Katalog

3 KASIM 2001 CUMARTESİ**** CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK I Baştarafı 1. Sayfada Çok olumlu veya tehlikeli sonuçlan olabilecek bir siırece girdik." Bu ve benzerı ifadelerle Ecevit: Turk askennın Af- ganistan'da açıkça soyleyemedığı görevler ustlene- ceğinı anlatmaya çabaladı. Bu sözlerin gerçek anlamını, ertesı günü yalın biçim- de "Savaştayız" manşetı ile sadece Mıllı Gazete açık- ladı. Kimı yayın organları savaşa artık fıılen katıldığımızı -Başbakan'dan menkul- dolaylı ıfadeleri içeren baş- lıklarla duyurmaya çalıştı ve kımı yazarlar, "Türk hal- kının Afganistan savaşına askerlergöndermemizi des- tekleyeceğint" yazdı. Oysa; medyamızın görmezlikten gelmeye çalıştığı gerçeği yabancı basın anımsattı. -Orneğın The Guar- dian- Turk halkının sadece yüzde 17'sinın asker gön- dermeyi desteklemesine karşın: Türk hükümetinin AB- D'nin yanı başında savaşmaya karar verdiğıni haber yaptı. Ecevit: 21 Eylül 2001'de CNN Türk'te, halkımızın duygulannı yansıtan. üstelik bugünkü "mecbur kalı- nınca savaştan kaçınılamayacağınr içeren sözlerinın tam tersı olan şu cümlelerı dün anımsadı mı, bugün anımsıyor mu acaba: "Türkıye oralara (Afganistan'a) askergönderemez, ama ıstenırse (Afgan) muhalıflene deneyımlehmiz doğ- rultusunda asken eğitim venlebılir." Dahası var: Hükümet adamları (örneğın Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli), hatta dolaylı biçımde de olsa "günlerce" (ABD'den böyle bır ıstek gelmedı dı- yerek) Başbakan. Afganistan'a asker gondenlemeye- ceğinı yıneleyip durdular. Bır yazar, asker gönderme kararının açıklanmasın- dan sonra. "böyle diyenlenn halka yalan söylediğıni" yazdı. Ecevit de, yabancı basın da Türkıye'nin katılımıyla "savaşın Islam dünyasına' karşı açılmadığının" kanıt- lanacağını söylüyor, yazıyor. Taleban ıse "Islam ülke- side olsa ABD'ninyanındayeralanlan'duşman'" ılan edıyor. 21 Eylul'de söyledıklerini 25 Eylül'de ABD'den ge- len (özel kuvvet, hafif pıyade unsurlarını içeren) yazılı istekle bırden 180 derece çark ederek değıştiren kim? Başbakan Ecevit! 1 Kasım'da Bakanlar Kurulu'na karan okuyor, rtiraz yok! Bakanlann sessiz kalarak karan onaylamalan tam 7 dakika sürüyor. Rekorlar krtabına layık bır hızla Türkıye, 7 dakikada sıcak savaşın ortasında! Bir başka rekor; Ecevit, karar alma hızında Kore'ye asker gönderen Adnan Menderes ı bıle gerıde bıra- kıyor. Arkası gelecek Türkıye'nin havaalanla- nnı, hava koridoriannı aç- masını yeterlı bularak as- ker göndermeye karşı olan siyaset aslanlan suspus! Başbakan, "Konumu gereğı Türkıye, ön safta ol- malı" diyor. ABD'nin Flori- da'da topladığı "koalısyon uyesı ülkelerden" bu saat- lerde örneğın Almanya, Italya, Hollanda, Fran- sa'dan ses yok! Amerıka'dan dün sabah gelen haberier iç açıcı de- ğil. "lleride daha fazla asker istenileceğıni" duyuruyor. Türkiye'nın acelesinde neden arayanlar, Ecevit'ın "teronzmle mücadelede ti- cari pazariık" yapılamaya- cağını söyledıkten sonra "ancakla başlayan cüm- lesine değiniyorlar: "An- cak" Ecevit emınmış kı dostumuz ülkeler bızım ekonomik durumumuzu ve sıkıntılanmızı da mutla- ka dıkkate alırlarmış! Gözcü gazetesi, Başba- kan'ın asıl amacı dokun- duran irdelemelerini man- şetinde "Askergidıyor, do- lar geliyor" dıye özetledı. Karan, bır başka sütun "Alavere dalavere Türk Memet nöbete" diye yo- rumladı. Sanırız, Ecevit'ın açıkla- malarını değerlendıren bır başka yargı. gerçeği yan- sıtıyor: "Başbakan 'ın kendısi, gonderilen askerlerın ne şekılde kullanılacağını bil- memekte, başlannabirşey gelmemesinı sadece te- menni etmektedir." Bu biçimsellik yakışır Başbakanımıza, yaraşır! Boğazlardan geçişini tamamlayan Varyaghn hangi amaçla kuUanüacağı tartışüıyor Çin, güç kompleksi yaşıyor LEYLA TAVŞANOGLU Neredeyse 2 yıl oluyor: Çinlilenn yüzer platformu Varyag sonunda Bo- ğaz'dan geçtı. Varyag" ın Çınliler tara- fından bır eğlence ve turist gemısine dönuşturuleceğı. boğazlardan gectık- ten sonra da Türkiye'ye 2 mılyon Çin- h turistın akın edeceği haberleri yoğun- laşmıştı. Öte y andan. çıkan bazı haber- lere göre, ÇınlilerVaryag'ı Hint Okya- nusu'nda uçaklara yakıt ikmali ıçin sa- bit bir platform olarak tutmak istıyor- lardı. tkınci bır seçeneklen de Varyag'ı uçak gemisi yapmaktı Bu konulan Türkıye'nin Pekın Büyükelçısi Rafet Akgüney ve Türk-Çin tş Konseyi Yö- netım Kurulu üyesi Asaf Güneri'yle konuştuk. Büyükelçı Akgüney. ''Var- yag uçak gemisine dönüştürülürse o zaman dünva tek kutuplu olmaktan çıkar" dıyordu. Güneri'nin görüşlen de şöyieydr "2 milyon turist Türki- ye'ye gelmeyecek. Varyag'ın eğlence gemisi yapılacağına da kesinlikle inanmıyorum." Pekın Büyükelçisi Akgüney. telefon konuşmamızda, "Çin, böyle bir plat- formu kendisi yapacak yerde neden satın almayı yeğledi" sorumuza şu ya- nıtı \ erdı "Ruslar ellerinde kalan bu türden platformları \e gemileri çok ucuza sattılar. Duyduğum kadarıyla Çin bunu 20 milyon dolar gibi bir paraya al- mış. Turist gemisine dönüştüreceklermiş.An- laşılan, maliyeti daha ucuz buldular." Akguney. Çın'ın platformu Hınt Okyanu- su'nda askeri uçaklara yakıt ikmali platformu olarak tutma ya da uçak gemisine dönüştürme fikn olduğu haberlennı anımsatmamız üzenne şunlan söyledr "O takdirde dünya tek kutup- lu olmaktan çıkacaktır. Bu, dünyamız için ne kadar olumludur. onu düşünmek lazım." Ağırlıklı olarak denızcılık sektöründe bulunan Zıhnı ŞırketlerTopluluğu Yönetım Kurulu Baş- Varyaghnyeni rotası Ege Çin HalkCumhuriyeti'nin l kraynadansatın aldığı motorsuz ve dümensiz uçak gemisi Varyag, Çanakkale Boğazı'ndan geçişini de 7 saatte herhangi bir sorun yaşamadan tamamladı. Ceminin Çanakkale önünden geçişini yaklaşık 5 bin kişi izledi. Marmara Denizi'nde yaklaşık 20 saatlik bir yolculuk yapan Varyag, seyri boyunca zaman zaman ha\a şartlannın bozulmasına karşın fazla sorunla karşılaşmadı. Marmara Denizi geçişini tamamlayarak Ege Denizi'ne açüan Varyag'ı burada sert rüzgârlann beklediği bildirildi. (AA) kanı Güneri de Varyag" ın boğazlardan geçışıy - le ilgılı şu göruşlere yer \erdi. "Gayri ciddi bir olay. Bu gemiyi baştan sessiz sedasız geçirse- lerdi şimdi iş bitmiş olacaktı. Bundan sonra gemisini geçiremeyenlerin tazminat talepleri, her gemiyi geçirmek için baskılar artacak. Başımız çok ağrıyacak." "Bundan üç ay önce biz denizcilikten sorumlu De\let Bakanı Ra- mazan Mirzaoğlu'na. Denizcilik Müsteşarb- ğı'na sahip çıksay dık belki birtakım baskılar da savuşturulabilirdi. Öbür y andan Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, Çinlilerle 2 milyon KÜLTÜR • SANAT turisti Türkiye'ye getirme anlaş- ması yaptı. Ama doğrusu komik bir durum oluştu. Türkiye, 2 mil- yon Çinli turist gelecek diye Var- yag'ı boğazlardan geçiren ülke du- rumuna diiştü." "Sizce bu 2 mil- yon turist gelecek mi'* sorumuza Güneri şuyanıtı \erdı: "Hayır,gel- meyecek. Ben, Çin'de iş hayatının mimarıysam. 18-19 yıldır da Çin- lilerle bu ilişkim devam ediyorsa bu 2 milyon turistin kesinlikle gel- meyeceğini söyleyebilirim.Çin'de- ki özgürlükler, ekonomik olanak- lar çok kısıtlı. Keşke Çinlilerden 2-3 milyar dolarlık inşaat, dış rica- rette ihracat güvencesi alabilsek." "Varyag"ı neden parçalara bölüp geçirmek istemediler? Acaba bü- tünüyle geçirmek onlar için bir gövde gösterisi mi oluyor" soru- muza karşılık Günen'nın görüşlen şöyle oldu: "Bilemiyorum.Yorum yapacak durumda değilim. Ama Çin'in Varyag'ı bir eğlence gemisine dö- nüştüreceğine de inanmıvorum. Bu gemi. sac fiyatı 90 sent ya da 1 dolara Çin'de inşa edilebilirdi. Bo- ğazlardan geçişi herhalde 500 bin doların üzerinde bir paraya mal olacak. Bu platform 34 bin ton. Çinliler dünyaya siiper tanker in- şa ediyorlar. Bunu kendileri yapsalardı 34 bin tonluk bir hurdaya da ihtiyaçları kalmazdı." "'Sizce Varyag'ı neden Çin'de inşa etmediler" sorumuza karşılık Güneri. şoyle vanıt verdı "Bunun altında başka hesaplar vardır. Bir kere, eğlence gemisinin hükümetle ne ilgisi olabilir? Bunları sorgulayan yok. Bu geminin Çin'e çektirilmesi için en az 2 milyon dolar rö- morkaj parasına ibtiyaç var. Ayrıca hiç de bir eğlence gemisine benzemiyor. Çin son zaman- larda süper güç kompleksine kapıldı.Ama bu son Varyag olayı işin tadını ivice kaçırdı." - wwwjMMMn.fHi - (O 212) 293 «9 7» Ladin'e oy çtktı • MUĞLA (AA) - Muğla ll Daimı Üyelen seçiminde yedek kâtipliklerin oylamasında sandıktan Üsame Bin Ladin'e oy çıktı. Ladin'e venlen oy şaşkınlık yaratırken Muğla Valisı Lütfi Yiğenoğlu gelişme üzerine salonu terk ettı. Yapılan oylamada meclis başkan vekillikleri ANAP ve DYP arasında paylaşılırken encümen üyelıkleri 2 ANAP. 2 DYP ve 1 MHP şeklinde oluştu. Fuet-oifde indirim • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 6 No'lu fuel-oıl fiyatında bugünden geçerli olmak üzere yüzde 1.55 oranında indınm yapıldı. Enerjı ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, fiyatlarla ilgili uygulamalann mülki ve mahallı ıdarelerce takıp edildiğı belirtılerek kamuoyunun bu konuda duyarlı davranarak farklı uygulamalar konusunda ilgili mercilere başvuruda bulunmalan gerektığıne dikkat çekildı. LIK ÜSTONE Zekı Demırkubuz Serdar Orçin Zeynep Tokuş 16 KASIM'DA SİNEMALARDA 6. ULUSLARARASIMİLANO FİLM FESTİVAIİ "EN İYİ FİLM" 12. ARIBURNU ODULLERI, "JURI OZEL ÖDULLPL 9 KASIM'DAN ITIBAREN İlanlarınız İçin (0212)293 89 78 perareKİam@perarek'am com tr perareklamSsoperonlıne com İSTANBULAKADEMİ 2496897 1200-14 15-16 00-18 15-2000-21.15 ANKARA METROPOL 425 74 78 12 00-13 30-15 00-16 30-18.00-19 30-21 30 İZM'R KONAK 48321 91 12.15-14 30-1645-19 00-21 15 MERSİNGEDİZ 238 89 61 11.30-13.45-15.30-17.30-19.30-20.45 MKM İRTtBAT: 0.212.2518506 - 07 GUNDEM MUSTAFA BALBAY I Baştarafı 1. Sayfada değerlendirmeleri, araya kendi süzgecimizi koy- madan maddeleyelım: 1- NATO'nun Avrupa'daki işlevlerini Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nın (AGSP) üst- lenmesinin planlandığı bir dönemdeyiz. AB, AGSP çerçevesınde 60 bin kişılik Avrupa ordu- sunu kurarken, NATO'nun tüm imkân ve kabili- yetlerınden de yararlanırken bizi dışlamayı düşü- nüyor. Buna ızin veremeyiz. Ancak, bu konuda Bush yonetimi Clinton yönetımi kadar Türkiye'ye omuz vermıyor. Afganistan operasyonunda AB- D'nın yanında aktif olarak yer alırsak yeni güven- lik mimarilerinın dışında kalmama olasılığımız yuksek olur. 2- Türkıye terörle 15 yıl mücadele etti. Batı'dan terör örgütlerine destek-cesaret veren çok oldu. I1 Eylul olayıyla bırlikte bu ulkelerin polıtikaların- da gerçek anlamda bır degişiklik görünmüyor. Bu ülkeler, tarihi hedeflerini gunü bırlik gelişmelerle değiştırmezler. Bunun bılincirıde olarak gerçekçi hareket etmek, ancak teröre karşı tutumlannı da sürekli dikkatte tutmak gerekıyor. Bunu gelişme- lerin ıçinde yer alarak yapabilıriz. 3- ABD'nin Afganistan sonrasında ne yapaca- ğı çok net değıl. Irak şımdılık ufukta görunmuyor. Ancak bu hıç olmayacağı anlamına gelmez. Biz şimdıden ABD ile bırlikte hareket edersek bun- dan sonraki adımlarda da söz sahibı olabilıriz. Böylece gelışmelerın bizı nasıl etkıleyeceğinı dı- şarıdan bakarak saptamaya çalışmak yerine, ka- rar organlarının ıçinde yer alarak olumsuzlukları azaltabilırız. Orta Asya'ya ABD ile... 4- Orta Asya cumhurıyetlerinin ilk 10 yılında is- tediğimız stratejık adımları atamadık. Bu süreçte Rusya da kendisını toparladı ve eskı SSCB nüfu- zuna ulaşma yolunda. ABD, Orta Asya bölgesi- ne yerleşirse, biz de beraberınde iyi ılişkiler ze- mini yakalayabiliriz. Bu operasyonun içinde aktıf olarak rol alırsak sonrasındaki masalarda da ye- rimız olur. Afganıstan'a yerleşen aşırı dinci yönetım, bıraz palazlanınca Orta Asya cumhuriyetlerınin rejım- lerıni de tehdıt edecek. Oralardaki gerileme, Tür- kiye'nın de aleyhıne olur... 5- Afganistan'ın ıç dengeleriyle öteden beri il- giliyiz. Kuzey Ittifakı'nın pek çok üyesi yıllardır Türkiye'ye gelıp gidiyor. Taliban yönetimiyle za- ten organik bagımız yok. PKK terör örgütünün ve ötekı bolücü akımların Bekaa Vadısi'nde elde et- tığı olanaklar neyse, şerıatçı terör örgütlerınin Af- ganistan vadilerindeki kampları da aynı işlevi gö- rüyor. Sonuç olarak, oradaki bugünkü yönetim or- ta vadede bızim açımızdan da tehlikeli. 6- Atılacak bu adımla Islam ülkelerinın bır bd- lümünü karşımıza alabiliriz. Onlarla zaten bugün de iyi ilişkiler içinde değilız. Ancak, gerek Taliban yönetıminden gerekse Bin Ladin'in örgutü El- Kaida'dan rahatsız olan ama, değişik nedenlerle bunu yüksek sesle soyleyemeyen ülkeler de var. Amacımızı iyi anlatırsak başımız ağnmaz. 7- Savunma sanayiımizin, olanaklarımızın yüz- de 80'i Amerikan teknolojisıne dayalı olarak ge- lişiyor. ABD ile ortak hareket etmek bu alanda eli- mizi güçlendirebilir. 8- Ekonomik krizden çıkış için desteğini bek- ledığimiz ABD ile 1999'da stratejik işbirlıği anlaş- ması yaptık. Her alanda işbiriiği hedefinin bugün karşı karşıya kaldığımız yönünü göz ardı edeme- yiz. Ankara'da devletın tepe noktalarında yapılan değerlendirmeleri özetledikten sonra, Ameri- ka'nın uzun vadeli hesaplarını dıkkate alarak Or- ta Asya merkezli "Avrasya" terimıne karşılık yeni bırterim önerebilirız: Amerasya! [email protected] TüritiyeKıbrıs için bedel ödeyecek • Baştarafı 1. Sayfada gibi bir durumda Türki- ye'nin çıkarlannın hiçe sayılmış olacağı uyansın- da bulundu. Ismaıl Cem, "Böyle bir üy elik oluşu- munda, Türkiye karan- nı vermek zorundadır. Ya "Eh bu kadar' diye- cek, ki hiç kimse bunu istemez. ya da Ben bu karan tanımıyonım' de- mek zorunda kalacak- tır. Böyle bir durumda Türkiye çok kesin bir karar almak zorunda kalabilir. Alınacak kesin kararın Türkiye'ye be- del ödettirecegini bilme- liyiz, ama böyle bir ka- ran almak zorundayız" dıye konuştu. Kıbns konusunun gele- ceğine bakışta AB ile Tür- kiye arasında ciddi bir farklılık bulunduğunu \-urgulayan Cem, "AB ile aramızdaki mesele, AB'nin Güney Kıbrıs Rum Yönerimi'ni sanki bütün adanın tek tem- silciymiş gibi üye almak hazırlığından kaynak- lanmaktadır. Eğer AB, Kıbrıs'ta bütün tarafla- nn üzerinde anlaştığı bir çözüm bulunmaksı- zın Güney Kıbrıs Rum Yönerimi'ni Kıbrıs'ın tek sözcüsü, tek hükü- meti, tek temsilcisi gibi üye aür ise Türkiye bu- na karşı çok ciddi ve kökten bir hareketi yap- mak durumundadır" dedı. De Soto geliyor Dışişlen Bakanı Cem bu açıklamalannı BM Genel Sekreteri Kofi An- nan'ın Kıbns Özel Tem- silcisi Alvaro de Soto'ya da iletecek. Alvaro de So- to bugün îstanbul'a geb- yor. Yann akşam Anka- ra'ya geçecek olan De Soto, 5 Kasım Pazartesi günü temaslanna başla- yacak. Konuşmasında Af- ganistan'a yönelık hare- kâta da değmen Cem, "Bizim katıldığımız bu mücadele herhangi bir ülke ya da onun halkına karşı değil, terorizme karşı mücadeledir" de- dı. Cem, BM'nin terörle mücadele konusunda al- dığı karann bu konuda bir donüm noktası olduğunu vurgulayarak "Türkiye teröre karşı yıllarca mü- cadele etmiş bir ülkedir. Elbette terorizme karşı mücadelede ön safta yer alacağız" diye konuştu. Türkiye'nın AB üyelıği konusunda bazı sıkıntılar yaşandığını ve yaşanma- ya devam edileceğine dikkat çeken Cem, anaya- sada yapılan değişikJik- lerle AB 'ye karşı daha ta- lepkâr olmanın önünün açıldığını bildirdi. Cem, "Bundan sonra Türki- ye'nin tarama denilen aşamaya geldiğini dü- şünmekteyiz" dedı. ANAP'li Dışişlen Ko- mısyonu Başkaru Kam- ran Inan, Türkıye'nin AB konusunda aşın çe- kmgen ve nezaket içinde olduğunu belirterek "Gü- ney Kıbrıs'ı AB üyesi y apacaklar ve daha son- ra Türkiye'ye dönüp 'SizAB topraklan üzenn- de kalamazstnız' diye- cekler. Avrupa, açık şe- kilde gizli Enosis'in ze- minini hazırlıyor. Artık mahcubiyetten çıkma- nın zamanıdır" dedi.