Katalog

Cumhuriyetlmtiyaz Sahibi: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayımcılık A.Ş"yi temsilen Cumhuriyet Vakfi adına İLHA1N SELÇUK Genel Yaym Yönetmeni: tbrahim Yıldız • Yazıışlen Müdürü: Saim Alpaslan 0 Sorumlu Müdür: Istihbarat: Cengiz Vıldırım # Ekonomi: Özlem Yfi- zak • Kültür Egemen Berköz • Spor Abdülka- dir Yücelman • Makaleler: Sami Karaören • Düzeltme Abdullah Yazıcı • Bılgı-Belge Edibe Fıkret Ilkız • Haber Merkezı Buğra • Yurt Haberleri: Mehmet faraç • Avrupa Müdürü: Hakan Kara Temsılcisı: Gürav Öz Yaym Kunılu: İlhan Selçuk (Baş- kan), Emre Kongar (Danışman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- ka\a. Şükran Soner, tbrahim Yıîdız, Orhan Bursalı, Musta- fa BaJbav, Hakan Kara. Ankara Temsılcısr Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No 125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara fel 4195020 C hat). Faks 4195027«tzmırTemsılcisı.SerdarKızık,H Zıva BK 1352 S 2 3 Tel. 4411220, Faks. 4419117 • Adana Temsilcisi Çetin Yiğenoğtu, tnönü Cd 119 S. No. 1 Kat: 1, Tel 363 12 11, Faks. 363 12 15 Muessese Müdürü Erol Erkut 0 Koordınatör Ahmet Korulsan • Mu- hasebe Bülent YenerO tdare Hûseyin Gürer # Satış Fazilet Kuza REKL4M: P.M. Ltd. Şti. • Genel Müdür GiUbin ErtturanÂKoonjuiator Reha Işıtman • Genel MiklürYrd Sevda Çoban 0 Fınansnuuı Müdürü. Çetin Erdumn Tel 0212 514CF53- 5ü 84 60-61, Faks 0212 513 8463 Yıvımlavaıı: Yenı Gün Haber Ajansı Basın ve Ya>ıncılık A Ş. Basfcı: Sabah Yayıncılık A.Ş Tufkocağı Cad 39 41 Cağaioğlu 34334 Istanbul PK 246 - Sıricecı 34435 tstanbul Td (0-212)512 05 05 (20hatı Faks (0 212)513 85 95 1 4 K A S I M 2 0 0 1 Imsak:5.12 Güneş: 6.43 Öğle: 11.56 tkındi: 14.30 Akşam: 16.55 Yatsı: 18.19 Oruç,kaip hastasna zararfı • ANKARA (ANKA)- Uzmanlar kalp hastalanıu oruç tutmaması konusunda uyanyor. Kardiyoloji uzmanı Veli Vefalı, kalp hastalannın dengeli ve düzenli beslenmesi gerektığini belirtirken özellikle ilaç kullanan kalp hastalannın oruç tutmaması gerektiğini ifade etti. Iftarda ve sahurda bol ve ağır yemekler yenildiği için kalbe yük bindiğini kaydeden Vefalı, "Midenin aniden dolması ile mide işlevini yerine gerirmek için kan dolaşımını hızlandınyor. Midenin aniden şişmesi, kann kasının zannın yukanya doğru çıkmasına neden oluyor, bu da kalbı sıkıştırabilir" dedi. Ögpenmenin yaşı yok • NAZİLLİ(AA)- Aydın'ınNazilli ilçesinde okuma-yazma kursuna katılarak okur- yazar olmayı başaran 4 çocuk, 7 torun sahibi 72 yaşmdaki Saniye Çetin, şimde de 2. kademe kurslanna devam ederek diploma almak için çalışıyor. Saniye Çetin, küçük yaşlarda köylerinde okul olmaması yüzünden ögrenemediği okuma- yazmayı geç de olsa başardığı için gurur duyduğunu anlattı. Çetin, "Ulusal Eğitime Destek Kampanyası" çerçevesinde Halk Eğitim Merkezi'nde açılan kursa, çocuklannın isteği üzerine geldiğini söyledi. Yönetmen AKkaya'ya davet • NEWYORK(AA)- New York'ta yaşayan Türk yönetmen Mevlut Akkaya, Hollywood yapımcılanyla tanıştınlmak üzere seçilen 8 genç yönetmen arasına girdi. "Kanake" adlı fılmiyle dikkatleri üzerinde toplayan Akkaya, Amerikan Film Enstitüsü'nün (AFI) düzenlediği ve Hollyvvood'un küçük kapısı olarak nitelendirilen AFI Film Festivali'ne davet edildi. Halikarnas Bahkçısı'nın mektupları, desenleri, özel eşyası Izmirlilerle buluştu Bir ustabirdürıya • 'Balıkçı'nın kızı îsmetNoonan'ın arşivinden yararlanılarak oluşturulan 'Bir Usta Bir Dünya: Halikamas Balıkçısı' adlı sergi 30 Kasım'a kadar Fransız Kültür Merkezi'nde açık kalacak. İZMİR (Cumhuriyet Ege Börosu) - Yapı Kredi Kültür-Sanat Yayıncılık, îzmir Bü- yükşehir Belediyesi ve Fransız Kültür Mer- kezi ışbirliğiyle "Bir Usta Bir Dünya: Ha- ükarnas Bahkçısı" arşiv sergisi, îzmirliler- le buluştu. 'Bahkçı'nın kızı tsmet Noonan'ın arşi- vinden yararlanılarak oluşturulan serginin açüışına gelenler, yazarın el yazması mek- tuplan, kara kalem desenleri, kitaplan, fo- toğraflan ve özel eşyalannı yakından gör- me olanağını buldu. Asıl adı Musa Cevat Şakir Kabaağaçb olan, 1926 yılında Bodrum'a yerleştikten sonra eserlennde "Hatikarnas Bahkçıa" takma adını kullanan yazann kızı Ismet Noonan, duygulanm, "Babam her şeyden zevk alan, hayaü, payiaşmayı seven bir in- sandL Duygulanmı ifade etmekte zorlanı- yorum. Çocukluğumu, babam ve annemle geçirdiğim güzel günleri göröyorum ben bu sergide'' diye açıkladı. Daha önce Istanbul'da açılan serginin Iz- mir'de de olmasını çok istediğini, babası- nm ve ailesinin yanında Izmir ve Bod- rum'un önemli bir yeri olduğunu vurgula- yan îsmet Noonan'ın duygulu olduğu gö- rülüyordu. 'Acaba babam Ister mlydl?' YKY'den babasıyla ilgili bir sergi oluş- rurulması önerisi geldiğinde çok heyecan- landığını belirten îsmet Noonan, "Beni ara- dıklannda ilkönce 'Acaba babam ister miy- di?' diyc düşündüm. Ama sonra babamın yazdığı mektuplar, çizdiği desenlerie UgUi belgeleri sevenleriyie paytaşmanın doğru ol- duğunu düşündüm. Yanımda tomarlarca bana ve eşime yazdığı mekruplar var. Ara- lanndan seçtiklerimizi bu sergiye koyduk" dedı. Babasıyla ilgili anılannı anlatırken sık sık gözleri dolan Ismet Noonan. duygula- nm şu sözlerle aktardı: "Babam hiçbir za- man bizi zoriamazdb, Bodnun'da asude bir çocukhık geçirdik. Zorluklarla dolu bir ya- şamımız da oldu. Babama karşı her zaman sevgj ve saygı besledim. Bodruro'dayken ar- kadaşlanyla bahğa gittiği zamanlar geri döndüğünde yakaladıklan balüdan önce sıralardL Sonra ayıklantak. Balıklan eşit bir biçimde payiaşünrdı.Gerikalanlanda kom- şulanmıza dağrardı. Çok paylaşımcı bir in- sandL tlkokula giderken öğretmene götür- mek için kendi efleriyle yetiştirdiği çiçekle- ri istediğhnde. çeşit çeşit rengârenk çiçekie- ri, mis karanfüleri toplayıp bana verirdL Hayatunın en güzei anlanydı onun bana verdiği çiçekleri öğretmenime görürroek." YaşarKemaTın "HaükarnasBahkçtsı'na gehnceyekadaredebiyaümızdapek öyleya- şayan bir doğa yokru. O doğanın bir parça- sı gibiydi Bahkçı'yı okurken insan doğây- labütünleşmiş,do§anuıgüzeUiğindeatanbir yürekbuhır" dedığı Kabaağaçlı'nın özel ar- şiv sergisi, 30 Kasım'a dek Fransız Kültür Merkezi'nde ziyarete açık olacak. Diyabethastalannıniğne yerine haplatedayi edilmesi içinçalışma sürüyor Yaşam karartan şeker SAADETUSLU Müyonlarca insanı ensüline bağımlı hale ge- tiren, yaşam şeklini değiştiren diyabette, has- tanın yaşam standardına göre tedavi benim- seniyor. Uludağ Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıklan Anabilim Dalı'ndan Prof. Ömer Tanm, tedavide esas alınması gereke- nin hastanın yaşam biçimi ve günlük progra- mına uyulabilmesi olduğunu söyledi. Koca- eli Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalık- lan Anabilim Dalı'ndan Prof. Şfikrü Hafun ise "Esnek diyabet tedavi9" adı verilen yön- temin ülkemizde yüzde 30-40 oranında uy- gulandığını belirtti. Diyabet tedavisi hakkında bilgi veren Prof. Tanm, kısa sürede etki eden üaçlarla teda- vide esnekliğin sağlanabildiğini söyledi. Ta- nm, üzerinde geniş çalışmalar yürütülen pankreas adacık hücrelerinin nakli konu- sunda ise şu bilgileri verdi: "Boyöntemlebir yıldan uzun süre ensülinden bağımsızolarak MHYONKİŞİDEVAR HepatitB AIDS'ten hızlı ADANA (Cumhuriyet Büro- su) - Dünyada 2 milyan aşan Hepatit B \irüsü taşıyıcısın- dan yaklaşık 5 milyonunun Türkiye'de olduğu belirtildi. Virüsün AIDS 'ten daha bula- şıcı seyir izlediğini söyleyen Viral Hepatitle Savaşım Der- neği Başkanı Prof. Dr. Sefim Badur, virüs taşıyıcüarmın kontrol alnna alinabılmesı için bebeklere 3 doz aşı yapı- larak önlem alınabileceğını vurguladı. Halkın Hepatit B konusunda bilgüendınlmesı amacıyla düzenlenen seminerlerin sonuncusu yann iki bölüm halinde Adana Hil- tonsa'da yapüacak. RAKAMLARLA DİYABET Dünyada 150 milyon hasta tstanbul Haber Servisi - Diya- betli hasta sayısı dünyada 150, Türkiye'de ise 5 milyon. Hasta- lıkla ügili rakamlar şöyle sıra- lanıyor: • Avrupa'da 20 yaş üstü körlük nedenleri içinde 1. sıra- da, • Ölüm nedenleri arasında Türkiye'de üçüncü, ABD'de dördüncü sırada • ABD'de di- yabet yüzünden bir yüda ayağı kesilenlerin sayısı Vietnam Sa- vaşı'nda ayağı kesüenlerden fazla • Hastanın bir yühk he- modiyaliz masrafi ile 20 yıl boyunca ücretsiz ölçum aleti ve test stripleri verilebilir. • Çocuklann yüzde 99. 9'u devamlı ensülin alması gereken Tipl diyabetik. Toklukkan şekerine dikkat tstanbul Haber Servisi- Yülar- dır açlık kan şekeri sonuçlany- la tespit edilen diyabette, tok- luk kan şekermin ölçülmesı önem kazandı. Uzmanlar, tok- luk kan şekerinın gizli kalmış hastalan ortaya çıkardığını vurguladılar. Nocartis'in Condrad Oteli'nde düzenledi- ği "Dryabetvekardiyovaskûler hastahklar'" konulu toplantya katılan Istanbul Tıp Fakülte- si'nden Prof. Temel Yümaz, "Kişmin ensüfini 200'ün üstö- ne çdamşsa diyabet demektir. K^nin aflesinde di\ abetti \-ar- sa, çok çabuk aakryor, yemeğin bemen ardmdan 2 saat sonra aakryorsariskvanhr" dedi. yaşamlannı sürdüren az sayıda hasta var. Iransplantasyonlailgili en önemh' sorun, ba- ğışıkhk sisteminin yabancı hücrekri reddet- mesL Bu sorunu aşmak için vericinin kök hücresi denflen ilkel hücrelerinin alıcıya ön- ceden verihnesrvie bir çeşit bağışıkhk siste- mhûn ahşonhnası gündeme geuniştir. Hay- van deneylerinde bağırsak hücrelerinin ha- sarh panİtreas hücrelerinin işlevini üstiene- rek ensütin salgılaınası sağJanmış. Bu başa- n bağırsak hücrderinde gerçekJeşirse, her- hangi bir cerrahi işlem ge- rekmeksizin endoskop ile ağızdan ulaşüması ya da hapla bu tedavinin sağlan- ması mümkün oUbflecek." ASTAUĞINTESPİTI cellsmeler Prof. Tanm ABD'nin Philadelphia kentinde dü- zenlenen toplantıda tartı- şılan diyabetteki bazı ge- lişmeleri ise şöyle anlattı: "Nazalensüfin: Burundan sprey yöntemi ABD'de gi- derekyavgmlaşan bir teda- viyöntemL Türkiye'de yok. Ensühn pompası: Vücu- da yerleştirilebü'ecek kü- çüklükteki yapay pankre- astaflgfliçahşmalardevam ediyor. Kan şekerini bir damla kanla ölçen gluko- metreler ve istenen prog- ramdaensüin enjekteeden pompaiar halen kuOaml- maktadn-." Vitaminde hiliııçsiziz VURALAHI Antibiyotik tüketiminden sonra gelen vitaminler ülkemizde gelişigüzel ve denetimsiz kullanılıyor. Yurttaşlar bu konularda bilgi sahibi değil. Hatta bazı doktorlar bile antibiyotik ve vitaminlerle ilgili yeterli bilgıye sahip değil. Vitamınlerin vücudumuzda kaloriyle ve iştahla ne gibı bağlantılan olduğunu, beslenme ve biyomoleküler uzmanlanna sorduk: • VTtaminler şişmanlaür mı? Vitaminlerin kalori değerleri yoktur. O yüzden şişmanlatmaz. • Vitaminler iştah açar mı? Başta A, B, C olmak üzere yeterince vitamin ahnmadığında iştahta azalma görülür ve vitamin alımıyla birlikte iştah artışı olur. Vitamin dengenizde bozukluk yoksa ekstra vitamin ahnanızm iştahmıza hiçbir etkisi ohnaz. • Vücut, vitamini kendisi üretebflir mi? Hayır, az miktarda D vitamini ve niasin dışuıda vücutta vitamin yapımı söz konusu değildir. Bu nedenle vitaminleri besinlerle dışandan almak zorundayız. • Taze sebze ve meyvelerin vitamin içerikleri degişken midir? Hem de çok. îklim ve toprak ürününün olgun olup olmayışı, ürünü toplama yöntemleri, taşınması ve depolanması gibi pek çok etmen, \itamin içeriğini etkiler. e-posta: tan@ prizma.net.tr SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN Orta Asya Bizi Geçecek mi?.. Dayım 'Eczacı' Kenan Bey (Gemicigil) -veonun nesli-, 'eski Izmir'i, anlata anlata bitiremezdi; annem ve nınemle, aralarında ne nostaljik sohbet- ler: "-... Cafe Hermes, Kordon'daki sıra kahvele- rin, en kötüsüydü; hani canım, Poseidon'la, In- giliz bahriyelilerin devam ettiği, 'Sailor's Home' arasına sıkışmış olan!.." ya da, "Frenk Mahallesi'nde- kı, 'Avrupa Mağazalan"nın medh-ü-senâsı:"-... ne ararsan, bulursun: kuş sütii dahil, her şey satılı- yor: hele Le Printemps, ibret-i âlem bir yerdi..." Sanki bir Avrupa şehnnden söz edıyorlar: KJonari- dis'in sazı sözu, yemeklerı; Kramer Oteli'nin 'asâ- leti' unutulamıyor. Ya o zamanlann 'zenginliği', 'pa- ranın, paraetmesi'L 'Istirdat' sonrasında, -yâni bizim çocukluğumuz- nüfusunun yarısından çoöunu, iş hacminin kimbilir kaçta kaçını yitirmiş olan Izmir, gerçekte bir buna- lım geçiriyormuş; biz ne bilelım, Körfez tertemiz, mehtap inanılmayacak kadar güzel, bısikletli kızlar rüya gibiydi; geceleri sandallardan, 'O sole mio'nun söylendiğini işitirdik; ülkemiz, 'tam bağımsız' ve 'öz- gür': daha ne olsun! Oysa Izmir ve 'hinterlandı' ki, Uşak'a kadar geniş bir çevreyi kaplıyormuş; Izmir'e üşüşmüş, ecnebi şirketler sayesinde, hayli hareket- li bir ekonomi yaşıyormuş; tabii, onun sayesinde, 'hareketli' bir hayat! Kurtuluş'tan sonra, 'Eczacı Ke- nan Bey'in deyimıyle, Izmir 'suyu çekilmiş bir de- ğirmen'; ben, 'Serbest Fırka'nın, en çok neden Iz- mir'de, bu kadar alaka gördüğünü sanıyormuşum? Ülkemizin yoksul ve bakımsız olduğunu, Anado- lu'ya intikal edince; buna rağmen, 'Cumhuriyet Eko- nomisi'nin, kurtarıcı ve yükseltici olduğunu, yıllar sonra, 'ekonomikgelişmesine' gözatıncaanlayacak- tım. Cumhuriyef ba$ka. 'demokrasl' baska... Türkiye Tarihi'ni, git git, 'Cumhuriyet' ve 'Demok- rasi' diye ikiye ayırıp da irdelemek gerektiğıne, daha çok inanıyorum: Nasıl 'Cumhuriyet Aydım'.sa- pına kadar 'yurttaş', ülkesini savunmak konusunda, son derece 'mücehhez'; oysa 'Demokrasi Aydım', sorumsuzluğa yatkın, 'Tanzimatçı' 'Mütâreke Ay- dını'nın birtürevi ise; 'Cumhuriyet Ekonomisi', öy- le sağlam, diri ve yaratıcı; 'Demokrasi Ekonomisi' ise, düpedüz'dışa bağımlı', parayı her şeyin,'ulu- sal haysiyet'in bile üstünde tutan, bir Tanzimat' tü- revi! Iktisatçı değilim, benimkisi tecessüs; ama onun sayesinde biliyorum ki, yanılmıyorsam; 'Erken' Cum- huriyet dönemınde, Türkiye tek kuruş borç almaz, Osmanlı borçlarını öder; bütçesi denktir, enflasyo- nu yok; iki yılı hâriç, kalkınma hızı hep yukarda sey- reder; o yıllar da zaten bütün dünyayı sarsan, ünlü 'buhran yıllan'dır. Bu 'tesbit' niye Asya Türk cumhuriyetleri, 'Sovyet Parajıtezi'nöen çıktığında, muhtemelen Türkiye'yi hâ- lâ o 'Cumhuriyet Türkiyesi' sanıyorlardı; o yüzden, kurtuluşu bu tarafta aradılar; onlara bol keseden va- ad eden, başkalanndan çok daha pahalıya aldığımız dolariarı, kredi diye verdik! On yıl içinde, Orta Asya hiç kuşkusuz hem kendi gücünü ve kalkınma kapa- sitesini, daha iyi kavradı; hem de Türkiye'deki yö- netici takımının; nasıl, uluslararası üçüncü ligde bi- le, zoroynayabilir, birtakım olduğunu! Sapar Murat Türkmenbaşı, Dışişleri Bakanı Cem ile öyle 'yu- kardan' konuşurken, hem bunlann farkında; hem de, Asya Türk Cumhurıyetleri'nın ekonomik kalkınma hızının; 'liberal' Türkiye'den çok üstün; -'erken Cum- huriyet' dönemını hatırlatır- bir dinamizm içinde, seyrettığinın! Şımdi, 'ibret-i âlem olsun' diye, ıster misinız; BDT istatistiklerinde, Avrasya'daki akrabalarımızın, işle- rini nasıl düzgün yürüttüklerıne bir göz atalım? Onlar, övUnüp, çalışıp, güvenlyor'lar Türkmenıstan / "Türkmen resmı kaynaklanna gö- re, bu yılın ilk dokuz ayında, kı büyüme oranı, dün- yanın pek çok ülkesinin hıç göremediği bir oran: yüzde 18.1. Geçen yıl da, 12aylık dönemde, yüzde 17.6'lık bir büyüme oranı açıklanmıştı. Ekonomide- ki yüzde 18.1 'lık büyüme içinde, sanayiinin payı bü- yük. Ana sektörterden, sanayide yüzde 37, tanmda yüzde 23 ve inşaatta yüzde 10'luk büyüme kayde- dilmiş!.." Kazakistan /"... Kazakıstan 'da ilk dokuzaydaki bü- yüme, yüzde 14. Sanayi üretımındekjartış, yüzde 13.8. Önemli birsektör olan imalat sanayiindekı artış, ümit verici: yüzde 14.2. Petrol üretimindeki artış, yüzde 19.1. Ekonomi2000yılında da, yüzde 9.6 oranında büyümüştü. Bütçe ve dış ticaret 'fazla' veriyor. Kişi başına milli gelir ve reel ücretler, hissedilır oranda artıyor..." Azerbaycan /"... bu yılın ilk dokuz ayındaki büyü- me, yüzde 9.3. Sanayi üretiminde yüzde 5.4, tanm- da yüzde 9.7'lik bir artış görülüyor. Azerbaycan, ge- çen yıl da, yüzde 11.1 'lik bir büyüme kaydetmişti. Geçen yılyüzde 2 dolayında gerçekleşen enflasyon, bu yılın ilk altı aylık döneminde, binde 5 olarak kal- mış, Dış ticaret ve bütçe, 'fazla' veriyor..." Ozbekistan / "... 2000 yılındayüzde 4 büyüyen öz- bekistan, bu yılın ilk dokuz ayında yüzde 4.5'lik bir ekonomik büyüme kaydetmiş: sanayi üretimi, yüz- de 7.6, tanmsal üretimi yüzde 6.6, oranında artmış; aynı dönemdeki enflasyon oranı yüzde 16.4; oysa, geçen yılın enflasyon oranı, yüzde 28.2 düzeyin- deydi..." Kırgızistan/"... şöylebakarsanız, Türkiye'yeençok benzeyeni Kırgızistan gibi, dış kaynak ihtiyacı ve bütçe açıkları en önemli sorunu. Yine de Kırgız eko- nomisi, geçen yıl, yüzde 5 oranında büyüme kay- detmişti. Bu yılın ilk altı ayındaki büyüme, yüzde 6.7. Bu başanda yüzde 13.6 oranındaki tanmsal üretim artışı etkili olmakla beraber, sanayi üretimi de yüz- de 6 yükseliş göstermış. Geçen yıl enflasyon oranı yüzde 19 idi, bu yılın ilk altı ayında yüzde 5.9, yani geçen yıldan çok iyi..." ('Zaman', BDT Istatistik Ko- mitesi'nin, açıkladığı rakamlara dayanarak, Kadir Dikbaş) Şimdi anladınız mı, Türkmenbaşı neden öyle sert ve acımasız koruışuyor? Ne dersiniz, IsmaH Cem ona, Türk Ekonomisi'nin(!) inanılmaz rakamlarını verip, haddini bildirebt'lir miydi? Hiç sanmıyorum. e-mail:tilahan ı isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88