Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27KASIM2001 SALI CUMHURİYET SAYFA
Jl/JvUiıvJİVXX / [email protected] 11
Merat Gerekeni
yapanz
• İSTAJNBLX(AA)-
Türk-İş Genel Başkanı
Bayram fvleral, devlete
karşı sad ece bordro
mahkûmJannın
sorumluluklannı yerine
getirdiğıni belirterek
"Yerigeldiğinde
hükümetin görevini
başkasına de\Tetmesi
için gerekeni yapacağız"
dedi. Ekcmominin
hükümetin kontrolünden
çıktığını savunan Meral,
"Bilinenin aksine
Avnıpa, b>izi var olan
işsizlik ve bozuk
ekonomimiz yüzünden
birliğe kabul etmiyor"
diye konuştu.
Hazine'den
erken ödeme
• ANKARA (ANKA) -
Hazine, Ziraat Bankası
ve Halk Bankası'na
verdiği tahvillerin 776
trilyon liralık bölümü
için erken geri ödeme
yapü. Hazine
Müsteşarlığı'ndan
yapılan açüdamada, 15
Mayıs 2001 valörve 12
Hazıran 20O2 itfa
tarihiyle ihraç edilen
özel tertip iç borçlanma
senetlerinin bir
bölümünün erken itfa
edildiği belirtildi. Buna
göre, Ziraat
Bankası'ndaki 259
trilyon liralık, Halk
Bankası'ndaki 517
trilyon liralık özel tertip
iç borçlanma kâğıdı
işlemiş faiziyle birlikte
901 trilyon lira olarak
dün geri ödendi.
Fransa'ya
Arceiik tefclffi
IS (ANKA) -
Fransa'nın iflas eden
beyaz eşya üretici
firması Brandt'ı sarın
almak isteyen ve ihalede
"en ciddi dört aday"
arasına girmeyi
başararak ilk aşamayı
geçen Arçelik'in,
çarşamba günü de
Nanterre'de sarış
işlemlerini yürüten
mahkemeye teklifini
içeren bir sunuş
yapacağı bildirildi. Les
Echos gazetesine göre,
Nanterre'deki mahkeme,
Brandt'ın satışına ilişkin
ihalede, aralannda
Arçelik'in de bulunduğu
en ciddi dört adayın
sunuşlanru bu hafta
dinleyecek.
Efesortak
anyor
• Ekonomi Servisi -
Hoüanda'da faaliyet
gösıeren Efes Breweries
Intemational B.V,
ortaklık arayışına girdi.
Anadolu Efes'ten
Borsa'ya gönderilen
açılJamaya göre, şirket
iştiraklerinden Efes
Bre*eries, faaliyet
göserdıği bölgelerdeki
artaı talebi karşılamak
amscıyla. uluslararası
bira operasyonlannın
fınansmanı kapsamında
seroaye artışı yaparak
artaı sermayenin
yabaıcı kurumsal
yatnmcılara satış
olaraklannı araştırmak
üzere, Global Menkul
De|;rler AŞ'yi finansal
danjmanı tayin etti.
Seı: ilişkiler
EMİR(AA)-
Hınastan'ın Ankara
Büyikelçisi Aloka Sen,
Türiıye-Hindistan
arasndaki ticari
ilişklerin çok yetersiz
oldığunu belirterek,
işacmlanna. "ABD ve
A\T.pa'ya ihracat
yapnak diye diretmeyin.
Ülkmiz Türkiye için
çokîüyük bir pazar. Bu
potasiyeli iyi
değdendirin"
öneriinde bulundu.
Hınıstan'ın, Çin'den
sonr. ikinci büyük
nûrua sahıp çok büyük
bir îake olduğunu
bıkfcen Büyükelçi Sen,
Hımstan'da 300
nııkna yakın insan
yaşaüğını. bu insanlann
yüzic 40'ııun orta gelirli
oldıeunu bildirdi.
Indirim kampanyalı alışveriş, ünlü markalan sevindirirken küçüklerin hüsran yaşamasına yol açtı
Semt esnafi sinekavladıEkonomi Servisi - Önce
Şişli Belediyesi tarafından il-
çe esnafına yardımcı olmak
amacıyla başlatılan "Sevese-
ve indirim" kampanyası ge-
çen haftasonu da Istanbul'un
en büyük alışveriş merkezle-
rinden Akmerkez ve Caro-
usel'de uygulandı. Söz konu-
su alışveriş merkezlerinde
ünlü mağaza ve markalar bir
aylık cirolannı 2 günde ya-
parken daha uzaktaki semt
esnafi neredeyse satış yapa-
madan dük-
kânlannı ka-
patmak zo-
runda kaldı.
Haftasonu
büyük bir ha-
yal kınklığı
yaşayan kü-
çük esnaf, in-
dirim lafını
duyan vatan-
daşın alışve-
riş merkezle-
rine koştuğunu ve bu duru-
mun oluşmasında gazetele-
rin büyük rolü oldugunu sa-
vundu.
Avcılar'da tekstil işiyle uğ-
raşan AkifŞanılıoğlu. cumar-
tesi günü hiç satış yapama-
dıklannı, önce hava soğuk
olduğu için kimsenin dışan
çıkmadıgıru düşündüklerini,
daha sonra durumun söz ko-
nusu kampanyadan kaynak-
landığını anladıklannı söyle-
di. Şamlıoğlu, normalde cu-
• Akmerkez ve .
Carousel'de uygulanan
indirim kampanyasıyla
mağazalar bir aylık
cirolannı 2 günde
yaparken Avcılar'da
günlük cirosu 600
milyon lira olan
esnafin satışı 30
milyon liraya düştü.
martesi günleri 600 milyon
liralık ciro yaparken geçen
cumartesi yalnız 30 milyon
liralık satış yapabildiklerini
de dile getirdi.
Büyük markaların kâr
marjlannın yüzde 200'ün
üzerinde oldugunu, buralar-
da yapılan yüzde 50 indiri-
min bile onlan etkilemeye-
ceğini anlatan Şamlıoğlu
tepkisini, "Oysa bbinı gibi
semt esnafi düşük kâr mar-
jıyla çahşır. Biz yüzde 50 in-
dirim yapsak
büyük zarar
ederiz. Bu
mağazalar in-
dirim yapOk
diye ilan ver-
mediklerihal-
de gazeteler,
onlara gönül-
lü olarak ha-
berleriyle
reklam yap-
mış oldular.
Bizim gibi esnafin halini ise
bilenyok" sözleriyle dile ge-
tirdi.
Öte yandan, haftasonu ya-
pılan kampanya ile satış
merkezlerinde Advantage
kartıyla yapılan satışlarda
büyük patlama yaşandı. Ak-
merkez'de yüzde 400, Cad-
ruosel'de yüzde 300 ve Bur-
sa Zafer Plaza'da yüzde
900'lük artış yaşanırken,
kartla yapılan taksit sayısı da
6'ya kadar çıktı.
Çok satış zarar getirir
Carousel'de hafta sonu yapılan kampanyada
mağazalardaki genel kaıu, "Taleptepatlamaya-
şandı" olurken aynı mağazalar, bu kampanya-
lann devam etmesi durumunda, zarar edecek-
leri konusunda da birleşiyorfar.
Hafta sonu Carousel'deki Bata, en çok talebin ol-
duğu mağazalardan biri oMu. Bata'da yoğunluk
zamanzaman kapılann kapanmasını gerektirir-
ken Pölo'da hafta sonu yapılan ciro, diğer hafta
sonlanna oranla 5-6 kat, saöş rakamlan da 8-9
katartmış.
Öte yandan anşveriş merkezinin yakuunda bu-
lunan esnaf da bu kampanyaya kendiliğinden
kaüldı. Shoe Shop'tan bir yetküi, zaten indirim-
li olanfiyatlannın,Carousel'de yapılan kampan-
yayla birlikte yüzde 20 oranında daha düşürül-
düğünü ifade ederek, böyle bir canhhğa ihtiyaç
oldugunu bildirdi
Kampanya fiyatian
Hotiçte 95 milyon liradan saûlan bayan ayak-
kabısı, kampanyada 71 milyon 250 bin liradan,
99 milyon liralık erkekavakkabısı 74 mihon 250
bin liradan saüldı. Hisar'da önce 494 mihon ti-
ra olan çatal-kaşık seti 370 mihon liraya düşü-
rüldü. Bata'da halen devam eden indirimli gün-
lerde ayakkabı fiyatlanna viizde 50 iskonto uy-
gulanırken, 244 milyon lirahk ayakkabılar 122
mihon tiraya saühyor.
Gayrimenkulden, bankalardaki mevduata. Hazine arazilerine kadar her şey satılık
Araziler alıcı
bekliyor
Ekonomi Servisi - Hazine arazilerinin
satışına Istanbul'da bugün başlanıyor.
Ayazağa'daki talim arazisı ile arsa, fun-
dalık ve tarlalann da aralannda bulundu-
ğu 8 ilçedeki 12 parça gayrimenkul, 92.2
trilyon liralık tahminı bedelle ihale edi-
lecek. Satışa çıkanlacak en pahalı gayri-
menkulu, 70 trilyon lira tahrnini bedelle
384 bin 398 metrekare büyüklüğündeki
Şişli Ayazağa'daki talim arazisi teşkil edi-
yor. Maltepe Başıbüyük'te 5 bin 300 met-
rekare büyüklüğündeki fundalık için 265
miryar lira tahmini bedel biçildi. Diğer
gayrimenkuller, Kurtköy, Bostancı, Bü-
yükada, Küçükçekmece, Gültepe, Söğüt-
lüçeşme, îkitelli, Haramidere ve Saman-
dıra'da yer alıyor. Gayrimenkullerin imar
durumu farklılık gösteriyor. Bazılan ko-
nut alam olarak gözükürken, bir kısmının
sağlık kurumu, yeşil alan, yönetım, sana-
yi sahası olarak aynldığı dıkkat çekiyor.
Istanbul Defterdarlığı Milli Emlak Daire
Başkanlığı'nda kapalı teklıf alma suretiy-
le yapılacak satışlara katılacaklar, taşın-
mazın tahmini değerine göre 10.5 milyar
lira ile 2.1 trilyon lira arasında geçici te-
minat yatıracaklar. Taşınmaz mah satın
alan kişi veya kişiler, taşınmazlarla ilgi-
li olarak, KDV, diğer vergi, resim ve harç-
lan ödemeyecek.
En büyük müzayede bugün
Ekonomi Servisi-Etibank, îktisat Ban-
kası ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fo-
nu'na (TMSF) ait toplam 345 adet gay-
rimenkul bugün satılıyor.
Eskidji'nin Yenibosna'daki binasında
satışa çıkanlacak mallar arasında Kork-
maz YTğit'in satın aldığı TEKEL'in eski
tütün binası ve Erol Aksoy'un \ illasının
da aralannda bulunduğu gayrimenkulle-
rin toplam tahmini bedeli 66.2 trilyon li-
raya ulaşıyor. Bu miktar, bugüne kadar
bir günde satışa çıkan en büyük blok sa-
tış anlamına geliyor.
tstanbul, Ankara, Eskişehir, tzmir, An-
talya illeri ağırlıklı ohnak üzere Türkiye
genelinde yer alan 345 adet gayrimenkul,
150 konut, 71 işyeri \e 124 arsadan olu-
şuyor. Maltepe'de Yaşar Holding'den
borca mahsuben alınan Yaşamkent'teki
81 daire, îktisat Bankası'nın 41, Etı-
bank'ın 223 ihtiyaç fazlası gayrimenku-
lü bu kapsamda satılacak. Gayrimenkul-
lerin tahmini bedelleri 750 milyon Ura ile
24 trilyon lira arasında değişiyor.
Mevduatlar
görücüye çıktı
Ekonomi Servisi - Satılamayan batık
bankalann mevduatlan görücüye çıka-
nlıyor.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
(TMSF), devir ihalesini yapacağı mev-
duat havuzlanyla ilgilenenlerin teklif-
lerini, 28 Kasun Çarşamba günü saat
12.00'ye kadar kapalı zarf içinde Ban-
kacılık Düzenleme ve Denetleme Ku-
rulu'na (BDDK) teslim ermeleri gerek-
tiğini bildirdi. TMSF'nin
tt
www'.bddk.org.tr" yer alan konuyla il-
gili duyurusunda, ihaleye çıkanlan 2 ta-
nesi Türk Lirası (TL), 2 tanesi de Ya-
bancı Para (YP) mevduatı ohnak üzere
toplam 4 mevduat havuzu ile ilgilenen
katıhmcılann detaylı bilgileri internet
erişim adresinin yanı sıra Ankara'da
TMSF Varlık Yönetim Dairesi Başkan-
lığı ve Istanbul'da da TMSF Tahsilat
Dairesi Başkanlıklanndan alabilecek-
leri bildirildi. Duyuruya göre, havuz-
larla ilgilenenler mevduat havuzu kar-
şıhğında nominal devlet iç borçlanma
senedi (DlBS) tutan tekliflerini 28 Ka-
sım 2001 tarihinde saat 12.00'ye kadar
kapalı zarf içinde yukandaki adresler-
den birine imza karşıhğında elden tes-
lim edecekler.
Milli geliri bu yıl 145 milyar dolara inen Türkiye'de kişi başı gelir de 2 bin 250 dolara inecek
Krizin aile başına maliyeti 12 milyar TL.
KRİZIN YILDONUMU
kaybefti?
MUSTAFA SÛNMEZ
Ekonomidekı küçülme, dışa-
ndan ve içeriden borçlanma ih-
tiyacımn Türkiye'ye l yılda ge-
tirdiği yük 127 milyar dolan
buldu. Bu, 2001 milli gelirinin
yüzde 88'ini buluyor.
Tarihimizde "Kasun 2000 ve
Şubat 2001 krizleri'' diye yer
edinen ve etkileri önümüzdeki
yıllarda da hissedilecek şoklar-
dan ilkinin üzerinden 1 yıl geç-
ti. Geride kalan 1 yıla dönüp ba-
kıldığında, ikinci Dünya Sa\a-
şı yıllan dışanda bırakıldığın-
da, yaşadıklanmızın, tarüıımi-
zin en derin krizi olduğuna kuş-
ku yok. Hiçbir dönemde bu ka-
dar kurumuş, daralmış bir eko-
nomik konjonktür yaşamadık.
Hiçbir dönemde bu ölçüde bir
yoksullaşma, işsizlik yaşama-
dık ve hiçbir dönemde bu kadar
EMF-DB gibi kuruluşlann kont-
rolüne girmedik.
Yaşanan kriz, beklenmedik
bir kriz olmadığı gibi, krizin so-
rumlusu da sadece bugünün ik-
tidanyla sınırlı değil.
Geçen bir yıla bakıldığında
krizin topluma yüklediği mali-
yetin çok ağır olduğunu görüyo-
ruz. Ortaya çıkan yükün topla-
mı çok ağır olduğu gibi, top-
lumsal sınıflara yansıması da
bir hayli farklı.
Türkiye, 2000 Kasımı'nda ve
2001 Şuban'ndaartardayaşadı-
ğı iki kriz sonucunda büyük ka-
yıplara uğradı. Bu krizlerin orta-
ya çıkışında ana sorumluluk, her
ne kadar sütten çıkmış kaşık gi-
bi davTansa da IMF'nindir.
3. İç borç ve faizlerdeki ek
yük.
4. işsizlik artışı.
5. Üretim düşüşleri, iflaslar,
dünya rekabet gücunün azalma-
sı.
sına sokuyor. Oysa Türkiye 1
yıl öncesine kadar "üst-orta ge-
lişmiş ülkeler" grubundaydı.
Dolayısıyla, yaşanan kriz nede-
niyle Türkiye küme düşmüş du-
rumda.
Büyümeden küçülmeye
(5
I9S9 I 2CC
I -995 -396 -59" 1996 I 2CCC
M
Hem 1999 sonundaki progra-
mın hem de Kasım ve Şubat
krizlerinin bütün ana paramet-
releri IMF tarafından belirlendi.
Dolayısıyla yaşanan şoklar ve
yarattıklan hasardan birinci de-
recede IMF sorumlu sayılmalı.
Bir yılın sonunda ekonomik
hasann bilançosu şu başlıklar
altında toplanabilir:
1. Yüzde 9'u bulacak küçül-
me sonucu milli gelir düzeyin-
de kayıplar.
2. IMF'den ek dış borçlan-
mayla artan yük.
Krizm yarattığı gelir kaybı
2000 yılında 202 milyar S
olan GSMH'nin, IMF'nin var-
saydığı yüzde 3Tük küçülmey-
le kalmayıp yüzde 9 küçülmeye
doğru gidişiyle, 2001 milli ge-
liri 145 milyar dolan ancak bu-
lacak. Bu çerçevede 2000'e gö-
re 57 milyar dolarlık bir milli
gelir kaybına uğrayacak olan
Türkiye'nin kişi başına geliri de
2000'de gerçekleşen 3095 do-
lardan 2250 dolar dolayına dü-
şecek. Bu durum, Türkiye'nin
dünya ekonomi ligindeki yerini
de etkiliyor. 200 milyar dolarlık
bir ekonomi iken dünyanın en
büyük 20. ekonomisi sayılan
Türkiye, 145 milyar dolara ge-
rilemiş ekonomisiyle dünya
ekonomisinin 25 ila 30 aralığın-
da bir yerde artık. Aynca kişi
başına geliri de 3000 dolarlar-
dan 2250 dolara indiğinden ki-
şi başına gelir açısından dünya-
nın 43. üîkesi iken Şımdi 50 ila
55. arahğında yer alan ülkeler
arasına girecek ki, bu durumda-
ki ülkeleri Dünya Bankası, "alt-
orta getişmiş ülkeler" sıralama-
Türkiye Milli Geliri:
Nereden Nereye (m*yar$)
19» '9K 1996 1997 1996 1999 2000 2D01
Yaşanan dehşetli küçülme,
Türkiye'nin AB ortalamalan ile
ilgili durumunu da bozdu.
2001 'de Türkiye yüzde 9 küçü-
lürken AB'deki büyümenin
yüzde 2 olması bekleniyor. Tür-
kiye'nin 2001 tüketici enflasyo-
nu yüzde 80 bandına yeniden
yerleşirken AB'nin 2001 enf-
lasyonu yüzde 2.6'da (aylık de-
ğil, yıllık!) kalacak. Yine Türki-
ye, 2001 'i yüzde 9 küçülmeyle
kapatmaya hazırlanırken Türki-
ye dışında AB'ye üyelik süre-
cinde bulunan ülkeler grubu, bu
yılı yüzde 3.5 büyüme ile kapa-
tacaîdar ve 2002 büyüme hedef-
leri de yüzde 4.2. Hatta Baltık
bölgesi aday ülkelerinin büyü-
me performanslannın Orta Av-
rupa, Güney ve Güney Doğu
Avrupa bölgelerindeki aday ül-
kelerden daha yüksek olması
bekleniyor.
Kısacası, Türkiye yaşadığı
ekonomik yıkımla AB rüyası-
nın da epeyi uzağına düşmüş
oluyor.
Ek dış borç yflkü
IMF'nin 1999 sonunda yü-
riirlüğe soktuğu üç yıllık prog-
ram (2000- 2002) başlangıçta,
3.6 milyar dolarlık bir IMF kre-
disi ile destekleniyordu. Kasım
ve şubat krizlerinden sonra sağ-
lanması zorunlu hale gelen IMF
ve Dünya Bankası kredisinin
toplamı, 24.9 milyar dolara çık-
tı. Bunun 18.1 milyar dolan
IMF'den. kalan 6.8'i Dünya
Bankası'ndan.
Her ne kadar IMF, bu ölçüde
bir krediyi hiçbir ülkeye açma-
dıklannı söyleyıp bunu bir lü-
tuf, her Türk e verilmiş 300 do-
lar olarak takdim etse de bu kre-
diler Türkiye'nin dış borç sto-
kuna yaklaşık 25 milyar dolar-
lık ek yük getirdi. Buna,
2002'de kullandınlması düşü-
nülen 10 milyar dolarlık kredi
dahil değil.
GSMH'daki 57 milyar dolar-
lık kayba, 25 milyar dolarlık ek
borçlanma eklenirse; sadece bu
iki kalemden 82 milyar dolarlık
bir "hasann" olduğu görülür.
İŞÇtNİNEVREJNİNDEN
ŞÜKBAN SONER
Kaşla Göz Arasında
"İçinde uyumsuz", "halkın arasına çıkamayacak
kadartükenmiş", "seçim barajının altında kalacakla-
nnı kendilerinin dile getirdiğı"... koalisyon ortaklığın-
da bile kimi alanlarda kimi işler tıkır tıkır yürüyor.
IMF'nin desteğinde ayakta duran hükümetin, istikrar
(!) paketini dikte ettirildiği gibi uygulama görevinin en
vazgeçilmez ayağı elbette ki özelleştirmeler.
Sorgusuz sualsiz, başını almış gidiyor. Oysa gün
geçmiyorki özelleştirmeler vurgunu, yasadışı, haksız,
hukukun ayaklar altına alınması, kamu mallannın yağ-
malanması anlamında bir dosya, gerçekler ortaya çık-
masın. Dün masamın üzerinde birikmiş, geçen hafta-
ya ilişkin kimi sendikalardan gelmiş, medyada hiç yer
almamış, ancak bizim gazete gibi yayınlarda kenar kö-
şede dıkkat çekememiş açıklamalan çöpe atıyordum
ki birkaçından birkaç önemli bilgiyi köşeye aktarma-
nın, kaşla göz arasında çevrilen dolaplann boyutlan-
nı sergileme anlamında anlamlı olacağını düşündüm...
- özelleştirme Idaresi Başkanlığı Türkiye'de hiçbir
kamu kuruluşuna verilmeyen yetkiler ile donatılmıştır.
Hükümetler değişir, ölB'ye kimse dokunamaz. Çün-
kü dış korumalıdır. Kapsamına alınan 219 kamu ku-
ruluşunun 144'ünü hiç kamu payı kalmayacak biçim-
de özelleştiren ve halen aralannda dev KlT'lerin bu-
lunduğu 36 kuruluşu özelleştirmeye çalışan ÖİB, ço-
ğu tartışmalı, şaibeli uygulamalanna ilişkin kamuoyu-
na hesap vermelidir.
özelleştirmeler için neler söylenmişti, alınan sonuç-
lar nelerdir? özelleştirmeler ile ulusal gelir-üretim ve
ekonomik güç-vergi-istihdam açılanndan neler kay-
bettik? özelleştirilen alanlann yeri özel sektör tarafın-
dan dolduruldu mu? özelleştirmeler ekonomiyi can-
landırdı mı? Ekonomide verimlilik arttı mı? özel sek-
törün dinamizmi gelişti mi? Istihdam arttı mı, eğitim
ve sağlık hizmetleri etkinleşti mi?
Bütün bu soruların yanıtlan olumsuzken ölB'yi ta-
mamen denetim dışına çıkaracak, borçlanarak karşı-
hğında elindeki kamu kuruluşlarını yok pahasına ve-
recek, rflas eden bir işletme anlayışıyla borç ödeme-
lerinde kuruluşlan takas olarak kulanacak yasa tasla-
ğı gündemdedir.
- ölB'de 330 dolayındaki kadrolu çalışanların işi, el-
lerinde bulunan kamu kuruluşlarını satmak, satılma-
yanları batmaya terk etmektir. Yüksek maaşlan, yol
açtıklan kamu zararlan hiçbir denetime tabi değildir.
Kamu çalışanlarını mağdur eden tasarruf önlemleri
kapsamında ÖlB'de ne yapılmaktadır?
1985-2000 dönemi özelleştirmelerinden ÖİB 516
milyon dolar alacaklıdır. 2001 yılı içinde ödenmesi ge-
reken 113 trilyon taksıt/n 105 trilyonunun sahiplerin-
ce ödenmeyeceği ölB'nin kendi yayınlannda açıkla-
ma olarak yer almaktadır. Diğer bir deyişle taksit öde-
melerinin ancak yüzde 7.6'sı gerçekleştirılecek, yüz-
de 92.4'ü ödenmeyecektir. Bu arada taksit süreleri-
nin ÖİB tarafından 15-20 yıla dahi uzatıldığı örnekle-
rin olması çarpıcıdır. ÖİB yanıtlamalıdır. Kimdir bu tak-
sit sahipleri? Taksitlerini ödemeyenler için satış söz-
leşmesi gereği hangi işlem yapılıyor? Yargı yoluna
başvuruluyor mu?
ÖİB kamu çıkarlan açısından zararlı bir kuruluş ve
uygulamalan da açık değildir. 10 milyarlarca dolarlık
kamu kuruluşu ellerindedir.
- Bor madenlerinin kamu eliyle işletilmesi ve pazar-
lamasına son vermek, alanı yabancılara açmak üze-
re yasa değişikliği yine gündemdedir. Oysa
20.12.2000 tarihli özelleştirme kararı kamuoyundan
gelen geniş tepkiler karşısında 2001 yılı başında Ba-
kanlar Kurulu'nca geriye alınmış, Petrol-lş Sendika-
sı'nın açmış olduğu davada da yürütmeyi durdurma
karan verilmiş, Eti Holding tamamen özelleştirme kap-
samı dışına çıkanlmıştı.
Hammadde yetersizliğinden yüzde elli kapasite ile
çalışan ABD bor işletmelerinin acilen Türkıye'deki bor
rezervlerine ihtiyaçlan vardır. 130 yıldır sürdürülen bor-
larımızı ele geçirme çabalannı arttıımışlardır.
Bir kez daha yineliyoruz ki bor madenleri stratejik-
tir. Rezervlerin yüzde 70'i Türkiye'dedir. İşletme ile
sağlanabilecek gelir 1 milyar dolan bulabilecektir. Tüm
engellemelere rağmen 260 milyon dolar ihracat geli-
ri sağlanmaktadır.
- TCDD, Batılı ülkelerin tersine, ulaşım ve taşıma-
cılıkta ihmal edilmişliğin ve hatta unutulmuşluğun po-
tasında kan kaybetmektedir. Demiryollan için bütçe-
den aynlan payla bir banliyö hattı bile kurulamazken
30 yıllık eskimiş ray ve traversilerin bakımı yapılmak-
tadır. Son krizle işletme durma noktasına sürüklen-
mektedir.
- Kamuoyunda TİGEM işletmelerini özel sektöre ki-
ralama ve devleti küçüftme gerekçesiyle, kazanılmış
işçi haklannı ortadan kaldırma kampanyasına zemin
hazırlayan haberler yayımlanmaktadır. Tavuk başına
personel sayısı ile alay eden haberler de bu amaçlı-
dır. TİGEM, 37 tarım işletmesi, 3.8 milyon dekar ara-
zi üzerinde bitkisel üretim ve hayvancılık faaliyetleri-
ni yürütmektedir. Verimlilik düzeyi Türkiye ortalama-
sının üzerindedir. Tohumluk ve damızlık üretimi gibi
önemli bir alanda faaliyet gösteren tek kamu kurulu-
şudur. Türkiye tanmının IMF baskısı attında, saldın al-
tında olduğu bu süreçte, kamu işletmelerini yok et-
meye çalışan politikalar gündemdedir.
Ve yargıdan geri dönmüş bir eşine rastlanmaz özel-
leştirme uygulaması yine gündeme girmiştir. Zaten
kamunun malı olmayan özel kurum niteliğindeki Va-
kıflar Bankası'nın özelleştirilmesine ilişkin oyun bir
kez daha sahneye indirilmiştir.
Hükümet ve ÖİB, en son Ticaret Bankası örneğin-
de yaşandığı üzere, özelleştirme karartarına aykırı
çıkmış sayısız yargı kararına uymamakta diretmek-
tedirler...
Mercedes otobüslerine
toplatma karan
RECEPBLTLLT
Karapınar Asliye Ce-
za Mahkemesi, Kon-
ya'nın Karapınar ilçesi
yakınlannda 4 yıl önce
meydana gelen ve 49
kişinin yanarak ölü-
müyle sonuçlanan tra-
fik kazasıyla ilgili da-
vada, yakıt tankı tasa-
nmlannın hatalı olduğu
ve yangına sebebiyet
verdiği gerekçesiyle,
halen kullanımda bulu-
nan 1995, 1996, 1997
ve 1998 model O 403
Mercedes otobüslerinin
toplatıhnasına karar
verdi. Mahkeme 11
Ağustos 1998 tarihli
ODTÜ bilirkişi raporu-
na dayandırarak aldığı
kararda, toplatılması
kararlaştınlan otobüsle-
rin yakıt deposu etrafin-
da ek güvenlik hücresi
oluşturmadığı belirtildi.
Toplatılacak söz ko-
nusu model otobüslerin,
bilirkişi raporlan doğ-
rultusunda eksiklerinin
giderilmesinden sonra
sahiplerine iade edihne-
sini kararlaştıran mah-
keme, Mercedes Benz
Türk'ünyabancı yöneti-
cileri hakkındaki hük-
mü de, 4616 sayılı yasa
kapsamında ertelemişti.