Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27 EKİM 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HiIVvliıV-flVJJ. / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Telekom'un zor
sınavı
• ANKARA (ANKA)
- Türk Telekom'un
şirketleşme ve yeniden
yapılanma
faaliyetlerini yürütmek
iizere açılan ihalede
yapılan elemelerin
ardından, finale
birbirinden iddialı
dört şirket kaldı.
Ernst&Young,
Arthur Andersen,
Diamond Cluster ve
The Boston Consulting
Group'un "ipi
göğüslemek" için
yanşacağı ihalenin
galibinin, salı günü
yapılacak yönetim
kurulu toplantısında
karara bağlanmasına
kesin gözüyle
bakılıyor.
XP Türklye'de tte
pazaraaçıMı
• Ekonomi Servisi -
Microsoft'un yeni
yazılım programı
Windows XP'nin
tanıtımıyla birlikte,
dünya genelinde
tüketicilerin bekleyişinin
sona erdiği ve sektöre
yönelik ürün satışlannda
görülen düşüşün
açüacağı öngörülüyor.
Microsoft Windows XP
yazılım programı, tüm
dünyada aynı anda
yapılan kutlamalarla
piyasaya sürüldü.
Türkiye'de Maydonose
Showland'de yapılan
tanıtımda konuşan
Microsoft Türkiye Genel
Müdürü Haluk Maga,
kriz sonrasında
bilgisayar kullanımının
daha da azaldığını ifade
etti.
Çalışanlar grev
hazırlığında
• ANKARA (ANKA) -
Ekonomik krizden ağır
bir şekilde etkilenen
çalışanlar ikramiyeler
ve kıdem
tazminatlannın
ellerinden alınması
tehdidiyle karşı karşıya
kalınca meydanlara
ınmeye karar verdi.
Emek Platformu'nu
oluşruran örgüt
başkanlan bu amaçla
30 Ekim'de toplanarak,
eylem ya da olası bir
genel grev tarihini
belirleyecekler.
IMF'ye ve
savaşa hayır'
• Ekonomi Servisi -
Emekli-Sen, Türkiye'de
mevcut durumun
demokratik bir ülkeye
yaraşmadığını
'belirterek IMF
reçeteleri, özelleştirme
ve savaş konusunda da
referanduma
gidilmesini talep etti.
Emekli-Sen Basın
Sözcüsü ve Atatürkçü
Düşünce Derneği üyesi
Seyit Aslan tarafindan
kaleme alman
açıklamada.
demokrasinin "halkın
halk tarafindan halk
ıçin idaresi" demek
olduğu hatırlatılarak,
"îşleyiş böyle olsaydı,
soyguncular.
vurguncular olur
muydu? On
milyonlarca insan işsiz,
açhk ve sefalet içinde
yaşar mıydı? Ülke
ekonomisi IMF'ye
devredilir miydi"
denildi.
OPEC olağanüstü
toplanıyor
• \TYANA(AA)-
Petrol Ihraç Eden
Ülkeler Örgütü
(OPEC),petrolünvaril
fıyatınm 19 dolann
altına düşmesi üzerine
Genel Sekreter Ali
Rodriguez'in çağnsıyla
29 Ekim Pazartesi günü
örgütün merkezi
Viyana'da toplanacak.
OPEC üyesi olmayan
Rusya, Meksika, Mısır,
Umman, Kazakistan ve
Norveç'in de katılacağı
toplantıda, petrol
üretiminde kısmtı
yapma karan alınması
bekleniyor.
Reel sektöre dönük çalışmalardan sermayeye aktanmlar, vergi ödeyenlere ise yeni yükler çıkıyor
Batıkkurtaracak fonBANü SALMAN
ANKARA - Hükümetin reel
sektör için başlattığı çalışmalar-
dan bankalar ve şirketlere yeni
aktanmlar, devlete ve vergi öde-
yenlere ise yeni faturalar çıkı-
yor. Bu konuda hazırlanan yasa
taslağıyla şirketlerin borçlan-
mn, Bankalar Birliği'nin belir-
leyeceği bir çerçeve anlaşmay-
la yeniden yapılandınlması ön-
görülüyor. Aynca Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu'na
(TMSF) bağlı bir Varlık Yöne-
tim Şirketi kurularak özel ban-
kaların batık kredilerinin yanı
sırapiyasakoşullannda satama-
dıklan varlıklarını da devlete
devretmelerinin yolunu açan
düzenlemeleryapılıyor. Buola-
nak yalnızca bankalara değil,
diğer mali kuruluşlar adı altın-
da özel finans kurumlan, sigor-
ta şirketleri, leasing ve fakto-
ring şirketlerine de sağlanıyor.
• Hortumcu da yararlanacak: Varlık Yönetim Şirketi'yle bankalardaki batık
kredileri kurtarmanın ötesine geçilerek borç nedeniyle bankanın devraldığı
arazi, bina gibi taşınmazlar, makine, otomobil ve başka şirketlerdeki
iştirakleri de kapsayacak biçimde satış kabiliyeti olmayan varlıkların devlete
satılmasının yolu açılıyor.
Taslakta herhangi bir sınırlama
olmadığı için bu olanaklardan
"bankalann içini boşaitanlar"
da yararlanabilecek.
Reel sektör ve bankalan kur-
tarmak için hazırlanan yasa tas-
lağıyla getirilmek istenen yeni
düzenlemelerden bazılan şöyle:
• Bankalar, özel finans ku-
rumlan, TMSF ve tasfiye ha-
lindeki Emlak Bankası ile ban-
ka dışındaki mali kurumlann
30 Eylül 2001 tarihi itibanyla
alacaklan olan şirket borçlan
bir defaya mahsus olmak üze-
re 2 yıl içinde yenilenip yeni-
den yapılandınlacak. Aynı ola-
nak Ziraat ve Halk bankalan ile
TMSF'ye ait bankalara da ayn
ayn tanınıyor.
• Borçlann yeniden yapılan-
dınlmasında Bankalar Birli-
ği'nin belirleyeceği bir standart
çerçeve anlaşması koşullan
esas almacak. Bu çerçevede
alınacak teminatlar, düzenlene-
cek kâğıtlar vergi ve fonlardan
muaf olacak.
• Lisans devri, imtiyaz, özel-
leştirme kapsamındaki işler
için açılacak krediler, Bankalar
Yasası'ndaki kredi suunnın dı-
şına çıkanlacak. Bu konuda
BDDK'nin yetkili kılınması
öngörülüyor. Dövizli ipotek
alınmasının yolu açılacak.
• Yeniden yapılandırma
programı içinde, fon bankala-
rım alacaklanna yönelik olarak
takip ve tahsilatta 6183 sayılı
Amme Alacaklannın Tahsil
Usulü Hakkında Yasa'nın uy-
gulanmamasının yolu açılacak.
Ancak temerrüt durumunda,
yani yeniden yapılandırma pla-
nına borçlunun uymaması du-
rumunda 6183 sayıh yasa hü-
kümleri uygulanacak.
• TMSF'nin sermaye sağla-
yarak katılacağı Varhk Yöne-
tim Şirketi kurulacak. Bu şirket
kurulduğundan itibaren 2 yıl
süreyle TMSF'nin sahip oldu-
ğu, vergi, resim ve harçlardan
muaflık olanağına sahip olacak
Varlık Yönetim Şirkeri'nin dev-
ralacaklan yalnızca bankalan
değil, özel finans kurumlan, le-
asing (finansal kiralama), fak-
toring (firmalara, vadeli sahşla-
nnın bedehni vadesinden önce
tahsil olanağı veren finansman
hizmeti), forfeating (faktoring
şirketlerinin işlevinin daha
uzun vadeli ve senetlerin tahsil
edilememesi durumunda iade-
si olmayan biçimi), sigorta şir-
ketleri gibi diğer mali kurumla-
n da kapsayacak. Bu yöntemle,
mali kurumlann batık kredileri
devralınıp karşılığında Varlık
Yönetim Şirketi tarafindan Ha-
zine kâğıdı verilirken şirketlere
debuborçlannıVarhk Yönetim
Şirketi'ne ödemesi için "beüi
süre ödemesiz, uzun vadede ge-
ri ödemeti, daha uygun faizfi"
gibi değışık koşullarda plan su-
nulacak.
Getirilen düzenlemeyle Var-
lık Yönetim Şirkeri'nin işlevi
bankalan ve reel sektörü kurtar-
ma adına batık kredilerin dev-
rahnmasının ötesine geçirilerek
"diğer varüklar" tanımıyla da-
ha da genişletiliyor.
MARET GENEL MÜDÜRÜ GÜLER, ET VE ET ÜRÜNLERİNDE KDV'NİN İNDlRİLMESİ GEREKTİĞtNl SÖYLEDt
Koç-Ata Besi Çiftliği 1 yaşınd^
ÖZCANÖZGÜR
ŞANLIURFA - Maret
Genel Müdürü AB Güler.
temel gıda maddeleri için
uygulanan yüzde l'lik
KDV oranının et ve et
ürünlerinde yüzde 8-18
arasında olduğunu belir-
terek bu durumun hem
kayıt dışı üretim ve haksız
rekabete neden olduğunu
hem de kontrolsüz et satı-
şıyla halk sağlığını tehdit
ettiğini belirtti. Koç-Ata
Besi Çiftliği'nin kurulu-
şunun birinci yıldönü-
münde, Koç Holding Tü-
ketim Grubu Başkanı
Cengiz Solakoğlu. çiftliği
"ekonomisi olan birsosyal
proje" diye nitelendirdi.
Maret Genel Müdürü
Ali Güler, önce deli dana
konusu, ardından patlak
veren ekonomik krizle ge-
nel et tükeriminde yüzde
20, kırmızı et tükeriminde
de yüzde 40'lık düşüş ol-
duğunu ifade ederek fiyat-
ların geçen yıla göre art-
madığmı kaydetti. Güler,
KDV oranının düşürülme-
si gerektiğini dile ge-
tirirken Solakoğlu, "Pro-
jemiz yöre insanı3ebütün-
leşme projesL Doğal yapı-
yı, bflgi ve teknolojiyi îyi
kullanabilirsek Türkiye
dünya gıda merkezi olabi-
Hr" diedi. Solakoğlu çıft-
hkte teknolojinin sunduğu
bilimsel metotlarla üretim
yapıldığını söyledi.
Solakoğlu, Koç-Ata ta-
rafindan gerçekleştirilen
yatınmın bölge coğrafya-
sı için örnek model teşkil
ettiğini kaydetti.
ÖZLEMYÜZAK
ŞANLIURFA - Önce tazyik-
li su ile duşa giriyorlar, sonra ti-
tizlikle kurutuluyorlar. Ardın-
dan sıraya girip makinelere bağ-
lanıyorlar. Yaklaşık 13 dakika
kaldıklan sağım makinelerine
sütlerini verip, yine geldikleri
gibi sırayla yerlerine geri dönü-
yorlar. Hepsinin birer adı var.
Haklannda her türlü bilgi, bil-
gisayar kayıtlannda tutuluyor.
Ayaklanna taküı çipler yürür-
ken kaç adım attıklannı bile he-
saphyor. Adım sayılannın sık-
laşması 'boğaya getiyortar' an-
lamını taşıyor. Yani çiftleşme
dönemi. Ama onlar boğaya gel-
miyorlar. Kendüerine "enkeo-
dmi kanıtiaınış" karşı cınslenn
spermleri suni döllenme yoluy-
la enjekte ediüyor. Titizükle
yemleniyor, yıkanıp, aşüanıyor,
sağüıp bakılıyorlar. Ancak ya-
şadıklan anneük duygusu yal-
nızca bir saatlık. Doğurduklan
buzağılar bir saat sonra yanla-
nndan alınıp özel beşiklere yer-
leştiriliyor ve uzmanlar tarann-
dan besleniyorlar. Bir daha da
atmelerini hiç görmüyorlar. Zi-
ra anne inek yavrusuna bir kez
süt verirse sonra sağım yapnr-
mak istemiyor. Yetkililer doğan
buzağı erkek ise isim takmaya
gerek duymadıklannı söylüyor-
lar. Gerekçe ise onlann misafir
oluşu: 14 ayhk olmalanndan
sonra yaşamlan "kesünhane-
de* bitecek
Koç-Ata Çiftliği'nin Genel
Müdürü Fazıl Çamdibi sığır
sayısını 6 binden 12 bine çıkar-
mayı hedeflediklerini anlattı.
Sözleşmeli çiftçüik projesini de
yaşama geçirmeye başlayacak-
lannı söyleyen Çamdibi, 4 îsra-
iUi danışmanla toplam 106
çahşanın olduğu çiftlikte 100
kişinin Urfa ve yöresinden gel-
diğini yine de "Orada hep İaıa-
illiler çab^yor" sözlerinin önü-
ne geçemediklerini anlatn.
İstanbul'da sayaçlan 'uzaktan' okuyan ve hatalı bildirim yapan şirket diğer illerde de hizmette
Elektrikte soygun Türkiye genelindeFATMAKOŞAR
îstanbul'da Boğaziçi Elektrik Dağı-
tım AŞ'nin (Boğaziçi EDAŞ) endeks
okuma ve kesme işini taşeron şirketle-
re yaptırmasıyla abone, işçi ve yöneti-
ciler arasında kurulan yolsuzluk zinci-
ri, Türkiye geneline yaygınlaşıyor. "Al-
dığı endeks değerlerinin gerçeği yansrt-
madığı, endeksörden çıkan fatıira bü-
dirimini abonelere yapmadıgı ve olay
mahallinp ghmeden hatalı endeks de-
ğerierini endeksöre gjrerek okuma işle-
mini gerçekleştirdigi" tespit edilen
Starkom Mühendislik Müteahhitlik
adh şirketin Boğaziçi EDAŞ'm Beyoğ-
lu-Çağlayan-Sanyer bölgesi yamsıra
Türkiye 'nin 5 ilde daha okuma ve
10'un üzerinde ilde de bakım-/ onanm
gibi işler yaptığı öğrenildi.
Starkom şirketinin sahibi olan Bed-
rertin Yıldız' ın kardeşi Erdal Yüdız' ın
yönettiği Bay-Em Ticaret înşaat adh
bir diğer şirket de Boğaziçi EDAŞ'ın
Beyazıt tşletme Müdürlüğü hizmet
alamnda endeks okuma ve fatura dağı-
tım hizmetlerini yürütüyor. Bay-Em
adlı firmamn da sadece Aralık 2000'de
toplam 10 bin 258 abonenin sayacını
okumadığını gösteren belge ele geçi-
rildi. Belgede, Boğaziçi EDAŞ, saya-
cı okunmayan aboneler nedeniyle fir-
mayı "cezalandırarak" sözleşme eki
teknik şartnamenin 13. maddesi gere-
ğince tahakkuk ettirilen toplam 11 mil-
yar 688 milyon 991 bin liralık ceza pu-
an bedelini istihkakından kestirmiş.
Ele geçirilen 23 Şubat 2001 tarihli
belgede Boğaziçi EDAŞ Müşteriler
Müdürlüğü, Bay-Em elemanlannın 10
bin 258 abonenin sayacını okumadığı-
m belirterek evrakın Mali tşler ve Fi-
nans Yönetim Müdürlüğü'ne gönde-
rümesini istiyor.
Trakya'yı da aldı
Kars'tan îstanbul'a kadar çok sayı-
da ilin sayaç okuma işini sürdüren söz-
Enerji Yapı Yol Sendikası ve EMO
Ohımsuzluklargiderilsin
Enerji Yapı Yol Sendikası tstanbul
Şube Başkam ve Elektrik Mühendis-
leri Odası (EMO) enerji kollannda
uzun yıllardır faaliyet gösteren yedek
Yönetim Kurulu Üyesi Ernan Kara-
çay, her iki kurumun eleştirilerinin
sisteme yönelik olduğunu belirterek
"Amacımız kamu kurumlannı yıp-
ratmakdeğU,olumsuduidarmgideril-
mesidir" dedi. Karaçay, taşeronlaş-
tırmayla kurumlann yıpratılarak sa-
tümak istendiğini dile getirerek şun-
lan söyledi:
"Kurumlarraveriyleçabşandûrdst
personelle a\akta duruyor. Kzterken-
di haklanmızvam sıra kamunun ma-
h olan, katma değer yaratan ve kride
önemidahada iyi anlaşılan enerji ku-
nımlannın en iyibiçimdehizmetver-
mesiiçinçabalryoruz. Kimsevitöhmet
altmdabırakmakistenıiyoruz.Dühist
yahşanlar rahafg7İıkrtiTymamah-Da-
ha denetienebUir bir organizas>onun
kuruhnasıgerekir. Bunun mali\erika-
çak oranının yüzde 1 düşürülmesiyle
karşüanır.
konusu kardeşlerin şirketi Starkom, ka-
sun ayında Trakya Elektrik Dağıtım
AŞ'nin de (TREDAŞ) okuma ihalesi-
ni yine birim fiyatta yan yanya indi-
rirnle kazandı.
Boğaziçi EDAŞ'ta 47 bin lira olan
endeks okuma fiyatı çalışan işçilerin
asgari ücretini büe karşılamazken ya-
pılan mahyet hesaplanna göre, Star-
kom'un Edirne, Kırklareli ve Tekir-
dağ'da "işi düzgun yaparsa" yılhk 70
ile 270 milyar hra arasında zarar ede-
ceği hesaplamyor.
Hayali endeks girerek istediği tutar-
da fatura düzenlemesi ve bunlar karşı-
lığında hak ediş ahnası durumunda ise
devlet îstanbul'da olduğu gibi hem faz-
la hakediş ödeyecek hem de enerji ta-
hakkukunda büyük kayıplar verecek.
Starkom'un sahibi ve Müdürü Bed-
rettin Yıldız, elektrikte taşeron uygu-
lamasmm yaygınlaştrrdığı suistimal-
lerle ilgüi iddialan redederek el bilgi-
sayan kullanan okuyuculannm hayali
endeks okumasının sözkonusu ohnadı-
ğını behrtri. Yıldız, Boğaziçi EDAŞ'm
ihtarnamesiyle ilgili olarak da "Bayra-
ma denkgeimişn Pianlavamadık Oku-
namadL Bunun maddi karşınğuu da
ödedjk" dedi.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Umudumuz Dikenlep
Hani şu Hoca'ya mal edilmiş fıkrada anlatlır ya... Ça-
yıra dikenler ekilecek, otlamaya gelen koyunlann yün-
leri takılacak, toplanan yünlerden ip yapıhp kazak örü-
lecek. Bizim krizden çıkış programına göre kurtuluş re-
çetemiz aynen öyle:
Savaşa indeksli, Türkıye'yı savaşa bulaştırma koşul-
lu yardım beklentilerinın de ön koşulu IMF, Dünya Ban-
kası ile uzlaşma. Onlar da ünlü istikrar reçetelerine
uyumda verilmiş sözlerin gerçekleştirilmesi kararlan-
nı görmeden, yoldaki önceden sözü verilmiş para di-
limlerinin bile verilmeyeceğini açıklıyorlar. Bildiğiniz
üzere bu anlamda bir beklenti sürecine giritmiş bulu-
nuyor.
Sözün özü Türkiye'de önce finans kuruluşlan, ban-
kalar kurtarılacak. Bankalar ucundan da olsa banka-
cılık yapabilecek konuma geldıklerinde, yeniden işlet-
melere kredi vermeye başlayacaklar. Banka kredileri-
ni alan şirketler kapanmamışlarsa yeniden üretime ge-
çecekler ya da yeni şirketler açılacak. Işletmeler üre-
time döndüklerinde, çıkanlmış işçiler için yeni iş kapı-
lan açılacak..
Gerçi bu arada işsizlik ya da yoksullaşma nedeni ile
daralmış iç pazar, dünyada savaşın körüklediği dış pa-
zar yoksunluğunda eski üretilmiş stoklar dururken ye-
ni üretim için pazann nasıl bulunacağı gibi küçücük bir
sorun daha olacak. Büyük sorun ise sözü edilen zin-
cir içinde ekonominin düze çıkanlması projesi işleye-
ne kadar insanlann, işletmelerin nasıl dayanabilecek-
leri.
İnsanlann, işçilerin nasıl dayanabileceklerine aldıran
yok. Siyaset, halkının sessızliği, suskunluğu, sabn ile
gurur duymakta. Ancak sermaye suskunluğa alışkın
değil. Daha önceki knzlerde ışletmeler kaynaklannı
ranta kaydırarak, üretimden kazanamadıklannı ranttan
kazanarak durumu idare etmişlerdi. Bu kez geçici üre-
tim durdurmalan, ücretsiz izinler, üretim kapasitesini
düşürerek, ışçı çıkararak, ışin içinden çıkma olanağı
yok.
Krizin ilk aylarında, boyutlan algılanamadan kurtu-
luş reçetelennin ıçeriğıne fazla karşı çıkmayan, en azın-
dan sessiz kalan sermaye cephesı, sonraki aylarda gi-
derek daha gur sesle bağırma yolunu seçti. Işveren ör-
gütlen giderek daha gur bir sesle önce hükümeti, son-
ra da krizden çıkış reçetelerinı, hatta ilk kez IMF ve Dün-
ya Bankası dayatmalannı eleştirmeye başladılar. Tüm-
den reddetmeleri elbette ideolojik anlamda soz konu-
su değildi. Ancak onceliklerine karşı çıkıyoriardı.
Hükumet bir süre işveren örgütlerinın tümünden ge-
len eleştirilere kulak tıkamaya, IMF, Dünya Bankası
dıktesıni eksıksız yerine getımneye çalıştı. Sermayenin
karşı çıkışı hükümetin karşı duramayacağı boyutlara
vardığında hükumet, IMF, Dünya Bankası dayatması
ile işveren örgütlennin ıstemleri arasında ikilemde kal-
dı. Şimdilerde kredılenn gelmemesi tehdidine karşı,
işletmelerin kapılanna daha fazla kılit vurulmaması için
çalıştırma oncelikleri arasında yalpalanmakta.
llgınç olanı, krizden bu yana ışçı sendikalan ile itti-
fak halınde, işçılenn sokağa atılmaması, kitlelerin da-
ha fazla yoksullaşmamasını sılah olarak kullanan ser-
mayenin işletmelen kapatmamak üzere hükümetle uz-
laşmaya çalıştıklan projelerin gündeminde işçinin ne-
rede ise yok sayılması. Gerçı düz mantığa göre işlet-
meler kurtarıldıklannda, üretim yeniden canlandığın-
da işçiler de dolaylı kurtanlmış olacak.
Ancak işletmelenn yeni krediler ve eski borçlann er-
telenmesi kapsamında ağırlıklı kurtanlmalan projeleri-
nin içeriği biraz daha derinden incelendiğinde, bu kez
de kurtanlma öncelığının üretim bağlantısı ile doğru-
dan bir ılişkısı kurulamıyor. Dünyanın her yerinde ver-
gi ındırımı de dahıl, işletmelenn kurtarılması gündeme
geldiğınde öncelik çalışanlardır. Ister borç ertelenme-
si, ister yeni kredi, isterse vergi indirimi ayağı olsun,
hepsinde işletmenin yeniden üretime geçmesi ile ne
boyutta ışçınin kurtarılacağı, ışten atılmasının önlene-
ceğı, daha fazla ıstıhdam yaratılacağına bakılır.
Sız hıç pazariıkların içinde, çalıştınlacak işçi sayısı,
işten çıkanlması durdurulacak işçi, korunacak ücret-
ler gibi ölçülerin sözünün geçtiğini duydunuz mu? Tür-
kiye'de olmazsa olmaz anlamındaki söz konusu kav-,
ramların düşüncesı bile gündeme gelmiyor. Tabii so-
nuçta devlet kesesinden, sonuçta bizden gidecekler-
le kurtarılacak şirketler karşılığı, gerçek üretim artışı,
halkın yoksullaşmasının önlenmesı, ışçilenn işten atıl-
maktan kurtarılması ya da çalışanlann haklannın ko-
runması gibi olumlu sonuçlar düş oluyor.
Biraz daha namuslu işveren ekonomistleri dahi, şir-
ketlerin kurtarılması projesi, devlet kesesinden, so-
nuçta bizden gideceklerie gerçek üretim, verimlilik ara-
sında bir bağ kurulmamasından yakınmaktalar. Bir kez
daha çok kıt, giderek pahalıya mal olan kaynaklann is-
raf edilmesi gerçeğınin altını çizmekteler.
Gördüğünüz gıbı halkın krizle yoksullaşması, işçile-
rin işsiz kalması sonrası kurtuluş umutlanmıza ilişkin
durum, Hoca'nın ünlü dikenli teller umudundan bile da-
ha umutsuz birtablo çizdiriyor. Üyelerini korumak adı-
na, olup bitene seyirci, kendilerini işveren örgütlennin
çalışmalanna, dikte ettirdiklerine teslim etmiş, kamu-
oyu oluşturma gücünü bununla sınırlı tutmuş işçi sen-
dikalan liderlerinın dikkatlerine sunulur. Tabii başlannı
gömdükleri kumdan kaldırabilirlerse.
YALKIN: 200 TRİLYON GEREKLİ
Esnaf destek
bekliyor
Ekonomi Servisi -
Türkiye Esnaf ve Sa-
natkârlar Kredi ve ve
Kefalet Kooperatifleri
Birlikleri Merkez Bir-
liği Genel Başkam Su-
at YaJkm. esnafin artık
dayanamayacak du-
nımda olduğunu söyle-
di. Yalkın, hükümetin
200 trilyon liralık des-
tek sağlamasının esna-
fin borçlannı ödemede
yaşadığı sorunu çöze-
bileceğini dile getirdi.
Esnafin tezgâhına
mal koymak ve maki-
nesini icradan kurtar-
mak için devletten bu
parayı istediğini kayde-
den Yalkın, "Bıçak ke-
miğe dayannuşür"' de-
di. Avrupa'da küçük es-
nafa büyük yardımlar
yapıldığmı anımsatan
Yalkm, hükümetin,
"HalkBankası'nı esnaf
ve sanatkâra devrede-
cegE" sözünde durma-
dığını da sözlerine ek-
ledi. Bu arada Türkiye
Esnaf ve Sanatkârlar
Kredi ve Kefalet Ko-
operatifleri Birlikleri
Merkez Birliği, gazete-
lere verdiği ilanlarda,
"Bidere seçim meydan-
lannda, parti program-
lannda, hükumet prog-
ramlannda söz vererek
gözümüzü boyayanlar
bilsin ki Ahi EvTan ge-
leneğinden geienler, so-
kaJdaria tamşunhriar-
sa ne hükumet kahr or-
tada ne de ekonomi"
dedi.
2002 yüı bütçesinde
esnaf ve sanatkârlarla
ilgili tek bir kalem bu-
lunmadığmdan yakı-
nan birhk, ilanla 4 mil-
yon mensubu için büt-
çeden kaynak istedi.