunlar ve gerçekdışı anlatımlarla tartışmaya açmak ycni bir bağnazlıktır. önyargılı, bağımlı ve koşullanmış olmanın sonucudur. Uşak, lopkapı, Himmetdede, Yeşilhisar olayları da böyleydi. Atatürk'le kavgalı ve dargın olduğu savları da yakıştırmadır. Iktidaıitibaı... Acıları, çekenler ve yaşayanlar bilir: İnönü Savaşlan'nda er başına ancak altı mermi verilmiş, yoksunluk nedeniyle "Komııtan emir vermedikçe düşman ateşine karşınk vernıeyeceksiniz" denilmışti. Ocak ayının keskin soğuğunda erlerimizin yüzde 60'ının giysisi günlük, yüzde 40'ının ayağı çıplaktı. Bugünlere nasıl geldiğimizi unutmamalıyız. Ikinci İnönü Savaşı'yla Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra Atatürk'ün Inönü'ye gönderdiği anlamlı tel^rafları unutan, Atatürk'ün Büyük Söylev'ini okumayan, "Cüçlüklerini/in çö/iimü için İnönü'ye başvurunuz" önerisinin önemini kavrayamayan, lnönü'nün demokrasi çağnlan niteliğindeki 6 Mart 1939 Istanbul Üniversitesi, 19 Mayıs 1945 konuşmalarıyla 12 Temmuz 1947 demecinın içcriğini anlayamayan, yurdumuzu lkıncı Dünya Savaşı'nın ateşinden korumasının ve demokrasiye geçişinin değerini bilme Ödüle layık görüldüğümü bana duyuran mektupta, bunun açıklanmasını ısteyip istemediğim ayrıca soruluyordu. Kimi ülkede bu bile ödül verilenlerin başına dert açabileceği için kendilerine sormadan genel açıklama yapılmıyor. Ben aldırmadığım için açıklandı, kendim de duyurdum. Hiçbiryerde teksatırlıkhaberolmadı. Ama herkesten olur alınıp toplu açıklama yapılınca oldu. Çünkü Anadolu Ajansı, tüm dünyaya dağıtılan 170.000 doların hepsini ben almışım gibı haber yapmış! Çekmediğim kalmadı. Dostlarım bile 'Oh, Şanar'ın eline para da geçti, şımdı kim bilir ne kadar daha aktif olacaktır' diye sevinmişler. Borç isteyenlerle halimi siz düşünün." • •• Şanar Yurdatapan'ın bu konudakı açıklaması işte böyle... Yorumunu siz yapın! yen kimselere söylenecek çok söz vardır. 21 Kasım I938'de Atatürk için yayımladığı demecindeki "...insanhk ülküsünün tutkun veseçkin yüzü" nıtclcmesi bılınçli bir insanlık yandaşlığını yansıtır. Komutanlığı, diplomatlığı, devlet adamlıgı, muhalefet liderliği, aile babalığı, sanatseverliği, spora ve bilime verdiği değer, kararlılığı, tutarlılığı, ölçülülüğü, hukuka bağlılığı, ahlaka ve adalete verdiği önem, kişiliği, üslün konuşma yeteneği sayfalar tutacak övgülere değer. 1960 Devrimi sonrasında üç kez başbakanlık yaptı. Ülkeyı ve ulusu kapsayan bir hukuk ve insan kurumu bildıği devletimizi nice sakıncalı kalkışmalardan, saldırılardan korudu. Kıbrıs konusundaki ulusal duyarlığı ve kararlılığı yarattı. Ama yurtsevmezler, utanma ve sıkılma duymadaıı, onu da karalarlar. Sözde gerçeğı arayan, rcsmi tarih(!)le hesaplaşan aydınlardır. Disiplinsizliği, işlerine geldiği gibi yaşama kolaylığını sürdürmek isteyenler Înönü'yü sevmez. Varlık Veıgisi çarpıtması bahanelerden biridir. Azınlık oylan bunun göstergesıdır. Atatürk ve FevriÇakmak'a sığınıp sanlmalan da bu büyükleri sevip saymalanndan değil, tnönü'ye karşıtlıklanru böylece belirtmelerindcn, ınançlı ve ödünsüz devlet adamına tepkilerindendir. Dokuz yıl avukatlığını yapmak onurunu kazandım. Nice amlarımn sıcaklığıyla mutluyum. Konuğunun paltosunu "Bu insani bir yardınıdır, sen insan değil misin?" diye gülerek tutma inceliğini, "Öbür siyasal partiler gibi din konusunda ödün vercrek oy alalun" önerisine "Dinle, imanla oynamak ateşle oynanıaktır. Ncredc duracagı bilinmcz. Ben bir ödün verirsem onlar on verir, ben hiç vermeyeyim ki onlar birdekalsın" yanıtını ıınutamam. Iktidara "Işıktan kaçıyorsunuz. Suçlulann telaşı içindesiniz. Si/j larih kürsüsünden seyrediyorum. Sizi ben bile kurtaramaın" sözlerini eskimiş, çürümüş, yozlaşmış siyasal ortamda herkesin değerlendirmesi gereken şu söziiyle hağlıyorum: "İktidardaolmak değil, itibarda olmak önemlidir." » •, t „ < v PENCERE Enken Seçim mi?.. Gerektiği zaman bir ülkede seçimler öne alınır, çünkü halkın ne diyeceği önem kazanır, sandıklar kurulur, sonuçta yenı bir siyasal iktidara kapılar açılır... Bugün Türkiye'de muhalefet kesiminden erken seçim istemleri dile getiriliyor, eski Cumhurbaşkam Süleyman Demirel de bu dileği yineledi. Oysa iktidardaki Koalisyon Hükümeti IMF ile yeniden üç yıllık bir anlaşmayı kotarmış durumdadır, IMF ile ortak yaşam bu gidişle altı yıla erişecek, ekonomide sözüm ona yapısal bir değişimi de kapsayan program uygulanacak!.. Ancak bütün bunlara karşın ağır bir kriz içinde çırpındığımız da gerçek... • Erken seçımle bu kriz aşılır mı?.. Muhalefet, Üçlü Koalisyon'dan oluşan iktidarın programına karşı doğru dürüst bif'alternatif" hazırlayıp öne sürseydi, halk tabanında bu yönde bir destek yaratılsaydı, erken seçimin mantığından söz açılabilirdi. Ne var ki bugünkü siyasal partiler yelpazesinde Üçlü Koalisyon Hükümeti'nin ekonomik ve politik programına gerçekçi bir alternatif öneriyi savunan siyasal parti yok... Iktidarın dış kökenli politikalarıyla ezilen ve sömürülen zavallı halkın yakınmalarını yarım ağızla dile getirmekle sınırlı kalıyor muhalefet, bir çözüm önerisi getirmiyor... Erken seçimin bu durumda ne anlamı olabilir?.. Bir erken seçimde bugünkü hükümet değişse bile eski bir özdeyiş gerçekleşir: "Eski hamam eski tas, yalnız tellaklar değişti" demek için de seçim yapılır mı?.. Yeni Dünya Düzeni'nde ekonomilerin tek modele bağlanması bir olgu... Siyasal ve ekonomik yaşam buna göre ayarlandığı için partilerin farkları kalmıyor, politika tekdüze bir içerik kazanıyor. Arjantin'de yaşanan olaylar çarpıcı örnektir. Arjantin'de iktidarı bir seçimle muhalefetteki siyasal partiler değil, bir halk ayaklanması değiştirdi. özlenecek bir şey değildir bu... Bizım muhalefet AKP'siyle, SP'siyle, DYP'siyle, CHP'siyle erken seçim istemeden önce aynaya bir bakmalıdır; IMF'nin programını ha bunlar uygulamışlar, ha iktidardakiler... Ha Ali Hoca.. Ha Hoca Ali.. Canına okunmuş halka nafile bir erken seçim masrafı yüklemek insafsızlık olur... • Ayda 200 kontörlük konuşana hediye! İsteyin yeter. 200 kontörlük daha konuşana Faturasız hatlara özel hediye! AriaMerkez 4441 555 , www.aria.com.tr Cok Konu İşte Aria'ya katılmak için bir neden daha! Kampanya! Şimdi Aria'nın faturasız hatlarında ayda 200 kontörlük konuşan herkeso, 50 kontör hediyo. Ü/erine 200 kontörlük djh.ı koıuj^ırKi, t.ıın 100 kontör daha hediye. Sevdiklerinizin yeni yılını kutlamaya başlamadan önce tek yapmamz gereken AridMorkez'i aramak ve kamponyaya kaydınızı y.ıptıntuık. 555 dönemi: 6 Aralık 20011 Ocak 200?, 2. dönorni: 1 Ocak31 Or.ık 700? .ır.ı, lOŞııb.ıl 7002'vi' Uıl.